S Śniegocki = Inwestuj We Własny Dług i Zacznij Się Bogacić (Full 118 str)

Niniejszy ebook to darmowa wersja promocyjna,
nieprzeznaczona do sprzedaży, dołączana do drukowanej
książki o tym samym tytule.
Nr zamówienia: 568417
Nr Klienta: 662464
Data realizacji zamówienia: 2009-10-13 22:01:59
� Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Sławomir Śniegocki
rok 2009
Data: 9.09.2009
Tytuł: Inwestuj we własny dług i zacznij się bogacić
Autor: Sławomir Śniegocki
Wydanie I
ISBN: 978-83-7582-880-1
Projekt okładki: Marzena Osuchowicz
Redakcja: Magda Wasilewska, Sylwia Fortuna
Skład: Marcin Górniakowski
Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli sp. z o.o.
ul. Daszyńskiego 5
44-100 Gliwice
WWW: www.ZloteMysli.pl
EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl
Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób
reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej
zgody wydawcy. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich
niniejszej publikacji.
Autor oraz Wydawnictwo Złote Myśli dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce infor-
macje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzy-
stanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor
oraz Wydawnictwo Złote Myśli nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne
szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
1. Złap wiatr w żagle....................................................................5
1.1. Podziękowania.....................................................................6
1.2. Co zyskasz dzięki tej książce?..............................................6
1.3. Jak korzystać z zawartej tu wiedzy?.....................................7
1.4. Siedem kroków do szybkiego wyjścia z długu......................9
Krok pierwszy do szybkiego wyjścia z długu....................13
2. Twoja szalupa ratunkowa.....................................................14
2.1. Pieniądz robi pieniądz, dług robi dług.........................14
2.1.1. Poznaj siedem toksycznych przekonań finansowych...........19
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu.........................32
2.2. Plan jest niczym, planowanie jest wszystkim .................33
2.2.1. Zły dług kontra dobry dług...................................................34
2.2.2. System obiegu dokumentów...............................................36
2.2.3. Dokumenty papierowe........................................................38
2.2.4. Dokumenty elektroniczne i konto internetowe online.......38
2.2.5. Jak korzystać z otrzymywanych ofert?................................42
2.2.6. Programy do zarządzania zadłużeniem..............................43
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu.........................45
2.3. Idzie Grześ przez wieś& .................................................46
Krok czwarty do szybkiego wyjścia z długu......................51
2.4. Ziarnko do ziarnka i zbierze się miarka& ..........................52
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu..........................56
2.5. Wykorzystaj I.P.N..............................................................57
2.5.1. Który dług jest najważniejszy?.............................................61
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu........................65
2.6. Jak szybko chcesz pozbyć się długu?.................................66
2.6.1. Renegocjacja warunków umowy.........................................66
2.6.2. Zmiana sposobu spłaty........................................................69
2.6.3. Przewalutowanie kredytu.....................................................71
2.6.4. Kredyt konsolidacyjny.........................................................74
2.6.5. Kredyt refinansowy..............................................................76
2.6.6. Pożyczka hipoteczna............................................................77
2.6.7. Upadłość konsumencka.......................................................78
2.6.8. Analiza wyników..................................................................81
2.6.9. Zasady szybkiej spłaty długów............................................85
Krok siódmy do szybkiego wyjścia z długu......................94
2.7. Elastyczna kontrola planu.................................................95
3. Uwaga rafy!...........................................................................99
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
1. Złap wiatr w żagle
Nawet najdalsza podróż zaczyna się od pierwszego kroku
powiedział Mędrzec w drodze do ortopedy, potknąwszy się
o próg własnego domu.
5
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
1.1. Podziękowania
Dziękuję. Po pierwsze za to, że zdecydowałeś się sięgnąć po
tę książkę, aby coś zmienić w swoim życiu. To najtrudniejszy
krok. Ponieważ masz go już za sobą, obiecuję, że kolejne kroki,
które zrobisz, będą już znacznie łatwiejsze.
Po drugie za to, że podjąłeś decyzję o dołączeniu do grupy lu-
dzi świadomie wpływających na swoją finansową przyszłość.
Po trzecie wreszcie za to, że nowe umiejętności pomogą Ci
polepszyć jakość swojego życia oraz pomóc innym swoim
przyjaciołom i bliskim.
1.2. Co zyskasz dzięki tej książce?
Właściwie powinieneś zapytać: Co zyskam dzięki zainwesto-
waniu swojego czasu w przeczytanie tej książki? . Odpowiedz
jest troszkę przekorna i zaskakująca otóż nic. No jak to nic?
Ano tak, ponieważ przeczytanie tej książki, tak jak pewnie wie-
lu innych wcześniej, dokładnie nic Ci nie da. Dlaczego? Ponie-
waż to, co dostałeś, nie jest instrukcją obsługi, ale narzędziem.
Instrukcją obsługi młotka z pewnością nie uda Ci się wbić
gwozdzia w ścianę, ale młotkiem jak najbardziej tak. Ta książka
przyniesie Ci korzyści, jeżeli będziesz jej używał co najmniej do
6
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
momentu zmiany swoich starych nawyków. Zastosuj więc za-
warte tu techniki, najpierw aby pomóc sobie, a pózniej aby tę
wiedzę przekazać innym.
Zmiany, które będziesz wprowadzał, nie są zmianami rewolu-
cyjnymi. Pamiętasz pewnie jeszcze z lekcji fizyki, że zawsze
zwiększeniu akcji towarzyszy zwiększenie przeciwnie skierowa-
nej reakcji. A co to znaczy dla Ciebie? To, że im gwałtowniej
będziesz chciał wprowadzać zmiany w swoim życiu, tym gwał-
towniej będzie się przed tym bronił Twój umysł. Pamiętaj, że
już bardzo długo pracujesz na starych schematach, więc im
bardziej będziesz chciał wymusić zmiany, tym bardziej Twój
umysł będzie Cię od tego odciągał. Właśnie dlatego proponuję
ewolucyjne, a nie rewolucyjne wprowadzanie zmian. Ten spo-
sób jest przyjemniejszy i spokojniejszy, dzięki czemu będziesz
mógł łatwiej wprowadzić go w życie.
1.3. Jak korzystać z zawartej tu
wiedzy?
Z pewnością nie masz czasu i ochoty na czytanie kolejnej książ-
ki, z której woda leje się strumieniami, a jej przeczytanie nie
daje Ci żadnych wymiernych korzyści. Dlatego otrzymujesz
konkretną, praktyczną wiedzę oraz dostęp do narzędzi, które
możesz łatwo zastosować, osiągając błyskawiczne efekty.
7
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
To, czego będziesz się uczył używać, jest wynikiem koncepcji
poziomu zero Twoich umiejętności finansowych. Jest to po-
ziom startowy, na którym jesteś wtedy, kiedy niezależnie od
wysokości dochodów, na koniec każdego miesiąca wychodzisz
na zero . Jak się pewnie domyślasz, nie jest to jeszcze najgor-
sza finansowa ewentualność, która może Ci się przydarzyć.
Możesz na przykład zejść do poziomu poniżej zera. Kiedy tak
się dzieje, tracisz zdolność trzezwej oceny co do tego, jak sobie
poradzić z taką sytuacją. Dlatego pokazuję Ci również, jakie
działania możesz podjąć, kiedy Twoje finanse są na dużym mi-
nusie. Wtedy będziesz umiał przejść przez zero i zacząć wy-
chodzić na plus. Innymi słowy pokażę Ci drogę od momentu,
kiedy ktoś wzbogaca się Twoim kosztem, przez sytuację, kiedy
wychodzisz na zero i dalej kiedy już samodzielnie budujesz
swoją finansową niezależność.
Układ książki umożliwia rozpoczęcie lektury w dowolnym jej
momencie. Ty sam najlepiej znasz własną sytuację i możesz
zdecydować, czy zacząć czytać od samego początku, od drugiej
czy od trzeciej części. To ważne, abyś już na wstępie wiedział,
że w zależności od zmiany Twojej sytuacji finansowej, możesz
wracać do tej książki wielokrotnie i czytać ją od interesującego
Cię miejsca. Pamiętaj, ta książka to narzędzie, które pomoże Ci
w kilku prostych krokach, podjąć niezbędne działania i szybko
osiągnąć zadowalający efekt. Tak naprawdę nie ma znaczenia,
8
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
w którym miejscu w tej chwili jesteś czy jesteś zadłużony, czy
jakoś tam dajesz sobie radę. Faktem jest, że nie zacząłeś jeszcze
budować swojej niezależności, dlatego że w przeszłości podją-
łeś określone decyzje i myślisz w określony sposób. Zwlekanie
lub brak działania są tego dobrym przykładem.
1.4. Siedem kroków do szybkiego
wyjścia z długu
Jest to metoda, która pomogła już wielu osobom w oderwaniu
się od myślenia o długu i przejściu do budowania niezależno-
ści. Składa się ona z siedmiu kroków:
1. Na wstępie zajmiesz się zmianą swojego nastawienia do
pieniędzy, do sytuacji, w której się znalazłeś, wreszcie do
Twojego długu. Od dawna wiadomo, że przyciągasz do
swojego życia to, na czym się mentalnie skupiasz, to, wokół
czego kręcą się Twoje myśli. Lepiej dla Ciebie, abyś skupiał
się na pozytywach, prawda?
2. Następnie stworzysz własny plan, który pomoże Ci zrobić
krok do przodu. Pierwszy, a za nim następne. Nieważne,
jak małe to będą kroki, ważne, abyś poruszał się w obra-
nym przez siebie kierunku. Zobaczysz również, jak się zor-
ganizować, aby nie zalewały Cię tony dokumentów.
9
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
3. W trzecim kroku wykryjesz, gdzie znikają Twoje pieniądze,
które z takim trudem zarabiasz. Czy na koniec każdego
miesiąca głowisz się, gdzie podziały się wszystkie Twoje
pieniądze? Po prostu były... i znikły? Jeżeli zrozumiesz,
czym jest to spowodowane, będziesz też w stanie lepiej
kontrolować swoje finanse.
4. Kolejny krok pozwoli Ci skupić się na zasobach, które masz
do dyspozycji. Nauczysz się, w jaki sposób możesz je po-
większać. Wychodzenie z kłopotów finansowych nie polega
na tym, żebyś do zera ograniczył swoje wydatki, bo jest pe-
wien próg, którego nie można przeskoczyć, choćby ze
względów fizjologicznych lub psychicznych, ale polega na
mądrym kontrolowaniu wydatków, przy jednoczesnym
zwiększaniu zarobków.
5. W piątym kroku nauczysz się wykorzystywać I.P.N, czyli
Indywidualny Plan Naprawczy. Większość osób zadłużo-
nych nigdy nie czyta swoich umów kredytowych ani nie
zna aktualnego obciążającego ich oprocentowania. Ludzie
ci nie wiedzą również, jakie mają możliwości zmniejszenia,
refinansowania czy wcześniejszej spłaty długu. Dlatego też
w tym kroku dokonasz inwentaryzacji swoich obciążeń.
6. Krok szósty pomoże Ci zdiagnozować tempo, w jakim
chcesz spłacać swój dług. Wykorzystasz tutaj narzędzie,
które pozwala bardzo szybko spłacić wszystkie Twoje długi.
W tym kroku dowiesz się, w jakim celu masz tworzyć
10
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
oszczędności. Oszczędzanie polegające jedynie na groma-
dzeniu pieniędzy nie ma większego sensu. Oszczędności
powinieneś tworzyć, aby móc inwestować we własny dług.
To właśnie jest ewolucyjna droga do szybkiego wyjścia
z długu, która jednocześnie daje Ci największą nad nim
kontrolę.
7. W ostatnim, siódmym kroku dowiesz się, w jaki sposób
ochronić się przed efektem finansowego jojo Nauczysz
się, jakie działania zabezpieczą Cię przed ponownym wej-
ściem na drogę zadłużenia i pomogą rozpocząć budowanie
niezależności finansowej.
Ne puero gladium nie dawaj dziecku miecza.
Ta łacińska sentencja bardzo dobrze oddaje, co dzieje się z wie-
loma klientami banków na tak młodym rynku finansowym jak
polski. Coraz częściej stają się oni ryzykownie zadłużeni. Powo-
dów zadłużenia jest tak wiele jak ludzi. Ponieważ wielokrotnie
spotykałem się z osobami, które wpadały w pętlę zadłużenia
i stawały się przez to zupełnie bezradne, postanowiłem pomóc
Ci, abyś nie musiał tego przerabiać na własnej skórze.
Dobrze pamiętam również okres, kiedy gwałtownie wzrastały
moje dochody, a ja miałem coraz mniej pieniędzy. Tym mniej
im więcej zarabiałem. Wiele razy zastanawiałem się, dlaczego
tak się dzieje. Nie znałem jeszcze wtedy mechanizmu działania
11
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
1. Złap wiatr w żagle
drugiego prawa Parkinsona, które w tej książce opisuję.
W swojej karierze zawodowej przeżyłem takie zdarzenia jak
podpalenie siedziby firmy, którą stworzyłem, zmiany rynku de-
talicznego spowodowane przez wchodzące do Polski zachodnie
sieci handlowe, spłatę kilku kredytów, miesiące bessy na gieł-
dzie, dwucyfrową inflację, denominację, likwidację firmy,
w której pracowałem, utratę pracy, wyjazd za chlebem za gra-
nicę, awans, który okazał się degradacją i degradację, dzięki
której zostałem finansowo niezależny. Wszystkie te zdarzenia,
które mnie spotkały, spowodowały jednak, że finansowo dotar-
łem do swojego obecnego miejsca.
Zastanów się teraz, czy Tobie jest potrzebna aż taka dawka ad-
renaliny? Jeżeli nie dobrze wykorzystaj wiedzę, którą dzielę
się z Tobą w tej książce.
Na koniec pamiętaj, że od życia zawsze dostajesz to, czego
chcesz, więc uważaj, żebyś nie chciał zbyt mało.
12
Krok pierwszy do szybkiego
Krok pierwszy do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
2. Twoja szalupa ratunkowa
2.1. Pieniądz robi pieniądz,
dług robi dług
Jeżeli zaczniesz zmieniać swoje nastawienie do pieniędzy, efek-
tem będzie zmiana punktu skupienia z tego, co negatywne
(dług), na to, co pozytywne (budowanie niezależności). Zacznij
od tego, w jaki sposób mówisz i spróbuj policzyć, ile razy dzien-
nie używasz słów typu: muszę, nie mogę, spróbuję, postaram
14
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
się, chciałbym. Na początek przeprogramuj swój sposób mó-
wienia i zacznij celowo używać innych słów: zamiast muszę lub
chciałbym mów chcę, zamiast nie mogę, spróbuję lub posta-
ram się mogę. Zawsze pozytywnie i w czasie terazniejszym.
Pomyśl, w jaki sposób zacząć zmieniać swoje nastawienie od
przegranego do zwycięzcy. Twój umysł to taka sprytna maszyn-
ka do produkcji usprawiedliwień. Zauważ, że jeżeli naprawdę
czegoś chcesz, robisz wszystko, żeby to osiągnąć; natomiast je-
żeli tak bardzo Ci na czymś nie zależy, zaczynasz produkować
usprawiedliwienia. Tymczasem znane jest w medycynie zjawi-
sko neuroplastyczności mózgu, które polega na zmianie fizycz-
nej struktury mózgu jako wyniku wyłącznie samego procesu
myślenia. Twój mózg nie odróżnia faktów od fikcji, stąd Twoja
umiejętność wchodzenia w fikcję w trakcie ciekawego filmu,
gry komputerowej, lektury książki, bloga czy surfowania po In-
ternecie. Zmieniając więc sposób myślenia, zmieniasz struktu-
rę własnego mózgu, który przestaje działać w stary sposób i za-
czyna działać w inny, nowy sposób. Dzięki temu masz dostęp
do innego narzędzia , przy pomocy którego Ty sam zaczynasz
działać w inny sposób.
Często zamartwiasz się, tymczasem większość przyszłych zda-
rzeń, które Cię frustrują, tak naprawdę nigdy się nie zdarzy,
a te, które nadejdą, i tak pewnie Cię zaskoczą. Taka jest natura
zmian nie jesteś w stanie trafnie przewidzieć przyszłości i le-
15
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
piej to wcześniej zaakceptuj, na przekór ekspertom. Z drugiej
strony, w ciągu całego Twojego życia okazje mijają Cię jedna za
drugą, po prostu dlatego, że boisz się je zauważać. Osiągnięcie
najmniejszych nawet sukcesów rozpoczyna proces dalszej mo-
tywacji, który doprowadza z kolei do trwałych już zmian. Moty-
wowanie się do działania nie ma więc sensu, bo to właśnie
działanie nas motywuje. Dlatego istotne jest, abyś zaczął od
najdrobniejszego nawet działania w kierunku, który sobie za-
mierzyłeś. Ważne jest, abyś zaczął robić cokolwiek, niekoniecz-
nie od razu idealnie i nie zawsze po zebraniu wszystkich możli-
wych danych. Twój mózg ma wbudowane własne filtry, które
chronią go przed nadmiernym obciążeniem. Świadomie pamię-
tasz jedynie 10% tego, co czytasz, jedynie 20% tego, co słyszysz,
30% tego, co widzisz, ale już prawie 50% tego, co robisz i pra-
wie 100% tego, co czujesz. Podejmij więc teraz decyzję, jak wy-
korzystasz czas poświęcony na poznanie tej książki. Czy wolisz
wykorzystać jedynie 10%, czy prawie 100% jej treści?
Aby podnieść poziom motywacji i przyjąć nastawienie zwycięz-
cy, zastanów się, jak dzięki obecnej sytuacji możesz się wzboga-
cić. Uwierz, że to, co jest teraz, nigdy nie jest tym, co jest naj-
lepsze. Czy zastanawiałeś się, dlaczego mimo intensywnego
myślenia nad rozwiązaniem jakiegoś problemu, wyniki wciąż
masz mizerne? Prawdopodobnie brakuje Ci jakiegoś ogniwa,
czyli elementu, który łączy przemyślenia z wynikami. Jak się
16
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
okazuje, wynika to z budowy ludzkiego mózgu. Pełny łańcuch
składa się z ciągu: myśli uczucia działania wyniki. Naj-
pierw Twoje myśli muszą połączyć się z uczuciami, a uczucia
dopiero łączą je z działaniami, które dają wyniki. Jeżeli chcesz
przeskoczyć od razu od myśli do wyników, efekt będzie mini-
malny, ponieważ nie angażujesz w ten proces całego swojego
mózgu.
Już Einstein powiedział, że szaleństwem jest działać w ten sam
sposób w oczekiwaniu na inne rezultaty. Zmień przekonania,
a zmienią się rezultaty.
Jak wiesz, na każde doświadczenie, które Cię spotyka, możesz
wybrać jedną z reakcji: rezygnację, złość albo otwarcie się na
nowe. Przypomnij sobie, jak w przeszłości wyglądały Twoje re-
akcje. Czy mówiłeś sobie: znowu się nie udało, tak jest ze mną
zawsze, jestem do niczego lub denerwowałeś się, mówiąc:
dlaczego to mnie zawsze spotyka, co jest ze mną nie tak, całe
życie mam pod górkę? . Twoje myśli coraz szybciej kręciły się
w pętli: rezygnacja złość rezygnacja. W wyniku tego traciłeś
całkowicie motywację do działania i możliwość spojrzenia na
problem z boku. Twój umysł był, w przeciwieństwie do Ciebie,
bardzo zadowolony, ponieważ wykonał całą ciężką pracę& abyś
niczego nie musiał zmieniać. To właśnie jest pułapka braku
możliwości.
17
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
Spróbuj odrzucić brak możliwości w sytuacji, w której właśnie
jesteś. Jak? Znajdz codziennie jedną, jedyną minutę, kiedy je-
steś sam. Wrzuć na luz i pomyśl jedynie o własnych wielkich
celach. Skup się na pozytywach. Zapomnij o tym, czego nie
chcesz. Zapomnij o tym, czego chcą od Ciebie inni. Przypomnij
sobie, jakie miałeś marzenia, kiedy byłeś dzieckiem. Zrób to te-
raz, zanim zaczniesz czytać dalej, jedynie przez jedną jedyną
minutę.
***
Pewnie jako pierwsze pojawiły się reakcje typu: to i tak się nie
uda, wiele razy już próbowałem, czy ten facet zgłupiał, jak mi
to ma pomóc? To nic niezwykłego to normalne reakcje Two-
jego umysłu na możliwość zmiany. Zmiana to coś nowego, nie-
znanego, potencjalnie niebezpiecznego. Wyobraz sobie teraz
najlepszy możliwy rezultat Twoich działań. Po co? Jeżeli wyda-
je Ci się, że przekonania, które obecnie posiadasz, powinny Cię
wspierać, jesteś w błędzie. One mają za zadanie jedynie chronić
Twoją strefę komfortu. To taki obszar, w którym zgodnie
z Twoim doświadczeniem możesz funkcjonować w najmniej
stresujący sposób, na najniższym możliwym poziomie energii.
Twój mózg zamiast Cię wspierać, chroni Cię przed nowymi
okazjami i szansami, a wszystko rzekomo z powodu chęci za-
pewnienia Ci bezpieczeństwa. Przekonania to nie prawda abso-
18
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
lutna, to jedynie Twoja interpretacja tego, w czym kiedyś bra-
łeś udział i Twoja interpretacja powstałych efektów. Jeżeli teraz
przekonasz swój umysł, że efekty już są pozytywne, nie będzie
potrzeby, aby Cię przed tą zmianą bronić.
2.1.1. Poznaj siedem toksycznych przekonań
finansowych
Przez kilka lat byłem doradcą finansowym w jednej z najwięk-
szych firm ubezpieczeniowych działających w Polsce. Praca ta
wiązała się z wysłuchiwaniem ogromnej ilości odmów, niewia-
rygodnych wymówek i uników stosowanych przez klientów.
Wszystko w celu wykręcenia się od wzięcia odpowiedzialności
za własne finanse. Przeprowadziłem setki rozmów z różnymi
ludzmi i zauważyłem, że uzewnętrzniają oni swoje przekonania
na dwa różne sposoby. Jeden, który dobrze brzmiał, a drugi,
który był prawdziwy. Pogrupowałem te przekonania i podzieli-
łem je na te, które dają ludziom wymierne korzyści oraz takie,
które pozwalają im jedynie pozostać w strefie komfortu. Wi-
działem, jak toksyczne podejście do finansów może przełożyć
się na wymierne straty finansowe. Wielokrotnie spotykałem się
z sytuacją, kiedy ludzie, którzy mieli możliwości i środki, aby
inwestować, nie robili tego. Dlaczego? Ponieważ ktoś narzucił
im, w jaki sposób mają myśleć o pieniądzach, aby pozostać we
własnej strefie komfortu.
19
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
Aldona, która prowadzi biuro nieruchomości, wielokrotnie
w przeszłości była w tarapatach finansowych, które według
niej nie pozwalały jej na inwestycje. Ponieważ nadeszły czasy
tanich kredytów hipotecznych, na rynku pojawiło się dużo
ofert nieruchomości i wielu klientów, wzrósł więc przychód jej
firmy. Aldona postanowiła wreszcie zainwestować. Zapropo-
nowałem jej, że możemy wspólnie stworzyć dla niej plan inwe-
stycyjny, ale stwierdziła, że musi najpierw się zastanowić. Po
jakimś czasie zadzwoniłem do niej. Była bardzo dumna. Zain-
westowała samodzielnie wzięła w leasing najnowszy model
samochodu z wyższej półki. Niestety kiedy po kilku miesiącach
rynek nieruchomości wyhamował i zmniejszyła się ilość klien-
tów, Aldona została ze swoją wspaniałą inwestycją i potęż-
nymi ratami leasingowymi, które zjadały większość jej zy-
sków. Ona sama wróciła do stanu narzekania, który tak do-
brze znała.
Poznasz teraz siedem toksycznych przekonań finansowych, któ-
re występują u osób, które nie biorą odpowiedzialności za swoje
finanse. Czy odnajdziesz tutaj swoje własne przekonania?

