WYKONANIE I AKTUALIZACJA MAP TERENU
Współczesne satelitarne systemy obserwacji Ziemi umożliwiają identyfikację pokrycia dowolnego terenu naszej
planety. Żyjemy w świecie ciągłych zmian, w którym dostęp do aktualnych danych przedstawiających
rzeczywisty stan ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia podejmowania strategicznych decyzji. Potrafimy
modelować środowisko miejskie w oparciu o konkretne wskaz
niki. Podejmujemy szybko wiele decyzji majÄ…c
możliwość zapoznania się z więcej niż jednym możliwym wariantem. Analizy i symulacje wspierają procesy
decyzyjne, które mają znacznie dla np. aglomeracji w perspektywie wielu najbliższych lat.
Pierwsze mapy pokrycia i użytkowania terenu powstawały na podstawie klasyfikacji metodą automatycznej
segmentacji obrazu  wielkość piksela 120m. Dzisiaj rozwijane są techniki klasyfikacji wykorzystujące sztuczne
sieci neuronowe  metoda sieci uczących się neuronów. W większości przypadków mapy typów pokrycia i
użytkowania terenu posiadają informacje pozyskiwane w procesie półautomatycznym na podstawie aktualnych
obrazów satelitarnych. Najczęściej materiałem z
ródłowym są obrazowania satelitarne z satelitów: EROS A i B,
SPOT, Orbview-3 i 2, Landsat, IRS, Ikonos, Quickbird. Mapy takie powstają dzięki klasyfikacji cyfrowej treści
obrazów satelitarnych na wyspecyfikowane typy pokrycia i użytkowania terenu, następnie w miejscach
najbardziej kluczowych (tereny zurbanizowane) klasy obiektów weryfikowane są na podstawie materiałów
satelitarnych o rozdzielczości około 1 metra. Pomimo technicznych możliwości przygotowania wysokiej
rozdzielczości map pokrycia i użytkowania terenu, rozdzielczość ta zostaje ograniczona z uwagi na właściwości
wymaganych analiz i możliwości oprogramowania.
0 No data
1 Open
2 Open agricultural
3 Open wet
4 Sea
5 Inland water
6 Suburban
7 Urban
8 Dense urban
9 Dense urban high
10 High rise buildings
11 Large buildings
12 Bridges
13 Airports
14 Open in suburban
15 Open in urban
16 Open in dense urban
17 Open in dense urban high
18 Village
19 Industrial
20 Light park
21 Dense park
22 Light forest
23 Dense forest
24 Railways
25 Roads
Mapa pokrycia i użytkowania terenu. y
ródło: TECHMEX SA
Mapy pokrycia i użytkowania terenu znajdują zastosowanie głównie w analizach rozwoju sieci
telekomunikacyjnych oraz w analizach zmian w zagospodarowaniu terenu. Wykorzystywane są także do
wyznaczania i aktualizacji granic faktycznych zasięgów obszarów metropolitalnych.
Etapy produkcji map terenu:
" Pozyskanie zdjęć satelitarnych
" Ortorektyfikacja i mozaikowanie zdjęć satelitarnych
" Półautomatyczna klasyfikacja cyfrowa treści obrazów satelitarnych na wyspecyfikowane typy pokrycia
i użytkowania teren
" Weryfikacja klas obietków na podstawie ortofotomapy satelitarnej
© Polskie Biuro ds. Przestrzeni Kosmicznej www.kosmos.gov.pl
" Ponowna weryfikacja klas obiektów dla terenów zurbanizowanych na podstawie wysokorozdzielczych
ortofotomap.
Zarówno w projektach telekomunikacyjnych związanych z rozbudową sieci bądz
modernizacjÄ… istniejÄ…cej
infrastruktury, jak i w planowaniu przestrzennym najistotniejsza jest aktualność map na podstawie których
podejmowane są decyzje. Dlatego bardzo dobra mapa to ta, która została przygotowana na podstawie
precyzyjnych i aktualnych ortofotomap. O ile mniejsze znaczenie majÄ… tereny poza miejskie, o tyle obszary o
silnej dynamice zmian muszą być brane pod uwagę przy produkcji/aktualizacji map pokrycia i użytkowania
terenu.
Współczesne z
ródła danych
" Satelity serii EROS A i EROS B.
Pierwszy wystrzelony 5 grudnia 2000 r. na
orbitÄ™ 480 km dostarcza obrazy o
rozdzielczości 1.8 metra. Satelita
obserwacyjny EROS B wystrzelony 25
kwietnia 2006 r. fotografuje ZiemiÄ™ z
rozdzielczością około 70 cm.
" SPOT Image oferuje sceny
charakteryzujące się dużą powierzchnią
(60 km x 60 km) ze zróżnicowaną
wielkością piksela od 20 m do nawet
2.5 m, co pozwala pracować z takimi
obrazami od dosłownie poziomu
regionalnego do lokalnego. Uzyskujemy
produkty mapowe w skalach od 1:100 000
do 1:10 000. Konstelacja satelitów SPOT
jest tak zbudowana, że jej właściwości
zwiÄ…zane z rewizytÄ… pozwalajÄ…
pozyskiwać dowolny fragment Ziemi
każdego dnia.
" GeoEye powstała z połączenia Space
Weryfikacja klas obiektów na podstawie wysokorozdzielczej ortofotomapy.
Imaging oraz OrbImage posiada w swojej
y
ródło: TECHMEX S.A.
ofercie produkty wysokorozdzielcze
(IKONOS i Orbview-3) oraz niskorozdzielcze (Orbview-2). W zależności od skali opracowania można dowolnie
wybierać rozdzielczości z bardzo dużego archiwum zdjęć kolekcjonowanych np. przez Ikonosa już od prawie
dziewięciu lat.
" QuickBird to kolejny satelita wysokorozdzielczy, którego obrazy udostępniane są na warunkach komercyjnych
przez firmÄ™ DigitalGlobe od 2001 roku.
Niedaleka przyszłość
Satelita GeoEye-1 będzie poruszał się po orbicie na wysokości 660 km ponad powierzchnią Ziemi. System
będzie umożliwiał wykonywanie zdjęć panchromatycznych z rozdzielczością 0,41 m a multispektralnych 
1.64 m.
Infoterra GmbH operator TerraSAR-X będzie dostarczał dane radarowe z rozdzielczością bliską 1 m. Planowane
uruchomienie systemu nastąpić ma jeszcze w czerwcu 2007 roku.
Daleka przyszłość
" Wysokorozdzielcze systemy obserwacji Ziemi o wielkości piksela 10-30cm.
" Wyrafinowane metody klasyfikacji obiektowej obrazów o wysokiej rozdzielczości przy użyciu sztucznych sieci
neuronowych.
Opracowanie: W. Kuz
nicki
© Polskie Biuro ds. Przestrzeni Kosmicznej www.kosmos.gov.pl