Market wizardS
Kontrakty na stopę procentową
IRS, CCIRS
Piotrek Chabrowski 2005
Transakcje SWAP w dzisiejszych
czasach
Służą do zabezpieczania się nie tylko przed
zmianami stóp procentowych i kursów walutowych
ale również cen wołowiny
Trochę historii
Trochę historii&
" Pomysł: w 1970 r. rząd Wielkiej Brytanii
wprowadził podatek od transakcji obejmujących
wymianę funtów na dowolną inną walutę
" Była to przeszkoda dla firm posiadających swoje
filie za granicą.
" W celu obejścia przepisów firmy udzielały sobie
równoległych pożyczek.
Przykład: Amerykański koncern zasilał odział
brytyjskiej firmy w dolary a Brytyjska firma filię
amerykańskiej w funty.
(początki swapów walutowych)
Trochę historii
Trochę historii cd&
" 1981 transakcja Swap między IBM a Bankiem
Światowym wykraczająca poza oryginalną rolę 
omijanie restrykcji przy wymianie walut
" 1982 Swap między Sallie Mae a ITT Corp.
" Obecnie panuje olbrzymia różnorodność, istnieją
tzw.: commodity swaps, macroeconomic
swaps, swapotions oraz wiele innych
IRS
IRS
Intrest Rate Swap
IRS (1)
" Zamiana stopy procentowej ze stałej
na zmienną
" Zobowiązanie do wzajemnej wymiany
płatności odsetkowych
Przykładowy kredyt ze zmienną
stopą procentową
Spłata kredytu
Klient Bank
Odsetki co 3 miesiące
według stopy WIBOR
3M + 1% od kwoty
zaciągniętego kredytu
Zaciągnięcie kredytu
Wykres WIBOR 3m
Kredyt po wykorzystaniu IRS
Spłata kredytu
Bank B płaci klientowi 3M
WIBOR od kwoty
zaciągniętego kredytu
Bank B Klient Bank A
Odsetki co 3 miesiące
według stopy WIBOR
3M + 1% od kwoty
Klient płaci stałą stopę 10%
zaciągniętego kredytu
Zaciągnięcie kredytu
Płatności klienta i Banku B
Płatności Banku na
bazie zmiennej
stopy procentowej
3m 6m 9m 12m
Płatności klienta na
podstawie stopy
stałej
IRS w TP S.A.
Przykładowa transakcja IRS według Sprawozdania
Finansowego TP S.A. (za 2003 r.)
Zamiana oprocentowania stałego na zmienne
WIBOR 3m od 10.12.2003 do
09.12.2005
Data ustalenia Wartość Odsetki od
TP S.A. Bank płaci
WIBOR 3m, data WIBOR 3m kredytu (dla
płaci TP S.A.
płatności oprocentowa
bankowi
nia kredytu
(w tys. zł)
7%)
(w tys. zł)
10/03/2004 5,51 787,5 619,875 733,5
10/06/2004 5,81 787,5 653,625 733,5
10/09/2004 7,12 787,5 801 733,5
10/12/2004 6,72 787,5 756 733,5
Suma 3150 2830,5 2934
Efekty transakcji IRS po roku
Koszt kredytu 2934  2830,5 = 103,5
Koszty odsetkowe 3150  103,5 = 3046,5
Transakcja opłaciła się koszty odsetkowe
zostały zmniejszone o 103 500 zł.
Data ustalenia Wartość Odsetki od
TP S.A. Bank płaci
WIBOR 3m, data WIBOR 3m kredytu (dla
płaci TP S.A.
płatności oprocentowa
bankowi
nia kredytu
(w tys. zł)
7%)
(w tys. zł)
10/03/2004 5,51 787,5 619,875 733,5
10/06/2004 5,81 787,5 653,625 733,5
10/09/2004 7,12 787,5 801 733,5
10/12/2004 6,72 787,5 756 733,5
10/03/2005 6,17 787,5 694,125 733,5
10/06/2005 5,29 787,5 595,125 733,5
09/09/2005 4,53 787,5 509,625 733,5
09/12/2005 4,63 787,5 520,625 733,5
Suma 6300 5150 5868
Efekty transakcji IRS po dwóch
latach
Koszt kredytu 5868  5150 = 718
Koszty odsetkowe 6300  103,5 = 6196,5
Transakcja opłaciła się koszty odsetkowe
zostały zmniejszone o 6 196 500 zł.