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych przekonań jest
unikanie jakichkolwiek rozmów o pieniądzach. Jeżeli zo-
stałeś nauczony, że w Twojej rodzinie nie rozmawia się
o pieniądzach, sam traktujesz ten temat jako tabu. Być
może na przekór temu twierdzisz: nie ma w ogóle o czym
20
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
mówić większość moich znajomych jest zadłużona i jakoś
żyje . Czy może uznajesz opinie typu: najważniejsze, żeby
chleba nie brakło lub: ważne, by być zdrowym i mieć pra-
cę za prawdę objawioną? Zapominasz, że to, co jest tu
i teraz, nie musi być tym samym za 3, 5 czy 10 lat. Zdrowie
i stała praca to rzeczy bardzo zmienne, a w życiu nic nie
jest tak pewne jak brak pewności.

Drugim toksycznym przekonaniem jest bagatelizowanie te-
matu zadłużenia. Nie mówisz o pieniądzach, tylko o pie-
niążkach, kasce& Tymczasem pieniądze to tak ważna spra-
wa, że nie powinieneś jej rozmieniać na drobne. Jeżeli mó-
wisz: nie stać mnie teraz na inwestycje , czy to aby nie
znaczy, że nie jest to dla Ciebie istotne? A przecież Twoja
obecna sytuacja jest WYNIKIEM takiego właśnie myślenia
w PRZESZAOŚCI. Jeżeli uważasz, że teraz nie stać Cię na
inwestycje, to kiedy będzie Cię stać? Czy wtedy, gdy sta-
niesz się jeszcze bardziej zadłużony? Uwierz, że zawsze stać
Cię na inwestowanie, skup się jedynie na kwestii wyboru,
w jaki sposób i w co będziesz inwestował.

Trzecim toksycznym przekonaniem finansowym jest brak
zrozumienia, że tak naprawdę zły dług to główna przeszko-
da na Twojej drodze do niezależności. Jeżeli twierdzisz:
Jak to? Przecież biorę kredyt i dzięki temu mam coraz
więcej , to muszę się z Tobą zgodzić, jednak z jedną drobną
różnicą masz coraz więcej& rzeczy do spłacenia. Często
21
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
zadłużanie się jest wynikiem braku jakiegokolwiek plano-
wania lub podejmowania decyzji o dużych wydatkach pod
wpływem impulsu. Znasz pewnie opinię, że pierwszy mi-
lion i tak trzeba ukraść. A Ty przecież uważasz się za uczci-
wego. No cóż, więc pewnie nigdy nie zdobędziesz miliona,
ponieważ nie chcesz kraść. To powoduje, że zostajesz na
obecnym poziomie finansowym. Nie traktuj tego dosłow-
nie, po prostu zmień swoje myślenie.

Czwartym toksycznym przekonaniem jest postawa roszcze-
niowa. Jeżeli uważasz, że pracodawca za mało Ci płaci, że
politycy Cię okradają, że państwo musi Ci wypłacić wysoką
emeryturę i zadbać o Ciebie, kiedy już nie będziesz mógł
pracować zubażasz sam siebie. Pieniądze to forma ener-
gii. Energia musi krążyć, a postawa roszczeniowa powodu-
je blokadę Twoich możliwości dostawania coraz więcej
i więcej. Przerzucanie odpowiedzialności za swoje finanse
na innych państwo, pracodawcę, polityków powoduje
również blokadę płynącej energii. Jedynie wzięcie pełnej
odpowiedzialności za własne finanse bez oglądania się na
tych, którzy coś Ci muszą zapewnić , da Ci możliwość
prawdziwego pomnażania pieniędzy.

Piątym toksycznym przekonaniem finansowym jest brak
planowania finansowego. Jeżeli jesteś samozatrudnionym
lub prowadzisz mały biznes i uważasz, że nie masz możli-
wości zaplanowania inwestycji z powodu konieczności re-
22
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
inwestycji wszystkich środków we własną firmę, na pewno
trudno Ci będzie zrozumieć, że Twoja firma to nie Ty sam,
że Twoje prywatne pieniądze i pieniądze, które inwestujesz
we własną firmę, to dwie zupełnie różne rzeczy. Być może
nie jesteś już właścicielem własnego biznesu, tylko jego
własnością? Swoje pieniądze, które inwestujesz w całości
w firmę, oddajesz do dyspozycji ZUS-owi, Urzędowi Skar-
bowemu, komornikowi, wierzycielom. Oczywiście możesz
żyć bez planowania i bez planu, tylko to również jest plan.
Prowadzi do tego, aby w najmniej spodziewanym momen-
cie podstawić sobie samemu nogę. Ponieważ będę starał
się nakłonić Cię do zaplanowania tego, co chcesz osiągnąć
za rok, trzy lub pięć lat, pewnie obruszysz się, mówiąc: no
jak to, niby skąd ja mam wiedzieć, co będzie za rok? . Otóż
znikąd, tego nie da się przewidzieć. Plan nie służy do prze-
widywania przyszłości lecz do wyznaczania kierunku,
w którym chcesz iść.

Szóstym toksycznym przekonaniem finansowym jest opi-
nia, że brak czasu nie pozwala Ci zająć się Twoimi finansa-
mi. Tymczasem czas to jeden z Twoich najważniejszych ak-
tywów. Mija chwila za chwilą, minuta za minutą, godzina
za godziną, a Ty nie potrafisz tego czasu wykorzystać. Wy-
daje Ci się, że czas życia to okres zbliżony do nieskończo-
ności, niestety zapominasz, że masz jedynie określoną licz-
bę godzin, dni i lat do przeżycia. Czasu nie możesz rozcią-
23
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
gnąć, nie możesz skumulować, nie możesz zaoszczędzić.
Jedyne, co możesz, to jak najpełniej ten czas wykorzystać.
Jeżeli uważasz, że brak Ci czasu, żeby zająć się swoimi fi-
nansami, stosujesz pewnie wymyślne triki: chcę jeszcze
przemyśleć tę decyzję, powinienem to przedyskutować
z partnerem, chciałbym porównać oferty . Tak naprawdę
Twój własny umysł, który nie za bardzo lubi podejmować
niepewne decyzje, stara się odłożyć to na pózniej. Niestety,
to pózniej nigdy nie nadchodzi, a Twój umysł szybko za-
pomina o kwestiach ważnych, zajęty wieloma bieżącymi
sprawami pilnymi.

Siódmym toksycznym przekonaniem finansowym jest ak-
ceptacja braku wiedzy finansowej. Stosujesz taką taktykę,
mówiąc: mam już własnego doradcę finansowego, mam
zaprzyjaznioną panią w banku, znajomy z pracy mi dora-
dza . Twierdzenie, że finanse to skomplikowana i zupełnie
bezużyteczna wiedza, to tylko wygodna wymówka, żeby nie
brać za nie odpowiedzialności. Tymczasem wystarczy, że
skorzystasz z kilku prostych narzędzi pokazanych w tej
książce, aby zmienić diametralnie podejście do własnych
finansów.
A teraz wez coś do pisania, usiądz w spokoju i zapisz, jakie są
Twoje obecne przekonania finansowe:

Czy otwarcie rozmawiasz o pieniądzach i inwestycjach?
24
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa

Czy potrafisz rozmawiać na ten temat również z najbliższą
rodziną?

Czy poważnie podchodzisz do swojego długu?

Czy rozumiesz, że dług jest główną przeszkodą na drodze
do niezależności?

Czy często przejawiasz postawę roszczeniową?

Czy planujesz swoje finanse?

Ile czasu zajmuje Ci planowanie posunięć finansowych (ty-
godniowo, miesięcznie)?

W jaki sposób realizujesz swoje plany?

Czy uważasz, że finanse to jest tak trudny temat, że musisz
być specjalistą, aby się tym zajmować?
Zastanów się nad powyższymi pytaniami.
Teraz nadszedł czas na bardziej praktyczne działania. Pewnie
zastanawiasz się, od czego zacząć odgruzowanie swoich fi-
nansów, aby wszystko poszło wreszcie w dobrą stronę. Zapa-
miętaj na początek tylko jedno zdanie:
ABY WYJŚĆ ZE STARYCH DAUGÓW, PRZESTAC TWORZYĆ
NOWY DAUG
25
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
Zapomnij więc o nowych pożyczkach, kredytach, o braniu na
swoje barki jakichkolwiek dodatkowych obciążeń. Nie zajmuj
się tym, bez względu na to, jak ciekawe byłyby kolejne cudowne
pożyczki na wakacje, na święta, dla dziecka itd. Pamiętaj
przyciągasz to, na czym się skupiasz, więc po prostu przestań
tworzyć nowy dług.
Następny krok to mądre ograniczanie wydatków, ponieważ to
również umożliwia ograniczenie powiększania długów. Nie
będę Ci doradzał żadnych drastycznych kroków typu: przestań
wydawać połowę pieniędzy z poprzedniego miesiąca albo:
przestań kupować żywność . Nie tędy droga. Pokażę Ci na po-
czątek bardzo proste czynności dotyczące jednej tylko dziedzi-
ny np. obsługi kart płatniczych.

Na początku truizm płać na czas. Często bezwiednie ro-
bisz opóznienia, nie z braku chęci czy środków. Po prostu
brak Ci nadzoru nad Twoimi finansami. Najpierw tworzysz
opóznienia, potem otrzymujesz kary, monity, pogarszasz
swoją zdolność kredytową.

Nie wypłacaj gotówki z obcych bankomatów, niekiedy wy-
starczy podejść kilkadziesiąt metrów czy podjechać do ban-
komatu swojego banku, a wypłata nic Cię nie będzie kosz-
tować. Jeżeli bardziej cenisz sobie wygodę niż oszczędno-
ści, za każdą wypłatę z obcego bankomatu płacisz od 1 do
5 złotych prowizji. Niby niewiele, ale jeżeli tych wypłat ro-
26
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
bisz kilka w miesiącu, to w sumie jest to już 10, 20 czy 50
złotych miesięcznie. Pomnóż to razy 12 miesięcy. Zobacz,
jaki to wydatek dla Ciebie. Możesz również wykorzystać
bezpłatną usługę Cashback dostępną do kart debetowych.
Polega ona na możliwości wypłaty gotówki do pewnej gra-
nicy (na przykład 200 zł) w kasie sklepu w trakcie płacenia
za zakupy.

Robiąc zakupy, używaj gotówki lub kart obciążających kon-
to. Ja wiem, że posiadanie karty kredytowej jest bardzo faj-
ne i lepiej się czujesz, mogąc błysnąć złotą, platynową czy
czarną kartą przy kasie. Ale tak naprawdę to miły początek
bardzo drogiego nawyku.

Nie wypłacaj również gotówki z rachunku karty kredyto-
wej, ponieważ w tym momencie przełączasz tę kartę w zu-
pełnie inny tryb pracy i możesz zapomnieć o okresie bez-
odsetkowym. Bank obciąży Cię pełnymi odsetkami już od
momentu wypłaty gotówki.

Zweryfikuj i obniż maksymalny limit zadłużenia na swoim
rachunku. Jak? Od kwoty swoich miesięcznych zarobków
odejmij kwotę wszystkich rat kredytu, które co miesiąc
spłacasz. Kwota, która Ci zostaje, to właśnie Twój maksy-
malny limit zadłużenia. Nie pozwól się zadłużyć do pełnej
wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Nie tędy
droga. Oczywiście dla banku to jest czysty zysk, dlatego że
pobierze od całego wykorzystanego przez Ciebie limitu
27
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
swoją prowizję. A dla Ciebie to pułapka prędzej czy póz-
niej zaczniesz korzystać z limitu coraz bardziej, aż w końcu
dojdziesz do momentu, kiedy nie będziesz go już w stanie
spłacić.

Jeżeli już posiadasz kartę kredytową, to zmień sposób jej
miesięcznego rozliczania. Nie spłacaj jedynie minimalnej
kwoty (5 do 10%), ale całość obciążenia. Wymusza to na
Tobie konieczność spłacania całości zadłużenia i uczy dys-
cypliny finansowej.

Nie przekraczaj nigdy 95% limitu karty. Może zdarzyć się,
że bank obciąży Cię dodatkowymi opłatami, naliczy prowi-
zje i odsetki, a to spowoduje naliczenie bardzo wysokich
odsetek za przekroczenie limitu zadłużenia.

Przestań być lojalny wobec swojego banku, jeżeli ten karze
Cię za to, że jesteś jego klientem. Znajdz taki bank, który
nie obciąża Cię za to, że masz tam konto, używasz jego
kart, który nie każe Ci płacić za usługi, które nie są Ci do
niczego potrzebne.
Jak widzisz, przykładowa zmiana tylko kilku nawyków w tak
ograniczonym zakresie jak obsługa kart, może pozostawić
w Twojej kieszeni nawet kilkadziesiąt złotych miesięcznie.
Ograniczenie wydatków więc nie musi się wiązać ze szczególny-
mi wyrzeczeniami. Ograniczanie wydatków tylko po to, żeby
pokazać, że jesteś w stanie to zrobić, nie ma żadnego sensu
28
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
i kończy się przeważnie po tygodniu, góra po miesiącu. Tak jak
przy odchudzaniu występuje tu efekt finansowego jojo
powtarza się sytuacja, która była wcześniej.
Chcę Ci pokazać, że zmniejszenie wydatków może być łatwe,
szczególnie jeżeli dotyczy zmniejszenia wydatków impulsowych
lub nieplanowych. Często nie zastanawiasz się nad nimi i baga-
telizujesz te parę złotych tutaj, parę złotych tam. Niestety małe
kwoty pod koniec miesiąca się kumulują. Skutek już znasz.
Dobrą metodą na wyrobienie nawyku oszczędzania jest sumo-
wanie drobnych codziennych oszczędności w skali 12 miesięcy.
Wtedy 5 złotych miesięcznie rośnie do 60 złotych rocznie. Niby
to samo, jednak za 60 złotych możesz coś konkretnego kupić,
możesz je zainwestować lub zaoszczędzić. Zmniejszenie wydat-
ków to nie sztuka dla sztuki. Wystarczy wykorzystać to do na-
uki inwestowania i oszczędzania.
Wez teraz kartkę i sprawdz, jak szybko przypadkowe wydatki
odsuwają Cię od wyjścia z długu. Sprawdz, w jaki sposób kilku-
złotowe wydatki odsuwają w bliżej nieokreśloną przyszłość
Twoją niezależność finansową i moment szybkiego uporania
się z obecnym zadłużeniem.
Pamiętaj również o zasadzie, że nie musisz kupować, aby cze-
goś używać. Nie musisz kupować browaru, jeżeli chcesz napić
się piwa. Nie musisz kupować linii lotniczych, jeżeli chcesz po-
29
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
lecieć na wakacje. Sposób wykorzystania tej zasady to miejsce
dla Twojej kreatywności. Możesz wypożyczać książki zamiast
je kupować, możesz wymieniać się płytami, wypożyczać sprzęt
sportowy, który będziesz wykorzystywał raz czy dwa razy
w roku. Możesz wymieniać się usługami istnieją internetowe
banki czasu, gdzie ludzie wymieniają się swoimi umiejętnościa-
mi. Możesz wykorzystać do przemieszczania się komunikację
miejską, zamiast płacić za benzynę, miejsca parkingowe, ubez-
pieczenie i konserwację samochodu. Może dzięki temu dojazd
do pracy zajmie Ci mniej czasu, a posiadanie samochodu stanie
się na tę chwilę zbędnym wydatkiem obciążającym jedynie
Twoją kieszeń?
Skup całą swoją energię finansową na inwestycję we własny
dług, ponieważ zły dług najbardziej Cię zubaża.
Teraz skupiasz się pewnie na tym, czego nie chcesz zrobić, jak
nie chcesz się czuć. Zmień swoje nastawienie. Poczuj, jak sta-
jesz się inwestorem. To bardzo dobry sposób nauki inwestowa-
nia na przyszłość. Pomocne przy wdrażaniu takich zmian są
afirmacje, czyli proste stwierdzenia, często powtarzane, zawsze
wyrażone w pozytywny sposób. Dobrym przykładem może być
afirmacja:
Doskonale zarządzam swoimi pieniędzmi
30
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
2. Twoja szalupa ratunkowa
Twój umysł, jak już wyjaśniałem, nie widzi różnicy między
prawdą a fikcją. Jeżeli będziesz powtarzać to zdanie, najlepiej
rano zaraz po obudzeniu i wieczorem przed zaśnięciem, przez
minutę to zdanie zacznie działać. Możesz ułożyć własną afir-
mację i zacząć ją stosować. Pamiętaj o metodzie małych kro-
ków. Zacznij już dzisiaj, pomimo że nie wiesz, czy to zadziała,
jeżeli spróbujesz. Ja wiem na 100%, że nie zadziała& jeśli nie
spróbujesz.
31
Krok drugi do szybkiego
Krok drugi do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
2.2. Plan jest niczym, planowanie
jest wszystkim
Cytat w nagłówku, przypisywany Eisenhowerowi, stanowi do-
bry wstęp do rozdziału na temat organizacji własnych działań.
Jaki to da efekt? Przede wszystkim rozpoczniesz tworzenie sys-
temu szybkiego wyjścia z długu. Na czym to będzie polegało?
Najbardziej podstawową zasadą jest to, że brak planowania to
również planowanie. Jeżeli nie zaplanowałeś jeszcze sukcesu fi-
nansowego zaplanowałeś już finansową porażkę. Wcześniej
czy pózniej cały Twój system, czyli brak systemu, podstawi Ci
nogę w najmniej odpowiedniej chwili.
W swoich działaniach odwołuj się do rzeczy, które lubisz robić.
U mnie jest to żeglarstwo, u Ciebie to może być jazda samocho-
dem, surfing, jazda na desce cokolwiek lubisz robić. To wła-
śnie połączenie myśli i uczuć z podjętymi działaniami pozwoli
Ci osiągnąć końcowy efekt. Połącz to, co lubisz robić, z podej-
mowanymi działaniami przez znajdowanie analogii. W ten spo-
sób uczysz swój mózg, łącząc nowe rzeczy, które robisz, z przy-
jemnymi uczuciami, których kiedyś doznałeś.
W tym rozdziale dowiesz się, jak uszczelnić swoje bieżące wy-
datki przez analogię do uszczelniania łodzi. Przez te proste
działania, które nie wymagają praktycznie żadnego wysiłku,
33
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
możesz spowodować, że na koniec miesiąca pieniędzy, które
możesz wykorzystać do inwestowania, zostanie więcej. W tym
rozdziale nauczysz się również planowania przyszłych wydat-
ków. To, że tak często korzystasz z różnych kredytów, jest zwią-
zane najczęściej z brakiem planowania przyszłych wydatków.
Tymczasem takie wydatki mogą być planowane. Dobrym przy-
kładem są wakacje, które zawsze wypadają w tych samych
dwóch miesiącach roku. Możesz przecież zaplanować, gdzie
chcesz jechać, jaką kwotę pieniędzy będziesz potrzebował i ile
miesięcznie powinieneś na ten cel inwestować z wyprzedze-
niem na przykład roku. W przeciwnym wypadku pozostaje
przypadkowy last minute& spłacany na kredyt. Tak samo z re-
alizacją hobby czy innych przyjemności czy każdy nagły im-
puls musi powodować kolejne zadłużenie?
2.2.1. Zły dług kontra dobry dług
Być może Cię zaskoczę, ale dług może być zarówno zły, jak i do-
bry. Jak można je rozgraniczyć? Otóż zły dług działa na Twoją
niekorzyść. To dług, który wzbogaca innych, a Ciebie zubaża
miesiąc po miesiącu, rok po roku. Do tego rodzaju długu moż-
na zaliczyć większość pożyczek na wydatki, które służą wyłącz-
nie zaspokojeniu przyjemności, a nie tworzeniu inwestycji.
W przeciwieństwie do złego długu, dobry dług działa na Twoją
korzyść, wzbogacając Ciebie. Można zaliczyć tu większość kre-
dytów na wydatki inwestycyjne.
34
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
Musisz jednak rozróżnić, czy inwestycją jest budowa lub kupno
domu, w którym następnie będziesz mieszkał. Są dwie szkoły.
Jedna mówi, że tak, ponieważ w przyszłości własną nierucho-
mość będziesz mógł z zyskiem sprzedać. Natomiast druga
mówi, że nie, dlatego że taka inwestycja generuje jedynie co-
miesięczny koszt, który nie jest bilansowany żadnym przycho-
dem, a dodatkowo wartość nieruchomości może w przyszłości
spaść poniżej wartości zaciągniętego przez Ciebie kredytu.
Wtedy o zyskach będziesz musiał zapomnieć.
Dla przedsiębiorcy dobry dług to kredyt zaciągnięty na rozbu-
dowę linii produkcyjnych, na wynajęcie specjalistów, na kupie-
nie nowej technologii, na zakup licencji franczyzowej lub
udziału w spółce. Dobry dług pozwala zwiększać majątek
przedsiębiorcy i inwestorowi.
Możesz też przyjąć swój dług jako szansę. Ponieważ na swoją
przeszłość finansową nie masz już żadnego wpływu, wpływać
na swoją przyszłość możesz jedynie w terazniejszości. Dług jest
szansą, dlatego że sytuacja, w której jesteś, po prostu zmusza
Cię do nauki inwestowania. Jeżeli nie nauczysz się tego teraz,
w przyszłości będziesz funkcjonował jeszcze gorzej. Zacznij
uprawiać gimnastykę finansową. W tej chwili, jeżeli chcesz iść
w dobrym kierunku, zacznij robić wszystko, żeby polepszyć
swoje finansowe zdrowie. Szansą na przyszłość dla Ciebie jest
35
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
nauka biegłego stosowania dobrego długu jako dzwigni w celu
budowania niezależności.
2.2.2. System obiegu dokumentów
Tworzenie własnego systemu szybkiego wyjścia z długu zacznij
od najbardziej podstawowej rzeczy: zbieraj dowody zakupów.
W ciągu całego miesiąca robisz pewnie wiele zakupów, a ponie-
waż kasy fiskalne są praktycznie wszędzie, sprzedawca ma obo-
wiązek wydać Ci dowód zakupu. Jeżeli nie chcesz zaśmiecać so-
bie portfela i wyrzucasz paragony, faktury czy inne dowody za-
kupu, zmień ten nawyk. Zrób inaczej niż większość, zbieraj
wszystkie dowody zakupów i pakuj do portfela. Wiem, że Twój
portfel będzie coraz bardziej pęczniał, ale w ten sposób przy-
zwyczajasz się do portfela, który wkrótce będzie pękaty od
banknotów, prawda? Co dalej robić z dowodami zakupu, wyja-
śnię za chwilę.
Jeżeli uważasz, że jesteś nawykowym bałaganiarzem i zalewają
Cię tony różnych papierów, dokumentów i ofert, wykorzystaj
poniższy system, który ułatwia zarządzanie dokumentami, za-
równo tymi papierowymi, jak i tymi, które dostajesz drogą
elektroniczną.
Najprostszym systemem, który możesz zastosować, jest system
teczek zawieszkowych. Nie segregatorów, nie teczek wiąza-
36
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
nych, tylko właśnie teczek zawieszkowych. Nie bez powodu
najpopularniejsze systemy operacyjne domowych komputerów
zostały opracowane na bazie systemu elektronicznych teczek
zawieszkowych. Zaletą tego systemu jest możliwość bardzo
szybkiego dostępu do każdego dokumentu. System teczek za-
wieszkowych, który poznasz, wykorzystuje teczki w trzech ko-
lorach. Jest to, jak się domyślasz, również działanie na pod-
świadomość. Będziesz potrzebował teczek w trzech kolorach:
zielonym, czerwonym i niebieskim.
Zielona teczka zawiera wszystkie Twoje plany, w tym plan spła-
ty długów, wszystkie zapisane pomysły inwestycyjne oraz
wszystkie dokumenty, które mogą w przyszłości zmienić Twoje
plany finansowe.
Czerwona teczka zawiera wszystkie rachunki pozostałe do za-
płacenia oraz niewpisane do planu dowody zakupów. Codzien-
nie po przyjściu do domu wyjmujesz z portfela wszystkie para-
gony i inne dowody zakupu i wrzucasz je właśnie do czerwonej
teczki. W ten sposób podświadomie wyrzucasz ze swojego
portfela wszystkie wydatki.
W systemie najwięcej jest teczek niebieskich. W każdej z teczek
jest historia pojedynczej płatności lub inwestycji. Oczywiście
wszystkie teczki są opisane. Na przykład Media , Kredyt na
37
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
samochód , Emerytura , Ubezpieczenia na życie , Kredyt
hipoteczny .
2.2.3. Dokumenty papierowe
Teraz możesz zająć się dokumentami papierowymi. Zgodnie
z zasadą: nie zamiataj śmieci pod dywan , przesyłki pocztowe
zawsze otwieraj natychmiast po otrzymaniu. Jeśli otrzymałeś
rachunek dotyczący nadchodzących płatności, włóż go do czer-
wonej teczki. Wszystkie interesujące Cię oferty inwestycyjne
wkładaj do zielonej teczki. Pamiętaj o tym, że nie szukasz na
razie żadnych nowych kredytów, pożyczek i innych cudownych
ofert te wyrzuć natychmiast do kosza. Każdy dokument bierz
do ręki tylko raz. Od razu segreguj korespondencję. To, co Ci
się przyda, wkładaj do odpowiedniej teczki zawieszkowej, resz-
tę wyrzuć do kosza. Pozostałą korespondencję, która dotyczy
na przykład zmian wysokości rat kredytów, które spłacasz,
włóż do odpowiedniej niebieskiej teczki. A wcześniej zapisz
zmiany rat kredytu do swojego planu spłaty na następny mie-
siąc.
2.2.4. Dokumenty elektroniczne i konto
internetowe online
Co robić z dokumentami elektronicznymi? Jest ich coraz wię-
cej, banki i inne przedsiębiorstwa coraz częściej oszczędzają
38
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
papier. Jeżeli nie masz jeszcze dostępu do swojego konta ban-
kowego przez Internet, polecam Ci to rozwiązanie. Zakładam
jednak, że taki dostęp masz, pozostaje tylko sprawdzić, czy
Twój bank nie każe Cię za to, że jesteś jego klientem. Płacić
możesz jedynie za jakieś naprawdę wymyślne usługi, które są
Ci niezbędne. Przede wszystkim jednak powinieneś zadbać
o bezpłatne przelewy i bezpłatną kartę bankomatową. Oczywi-
ście bez karty kredytowej możesz się na razie obejść.
Co dalej? Nie drukuj dokumentów elektronicznych. Większość
banków pozwala zapisać dowolny dokument z rachunku w po-
staci pliku PDF. Skorzystaj z tej opcji od razu, potem nie bę-
dziesz musiał grzebać w archiwach lub płacić za wygenerowa-
nie wyciągu. Dobrym pomysłem jest stworzenie takiego same-
go systemu na swoim komputerze dla dokumentów elektro-
nicznych, jak dla dokumentów papierowych w teczkach za-
wieszkowych.
Po otrzymaniu rachunku (papierowego czy elektronicznego)
umieszczasz go w odpowiedniej czerwonej teczce. W dniu tygo-
dnia, w którym zazwyczaj zajmujesz się swoimi finansami (za-
kładam, że już taki na stałe wyznaczyłeś), za pomocą konta in-
ternetowego tworzysz przelew z ostatnim dniem płatności, jaki
masz na fakturze. Dzięki temu nie musisz pamiętać o terminie
płatności i nie będziesz ponosił dodatkowych kar ze względu na
39
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
odsetki, monity i tego typu rzeczy. Oszczędzasz czas i nie mu-
sisz korzystać z usług Poczty Polskiej.
To smutne, że ludzie, którzy uważają, że muszą oszczędzać, tzn.
starsze osoby, które są emerytami, tracą mnóstwo czasu w ko-
lejkach na poczcie. Stoją, aby odebrać swoją emeryturę lub wy-
dać jej część na opłaty za przelewy, których muszą dokonać. To
niby niewiele 2 lub 3 zł za każdy przelew, ale po podliczeniu
w skali roku uzbiera się całkiem spora kwota. Może starczyłoby
na wykupienie leków lub wyjazd do sanatorium?
Korzystanie z dokumentów elektronicznych i konta interneto-
wego daje Ci możliwość właściwego korzystania z własnych
pieniędzy. Twoje pieniądze wychodzą ostatniego dnia, kiedy
muszą wyjść, co daje Ci większą nad nimi kontrolę. Poza tym
konto internetowe możesz wykorzystać do nauki inwestowa-
nia. W jaki sposób? Otwórz dodatkowe subkonta do swojego
własnego rachunku. Często są one wyżej oprocentowane niż
ROR i wtedy pełnią funkcje celowych skarbonek oszczędno-
ściowych. Ile ich powinieneś założyć ? Na początek otwórz trzy
subkonta:

Pierwsze na duże wydatki nieregularne. Jeżeli wiesz, że
będziesz miał za miesiąc czy za pół roku jakiś większy wy-
datek, który jest dla Ciebie koniecznością, na przykład
ubezpieczenie samochodu, właśnie na to subkonto przele-
40
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
waj co miesiąc część kwoty, którą masz w przyszłości za-
płacić.

Drugie na edukację i przyjemności. Dzięki niemu możesz
zaplanować udział w kursach, szkoleniach, wyjazdy na wa-
kacje. Nie będziesz musiał sięgać po kolejny kredyt lub za-
dowalać się tym, co zostało na rynku turystycznym w środ-
ku sezonu.

Trzecie na okazje inwestycyjne. Jak dalej zobaczysz, in-
westowanie polega na ciągłym szukaniu okazji do zwięk-
szenia zwrotu z inwestycji i zmniejszaniu ryzyka. Bez wol-
nych środków jest to bardzo trudne. Okazje pojawiają się
i znikają, a wykorzystuje je nie ten, kto ma pieniądze, ale
ten, kto je ma najszybciej.
Niektóre banki dają możliwość, aby stałą część z wpływających
pieniędzy (na przykład 10%) od razu kierować na określone
subkonto. Jeżeli od razu będziesz przelewać na konkretne sub-
konto część pieniędzy, to ograniczysz swoje wydatki, a co naj-
ważniejsze wyrobisz sobie nawyk comiesięcznego inwestowa-
nia. Jak już pewnie zauważyłeś, powyższe trzy subkonta to in-
westycje celowe, czyli nastawione na realizację Twojego kon-
kretnego celu czy marzenia. Nie inwestujesz więc bezcelowo.
Jeżeli odkładasz pieniądze bez celu, cel znajdzie się sam. Takie
pieniądze będą Cię parzyć dopóki nie wydasz ich przy pierw-
szej nadarzającej się okazji.
41
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
2.2.5. Jak korzystać z otrzymywanych ofert?
Z pewnością dostajesz pocztą czy w postaci elektronicznej wiele
różnych ofert instytucji finansowych, banków, pożyczkodaw-
ców. Jak z nich korzystać?
Ważne, żebyś dzięki tym ofertom uzyskał ogólne rozeznanie, co
dzieje się na rynku finansowym. Wykorzystaj przychodzące
oferty do porównania ich z produktami finansowymi, których
sam używasz. Na przykład: porównujesz ofertę nowego banku,
który daje Ci możliwość wypłacania pieniędzy bezpłatnie ze
wszystkich bankomatów w Polsce, z ofertą swojego banku, któ-
ry ma ich jedynie kilkaset. Sprawdzasz, co dzieje się z oprocen-
towaniem lokat. Może inny bank zaproponuje Ci wyżej opro-
centowane lokaty od tych, które obecnie posiadasz? Zapozna-
jesz się z nowymi produktami inwestycyjnymi w rodzaju lokat
strukturyzowanych czy certyfikatów inwestycyjnych.
Zbieraj więc informacje na temat tego, co może dać Ci w przy-
szłości większe zyski lub większe oszczędności. Nie zapominaj
również o ofertach mogących obniżyć raty Twoich obecnych
kredytów. Mogą to być oferty kredytów refinansowych lub kon-
solidacyjnych. Oczywiście mnóstwo z tych dokumentów to je-
dynie ładnie zrobiona reklamówka bez żadnej wartości i te
wyrzucaj do kosza. Pamiętaj, aby daną ofertę lub dokument
brać do ręki tylko raz, po to, aby nie zastanawiać się po raz ko-
42
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
lejny, czy będzie Ci ona przydatna. Rób od razu ostateczną se-
lekcję. Następnie sporządzaj notatki z tego, co się dzieje na
rynku i wkładaj do zielonej teczki.
Pamiętaj o dwóch żelaznych zasadach:

Nie szukaj na razie żadnych nowych kredytów lub poży-
czek, choćby nie wiadomo jak cudowne one się wydawały.

Uważaj na gwiazdki z nieba . To te malutkie rzeczy napi-
sane bardzo drobnym drukiem, których nie powinieneś za-
uważyć. Dzięki gwiazdkom z nieba to, co wydaje się
wspaniałą okazją, jest obarczone tyloma dodatkowymi wa-
runkami, że nie jesteś w stanie ich spełnić. Amerykanie
mówią, że jeżeli jakaś oferta wygląda na niewiarygodnie
dobrą, to na pewno taka jest niewiarygodna. Na szczęście
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów od czasu do
czasu karci instytucje finansowe za to, że zapomniały po-
informować klienta o szczegółach oferty lub gwiazdka była
tak mała, że żaden klient nie był w stanie jej zauważyć.
2.2.6. Programy do zarządzania zadłużeniem
Jednym z najważniejszych elementów tej książki jest system
szybkiej spłaty długów. Jeżeli śledzisz sytuację na rynkach fi-
nansowych na świecie, wiesz, jak szybko ta sytuacja się zmie-
nia. Widać to szczególnie na rynku amerykańskim, gdzie cała
heca z obecnym kryzysem się zaczęła. Okazało się, że Stany
43
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok drugi do szybkiego wyjścia z długu
Zjednoczone są w recesji i to od razu od roku wstecz. Niestety
tak właśnie to działa. Wszystko jest w porządku, dopóki nie
okazuje się, że dana gospodarka jest w głębokiej recesji. Ale do
czego zmierzam? Lawinowo wzrasta tam ilość konsumentów,
którzy mają poważne problemy ze spłatą kart kredytowych,
kredytów hipotecznych, pożyczek na samochód, leasingów
i wszystkich możliwych zadłużeń, które szczodrą ręką dawały
banki. Jak grzyby po deszczu zaczęły pojawiać się więc firmy,
które za kwoty rzędu kilku tysięcy dolarów zaczęły sprzedawać
programy, które automatycznie pozwalają zadłużonym spła-
cić dług. Ci natomiast z radości, że im się udało, fundują sobie
kolejny kredyt na kupno samego programu. Nie tędy droga. Ty
dostajesz system, który działa i który obsłużysz samodzielnie,
bez przekazywania swoich poufnych danych finansowych, na
przykład przez Internet. Nie jest to wcale trudne, wymaga tylko
systematyczności, zebrania paru dokumentów i zmiany swoich
nawyków, tak aby nie powtarzać starych błędów.
44
Krok trzeci do szybkiego
Krok trzeci do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu
2.3. Idzie Grześ przez wieś&
Idzie Grześ przez wieś& A gdzie idą Twoje pieniądze? Wy-
trop swoje miesięczne wydatki. Jaki to da efekt? Przede
wszystkim uszczelnisz swoje impulsowe wydatki i uzyskasz re-
alną kontrolę nad nimi. W przeciwieństwie do Grzesia z wier-
sza, nie możesz po prostu wrócić i pozbierać do worka zgubio-
nych ziarenek. Masz za to możliwość wytropienia, gdzie jest
największa dziura w Twoim worku z wydatkami i możesz za-
cząć od jej zatkania.
W całym procesie będą Ci pomagały przykłady dwóch rzeczy-
wistych osób, które znam. (Oczywiście zmieniłem im imiona
i niektóre dane.) Są to Konsekwentna Kinga i Rozrzutny Ro-
bert. Na podstawie decyzji podjętych przez nich, zrozumiesz,
w jaki sposób systematyczność i planowanie Kingi dały lepsze
efekty niż wysokie zarobki Roberta. Krok po kroku możesz po-
równać ich sytuację i decyzje ze swoimi. W kolejnych tabelach
znajdziesz miejsce na wpisanie swoich danych. Ponieważ nikt
nie będzie miał do nich dostępu, bądz tak szczery jak tylko mo-
żesz. Będą Ci pewnie potrzebne także posiadane dokumenty fi-
nansowe i trochę czasu.
Jak wypełnić poniższą tabelę?
46
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu

Zapisz na podstawie dokumentów, które zgromadziłeś,
wszystkie swoje wydatki za ubiegły miesiąc. Jeżeli nie masz
dokładnych danych, oszacuj wydatki. W następnym mie-
siącu, dzięki gromadzeniu dowodów zakupu, będzie to dla
Ciebie łatwiejsze. Jeżeli inwestujesz co miesiąc regularnie
lub oszczędzasz te wydatki również zapisz.