Data ustalenia Wartość Odsetki od
TP S.A. Bank płaci
WIBOR 3m, data WIBOR 3m kredytu (dla
płaci TP S.A.
płatności oprocentowa
bankowi
nia kredytu
(w tys. zł)
7%)
(w tys. zł)
10/03/2004 5,51 787,5 619,875 733,5
10/06/2004 5,81 787,5 653,625 733,5
10/09/2004 7,12 787,5 801 733,5
10/12/2004 6,72 787,5 756 733,5
10/03/2005 6,75 787,5 759,375 733,5
10/06/2005 6,89 787,5 775,125 733,5
09/09/2005 7,02 787,5 789,75 733,5
09/12/2005 6,56 787,5 738 733,5
Suma 6300 5892,75 5868
Efekty transakcji IRS w przypadku
scenariusza negatywnego
koszty odsetkowe wzrosłyby o 24 750
(albo nawet więcej)
W 2008 roku okaże się która ze stron
nagrodzi swoich analityków.
Zalety i wady IRS
Zalety: Wady:
" Zabezpieczenie przed " Stopy procentowe mogą
ryzykiem zmian stopy zmienić się szybciej niż
procentowej przewidywali analitycy
" Równomierne rozłożenie " Szybszy wzrost stóp może
kosztów odsetkowych być niekorzystny dla
strony płacącej stopę
" Wykorzystanie
zmienną
oczekiwanych obniżek
stóp procentowych do " Szybszy spadek stóp może
redukcji kosztów być niekorzystny dla
finansowania strony płacącej stopę
stałą
CCIRS
CCIRS
Cross Curency Intrest
Rate Swap
CCIRS
" Duże firmy działające na rynku polskim poszukują
tanich z
ródeł finansowania
" Nasz lokalny rynek często nie jest w stanie dostarczyć
oczekiwanej wielkości kapitały, często oprocentowanie
jest mniej korzystne niż za granicą
" Międzynarodowe rynki finansowe są w stanie
dostarczyć odpowiednią wielkość kapitału na
korzystniejszych warunkach
" Pojawia się jednak problem: polska firma uzyskuje
większość przychodów w lokalnej walucie a pożyczka
zagraniczna jest w walucie obcej oraz (w większości
przypadków) według zmiennej stopy procentowej.
Ryzyka związane z zagraniczną
pożyczką kapitału
" Ryzyko związane ze zmianą stopy
procentowej
" Ryzyko zmian kursu walutowego
Przykładowa pożyczka w walucie
obcej o zmiennym oprocentowaniu
Spłata kredytu (w EUR)
Klient Bank Z
Odsetki co 3 miesiące
według stopy EURIBOR
3M + marża od kwoty
zaciągniętego kredytu
Zaciągnięcie kredytu (w EUR)
Kredyt po wykorzystaniu CCIRS (1)
1.
Spłata kredytu (w EUR)
Bank B Klient Bank Z
Co 3miesiące 3M
EURIBOR +marża
Zaciągnięcie kredytu (w EUR)
1.
Ad 1. Przewalutowanie kredytu w EUR na PLN po kursie referencyjnym
Kredyt po wykorzystaniu CCIRS (2)
3. Końcowa wymiana
nominału kredytu
na EUR
Spłata kredytu (w EUR)
2. 3M EURIBOR +
marża
Bank B Klient Bank Z
Co 3miesiące 3M
2. Ustalona stopa
EURIBOR +marża
oprocentowania
Zaciągnięcie kredytu (w EUR)
3. Końcowa wymiana
nominału kredytu
na PLN
1.
Ad 2. Jeżeli klient spodziewa się spadku krajowych stóp
procentowych może zamienić zmienne oprocentowanie według
stawki EURIBOR 3m na zmienne według stawki WIBOR 3m
(albo innej)
CCIRS w TP SA
Cel transakcji: zabezpieczenie wartości godziwej
obligacji serii A
Obligacje serii A nominał 800 mln USD
kupon 7,75% (co 6m.)
czas 10 lat
Ryzyka związane z wyemitowaniem
obligacji
" Ryzyko zmian kursu walutowego
" Ryzyko zmian amerykańskiej stopy
procentowej
Cash flows
TPSA co pół roku
+Po 10 latach TPSA
(422,5mPLN/2)*6MWIBOR + 2,98%
422,5 m PLN
Bank co pół roku
CCIRS
(100m USD*7,75%/2)
+Po 10 latach Bank
10o m USD
Kupon wypłacany co +Po 10 latach 800 m
pół roku USD
(800m USD*7,75%)/2
Obligacja
Zalety i wady CCIRS
Zalety: Wady:
" Eliminacja ryzyka " Brak możliwości
walutowego obniżenia kosztu
kredytu z tytułu
" Eliminacja ryzyka
obniżek stóp
wzrostu
procentowych na
zagranicznych stóp
rynku
procentowych
międzynarodowym
" Stały koszt zadłużenia
" Kredytobiorca nie
długoterminowego
korzysta na aprecjacji
PLN
Pobudka
Pobudka
Czas wstawać