Zastanów się też nad wydatkami, których nie wpisałeś.
Przeważnie pamiętasz jedynie cykliczne, regularnie powta-
rzające się wydatki, zapominasz natomiast o drugim rodza-
ju wydatków. To wydatki nieregularne, powtarzające się
raz, dwa razy do roku: ubezpieczenie domu, samochodu.
O nich przypominasz sobie, kiedy dostajesz fakturę albo
kiedy dzwoni agent i mówi, że właśnie kończy Ci się polisa.

Podsumuj wydatki, które płacisz jedynie kilka razy do
roku. Przykłady znajdziesz w tabeli. Każdy z wydatków nie-
regularnych, które ponosisz w ciągu roku, podziel przez
12 miesięcy i wpisz do swojego zestawienia. Co to spowo-
duje? Będziesz wiedział, ile masz zapłacić w całości i przy-
gotujesz się do tego, na przykład przy pomocy subkonta
wydatków nieregularnych. Wpłacając wyliczoną kwotę co
miesiąc na to subkonto, chronisz pieniądze przed inflacją.
Natomiast dzięki wcześniejszemu (nawet na rok do przo-
du) wygenerowaniu przelewu z terminem na ostatni dzień
podany na fakturze, nie musisz pamiętać o terminie płat-
ności.
47
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu

Możesz drukować co miesiąc pustą tabelę wydatków i wy-
pełnioną archiwizować w teczce z budżetem rocznym.
W poniższej tabeli są umieszczone zestawienia wydatków Kon-
sekwentnej Kingi i Rozrzutnego Roberta. Jest też miejsce na
Twoje zestawienie. Zauważ pewną prawidłowość. Zwróć uwa-
gę, jak szczegółowo Kinga zapisuje swoje wydatki i jaką ma
kontrolę nad całością. Porównaj, w jaki sposób Robert stosuje
tę technikę i co umieścił pod tytułem inne . Nie wiesz, praw-
da? Myślę, że on też tego nie wie. Jak widzisz, wydatki Kingi są
znacznie mniejsze i lepiej opisane, natomiast Rozrzutny Robert
nie ma nad swoimi kontroli. Policz, jaki procent swoich docho-
dów przeznaczają na inwestycje Kinga i Robert. Zobacz, czy za-
bezpieczają się na przyszłość dzięki wpłatom na subkonto po-
duszki bezpieczeństwa .
Uzupełnij poniższą tabelę o swoje dane i dowiedz się, gdzie
idą Twoje pieniądze.
48
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu
Tabela wydatków Miesiąc: Rok:
Wydatki regularne Konsekwentna Rozrzutny
TY
z ostatniego miesiąca Kinga Robert
Żywność 685 2000
Gaz 46 200
Prąd 65 250
Woda 37 100
Ogrzewanie 168 0
Wywóz nieczystości 26 50
Telefon, Internet, TV 94 250
Czynsz 541 0
Odzież, obuwie 178 1000
Leki 37 100
Środki czystości 47 100
Posiłki poza domem 0 500
Koszty transportu 125 650
Czesne 0 800
Inwestycje 250 0
Poduszka bezpieczeństwa 150 0
Sport i rozrywka 118 450
Inne 0 1500
Inne 0 0
Inne 0 0
Inne 0 0
Suma wydatków
2567 7950
regularnych
Wydatki nieregularne
Miesiąc: Rok:
z ostatnich 12 miesięcy
Suma wydatków dzielona Konsekwentna Rozrzutny
TY
przez 12 miesięcy Kinga Robert
Ubezpieczenia osobiste 29 167
Podatki płacone osobiście 0 50
Ubezpieczenie samochodu 0 250
Konserwacja samochodu 0 750
Wakacje i wyjazdy 255 1000
Zakupy wyposażenia domu 93 800
Media grzewcze (węgiel, gaz) 0 1200
49
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok trzeci do szybkiego wyjścia z długu
Ubezpieczenie nieruchomości 16 50
Remonty, naprawy,
56 100
modernizacje
Dopłata podatku
0 300
dochodowego
Prezenty 37 100
Przygotowanie świąt 32 100
Członkostwo w organizacjach 0 50
Sprzęt sportowy 74 200
Inne 19 300
Inne 0 0
Inne 0 0
Inne 0 0
Inne 0 0
Razem wydatki nieregularne 611 5417
Suma wydatków 3178 13367
50
Krok czwarty do szybkiego
Krok czwarty do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok czwarty do szybkiego wyjścia z długu
2.4. Ziarnko do ziarnka i zbierze się
miarka&
Ziarnko do ziarnka i zbierze się miarka& A Ty ile masz do dys-
pozycji? W tym kroku podsumuj swój miesięczny dochód i za-
cznij szukać nowych możliwości jego powiększenia. Także tutaj
pomagać Ci będą przykłady Kingi i Roberta. Jak widzisz, za-
robki Kingi nie są imponujące, ale dobrze zaczęła od przejęcia
kontroli nad wydatkami w poprzednim punkcie. Teraz powin-
na sobie sama dać podwyżkę. Jak to dać podwyżkę? O tym do-
wiesz się w dalszej części książki. Zobacz, jak małe znaczenie
w końcowym rozrachunku mają dysproporcje w zarobkach
Kingi i Roberta.
Jeżeli porównujesz swoje dochody i dochody rozrzutnego Ro-
berta, zastanawiasz się pewnie, jak to możliwe? Pomyśl, dla-
czego on tyle zarabia. Czy myślisz, że pracuje dziesięć razy wię-
cej od Ciebie? Czy myślisz, że zna osiem języków, jest super mi-
strzem sprzedaży lub ma zdolności telepatyczne? Nic z tych
rzeczy. Kilka lat temu Robert zaplanował, że tyle chce zarabiać
i nie przyjął do wiadomości, że trudno o pracę nawet za
1000 złotych. Był tak skoncentrowany na swoim celu, aż na-
uczył się dobrze tej jednej rzeczy jak zarabiać pieniądze. Nie-
stety okazało się to za mało. Jak widać na naszym przykładzie,
czym innym jest zarabianie pieniędzy, a zupełnie czym innym
52
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok czwarty do szybkiego wyjścia z długu
utrzymywanie zarobionych pieniędzy. I tutaj właśnie Robert
ma poważny problem.
Teraz wykorzystaj poniższą tabelę i wpisz swoje miesięczne za-
robki lub zarobki wszystkich osób uzyskujących dochód
w Twoim gospodarstwie domowym.
Tu jeszcze jedna uwaga. Pamiętasz, że do swoich wydatków
miesięcznych wliczyłeś uśrednione wydatki nieregularne? Te-
raz to samo zrób z dochodami. Wpisz zarówno dochody regu-
larne, zarabiane co miesiąc, jak i dochody nieregularne. Te
ostatnie podsumuj w skali ostatniego roku, a następnie podziel
przez 12 miesięcy i wpisz jako swój średni nieregularny dochód
miesięczny. Gdy będziesz jedynie uśredniał swoje przyszłe do-
chody, a zapomnisz o uśrednianiu przyszłych wydatków, nie
wyjdzie Ci to na dobre. Dlaczego? Co miesiąc będzie Ci brako-
wało pieniędzy na wydatki nieregularne lub będziesz wydawał
jeszcze nie otrzymane dochody. Niestety większość zadłużo-
nych ludzi tak właśnie robi wydają mentalnie pieniądze,
których jeszcze nie zarobili i nie zabezpieczają wydatków, które
na pewno ich spotkają. Dlatego tak istotne jest bieżące plano-
wanie wydatków, które pozwoli Ci urealnić Twoje możliwości
finansowe.
53
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok czwarty do szybkiego wyjścia z długu
Tabela zarobków Miesiąc: Rok:
Zarobki regularne Konsekwentna Rozrzutny
TY
z ostatniego miesiąca Kinga Robert
Pensja netto 3400 12000
Premie miesięczne 300 0
Renta, emerytura 0 0
Dochody z działalności 0 0
Inne 0 0
Razem zarobki regularne 3700 12000
Zarobki nieregularne
Konsekwentna Rozrzutny
z ostatnich 12 miesięcy TY
Kinga Robert
dzielone przez 12
Odsetki od lokat 75 50
Wykup obligacji 0 0
Zyski z funduszy i
35 0
certyfikatów inwestycyjnych
Sprzedaż ruchomości
90 0
i nieruchomości
Darowizny 0 0
Premie roczne, kwartalne 400 3000
Nagrody i wygrane 30 0
Zwrot podatku
120 0
dochodowego
Inne 0 0
Razem zarobki nieregularne 750 3050
Suma zarobków 4450 15050
Teraz pora na podsumowanie. Ponieważ masz wpisane w obu
tabelach swoje wydatki i swoje przychody miesięczne łącznie
z uśrednieniami, poniżej zamieszczam kolejną tabelę z zesta-
wieniem łącznych miesięcznych zarobków i łącznych miesięcz-
nych wydatków. W efekcie uzyskujesz sumę pieniędzy, która
pozostaje Ci do zainwestowania w swój dług. Jak pewnie za-
uważyłeś wcześniej, po stronie wydatków nie wpisywałeś żad-
54
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok czwarty do szybkiego wyjścia z długu
nych wydatków związanych ze spłatą zadłużenia. Nie było tam
miejsca na raty zaciągniętych kredytów, pożyczek i tego typu
rzeczy.
W poniższym przykładzie zobaczysz, co dalej stało się z budże-
tem Kingi i Roberta. Konsekwentna Kinga ze swoją rodziną,
potrafi kontrolować wydatki i pomimo niższych zarobków osią-
gnęła lepszy efekt niż rodzina Rozrzutnego Roberta. Ten co
prawda zarabia znacznie więcej, ale nie ma żadnej kontroli nad
wydatkami. W efekcie Robert ma znacznie mniej możliwości,
aby szybciej spłacić swoje zadłużenie.
A jaki efekt Ty osiągnąłeś? Jaka kwota miesięcznie pozwoli Ci
spłacać na bieżąco zadłużenie? Czy wystarczy Ci pieniędzy, aby
dodatkowo inwestować we własny dług?
Tabela wydatków Miesiąc: Rok:
Wydatki regularne Konsekwentna Rozrzutny
TY
z ostatniego miesiąca Kinga Robert
Razem wydatki regularne 2567 7950
Razem wydatki
611 5417
nieregularne
Aącznie suma wydatków 3178 13367
Razem zarobki regularne 3700 12000
Razem zarobki
750 3050
nieregularne
Aącznie suma zarobków 4450 15050
Zarobki wydatki 1272 1683
Jaki % zarobków potrafisz
28,6% 11,2% %
zachować?
55
Krok piąty do szybkiego
Krok piąty do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
2.5. Wykorzystaj I.P.N.
Teraz zajmij się przygotowaniem danych do Indywidualnego
Planu Naprawczego. Zacznij od inwentaryzacji własnych dłu-
gów. Dzięki temu stan Twoich finansów przestanie być dla Cie-
bie tajemnicą.

W pierwszej kolejności przygotuj wszystkie dokumenty do-
tyczące zadłużenia, umowy pożyczek czy kredytów. Znaj-
dziesz w nich oprocentowanie danego kredytu czy pożyczki.

Zacznij od najgorszego rodzaju długu, czyli zadłużenia prze-
terminowanego. W poniższej tabeli wpisz po kolei wszystkie
raty kredytów i pożyczek, które są już przeterminowane,
czyli po terminie płatności. Wpisz tu także inne zaległości
przeterminowane, takie jak suma zaległych opłat za media,
czynsze, monity, wezwania do zapłaty, windykacje.

Na końcu podsumuj całkowitą wartość zadłużenia przeter-
minowanego wraz z odsetkami. Jeżeli nie znasz wartości
odsetek, sprawdz je w swoich dokumentach kredytowych
albo znajdz wysokość odsetek od zadłużenia przetermino-
wanego w Internecie.

W drugiej części tabeli wpisz zadłużenie nieprzetermino-
wane. Zanotuj raty kredytów, pożyczek i innych tego typu
obciążeń. Nie wpisuj żadnych innych bieżących wydatków,
bo te wpisałeś już do tabeli z wydatkami.
57
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
W poniższej tabeli możesz zobaczyć jak na dłoni, całą prawdę
o stanie finansów Kingi i Roberta. Różnica pomiędzy zarobka-
mi i wydatkami Kingi w całości pokrywa sumę rat kredytów.
Teraz Kinga może się skupić na szybszej spłacie kredytu na za-
kup sprzętu AGD, a potem na szybszej spłacie kredytu hipo-
tecznego. Rozrzutny Robert, przy braku jakiejkolwiek kontroli
nad wydatkami, nie jest w stanie pokryć bieżących rat kredy-
tów ze swoich zarobków, co w konsekwencji spowodowało po-
wstanie zaległości w ich spłacie. Robert łata dziury w wydat-
kach premią roczną i pożyczkami od rodziny. Zaciągnął też
szybki kredyt gotówkowy i wykorzystał do spłaty zadłużenia
kartę kredytową, wypłacając z niej gotówkę w bankomacie. Po-
pełnił więc większość błędów, które wpychają go coraz głębiej
w pętlę zadłużenia.
Tabela zadłużenia Miesiąc: Rok:
Zadłużenie Konsekwentna Rozrzutny
TY
przeterminowane Kinga Robert
Media 0 150
Czynsz 0 0
Kredyt hipoteczny 0 3500
Kredyt samochodowy 0 950
Pożyczki gotówkowe 0 0
Koszty windykacji 0 0
Monity, odsetki karne 0 100
Inne 0 100
Inne 0 0
Inne 0 0
Razem zadłużenie
0 4800
przeterminowane
58
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
Zadłużenie nie
Konsekwentna Rozrzutny
przeterminowane do spłaty TY
Kinga Robert
w bieżącym miesiącu
Rata kredytu hipotecznego I 893 3500
Rata kredytu hipotecznego II 0 0
Rata kredytu na samochód 0 950
Rata pożyczki gotówkowej I 0 450
Rata pożyczki gotówkowej II 0 0
Rata pożyczki prywatnej 0 200
Spłata karty kredytowej 0 50
Inne raty kredytów 120 0
Razem do spłaty w bieżącym
1013 5150
miesiącu
Do problemów Roberta i możliwości Kingi jeszcze wrócimy.
W dalszej kolejności zrób analizę wszystkich kredytów i poży-
czek pozostałych Ci do spłaty.

W kolejnej tabeli wpisz opóznienie w spłacie zadłużeń
(w dniach) oraz czas kredytu pozostałego do spłaty (w mie-
siącach). To o tyle istotne, że na tej podstawie będziesz
mógł uszeregować obciążenia od najważniejszego do naj-
mniej istotnego.

Następną rubrykę uzupełnij o średnią ratę kredytu. Wylicz
ją, sumując wszystkie dotychczasowe raty danego kredytu
i dzieląc wynik przez ilość miesięcy dotychczasowej spłaty.
Po co to robić? W większości kredytów czy pożyczek, które
mają stałą stopę oprocentowania, na przykład pożyczki go-
tówkowe, nie jest to takie istotne. Natomiast przy kredy-
tach o zmiennej stopie procentowej (na przykład kredyty
59
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
hipoteczne) wysokość raty może zmieniać się nawet co
miesiąc. Ponieważ nie jesteś w stanie przewidzieć, jakie
raty takiego kredytu będziesz płacił w przyszłości, w ten
sposób będziesz je mógł oszacować.

W następnej rubryce wpisz wyliczoną, całkowitą kwotę
kredytu pozostałego do spłaty. Przypomnij sobie moment,
kiedy starałeś się o kredyt. Bardziej skupiałeś się na tym,
żeby go w ogóle dostać. Nie robiłeś pewnie dogłębnej anali-
zy całego rynku i nie porównywałeś umów wszystkich in-
stytucji finansowych. Skupiłeś się na ofertach paru ban-
ków, które się najmocniej reklamowały. Złożyłeś tam swój
wniosek o kredyt. Zakładając, że bank jest instytucją godną
zaufania, założyłeś, że rzeczywiste oprocentowanie kredytu
odpowiada temu z ulotki reklamowej. W związku z tym nie
zwróciłeś uwagi na całkowitą wartość kredytu, którą bę-
dziesz musiał spłacić. Niestety, wiele osób dopiero w mo-
mencie robienia inwentaryzacji zadłużenia jest zaskoczo-
nych, jak dużo pieniędzy pozostało im jeszcze do spłaty.
W przypadku kredytów walutowych sumę kredytu zwięk-
sza również zmiana wartości waluty kredytu w stosunku do
złotówki.
Sprawdz, jak w całym tym zestawieniu wygląda Twoja sytuacja
finansowa. Dzięki temu będziesz mógł posortować wszystkie
swoje długi i przygotować Indywidualny Plan Naprawczy. Po-
60
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
niższa tabela będzie Ci niezbędna w rozdziale dotyczącym sys-
temu szybkiej spłaty długów.
Tabela łącznego
Miesiąc: Rok:
zadłużenia do spłaty
Odsetki, Całkowita wartość
Aączne zadłużenie Ilość dni
monity, zadłużenia do
przeterminowane opóznienia
windykacja spłaty
Media
Czynsz
Kredyt hipoteczny
Kredyt samochodowy
Pożyczki gotówkowe
Inne
Suma zadłużenia
przeterminowanego
Ilość miesięcy Całkowita
Aączne zadłużenie nie Średnia rata
pozostałych do wartość kredytu
przeterminowane kredytu
spłaty do spłaty
Kredyt hipoteczny
Kredyt na samochód
Pożyczka gotówkowa I
Pożyczka gotówkowa II
Pożyczka prywatna
Wykorzystane limity na
kartach i debet na koncie
Inne kredyty
Suma zadłużenia nie
przeterminowanego
Całkowite zadłużenie
pozostałe do spłaty
2.5.1. Który dług jest najważniejszy?
Pewnie zastanawiałeś się nie raz, co robić w sytuacji, kiedy
masz bardzo dużo różnych kredytów do spłaty i nie jesteś
61
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
w stanie spłacać wszystkiego regularnie. Wykonaj swój osobi-
sty ranking i ustal, który dług jest najważniejszy dla Ciebie.
Oczywiście najbardziej niebezpieczne są wszystkie długi już
przeterminowane, a na ich czele możesz ustawić zaległe raty
kredytu hipotecznego, szczególnie jeśli dotyczą nieruchomości,
w której mieszkasz. Kolejne to zaległy czynsz lub najem.
Dlaczego te obciążenia są najistotniejsze? Dach nad głową to
jedna z najbardziej podstawowych potrzeb, którą starasz się za-
spokoić w pierwszej kolejności. Obecnie polskie prawo bardzo
mocno chroni każdego lokatora, dając mu często większe przy-
wileje niż właścicielowi. Ta sytuacja może się jednak zmienić.
Banki, wraz ze wzrostem ilości niespłaconych kredytów na ryn-
ku, będą coraz bardziej restrykcyjne. Mogą wymusić zmianę
prawa ułatwiającą bardzo szybkie zaspokojenie niespłaconych
kredytów i eksmisję dłużników na bruk. Na pewno więc nie
chcesz znalezć się w sytuacji, kiedy razem z całą rodziną zosta-
niesz pozbawiony dachu nad głową. Przeterminowany kredyt
hipoteczny lub zaległy czynsz to najważniejsze długi, których
spłata zawsze powinna być dla Ciebie priorytetowa.
Które długi są równie istotne? Są to zaległe opłaty za media:
gaz, prąd, wodę. Tutaj windykacja zaległości jest o wiele prost-
sza. Choć są to zazwyczaj mniejsze kwoty, dzięki komputeryza-
cji dokumentów, dostawcy mediów działają bardzo szybko.
62
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
Wyłączenie gazu w czasie sezonu grzewczego, prądu przed
ważnym meczem lub wody przed wyjściem do pracy to duży
problem.
Kolejne pod względem ważności są: zaległe podatki, mandaty,
monity. Bardzo łatwe do ściągnięcia z Twoich dochodów. Man-
daty policyjne są traktowane jak zaległy podatek i zostaną wraz
z odsetkami pobrane z Twojego dochodu.
W dalszej kolejności znajduje się zadłużenie nieprzetermino-
wane. Pamiętaj jednak, że ono również wstrzymuje Cię na dro-
dze do budowania niezależności finansowej.
W kolejnej tabeli wylicz, ile pieniędzy pozostaje Ci po spłacie
wszystkich rat zadłużenia. Wpisz kwotę policzoną w podsumo-
waniu z kroku czwartego i odejmij sumę rat kredytów z tabeli
inwentaryzacji zadłużenia. Sprawdz również sytuację Kingi
i Roberta, i porównaj ze swoją.
Tabela inwestycji Miesiąc: Rok:
Jaką kwotę możesz
przeznaczyć miesięcznie na Konsekwentna Rozrzutny TY
Kinga Robert
inwestycję we własny dług?
Zarobki Wydatki
1272 1683 0
(z Tabeli Wydatków)
Suma rat kredytów do spłaty
w bieżącym miesiącu 1013 5150 0
(z Tabeli Zadłużenia)
Różnica = Kwota
259 -3467 0
inwestycji we własny dług
63
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok piąty do szybkiego wyjścia z długu
Jak widzisz, Kinga w tym miesiącu może przeznaczyć kwotę
259 zł na szybszą spłatę swojego zadłużenia lub zainwestować
ją w inny sposób. Robert oprócz zaległości, które już ma do
spłaty, musi znalezć dodatkowe 3467 zł, aby pokryć bieżące
raty kredytów. Pewnie znowu zaciągnie kredyt gotówkowy lub
pożyczy pieniądze od znajomych.
A jakie Ty możesz otrzymać wyniki?
Wyliczony wynik może być mniejszy od zera, jak w przypadku
Roberta. Wtedy jeszcze raz krok po kroku sprawdz swoje wpisy
we wszystkich tabelach. Może nie byłeś ze sobą do końca szcze-
ry? Może wkradł się jakiś prosty błąd rachunkowy? Jeżeli
wszystko jednak poprawnie wyliczyłeś, znaczy to, że Twoje bie-
żące zaległości przekraczają sumę pieniędzy, którą możesz wy-
dać. W związku z tym nie jesteś w stanie regularnie spłacać za-
dłużenia. Jak możesz poradzić sobie z taką sytuacją, dowiesz
się w kolejnych rozdziałach.
Wynik może wyjść Ci również większy od zera, jak w przypadku
Kingi. Znaczy to, że posiadasz nadwyżkę, którą możesz wykorzy-
stać do poprawy swojej sytuacji finansowej. W kolejnych rozdzia-
łach poznasz program, który umożliwi Ci znaczne skrócenie czasu
spłaty wszystkich Twoich zadłużeń. W efekcie będziesz mógł za-
cząć budować w bardzo szybkim tempie niezależność finansową.
Jeżeli jednak po prostu wydasz nadwyżkę, którą wyliczyłeś, kolej-
ny raz oddalisz się od osiągnięcia finansowej niezależności.
64
Krok szósty do szybkiego
Krok szósty do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
2.6. Jak szybko chcesz pozbyć się
długu?
Efektem tego kroku jest przygotowanie do szybkiej spłaty dłu-
gów. Bez względu na to, jaki wynik wyszedł Ci w poprzednim
kroku, zawsze staraj się zmniejszyć swoje złe długi. Jakie moż-
liwości możesz wykorzystać? Masz ich do dyspozycji naprawdę
sporo:

Renegocjacja warunków umowy.

Zmiana sposobu spłaty.

Przewalutowanie kredytu.

Zastosowanie kredytu konsolidacyjnego.

Zastosowanie kredytu refinansowanego.

Wykorzystanie pożyczki hipotecznej.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Powyższe terminy mogą wydawać Ci się skomplikowane, ale po
dalszej lekturze będziesz wiedział, jak możesz z nich skorzystać.
2.6.1. Renegocjacja warunków umowy
Renegocjację warunków umowy kredytowej możesz przepro-
wadzić w zależności od swojej sytuacji finansowej na trzy pod-
stawowe sposoby. Są to:
66
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu

Zawieszenie płatności kredytu.

Redukcja oprocentowania kredytu.

Wydłużenie okresu spłaty.
Przy zawieszeniu płatności masz dwie możliwości:

Karencja w spłacie kredytu
Jest to czasowe odroczenie spłaty kredytu, jednak przy obo-
wiązku spłacania w tym samym czasie części odsetkowej raty.
Efektem jest znacznie mniejsza rata kredytu. Karencja zależy
od umowy, jaką zawarłeś z bankiem.

Wakacje kredytowe
Wakacje kredytowe dają Ci możliwość zawieszenia płatności
całej raty kredytu, czyli nie płacisz przez jakiś czas ani kapitału,
ani odsetek. Bank zazwyczaj daje możliwość jedynie miesięcz-
nej przerwy w spłacie kredytu w danym roku spłaty.
Renegocjacja warunków umowy może dotyczyć redukcji opro-
centowania kredytu. Pytasz, dlaczego jest to możliwe? Otóż
banki działają na rynku o ciągłej zmienności oraz w warunkach
silnej konkurencji. Dobre warunki, które uzyskałeś kilka lat
temu, w tej chwili nie muszą już takimi być. Natomiast bank
z własnej woli nie obniży Ci oprocentowania kredytu, jeżeli nie
wynika to wprost z umowy. I tu właśnie masz pole do negocja-
cji marży, dodatkowych opłat, ubezpieczenia. W przypadku
67
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
kredytu hipotecznego możesz też wystąpić z wnioskiem o po-
nowne przeszacowanie wartości kredytowanej nieruchomości.
Warunkiem jest jednak wzrost obecnej ceny rynkowej nieru-
chomości powyżej ceny zakupu. Co dzięki temu zyskasz? Bę-
dziesz mógł na przykład obniżyć wymagany próg wkładu wła-
snego. Jeżeli spłaciłeś już część kredytu, sprawdz, czy dzięki
temu możesz obniżyć oprocentowanie lub zmniejszyć obowiąz-
kowe ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. To oczywiście
spowoduje zmniejszenie raty kredytu.
Jeżeli Twój bank jest bardzo sztywny i nie chce w ogóle roz-
mawiać o renegocjacji warunków umowy, zawsze możesz prze-
nieść swój kredyt do innego banku. Banki oczywiście mają tego
świadomość. Ważne, żeby to nie była sztuka dla sztuki i cała
operacja była opłacalna dla Ciebie.
Przy renegocjacji warunków umowy możesz też wydłużyć okres
spłaty kredytu. Podaję tę możliwość na samym końcu jako ab-
solutną ostateczność. Wydłużenie okresu spłaty spowoduje co
prawda zmniejszenie miesięcznych rat kredytu, natomiast
zwiększysz w ten sposób całkowitą kwotę kredytu, pozostałą do
spłaty.
68
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
2.6.2. Zmiana sposobu spłaty
Zmianę sposobu spłaty najczęściej możesz zastosować przy za-
ległościach z tytułu czynszu, dostawy mediów lub podatków.
Dzięki negocjacjom masz możliwość rozłożenia zadłużenia
z jednorazowej płatności (w terminie na przykład 7 lub 14 dni)
na płatność rozłożoną na kilka miesięcznych rat. Zawsze lepszą
alternatywą jest wykazanie chęci spłaty obciążenia w ratach,
niż unikanie jakiegokolwiek kontaktu z wierzycielami.
Zmianę sposobu spłaty kredytu możesz negocjować również
w swoim banku. Ponieważ w większości banków możesz wy-
brać formę spłaty kredytu, masz do dyspozycji spłatę w postaci
tak zwanych rat równych (annuitetowych) lub rat malejących.
W obu przypadkach rata składa się z dwóch części. Z części ka-
pitałowej, czyli tego, co naprawdę pożyczyłeś, oraz części od-
setkowej, czyli tego, co płacisz bankowi jako jego zysk.
Jeżeli wybrałeś formę spłaty w ratach równych, część kapitało-
wa raty systematycznie rośnie, zaś część odsetkowa systema-
tycznie maleje. Daje to w kolejnych miesiącach taką samą ratę,
jeśli oczywiście oprocentowanie kredytu w tym czasie się nie
zmienia.
W przypadku rat malejących jest inaczej część kapitałowa
w każdej racie ma taką samą wysokość, natomiast część odset-
kowa systematycznie maleje. Dzieje się tak, ponieważ odsetki
69
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
naliczane są od coraz mniejszego pozostałego do spłacenia ka-
pitału. W sumie w każdym kolejnym miesiącu rata jest mniej-
sza. Na początku spłaty kredytu wartość raty jest wyższa, a im
bliżej końca, tym jest ona niższa w stosunku do spłaty w ratach
równych.
Jeżeli wybrałeś raty malejące w momencie podpisywania umo-
wy kredytowej, w razie konieczności możesz zmienić sposób
spłaty na raty stałe. W ten sposób zmniejszysz swoje miesięcz-
ne obciążenie ratą kredytu. Oczywiście jest to opłacalne, jeżeli
suma rat po zmianie sposobu spłaty rzeczywiście będzie mniej-
sza. Opłacalność tego sposobu postępowania przedstawia po-
niższy wykres.
70
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Czerwona linia przedstawia wysokość kolejnych rat maleją-
cych, niebieska wysokość rat stałych. Wykres pokazuje spłatę
kredytu w kwocie 100 000 zł, rozłożonego na 100 rat z opro-
centowaniem 10% w skali roku.
Na powyższym wykresie zielony punkt oznacza moment,
w którym raty płacone przy spłacie w ratach równych i maleją-
cych są równe. Na początku spłaty kredytu raty malejące mają
wyższą wartość, natomiast po przekroczeniu punktu przecięcia
mają one niższą wartość niż raty stałe. Zmiany sposobu spłaty
z rat malejących na równe opłaca się dokonywać od początku
spłaty kredytu do momentu zrównania się rat. Przedstawia to
obszar żółtego trójkąta.
Sprawdz więc w swojej umowie kredytowej możliwość i opła-
calność zmiany sposobu spłaty. Pamiętaj jednak, że suma rat
malejących jest dla danego kredytu mniejsza niż suma rat rów-
nych.
2.6.3. Przewalutowanie kredytu
Dlaczego przewalutować kredyt? Przede wszystkim dlatego,
aby zabezpieczyć się przed możliwym wzrostem wartości walu-
ty, w której zaciągnąłeś kredyt. Na przykład kredyty we fran-
kach szwajcarskich są obecnie niżej oprocentowane od kredy-
tów złotowych. Ponieważ w Szwajcarii stopy procentowe są
71
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
niższe niż w Polsce, płacisz niższą miesięczną ratę. Jeżeli jed-
nak dojdzie do takiej sytuacji, że polski złoty na tyle osłabi się,
czyli stanieje w stosunku do franka, że rata, którą płacisz przy
swoim kredycie walutowym, zrówna się z ratą płaconą w kre-
dycie złotowym, warto będzie pomyśleć o przewalutowaniu
kredytu.
W praktyce powinieneś to zrobić odpowiednio wcześniej. Naj-
lepiej wtedy, kiedy tendencje kursowe dopiero zaczynają dzia-
łać na Twoją niekorzyść i spodziewasz się kontynuacji takiego
trendu. W przeciwnym razie możesz doprowadzić do tego, że
na przewalutowanie będzie już za pózno. Pamiętaj, że zmiany
kursów są cykliczne i wkrótce może się okazać, że znowu odno-
sisz korzyści. Kredyt hipoteczny jest obciążeniem na wiele lat,
więc powinieneś podejmować takie decyzje, które wyprzedzają
zmiany na rynku. Jeżeli jednak myślisz poważnie o przewaluto-
waniu swojego kredytu zawsze sprawdz, czy jest to opłacalne
w Twojej sytuacji.
Przewalutowanie może być nieopłacalne na przykład ze wzglę-
du na dodatkowe koszty z nim związane. Jeżeli dokonasz prze-
walutowania po wysokim kursie waluty obcej, to kwota kredytu
w przeliczeniu na złote może się okazać wyższa od tej, którą
pierwotnie zaciągnąłeś. Jedyny zysk w takiej sytuacji to wyeli-
minowanie dalszego ryzyka kursowego.
72
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Jakie inne koszty wiążą się z przewalutowaniem Twojego kre-
dytu?

Po pierwsze jest to prowizja, której bank może zażądać za
operację przewalutowania. Przeważnie jest to procentowa
część kwoty podlegającej przewalutowaniu.

Kolejny koszt to tak zwany spread. Występuje przy kredy-
tach walutowych. Jeżeli na przykład zaciągasz kredyt we
frankach szwajcarskich, bank wymienia Ci franki na wy-
płacane złotówki po kursie sprzedaży. Natomiast spłacając
kredyt w złotówkach, zamieniasz je tak naprawdę w swoim
banku na franki po kursie kupna. Oba kursy prawie dowol-
nie ustala bank, a ich różnica to właśnie spread. Ten koszt
możesz starać się zmniejszyć, ale nie możesz go wyelimino-
wać.
Negocjuj z bankiem poziom prowizji lub spreadu. Możesz rów-
nież poszukać takiego banku, który oferuje ich niższy poziom.
W przypadku przewalutowania kredytu złotówkowego w przy-
szłości będzie również istotny poziom przeliczenia złotówki na
euro w razie wprowadzenia tej waluty w Polsce.
Jeżeli wysokość raty kredytu po przewalutowaniu będzie wyż-
sza niż ostatnia rata kredytu przez przewalutowaniem, bank na
pewno będzie chciał ponownie zbadać Twoją zdolność kredyto-
wą. W takim wypadku będziesz musiał złożyć dokumenty doty-
73
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
czące Twojego dochodu, tak jak do nowego kredytu. Zanim
więc podejmiesz decyzję o przewalutowaniu kredytu walutowe-
go, przelicz, czy Ci się to zwyczajnie opłaca.
2.6.4. Kredyt konsolidacyjny
Kolejną możliwością zmniejszenia istniejącego zadłużenia jest
zastosowanie kredytu konsolidacyjnego.
Po co to robić? Stosujesz kredyt konsolidacyjny, aby polepszyć
strukturę Twojego zadłużenia. Kredyt konsolidacyjny pozwala
Ci zmniejszyć wcześniej zaciągnięte kredyty lub pożyczki. Jest
to możliwe dzięki połączeniu Twoich wcześniej zaciągniętych
pożyczek i kredytów (często o znacznie wyższym oprocentowa-
niu) i zastąpieniu ich jednym kredytem konsolidacyjnym, naj-
częściej typu hipotecznego.
Jakie są plusy takiego kredytu? Przede wszystkim nowa rata,
niższa niż suma wcześniej płaconych rat oraz niższa całkowita
kwota kredytu do spłaty. Zarządzasz dzięki temu mniejszą ilo-
ścią rat i terminów płatności. Masz tylko jedną ratę płaconą
w jednym terminie, a nie na przykład cztery różne kredyty pła-
cone w różnych terminach, jeszcze na dodatek w różnych ban-
kach.
Plusem również jest to, że możesz skorzystać z uproszczonej
formy badania zdolności kredytowej. Możesz również obciążyć
74
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
nieruchomość, której nie jesteś właścicielem, oczywiście za
jego zgodą. Możesz nawet obciążyć kilka nieruchomości, a nad-
wyżki pieniędzy z tego kredytu przeznaczyć na dowolny cel. Na
przykład na inwestycje.
Kiedy łączne obciążenie związane z zaciągnięciem różnych kre-
dytów staje się poważnym problemem dla Twojego budżetu
domowego, skonsolidowanie tych zadłużeń w jednym kredycie
może zmniejszyć Twoją miesięczną ratę o nawet kilkadziesiąt
procent.
Jakie są minusy kredytu konsolidacyjnego?

Wydłużasz okres spłaty kredytów.

Obciążasz hipotekę własnej lub cudzej nieruchomości.

Bank będzie sprawdzał sposób spłaty Twoich poprzednich
zobowiązań. W większości banków istnieje minimalny
okres, po przekroczeniu którego dopiero możesz wystąpić
o kredyt konsolidacyjny. Minimalny okres spłaty dotyczy
wcześniejszych kredytów.
Pamiętaj więc, aby i tutaj zwrócić uwagę na rzeczywiste
oszczędności, jakie możesz uzyskać.
Porównując oferty banków sprawdz:
75
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu

Jakie rzeczywiste oszczędności (w złotówkach, a nie w pro-
centach) może Ci przynieść dany kredyt konsolidacyjny
w stosunku do poprzednich obciążeń.

Jakie dokumenty będziesz musiał zgromadzić (kwestia cza-
su).

Czy istnieje możliwość bezpłatnej wcześniejszej spłaty kre-
dytu konsolidacyjnego.

W jakiej walucie jest udzielany kredyt (brak ryzyka kurso-
wego).
Maksymalna kwota kredytu konsolidacyjnego może wynosić
nawet 110% sumy wszystkich spłacanych kredytów.
2.6.5. Kredyt refinansowy
Na czym polega kredyt refinansowy? To po prostu zamiana
kredytu, który zaciągnąłeś kilka lat temu na gorszych warun-
kach, na kredyt tańszy, niżej oprocentowany. Sytuacja na ryn-
kach finansowych ciągle się zmienia i stąd możliwość obniżenia
rat zaciągniętych kredytów.
Kiedy więc warto zaciągnąć kredyt refinansowy? Jeżeli renego-
cjowanie warunków umowy z dotychczasowym bankiem nie da
rezultatu, w innym banku możesz wyszukać kredyt refinanso-
wy na korzystniejszych warunkach, którym spłacisz stary kre-
dyt. Nie skupiaj się tylko na różnicy oprocentowania pomiędzy
76
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
starym a nowym kredytem. Zwróć uwagę na poniższe elemen-
ty, których koszty mogą całkowicie zniweczyć opłacalność Two-
ich działań:

Możliwość zmniejszenia lub wyeliminowania obowiązko-
wego ubezpieczenia występującego w starym kredycie.

Opłaty i prowizje związane z zamknięciem starego kredytu
oraz otwarciem nowego.
Opłaty za zamknięcie starego kredytu sprawdz w umowie kre-
dytowej, a pozostałe opłaty w tabeli prowizji i opłat starego
i nowego banku. Oczywiście zawsze próbuj negocjować warun-
ki z nowym bankiem i to zarówno marże, jak i spread waluto-
wy. Różnica, wydawałoby się nic nie znaczących procentów,
pozwoli Ci zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych w skali całej
spłaty.
2.6.6. Pożyczka hipoteczna
Tak jak zawieszenie spłaty kredytu czy wydłużenie terminu
spłaty, wykorzystanie pożyczki hipotecznej to ostateczność.
Dlaczego? Pożyczka hipoteczna tym różni się od kredytu hipo-
tecznego, że obciążasz nią hipotekę nieruchomości, której już
jesteś właścicielem lub współwłaścicielem. Czyli wykonujesz
odwrotne działanie niż w wypadku zaciągania kredytu hipo-
tecznego nie pożyczasz od banku pieniędzy, aby kupić nieru-
77
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
chomość, ale dostajesz od banku pieniądze, obciążając hipote-
kę nieruchomości, której już jesteś właścicielem.
Minusem tego rozwiązania jest przede wszystkim wyższe opro-
centowanie pożyczki hipotecznej niż kredytu hipotecznego. Do-
datkowo pożyczkę hipoteczną możesz otrzymać jedynie jako
część wartości swojej nieruchomości na przykład 50-70%.
Ponieważ pieniądze z pożyczki hipotecznej możesz wykorzystać
na dowolny cel, najgorszą rzeczą, którą mógłbyś zrobić, jest
wydanie ich na przyjemności. Jedyną sensowną metodą jest
zainwestowanie pieniędzy z pożyczki hipotecznej w szybszą
spłatę kredytów o wyższym oprocentowaniu lub osiągnięcie
z inwestycji w inne aktywa wyższej stopy zwrotu niż płacone do
banku odsetki.
2.6.7. Upadłość konsumencka
Jedną z najnowszych i jednocześnie najbardziej drastycznych
możliwości, które możesz zastosować przy redukcji zadłużenia,
jest złożenie wniosku o upadłość konsumencką. Wniosek
o upadłość składasz w swoim sądzie rejonowym, maksymalnie
raz na dziesięć lat. Aby wniosek został przyjęty do rozpatrzenia,
musisz spełnić kilka warunków:

Nie możesz prowadzić działalności gospodarczej ani być
rolnikiem.
78
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu

Musisz opłacić wniosek w sądzie.

Musisz podać wszystkie Twoje zaległości wraz z odsetkami.

Musisz podać przybliżoną wartość wszystkich składników
Twojego majątku.

Musisz być osobą niewypłacalną, co ma miejsce, jeżeli: od
dłuższego czasu nie jesteś w stanie regulować swoich zobo-
wiązań lub Twoje długi przekraczają wartość Twojego ma-
jątku.
Następnie sąd sprawdza, czy Twoje zadłużenie powstało z przy-
czyn losowych (choroba, wypadek, likwidacja miejsca pracy).
Jeżeli jednak długi są wynikiem Twojej lekkomyślności, sąd
oddali wniosek, a Ty będziesz mógł zgłosić kolejny wniosek
najwcześniej za 10 lat. I tu właśnie okazuje się, że działanie,
przed którym ostrzegałem Cię wcześniej, tj. zaciąganie nowych
długów na pokrycie starych, sąd uznaje za lekkomyślność fi-
nansową uniemożliwiającą orzeczenie upadłości. Sąd ma dwa
miesiące na rozpatrzenie Twojego wniosku.
Jakie są konsekwencje ogłoszenia Twojej upadłość przez sąd?

Żaden z wierzycieli nie może naliczać Ci już żadnych no-
wych odsetek od zadłużenia.

Wygasa wspólnota majątkowa ze współmałżonkiem.

Otrzymujesz pięcioletni plan całkowitej spłaty swoich dłu-
gów.
79
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu

W przypadku wywiązania się z planu, możesz uzyskać re-
dukcję pozostałej części długu.
Jakie są minusy ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Sąd ustanawia syndyka zarządzającego Twoim majątkiem.

Syndyk dokonuje sprzedaży wszystkich składników Twoje-
go majątku.

Syndyk pobiera swoje wynagrodzenie z Twojego majątku.

Żyranci nadal odpowiadają za Twój dług.

Do czasu spłaty zadłużenia nie wolno Ci zaciągnąć jakich-
kolwiek nowych kredytów czy pożyczek.

Po utracie prawa do nieruchomości możesz jedynie otrzy-
mać pieniądze na jednoroczny wynajem innego lokalu
mieszkalnego.
Jak widzisz, jest to zgodne z przedstawioną tu wcześniej zasa-
dą: aby wyjść ze starych długów musisz przestać tworzyć nowy
dług.
I kolejna uwaga przypomnij sobie moją wcześniejszą infor-
mację o tym, który dług jest najważniejszy. Okazuje się, że jeże-
li masz zaległości w spłacie kredytu hipotecznego, bank może
Ci odebrać kredytowaną nieruchomość, a sąd pomimo to nie
wypłaci Ci już żadnych pieniędzy z przeznaczeniem na wyna-
jem.
80
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
2.6.8. Analiza wyników
Po zapoznaniu się z możliwościami restrukturyzacji swojego
zadłużenia możesz zająć się teraz analizą wyników wyliczeń
z poprzedniego rozdziału.
Jak już wiesz, wynikiem, jaki mogłeś uzyskać po spłacie
wszystkich rat zadłużenia (Tabela inwestycji), jest kwota
mniejsza od zera.
Jeżeli nie popełniłeś żadnego błędu i Twoje wyliczenia są po-
prawne, znaczy to, że nie masz wystarczającej ilości środków,
żeby pokryć zarówno spłatę bieżących rat kredytów, jak i naro-
słych zadłużeń.
Co masz zrobić w takiej sytuacji? Jak już czytałeś wcześniej,
najważniejsze jest, abyś przestał tworzyć nowy dług i pozbył się
zaległości przeterminowanych, które generują najwięcej dodat-
kowych kosztów.
Rozpocznij spłatę od tego najistotniejszego zadłużenia. Jeśli wy-
konałeś dotychczas wszystkie ćwiczenia zawarte w tej książce,
ważność poszczególnych obciążeń ustaliłeś już w poprzednim
rozdziale. Jak sobie przypominasz, najistotniejsze zadłużenia to
w kolejności: spłata zadłużeń kredytu hipotecznego, zaległy
czynsz lub najem, zaległe opłaty za media, zaległe podatki.
81
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Nie zapominaj o żadnym długu przeterminowanym. Żaden po-
życzkodawca nie lubi być ignorowany. Jeżeli nie masz całej po-
trzebnej kwoty, zacznij spłacać wszystkie zaległości w części.
W jaki sposób? Wykorzystaj pieniądze, które masz do dyspozy-
cji, dzieląc je. Pokażę Ci to na poniższym przykładzie.
Całkowitą kwotę pieniędzy, którą możesz miesięcznie przezna-
czyć na spłatę przeterminowanych zadłużeń, pomnóż przez
wielkość danego zadłużenia, a następnie podziel przez sumę
wszystkich zaległości. W ten sposób rozpoczniesz częściową
spłatę wszystkich zadłużeń, zamiast chować głowę w piasek
i ukrywać się przed wierzycielami. Poniżej podaję Ci sposób
wyliczenia częściowych spłat:
Oznaczenia:
C całkowita kwota, którą miesięcznie możesz przeznaczyć na
spłatę zaległości.
K1 zadłużenie przeterminowane nr 1.
K2 zadłużenie przeterminowane nr 2.
K3 zadłużenie przeterminowane nr 3.
K4 zadłużenie przeterminowane nr 4.
SK suma wszystkich zadłużeń = K1 + K2 + K3 + K4 + ...
82
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Jeżeli C < SK, wtedy częściowe miesięczne spłaty poszczegól-
nych zadłużeń wyliczysz w poniższy sposób:
CK1 = C * K1 / SK
CK2 = C * K2 / SK
CK3 = C * K3 / SK
CK4 = C * K4 / SK
Jeżeli masz na przykład trzy zaległości (wraz z odsetkami):

zaległe opłaty za prąd K1 = 1270 zł

zaległy czynsz za mieszkanie K2 = 2450 zł

zaległe raty pożyczki gotówkowej K3 = 670 zł
Suma wszystkich zaległości wynosi:
SK = 1270 + 2450 + 670 = 4390 zł
W bieżącym miesiącu, po odjęciu wszystkich wydatków (w tym
bieżących rat) pozostało Ci na przykład C = 590 zł. Dzielisz
więc posiadane pieniądze w następujący sposób:
CK1 = 590 * 1270 / 4390 = 170,68 zł
CK2 = 590 * 2450 / 4390 = 329,28 zł
CK3 = 590 * 670 / 4390 = 90,04 zł
83
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
W ten sposób nie zapomnisz o żadnym długu.
W kolejnym miesiącu pozostaje Ci do spłaty kwota 3800 zł
(plus ew. odsetki). Jeżeli udało Ci się wygospodarować na przy-
kład kwotę C = 680 zł, na podstawie znanego Ci wzoru liczysz
kolejne miesięczne raty spłat zaległości. I tak:
CK1 = 680 * (1270 - 170,68) / 3800 = 196,72 zł
CK2 = 680 * (2450 329,28) / 3800 = 379,50 zł
CK3 = 680 * (670 90,04) / 3800 = 103,78 zł
I tak do skutku. Oczywiście powyższą technikę powinieneś po-
łączyć z innymi wcześniej podanymi metodami zmniejszenia
istniejącego zadłużenia.
Jak dowiedziałeś się wcześniej, rozwiązaniem analizy, którą
przeprowadziłeś w Tabeli Inwestycji, może być również kwota
większa od zera. Naturalną konsekwencją takiej sytuacji jest
u większości ludzi zwiększenie wydatków. Proponuję Ci jednak,
abyś zrobił coś wręcz przeciwnego. Jak pewnie pamiętasz, zły
dług jest główną przeszkodą na drodze do niezależności finan-
sowej. Sprawdz więc w swoich umowach kredytowych,czy, kie-
dy i o ile możesz zmniejszyć swoje należności nieprzetermino-
wane. Choć może się to wydawać dziwne, banki często bronią
się przed szybszą spłatą kredytów przez klientów. Dlaczego?
84
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Ponieważ pożyczając pieniądze na kilka, kilkanaście czy kilka-
dziesiąt lat, jesteś comiesięcznym dostarczycielem dochodu dla
tego banku.
2.6.9. Zasady szybkiej spłaty długów
Wyliczyłeś już uprzednio swoje możliwości finansowe, pozwa-
lające Ci na inwestowanie nadwyżek we własny dług (Tabela
Inwestycji). Jeżeli masz jeszcze jakieś zaległości przetermino-
wane, oczywiście poniższe narzędzie zastosuj w pierwszej ko-
lejności do likwidacji tego zadłużenia, zgodnie z zasadą: aby
wyjść ze starych długów, przestań tworzyć nowy dług . Pamię-
taj także o terminowej spłacie bieżących rat.
Jednym z głównych założeń tej książki jest przedstawienie ta-
kiego systemu szybkiej spłaty długów, w którym prędkość spła-
ty regulujesz sam w zależności od zmian Twojej sytuacji finan-
sowej. W tym celu skorzystaj z wyliczeń z Tabeli łącznego za-
dłużenia pozostałego do spłaty. Zestawiłeś w niej wszystkie
swoje kredyty wraz z kwotą pozostałą Ci do spłaty. Teraz po-
sortuj wszystkie swoje zadłużenia. W jaki sposób?
Otóż istnieją dwie szkoły. Pierwsza mówi, że powinieneś zacząć
szybsze spłacanie zadłużenia od kredytu o najwyższym opro-
centowaniu. Ta zasada oparta jest o względy ekonomiczne
i oczywiście jest jak najbardziej uzasadniona.
85
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Druga szkoła twierdzi, że jeżeli zależy Ci na szybkich efektach
Twoich działań, powinieneś zacząć szybszą spłatę od kredytu
o najmniejszej pozostałej do spłaty ilości rat. Nie bierzesz wte-
dy pod uwagę oprocentowania kredytów. Oczywiście ta zasada
jest korzystniejsza ze względów psychologicznych, ponieważ
pozwala na najszybsze zmniejszenie ilości kredytów.
Jeśli chcesz wzorować się na podejściu ekonomicznym, posor-
tuj swoje kredyty od najwyższego do najniższego oprocentowa-
nia. Wtedy zgodnie z regułą, którą już poznałeś: dobry dług
kontra zły dług , kredyt hipoteczny (jeżeli go posiadasz) jako
najniżej oprocentowany, będziesz szybciej spłacać na samym
końcu.
Jeśli korzystasz z drugiej drogi, posortuj kredyty od kredytu
o najmniejszej pozostałej do spłaty ilości rat. Także tutaj na sa-
mym końcu znajdzie się kredyt hipoteczny ze względu na swoją
długotrwałość. I tym razem zachowasz regułę dobry dług kon-
tra zły dług .
Jak należy posortować kredyty, zobaczysz na przykładzie Ro-
berta. Tak jak można było przypuszczać, aby spłacić przetermi-
nowane zadłużenie, zaciągnął kolejny szybki kredyt gotówko-
wy. Natomiast widząc, że wysokie zarobki to wciąż za mało,
Robert zaczął wreszcie kontrolować swoje wydatki. Zmniejszył
86
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
również zadłużenie na karcie kredytowej, spłacając co miesiąc
część zadłużenia, zamiast minimalnej wymaganej kwoty.
Rozrzutny Robert Ilość
Kredyt Średnia
miesięcy Kolejność
pozostały rata
Aączne zadłużenie pozostałych spłaty
do spłaty miesięczna
pozostałe do spłaty do spłaty
Kredyt hipoteczny I 1 098 000 3500 314 6
Kredyt na samochód 46 600 950 50 3
Pożyczka gotówkowa I 35 800 450 80 5
Pożyczka gotówkowa II 14 600 220 67 4
Pożyczka prywatna 8 800 200 44 2
Limity na kartach 10 000 1000 10 1
Teraz na podstawie tabeli Rozrzutnego Roberta wpisz swoje
kredyty do tabeli poniżej, według ustalonej kolejności spłaty.
Jeżeli masz więcej kredytów, zwiększ ilość wierszy.
TY Ilość
Kredyt Średnia
miesięcy Kolejność
pozostały rata
Aączne zadłużenie pozostałych spłaty
do spłaty miesięczna
pozostałe do spłaty do spłaty
1
2
3
4
Mając ustaloną kolejność inwestowania we własny dług, mo-
żesz ustalić szybkość nadpłaty długów. Od czego ona zależy?
Określ, jaką nadwyżkę możesz przeznaczyć na szybszą spłatę
długów. Może to być pełna kwota, którą wyliczyłeś w Tabeli In-
westycji (jeżeli oczywiście jest dodatnia). Może to być również
inna kwota wynosząca na przykład 10% sumy miesięcznych rat
87
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
kredytów. Ważne, abyś taką nadwyżkę mógł inwestować na
dłuższą metę. Jeżeli suma miesięcznych rat kredytów wynosi,
powiedzmy, 1000 zł, dodaj do tego 10% nadwyżki. Daje to
kwotę 100 zł. Już taka suma pozwoli Ci rozkręcić cały system.
Oczywiście wszystkie pozostałe kredyty płacisz w terminie
i w standardowej wysokości.
Teraz pojawia się najważniejszy element systemu. Po całkowi-
tej spłacie długu numer 1, pozostaje Ci do dyspozycji gotówka
stanowiąca całość raty kredytu numer 1 wraz z ustaloną wcze-
śniej nadwyżką. Dodajesz tę łączną kwotę jako minimalną kwo-
tę nadwyżki do standardowej raty długu ustalonego do spłaty
w drugiej kolejności. Ta kwota pozwoli Ci jeszcze szybciej spła-
cić drugie zadłużenie.
Następnie po spłacie długu numer 2 wykorzystujesz całość raty
nr 2 wraz z dodaną wcześniej nadwyżką jako minimalną
kwotę nadwyżki do nadpłaty długu nr 3. Postępujesz tak do
momentu, kiedy spłacisz wszystkie swoje długi.
Oczywiście dzięki szybszej spłacie obliczone poniżej czasy spła-
ty kredytu są wartościami maksymalnymi. W praktyce zwięk-
szając szybkość spłaty kapitału, zmniejszasz odsetki od niespła-
conej kwoty kredytu. W ten sposób całkowita kwota każdego
kredytu po spłacie będzie mniejsza od kwoty kredytu pozosta-
łej do spłaty, którą wpisałeś do tabeli.
88
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
W wyniku zastosowania opisanego systemu wyrabiasz sobie
nawyk systematycznego inwestowania nadwyżek, a po spłacie
wszystkich długów masz do dyspozycji sporą kwotę, którą wy-
korzystasz do budowania niezależności finansowej.
Jak widzisz, system szybkiej spłaty długów jest podobny do
kuli śnieżnej. Z biegiem czasu kula robi się coraz większa i to-
czy się coraz szybciej. W trakcie spłaty masz możliwość zwielo-
krotnienia szybkości spłaty przez dodawanie kwot do wcześniej
ustalonych nadwyżek. Dzięki poniższej tabeli z danymi Roz-
rzutnego Roberta nauczysz się korzystać z systemu inwestycji
we własny dług.
Miesiące
Średnia
Pozostało do końca Kolejność
Rozrzutny Robert rata
do spłaty spłaty spłaty
miesięczna
kredytu
Limity na kartach 10 000 1000 10 1
Pożyczka prywatna 8 800 200 44 2
Kredyt na samochód 46 600 950 50 3
Pożyczka gotówkowa II 14 600 220 67 4
Pożyczka gotówkowa I 35 800 450 80 5
Kredyt hipoteczny I 1 098 000 3500 314 6
Aączne zadłużenie
1 213 800 zł 6 320 zł 314
pozostałe do spłaty
89
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Aączne zadłużenie Roberta pozostałe do spłaty 1 213 800 zł
Suma rat spłacanych miesięcznie + 10% 6 952 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 1 (10%) 632 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 1 7
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu spłat 3
Po spłacie kredytu nr 1 Robert może jednorazowo wydać 1 424 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 2 1 632 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 2 12
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu spłat 32
Po spłacie kredytu nr 2 Robert może jednorazowo wydać 1 760 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 3 1 832 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 3 25
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu spłat 25
Po spłacie kredytu nr 3 Robert może jednorazowo wydać 966 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 4 2 782 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 4 29
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu spłat 38
Po spłacie kredytu nr 4 Robert może jednorazowo wydać 2 908 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 5 3 002 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 5 36
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu spłat 44
Po spłacie kredytu nr 5 Robert może jednorazowo wydać 1 414 zł
Nadwyżka wykorzystana do szybszej spłaty kredytu nr 6 3 452 zł
Maksymalna ilość miesięcy spłaty kredytu nr 6 176
Różnica w miesiącach w stosunku do starego harmonogramu 138
Po spłacie kredytu nr 6 Robert może jednorazowo wydać 1 280 zł
Od tej chwili Robert może w każdym miesiącu zainwestować 6 952 zł
Dzięki poniższej tabeli możesz porównać początkową ilość rat
poszczególnych kredytów Roberta i ilość rat kredytów spłaca-
nych przy pomocy opisanej wcześniej metody.
90
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
Średnia Wysokość raty Ilość rat
Rozrzutny Ilość rat W tym ilość rat
rata w metodzie w metodzie
Robert kredytu powiększonych
kredytu przyśpieszonej przyśpieszonej
Limity na
1000 10 1632 7 7
kartach
Pożyczka
200 44 1832 12 5
prywatna
Kredyt na
950 50 2782 25 13
samochód
Pożyczka
220 67 3002 29 4
gotówkowa II
Pożyczka
450 80 3452 36 7
gotówkowa I
Kredyt
3500 314 6952 176 140
hipoteczny I
Zauważ, że dzięki powiększeniu sumy miesięcznych spłat jedy-
nie o 10%, Robert może ponad dwukrotnie skrócić spłatę
wszystkich swoich kredytów!
Na koniec poznaj specjalną metodę, wyłącznie dla osób uzależ-
nionych od korzystania z kart kredytowych. Dzięki niej zmniej-
szysz limit karty kredytowej, a także będziesz w stanie spłacić
kartą inne kredyty.
Jak działa ta metoda?

Określ maksymalną bezpieczną wysokość limitu zadłuże-
nia na karcie kredytowej. Jest to wynik odjęcia od kwoty
Twoich zarobków sumy wydatków przeznaczonych mie-
sięcznie na spłatę zadłużenia. Chodzi tu jedynie o wydatki,
które pokrywają spłatę wszystkich Twoich kredytów i poży-
91
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu
czek, bez wydatków na ubranie, edukację, żywność czy sa-
mochód.
Jeżeli zarabiasz na przykład 2500 zł netto, a Twoje mie-
sięczne wydatki na spłatę kredytów wynoszą 750 zł, to
Twój maksymalny limit zadłużenia powinien docelowo wy-
nosić 1750 zł (2500 zł 750 zł). Twój bank będzie Cię pew-
nie przekonywał, że korzystniejszy dla Ciebie ze względu
na niższe oprocentowanie będzie limit zadłużenia na przy-
kład w wysokości Twoich 6-miesięcznych zarobków (w tym
wypadku to 15 000 zł), a nie wyliczonych 1750 zł. Kieruj się
jednak wysokością kwotową, a nie procentową odsetek.
Pomyśl również o sytuacji, w której zaszalejesz , wydasz
cały 6-miesięczny limit, a następnie stracisz pracę, mając
jedynie miesięczny okres wypowiedzenia.

W momencie wpływu przychodów na Twoje konto, odłóż
kwotę, która jest potrzebna na spłatę kredytów w danym
miesiącu, na otwarte w tym celu subkonto nr 1, które po-
winno być oprocentowane wyżej niż ROR. Jeżeli to możli-
we bez utraty odsetek, z tego subkonta za pomocą poleceń
przelewów płacisz wszystkie raty kredytów w ostatnim wy-
maganym dniu.

Pieniądze, które są nadwyżką pomiędzy zarobkami a wy-
datkami na spłatę kredytów, przelewasz na subkonto nr 2.
Dzięki temu Twoje pieniądze przyrastają dodatkowo dzięki
oprocentowaniu.
92
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok szósty do szybkiego wyjścia z długu

W ciągu całego miesiąca korzystaj z bezodsetkowego okre-
su karty kredytowej, którą płacisz za wszystkie pozostałe
wydatki żywność, odzież, ubranie.

Na koniec miesiąca obrachunkowego całą pozostałą kwotę
na subkoncie nr 2 przeznaczasz na zmniejszenie limitu za-
dłużenia karty kredytowej.

Postępuj tak do czasu obniżenia limitu zadłużenia do bez-
piecznej wyliczonej wartości, a dalsze nadwyżki z subkonta
nr 2 przeznacz na inwestycje.
Jest to dość ryzykowna metoda, ponieważ powoduje Twoje dal-
sze uzależnienie od karty kredytowej, ale w długiej perspekty-
wie daje Ci wymierne korzyści zależne od wielkości wydatków
i różnicy miedzy oprocentowaniem subkonta a bezodsetkowe-
go wykorzystania karty kredytowej. Dzięki tej metodzie masz
również możliwość mądrego wykorzystania tworzących się
nadwyżek do obniżenia limitu zadłużenia i nauczenia się nie-
ulegania szaleństwom zakupowym na kredyt.
Jeszcze raz gorąco namawiam Cię do wykorzystania metod
i narzędzi, które poznałeś w poprzednich rozdziałach. Pamię-
taj, aby oszczędności celowo inwestować. Przede wszystkim
aby pokryć zadłużenie przeterminowane, a potem, aby szybciej
spłacić wszystkie swoje długi. Pomoże Ci w tym również ostatni
rozdział tej części książki.
93
Krok siódmy do szybkiego
Krok siódmy do szybkiego
wyjścia z długu
wyjścia z długu
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok siódmy do szybkiego wyjścia z długu
2.7. Elastyczna kontrola planu
To właściwie początek budowania niezależności finansowej.
Swoje dalsze działania kontroluj, opierając się na kilku zasa-
dach.

W momencie kiedy zastosujesz wcześniejsze narzędzia, re-
gularnie, lecz nie rzadziej niż co miesiąc, porównuj rzeczy-
wiste wydatki i zarobki z planem i na bieżąco go koryguj.

Prognozuj raz na kwartał zmiany wielkości rat kredytów.
Na podstawie informacji w mediach śledz zmiany w opła-
tach za prąd, gaz, wodę, podatki.

Interesuj się zmianami stóp procentowych NBP, które
wpływają na wysokość rat kredytów hipotecznych oraz
znaczącymi zmianami kursów walut, które mogą Cię skło-
nić do przewalutowania kredytu.

Prognozuj też, mniej więcej raz na pół roku, zmiany wiel-
kości swoich zarobków, na podstawie informacji o wypła-
canych premiach czy podwyżkach, a także dzięki dodatko-
wym dochodom. Będziesz miał możliwość planowego wy-
korzystania tych pieniędzy do szybszego spłacenia zadłuże-
nia, zanim je bezcelowo wydasz.

Pamiętaj, aby spłacać dług w ustalonej kolejności, aż do
zera, zaczynając od najważniejszego długu.
95
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok siódmy do szybkiego wyjścia z długu
Bardzo istotną cechą elastycznej kontroli planu jest wykorzy-
stanie wychodzenia z zadłużenia do nauki inwestowania. Nowe
nawyki, jeżeli tylko będziesz je stosował przez okres mniej wię-
cej trzech, czterech tygodni, w kolejnych miesiącach będą już
wymagały znacznie mniej samozaparcia, a efekty przejdą Two-
je najśmielsze oczekiwania.
Niestety tak jak przy odchudzaniu, również przy oddłużaniu
występuje efekt jojo . Bardzo często ludzie, którzy są poważ-
nie zadłużeni, a którym udało się w jakiś sposób spłacić część
długu, są tym tak zachwyceni, że natychmiast wykorzystują tę
odrobinę oddechu finansowego, którą uzyskali, do ponownego
zadłużenia się. Pozwala im to wrócić do stanu finansów, który
jest im najbardziej znany. Tak działa efekt finansowego jojo .
Metoda inwestowania nadwyżek i oszczędności w szybszą spła-
tę złego długu ma jeszcze jedną zaletę. Przy spłacie każdego ko-
lejnego kredytu pozostaje Ci w kieszeni część ostatniej raty.
Całą tę kwotę wydaj na świętowanie kolejnego sukcesu w szyb-
kiej spłacie długów.
Na koniec zapamiętaj kilka zasad, które są podsumowaniem
całego rozdziału.

Przede wszystkim nie załamuj się; długiem możesz zarzą-
dzać, a nawet w niego inwestować.
96
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok siódmy do szybkiego wyjścia z długu

Pamiętaj o różnicy między dobrym i złym długiem, a także
o tym, po co tworzysz oszczędności. To nie sztuka dla sztu-
ki, tylko początek budowania Twojej niezależności finanso-
wej, początek brania odpowiedzialności za swoje finanse.

Nie ignoruj problemu długu. To, że nie będziesz się zajmo-
wał swoim zadłużeniem, tego problemu nie rozwiąże. Nie
ma sensu, żebyś się ukrywał, lepiej wyjaśnij przyczynę pro-
blemów kredytodawcy. Powinien on mieć świadomość
tego, co się dzieje, bo w ten sposób łatwiej będziesz mógł
przeprowadzić jakiekolwiek negocjacje.

Nie zarządzaj zadłużeniem bez spisanego planu spłaty. To
prosta droga do finansowej porażki.

Jeżeli kwota, którą masz do dyspozycji na koniec miesiąca,
nie pokrywa w całości rat Twojego zadłużenia, nadal nie
zapominaj o spłacie każdego zadłużenia. Lepiej spłacać za
małe raty, niż przestać płacić w ogóle, bo wtedy również
kredytodawca znajdzie się wobec Ciebie w zupełnie innej
sytuacji. Jeżeli jednak będzie dostawał regularne wpłaty,
będzie wiedział, że zależy Ci na spłacie całości.

Sprawdz w umowie kredytu, czy jesteś chroniony w wypad-
ku choroby lub utraty pracy. Zainteresuj się, jakie masz
prawa i obowiązki w związku z podpisaną umową kredyto-
wą. Sprawdz w umowie, jak możesz nadpłacić kredyt.
97
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
Krok siódmy do szybkiego wyjścia z długu

Od początku spłaty działaj jednak tak, jakby ten dług został
już spłacony. W ten sposób przyciągniesz do siebie nowe
pieniądze. W czasie spłaty zadłużenia ustal swoje długoter-
minowe cele finansowe.

Nie korzystaj z szybkich pieniędzy do zmniejszenia za-
dłużenia. Dług to wynik sytuacji, które się zdarzyły w Two-
im życiu, więc jeżeli będziesz dalej działał w taki sposób jak
ten, który doprowadził Cię w to miejsce, spowoduje to je-
dynie pogłębienie się Twoich problemów. Nie nakłaniaj ro-
dziny lub znajomych do zaciągania kredytów, aby pokryć
Twoje stare długi. Nie spłacaj kredytu pożyczką hipoteczną
bez potrzeby.

Nie zmieniaj swoich decyzji finansowych pod naciskiem
pożyczkodawców. Jeżeli masz spisany plan i trzymasz się
go, to wcześniej czy pózniej spłacisz wszystkie długi
i wreszcie będziesz mógł złapać finansowy oddech.

I najważniejsze po prostu działaj. Im wcześniej za-
czniesz, tym łatwiej będzie Ci zacząć inwestować we własny
dług i w efekcie osiągnąć finansową niezależność.
98
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
3. Uwaga rafy!
Jak rynek chroni Cię przed wzbogaceniem?
Pecunia non olet (pieniądze nie śmierdzą) powiedział Wespa-
zjan, opodatkowując szalety w starożytnym Rzymie.
Jednym z najważniejszych wskazników dla gospodarki świato-
wej jest poziom konsumpcji obywateli największego światowe-
go konsumenta, czyli Stanów Zjednoczonych. Właśnie tam do-
99
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
tychczas uznawano konsumpcję za obywatelski obowiązek
wspomagający rozwój rodzimej gospodarki. To spowodowało,
że Amerykanie z roku na rok są coraz bardziej zadłużeni, więc
ten filar gospodarki światowej zaczął się ostatnio poważnie
chwiać. A jak jest w naszym kraju?
Zastanów się, czy jesteś łatwym celem. Czy wiesz, co wpływa na
sposób, w jaki oddajesz rynkowi możliwość osiągnięcia nieza-
leżności finansowej?
Pierwszym czynnikiem, który wpływa na łatwość zadłużania
się, jest Twój wiek. Wraz z wiekiem zwiększają się Twoje po-
trzeby, więc stajesz się coraz cenniejszym nabytkiem dla ban-
ków i wszelkiej maści doradców finansowych. Nie bez powodu
najbardziej zadłużoną grupą klientów banków z tytułu posiada-
nia kart kredytowych są osoby w wieku 50-65 lat. Wraz z wie-
kiem coraz silniej ugruntowują się niekorzystne nawyki finan-
sowe, spada umiejętność uczenia się nowych rzeczy i wzrasta
potrzeba stabilizacji. Spada również Twoja wartość na rynku
pracy. Na razie rządowe akcje typu aktywizacja 50+ raczkują
i dużo czasu upłynie, zanim zaczną działać. Z wiekiem masz
również coraz mniej czasu na naukę agresywnego inwestowa-
nia. Naprawdę nie warto czekać z działaniem. Niech za przy-
kład posłuży Ci coraz większa grupa niezależnych finansowo
ludzi, którzy osiągnęli to przed 25. rokiem życia.
100
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
Kolejnym czynnikiem wpływającym na łatwość zadłużania się
jest miejsce zamieszkania. Im większe miasto, tym więcej po-
trzeb i możliwości wydawania pieniędzy, których nie są w sta-
nie zrównoważyć wyższe zarobki. Świetnym przykładem jest
stosunek średnich zarobków do ceny zakupu lub wynajmu me-
tra kwadratowego nieruchomości w danym mieście. Warszawa,
ze swoimi najwyższymi zarobkami w kraju, jest na końcu listy
największych polskich miast.
Następnym czynnikiem jest rodzaj zatrudnienia. To, czy jesteś
pracownikiem czy samozatrudnionym, wpływa bardzo mocno
na Twoją skłonność do zadłużania się. Wraz ze wzrostem do-
chodu zwiększa się Twoja zdolność kredytowa i automatycznie
rośnie apetyt na wydawanie pieniędzy, podsycany przez rynek.
Z drugiej strony coraz większa obecnie niestabilność zatrudnie-
nia skłania Cię do zatykania dziur w budżecie i podpierania się
szybkim kredytem. Nawet stabilizacja wynagrodzenia powodu-
je Twoją frustrację. Jeżeli znajomi wydają więcej niż Ty, chcąc
nadążyć za nimi, zadłużasz się ponad miarę.
Tak samo istotny jest stan cywilny. Wszelkie jego zmiany (zało-
żenie rodziny, narodzenie dziecka, rozwód czy inne tego typu
zdarzenia) bardzo mocno wpływają na zwiększenie wydatków
lub zmniejszenie dochodów i przez to na zmianę poziomu za-
dłużenia.
101
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
No i wreszcie na to, czy stajesz się łatwym celem dla rynku,
wpływają Twoje indywidualne skłonności. Są to na przykład
nabyta zdolność do ulegania modzie i konsumpcji, brak
obiektywizmu finansowego, fałszywe przeświadczenie, że stan
obecny będzie trwał zawsze, brak kontroli nad szybkimi zmia-
nami na rynku. Są to również przyzwyczajenia do życia w dłu-
gu, częstotliwość zakupów umeblowania i wyposażenia domu
na kredyt, wydatki na używki i wreszcie brak zabezpieczenia na
wypadek choroby czy utraty pracy.
Kultywujemy długą tradycję zadłużania się ponad miarę. Mit
złotej wolności szlacheckiej zawarty jest w znanych powiedze-
niach: Jak cię widzą, tak cię piszą , Zastaw się, a postaw się
czy wreszcie Boso, ale w ostrogach . Odpowiedzią na rozpasa-
nie mospanków miało być: Biedny, ale uczciwy czy Oby tyl-
ko chleba nie brakło uciemiężonych poddanych. Nie wiem, co
gorsze.
Piszę tutaj o tajemniczym rynku . Choć brzmi to jak teoria
spiskowa, za chwilę poznasz głównych hamulcowych utrud-
niających Ci inwestowanie zarobków i ułatwiających Ci ich wy-
dawanie.
Są to przede wszystkim media. One właśnie coraz silniej zmie-
niają standardy społeczne, które wpływają bezpośrednio na
Ciebie. Media rozwijają kulturę satysfakcji opartą na hedoni-
102
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
zmie. Uczą Cię natychmiastowego zaspokajania zachcianek.
Media również kreują nowe potrzeby, o których jeszcze wczoraj
nie miałeś pojęcia, a już dzisiaj są Ci niezbędne do życia. Me-
dia, pokazując fałszywy obraz bogactwa, który nie ma nic
wspólnego z rzeczywistym bogactwem ludzi, dowartościowują
społecznie większość. Media wreszcie odbierają Ci wolność wy-
boru, ponieważ nieświadomie podlegasz reklamie w trakcie
oglądania filmów i gier komputerowych. Umieszczanie w zasię-
gu Twojego wzroku konkretnych produktów i marek, czyli pro-
duct placement, powoduje niezależne od Twojej woli kojarze-
nie produktu z odpowiednią sytuacją. Pamiętasz ciąg: myśli
uczucia działania wyniki? Media po to właśnie wpływają na
Twoje myśli i uczucia, abyś działał dla cudzych wyników.
Najbardziej jednak destrukcyjnym działaniem mediów jest po-
kazywanie świata jako ciągu katastrof, chorób, zabójstw, de-
wiacji i nieszczęść. Przedstawiciele mediów twierdzą, że na to
jest największy popyt. Ty zaś siedząc wygodnie na swojej kana-
pie, jak przez dziurkę od klucza możesz bezpiecznie podglądać
świat, który tak diametralnie różni się od Twojego świata.
I wiesz, co się dzieje? Coraz bardziej boisz się wyjść na ze-
wnątrz i zacząć działać. Zaczynasz myśleć, jakie to ryzykowne,
bo choć Twój świat jest byle jaki, nudny i bez emocji, daje Ci
jednak poczucie bezpieczeństwa.
103
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
Jak zatem możesz się bronić przed wpływem mediów? Jedną
z najskuteczniejszych metod jest jak najkrótsze oglądanie tele-
wizji. Jeżeli poświęcasz trzy do czterech godzin dziennie na
oglądanie programów, inwestujesz swój własny czas w cudzy
biznes. Telewizja jest obecnie najprostszym sposobem spędza-
nia, a raczej marnotrawienia wolnego czasu. Uwierz, że można
z powodzeniem funkcjonować bez oglądania telewizji jak leci ,
ze średnią na poziomie trzech godzin& rocznie.
Bardzo mocno na poziom Twojej zamożności wpływają rów-
nież instytucje finansowe. Wszystkie pieniądze, które zara-
biasz, to jeszcze za mało. Dopiero maksymalne zwiększenie
Twojego zadłużenia to cel marketingowy instytucji finanso-
wych i ich największe zródło dochodu. Obecnie Polacy posiada-
ją ponad 30 milionów kart płatniczych. Ponad 10 milionów
z nich to karty kredytowe. Zadłużenie z tytułu używania tych
kart wzrosło przez ostatni rok do prawie 13 miliardów złotych.
Dla porównania, stanowi to równowartość ponad 6 milionów
(!) średnich krajowych pensji netto, przy całkowitej ilości około
12 milionów osób zatrudnionych na etacie. Lub licząc inaczej,
to tak jakby każdy z nas (wliczając w to niemowlęta) miał kartę
kredytową ze stale wykorzystywanym limitem w kwocie prawie
350 złotych.
Karty kredytowe powodują jedne z największych zaległości
płatniczych. W tej chwili dług na karcie kredytowej większy niż
104
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
tysiąc złotych ma 1/3 gospodarstw domowych. W ciągu ostat-
nich 10 lat liczba kart kredytowych w portfelach Polaków wzro-
sła ponad dwudziestokrotnie, pięciokrotnie wzrosła wartość
transakcji kartami, a czterokrotnie liczba transakcji. Na rynku
dostępnych jest również trzykrotnie więcej bankomatów
i punktów handlowych akceptujących karty. Niestety po kartę
kredytową jako łatwo dostępną formę kredytu sięgają osoby,
które już mają problemy finansowe. Przy jej pomocy łatają bu-
dżet, pogarszając jeszcze bardziej swoją trudną sytuację finan-
sową.
Jeżeli chodzi o zadłużenie Polaków pod względem zaciągnię-
tych kredytów hipotecznych, jest ono ciągle kilkakrotnie niższe
w stosunku do zarobków niż średnia europejska. Znaczy to jed-
nak również, że polscy kredytobiorcy ciągle wolą korzystać
z krótkoterminowych i drogich pożyczek gotówkowych, za-
miast konsolidować długi w tańszych kredytach hipotecznych.
Czy pamiętasz jeszcze różnicę pomiędzy złym i dobrym dłu-
giem? Który z nich Cię może wzbogacić?
Instytucje finansowe starają się pokazać Ci, że kredyt jest cool.
Karta kredytowa to przecież przejaw nowoczesności i prestiżu.
Zakupy na kredyt dają natychmiastową satysfakcję, nie są więc
wynikiem Twojej sytuacji finansowej ani umiejętności inwesty-
cyjnych. Często zaspokajanie swoich niższych potrzeb wy-
czerpuje Twoje możliwości finansowe, więc kredytujesz potrze-
105
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
by wyższe . Jest to coraz łatwiejsze wraz z postępującą libera-
lizacją przepisów dotyczących wydawania kart kredytowych czy
promocją obrotu bezgotówkowego. Karty kredytowe to dosko-
nały zarobek dla banku. Czy zauważyłeś, jak intensywnie banki
promują obecnie atrakcyjne wysoko oprocentowane kredyty
gotówkowe, przy jednoczesnym ograniczaniu dostępu do kre-
dytów hipotecznych jako najtańszego pieniądza na rynku?
Twój zły dług to przecież dobry dług banku.
Ponieważ kredyt daje Ci natychmiastową satysfakcję, nie mu-
sisz więc zastanawiać się, czy dany produkt jest Ci potrzebny
czy nie. Niestety w efekcie życie na kredyt staje się normą. Je-
steśmy pierwszym pokoleniem zadłużającym się na taką skalę.
Równocześnie zaledwie połowa dorosłych Polaków posiada
konto bankowe, a jedynie 1/5 korzysta z niego przez Internet.
Także z lokat terminowych korzysta jedynie 5% Polaków, tyle
samo co z kart kredytowych. Jesteśmy daleko za państwami za-
chodnimi w kwestii zadłużania się, więc banki, w większości
kontrolowane przez zagraniczny kapitał, starają się zasypać tę
przepaść cywilizacyjną. Sam widzisz, ile zostało im jeszcze do
zrobienia.
Ze spłatą jakich długów możesz mieć najczęściej problem?
Okazuje się, że połowa naszych zaległości finansowych wynika
z zaciągniętych kredytów bankowych głównie gotówkowych.
106
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
1/3 to nie zapłacone w terminie podatki, 1/5 to zaległości u do-
stawców mediów i zaległe czynsze.
Co jest zaskakujące, średnia kwota 2/3 zaległości finansowych
osób fizycznych w Polsce, jest niższa niż 1000 złotych. 1/4
opiewa na średnią kwotę pomiędzy 1000 a 3000 złotych i jedy-
nie 1/10 zaległości jest wyższa niż 3000 złotych. Jeżeli porów-
na się te kwoty ze średnią pensją w Polsce, można wysnuć
wniosek, że większość zaległości wynika raczej z niefrasobliwo-
ści w zaciąganiu kredytów i braku dyscypliny w ich spłacaniu
niż z zewnętrznych okoliczności.
Intensywna akcja kredytowa banków spowodowała, że nawyk
oszczędzania zaczął zanikać. Jeszcze w latach 90. XX wieku ist-
niały SKO czyli Szkolne Kasy Oszczędności. To była jedna
z najprostszych form oszczędzania dostępna dla uczniów. SKO
obsługiwali nauczyciele, więc dzieci miały swoje własne ksią-
żeczki, na których w szkole oszczędzały kieszonkowe. Wkłady
na książeczkach nie były oprocentowane, ale uczyły nawyku re-
gularnego odkładania nawet drobnych kwot. Czy ktokolwiek
dzisiaj uczy dzieci oszczędzania, a młodzież inwestowania pie-
niędzy? A może pamiętasz, jak Twoi rodzice lub dziadkowie co
miesiąc odkładali pieniądze na książeczkach oszczędnościo-
wych, mieszkaniowych czy jako przedpłaty na samochód? Nie-
które z tych książeczek funkcjonują do dziś, pomimo że ich
wartość w większości została skonsumowana przez hiperinfla-
107
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
cję z początku lat 90. ubiegłego wieku. Zobacz więc, jak olbrzy-
mie zmiany zaszły w mentalności całego społeczeństwa w ciągu
tak krótkiego czasu.
Obecnie gotówka jest niemodna, a oszczędzanie jest uważane
za nudne, żmudne, wymagające poświęceń i co gorsza nieda-
jące natychmiastowej satysfakcji.
Jest to prawda, jeżeli oszczędzanie rozumiane jest jako wpłaca-
nie pieniędzy do banku bez żadnego planu i celu. Taki rodzaj
oszczędzania z pewnością jest anachronizmem i stanowi naj-
mniej efektywną metodę pomnażania majątku. Przy oprocen-
towaniu lokat na poziomie inflacji i zyskach z nich okrojonych
o podatek od dochodów kapitałowych, masz szczęście, jeżeli na
koniec takiego oszczędzania Twoje pieniądze mają taką samą
wartość jak na początku. Natomiast oszczędzanie rozumiane
jako planowe tworzenie rezerw z Twoich dochodów, a następ-
nie ich celowe i regularne inwestowanie ma jak najbardziej
sens.
Jak zatem masz bronić się przed niekorzystnym wpływem in-
stytucji finansowych na Twoje finanse?

Najprościej inwestując w swój dług.

Zamieniając zły dług w dobry i złe nawyki finansowe w do-
bre.
108
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!

Czytając dokładnie umowy finansowe przed ich podpisa-
niem.

I przede wszystkim planując, planując i jeszcze raz pla-
nując zwiększanie własnego majątku.
Co jeszcze wpływa na to, że coraz trudniej jest Ci się bogacić?
Coraz silniejszy i bardziej profesjonalny handel. Można powie-
dzieć, że obecnie znalazłeś się w sieci sieci. Handlowcy nauczyli
się sterować Twoimi zachowaniami, wykorzystując psychologię
zakupów, używając odmiennych narzędzi dla każdej płci.
Kobieta jest nakłaniana do kupna towaru za pomocą wrażenia
niskiej ceny. To uciekająca okazja powoduje, że kupuje zbędne
rzeczy na zapas, pod warunkiem, że mają niską cenę.
Mężczyzna jest nakłaniany do kupna za pomocą rozbudzenia
w nim nowych potrzeb. To wykreowana w jego umyśle indywi-
dualna potrzeba lub potrzeba indywidualizmu powoduje, że
kupuje zbędne rzeczy pomimo albo z powodu wysokiej ceny.
Dalej poznasz kilka sposobów, dzięki którym sieci handlowe
nakłaniają Cię, abyś stał się ich konsumentem.
Wielkie sieci handlowe przypominają działaniem odkurzacz.
Zasysają pieniądze od klientów i towar (oraz pieniądze) od do-
stawców. Dopóki termin płatności za towar, który kupują, jest
dłuższy niż czas potrzebny do jego sprzedaży, sieci zarabiają na
109
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
zysku od sprzedaży towaru, którego nie są jeszcze właścicielem,
pieniądzach, które dostawcy płacą za możliwość wystawienia
swojego towaru na półkę oraz odsetkach od pieniędzy wpłaca-
nych przez klientów. Zauważyłeś? Ponieważ cena towaru na
półce to suma ceny zakupu, która nie została jeszcze zapłacona,
oraz zysk sklepu, więc odsetki od sprzedaży to zysk od zysku.
Jest to doskonały przykład tworzenia przychodu pasywnego.
Ceny promocyjne są skutecznym od lat sposobem na tworzenie
wrażenia okazji. Szczególnie dobrze działają, jeśli są powiązane
z nominałami monet i banknotów. Kiedyś ceny od 0,99 do 199
służyły do kontrolowania kasjerów, zmuszając ich do otwarcia
kasy w celu wydania reszty, co pozwalało właścicielowi reje-
strować ilość transakcji. Promocja z przekreśloną ceną nie jest
stosowana przez wszystkie sieci. Nawet jednak te, które jej nie
stosują, podkreślają właśnie ten fakt, aby sprawić wrażenie ta-
niości. Trochę pokręcone, prawda? Ważne jednak, że metoda
działa, choć nie powinna. Sprzedawca pokazuje Ci przecież, że
choć jeszcze wczoraj przepłaciłeś, kupując u niego po starej ce-
nie, teraz wspaniałomyślnie daje Ci niższą cenę, bo rezygnuje
z części zysku. Czyli możesz spodziewać się, że jutro może jesz-
cze bardziej obniżyć cenę i kupując dzisiaj, znowu przepłacasz.
Nie mówię tu już o takich brudnych sztuczkach jak manipula-
cja starą ceną.
110
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
Zakupy na raty 0% również sprawiają wrażenie okazji. Zwróć
jednak uwagę na wszelkie opłaty przygotowawcze związane
z uruchomieniem kredytu i jego obsługą. Zawsze pamiętaj rów-
nież o istnieniu marży sklepowej, bo to właśnie z niej osobiście
finansujesz swoje raty 0%. Marże sklepowe od dołu reguluje
ustawa zakazująca (z nielicznymi wyjątkami) sprzedaży towa-
rów poniżej ceny zakupu. Od góry limitem jest marża 100%. Tu
nie działa ustawa antylichwiarska jak w bankach. Marże skle-
powe w zależności od branży wahają się od kilku procent do
nawet 70%. Jeżeli więc kupujesz jakiś towar wyłącznie ze
względu na okazyjne raty 0%, policz, ile własnych pieniędzy zo-
stawiasz w sklepie w postaci marży.
Sieci coraz częściej stosują programy lojalnościowe, karty
członkowskie, rabatowe czy własne karty kredytowe. Pamiętaj,
żeby ich posiadanie i użytkowanie dawało Ci wymierne korzy-
ści, a nie tylko zabierało miejsce w portfelu i pieniądze z konta.
To, na co często nie zwracasz uwagi, robiąc zakupy, to wpływ
merchandisingu. To taki sposób ułożenia towarów na półkach,
abyś wybierał towary, które sprzedawca chce sprzedać, a nie te,
które Ty chcesz kupić.
Zasady są proste. Od poziomu podłogi do wysokości Twojego
biodra umieszczane są produkty najtańsze, z najniższą marżą
111
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
lub z najmniejszym budżetem marketingowym. Jeżeli chcesz je
kupić, musisz się schylić, aby je zobaczyć i zdjąć z półki.
Strefa od poziomu biodra do poziomu oka jest dla sprzedające-
go (i dostawcy) najcenniejsza. Tam umieszcza się produkty
markowe, z najwyższą marżą i z największym budżetem mar-
ketingowym.
No i wreszcie ponad poziomem głowy umieszczane są zapasy,
banery reklamowe, opisy produktów, ekspozycje.
W jaki sposób sieci tworzą wrażenie taniości? Jeżeli wydaje Ci
się, że wszystkie towary w danej sieci podlegają intensywnym
porównaniom z konkurencją, to jesteś w błędzie. Najważniej-
sze jest stworzenie iluzji nazywanej percepcją cenową. To tylko
sposób na wywarcie na Tobie wrażenia taniości, niemającego
często nic wspólnego z rzeczywistością. W jaki sposób się to
robi? Dobrym przykładem jest tworzenie tak zwanej marki
własnej, co utrudnia klientowi bezpośrednie porównywanie
cen. Produkty te często mają niską cenę jednostkową, jedno-
cześnie przy wysokiej marży procentowej. Marka własna pako-
wana jest często w niestandardowe opakowania, co utrudnia Ci
przeliczanie cen jednostkowych. Sieci tworzą tak zwany koszyk
produktów wrażliwych, czyli spis wąskiej grupy produktów,
które w danym miejscu i czasie są łatwo rozpoznawalne i łatwo
porównywalne przez klientów. Dopiero na produktach z tej li-
112
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
sty robi się porównania cen i ewentualnie prowadzi się walkę
cenową.
Częstym zabiegiem stosowanym przez sieci marketów budow-
lanych jest crosselling. Jest to sprzedaż podstawowego produk-
tu z niską marżą i proponowanie często niezbędnych dodatków
z bardzo wysoką marżą.
Jak możesz się bronić przed niekorzystnym wpływem profesjo-
nalnego handlu?

Planuj zarówno codzienne wydatki regularne, jak i duże
wydatki nieregularne.

Stosując zasadę odroczonej gratyfikacji, wykorzystaj do za-
kupów własne dochody, a nie drogi kredyt gotówkowy.

Ogranicz wydatki impulsowe.

Porównuj ceny w Internecie.
Zrób od teraz założenie, że nieplanowe wydatki są jak inwesty-
cja ze 100% stratą kapitału. Tych pieniędzy nigdy już nie wyko-
rzystasz do budowania niezależności. Zobacz, jak się z tym
stwierdzeniem teraz czujesz.
Na podstawie powyższych przykładów poznałeś, w jaki sposób
trzy powyższe instytucje wpływają na Twoją zdolność do kon-
sumpcji kosztem pieniędzy na inwestycje. Pozostaje jeszcze
działalność państwa opiekuńczego, z którą najtrudniej wal-
113
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
czyć. Państwo opiekuńcze to takie, które opiekuje się Twoimi
finansami, uznając, że zrobi to lepiej od Ciebie. Zastanów się,
dlaczego w żadnej szkole nie uczy się oszczędzania i zarządza-
nia własnymi finansami. Dlatego, że im mniej świadoma finan-
sowo osoba, tym łatwiej jest nią zarządzać .
Kiedy państwo opiekuje się Twoimi pieniędzmi? Wtedy, kiedy
płacisz podatki. W historii wielu państw nakładano na obywa-
teli niekiedy bardzo dziwne podatki. Za korzystanie z szaletów
publicznych płacili Rzymianie, za posiadanie brody płacili bo-
jarzy w carskiej Rosji, za inne od oficjalnego wyznanie płacili
Turcy osmańscy. W Polsce płacili bykowe bezdzietni kawale-
rowie, czopowe mieszczanie od sprzedaży alkoholu, dymo-
we szlachta od ilości rodzin we wsi.
Podatki należą do jednej z trzech grupy opłat:
1. Pierwsze płacisz, kiedy coś kupujesz.
2. Drugie płacisz, kiedy coś posiadasz.
3. Trzecie płacisz, kiedy coś sprzedajesz.
Jakie są rodzaje opłat, które ponosisz, kiedy coś kupujesz? Po
pierwsze jest to akcyza, czyli podatek, który płacisz, kiedy ku-
pujesz alkohol, papierosy, karty do gry, nowy samochód czy
łódz. Za możliwość kupna tego typu produktów płacisz do kasy
państwa od 4% do 25% w cenie towaru.
114
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
Za skłonność do hazardu płacisz podatek od gier losowych za-
warty w cenie żetonów, biletów, kart wstępu, kuponów, zdra-
pek i pozostałych wynalazków.
Kupując towary lub usługi, płacisz podatek VAT. Jest to główne
zródło dochodów budżetu państwa. Jeżeli jesteś przedsiębiorcą,
masz możliwość częściowego rozliczenia tego podatku, jeżeli je-
steś jednak konsumentem końcowym, nie masz takiej możliwo-
ści i płacisz całość. Ten podatek jest zawarty w cenie towaru lub
usługi i mieści się w granicach od 0% do 22%. Niższy podatek
VAT mają na przykład nieprzetworzona żywność, owoce, warzy-
wa, mięso. Bardziej przetworzone produkty lub bardziej skom-
plikowane usługi, mają w większości stawkę VAT równą 22%.
Jeżeli nabywasz prawo do nieruchomości, w większości przy-
padków z mocy ustawy płacisz u notariusza 2% podatku od
czynności cywilno-prawnych oraz taksę notarialną (wynagro-
dzenie notariusza) oba z doliczonym podatkiem VAT.
Wreszcie płacisz podatki lokalne, w postaci opłat uzdrowisko-
wych, opłat targowych, opłat parkingowych. Stanowią one do-
chód budżetów lokalnych.
Nowością jest wprowadzona niedawno opłata recyklingowa,
którą płacisz przy zakupie sprzętu RTV czy świetlówek. Wynosi
ona 5% do 6% wartości towaru.
115
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!
Jakie są rodzaje opłat, które ponosisz, kiedy coś posiadasz? Po-
datki, które płacisz za użytkowanie swojej własności, to podatek
od nieruchomości, podatek rolny, leśny, od środków transportu,
podatek od psa czy pseudopodatek w postaci abonamentu ra-
diowo-telewizyjnego. Te podatki, chociaż stosunkowo niewiel-
kie, zmniejszają również Twoje możliwości inwestycyjne.
Kolejnym podatkiem, który płacisz, jeżeli powiększa Ci się ma-
jątek na skutek darowizny lub spadkobrania, jest podatek od
spadków i darowizn. Wynosi on od 0% do 12% wartości rzeczy
lub praw, które nabyłeś.
Jakie są rodzaje opłat, które ponosisz, kiedy coś sprzedajesz?
Płacisz podatki, sprzedając własny czas, czyli pracując na etacie
i osiągając zyski z działalności gospodarczej w postaci podatku
dochodowego od osób fizycznych PIT.
Płacisz podatki, osiągając zyski z firmy mającej osobowość praw-
ną w postaci podatku dochodowego od osób prawnych CIT.
Płacisz również tzw. podatek Belki, czyli podatek od dochodów
kapitałowych, od zysków ze sprzedaży akcji, funduszy inwesty-
cyjnych, zysków z lokat bankowych, obligacji, dywidend czy zby-
cia praw poboru.
Jak możesz legalnie bronić się przed działaniami państwa opie-
kuńczego?
116
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!

Inwestując w wiedzę (inwestycja w siebie) lub doradcę po-
datkowego (inwestycja w czas innych ludzi). W efekcie bę-
dziesz umiał zastosować korzystne dla siebie ulgi i zwolnie-
nia podatkowe.

Planując w odpowiednim czasie i z odpowiednim wyprze-
dzeniem inwestycje w aktywa przynoszące dochód prze-
wyższający wszystkie podatki i opłaty.

Ograniczając kupowanie pasywów, które zwiększają te wy-
datki, nie przynosząc dochodów.
Na zakończenie poznasz czynnik, który zubaża Cię zawsze, nie-
zależnie od tego, czy i w jaki sposób inwestujesz swoje pienią-
dze. To inflacja. Z inflacją masz do czynienia wtedy, gdy pań-
stwo zwiększa ilość pieniędzy na rynku, przekraczając wzrost
ilości wyprodukowanych towarów i usług. Na rynku pojawia
się coraz więcej pieniędzy, za które możesz kupić stałą ilość to-
warów. Zaczynają więc rosnąć ceny. Każda złotówka jest więc
mniej warta, bo mniej za nią możesz kupić towarów lub usług.
Jesteś więc w lepszej sytuacji, kiedy posiadasz trwały majątek,
a nie tylko papierowe pieniądze.
Jak bronić się przed inflacją?

Pomnażaj swój majątek szybciej, niż postępuje wzrost in-
flacji.
117
INWESTUJ WE WAASNY DAUG Sławomir Śniegocki
3. Uwaga rafy!

Wybieraj takie inwestycje, które dają Ci wyższą stopę zwro-
tu niż inflacja.

Inwestuj część środków w majątek o trwałej wartości, taki
jak nieruchomości, złoto czy środki produkcji.
Dziękuję Ci bardzo za poświęcenie swojego czasu na lekturę tej
książki. Mam nadzieję, że stałeś się dzięki niej bogatszy w nową
wiedzę. TERAZ właśnie nadszedł dla Ciebie czas działania.
Dzięki temu staniesz się bogatszy naprawdę. Pamiętaj: w grze
o finansową niezależność wygrywa nie ten, kto więcej zarobi,
ale ten, kto więcej zachowa!
118
Polecamy także poradniki
Polecamy także poradniki
Inteligentne oszczędzanie Marcin Jaskulski
Poradnik "Inteligentne oszczędzanie" to nic inne-
go, jak dobra inwestycja. Koszt jego nabycia zwró-
ci Ci się z nawiązką, pod warunkiem wprowadze-
nia w życie przynajmniej kilku zmian o których
przeczytasz na stronach publikacji. Kolejne spra-
wią natomiast, że zaczniesz zarabiać dodatkowe
pieniądze przy minimalnym nakładzie pracy.
Gorąco polecam tę wspaniałą książkę każdemu,
kto zawsze ma puste konto w banku na koniec
miesiąca. Pieniądze nie trzymały się mnie od dzie-
ciństwa, lubiłem je wydawać. Nie raz sobie obiecywałem, że to już ko-
niec, że od dziś zaczynam oszczędzać, lecz niestety wychodziło to z mi-
zernym skutkiem. Po przeczytaniu tej książki, wiem na, co zwracać uwa-
gę, czego się wystrzegać oraz jakie pułapki na mnie mogą czekać.
Krzysiek Informatyk, administrator sieci, fotograf z zamiłowania
Budżet domowy pod ostrzałem Adrian Hinc
Prawdopodobnie zdarza Ci się z niepokojem ob-
liczać domowe wydatki i ze zdziwieniem patrzeć
na to, co dzieje się z Twoim kontem. Gdy starasz
się zrozumieć swój rodzinny budżet, największą
zagadką okazuje się fakt, że więcej pieniędzy wy-
pływa z Twojego konta, niż na nie wpływa. Jak to
zmienić? Poznaj kilka niezwykle prostych sposo-
bów na to, aby ograniczyć codzienne wydatki, nie
umniejszając standardowi życia.
Super książka dla tych, którym ciągle brakuje od
wypłaty do wypłaty i dla każdego, kto zajmuje się
budżetem domowym. Wiadomo to jest studnia bez dna. Autor podpo-
wiada nam na co zwrócić uwagę, żeby zaoszczędzić na wydatkach domo-
wych. Gdzie są pułapki, co można obejść. Godne polecenia. I co ważniej-
sze- to się sprawdza.
Justyna Nosorowska 36 lat i z zawodu jestem bibliotekarzem.
Umiem ocenić dobrą lekturę

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
S Śniegocki = Inwestuj We Własny Dług i Zacznij Się Bogacić (Full 118 str)
Inwestuj we własny dług
Inwestuj we wlasny dlug e0p
Inwestuj we wlasny dlug 7 krokow dzieki ktorym splacisz kredyt przed terminem i jeszcze na tym zarob
Inwestuj we własny dług
inwestuj we wlasny dlug
Inwestuj we własny etat Sławomir Śniegocki
Inwestuj we własny etat

więcej podobnych podstron