WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII
T: Teoria stresu psychologicznego.
2 grupy:
a) zwrócenie uwagi na jednostkę (jej przeżycia) co dzieje się w jej życiu
b)grupa koncepcji wobec stresorów (czynniki wywołujące stres) Zimbardo  Kwestionariusz
zdarzeń życiowych  jaki stresor z jakim zdarzeniem się wiąże.
Biorąc pod uwagę same stresory nie jesteśmy w stanie określić przeżyć i uczuć jednostki.
W jednej grupie mamy jednostkę w drugiej mamy stresory.
Hans Selye  stres jest niespecyficzna reakcja na wszelkie niedomagania.
Zespól Ogólnej Rekcji Adaptacyjnej
(WYKRES W PAINCIE + opis)
Lasarus/Folkamn  Transacyjna Teoria Stresu  stres psychologiczny jest subiektywny, wynika z
interakcji pomiędzy warunkami środowiska a człowiekiem (wynika z transacji srod. z człowiekiem)
Zdarzenia gdzie występuje stres człowiek odbiera jak zagrażające, nie możliwe do przejścia,
zagraża dobrostanowi.
Ocena subiektywna pierwotna  ocena danej sytuacji, rodzaj stresora. Dane wydarzenie może być
ocenione pozytywnie, neutralnie i negatywnie (jako stresujące). Jeżeli oceniane jak stresujące:
krzywda lub strata; wyzwanie (możliwość poradzenia sobie); zagrożenie (przekracza możliwość
poradzenia sobie).
Ocena subiektywna wtórna  oceniam siebie, jestem w stanie sobie poradzic i uruchamiam
odpowiednia strategie.
Stres wyróżnia się na:
-eustres (pozytywny)- mobilizujący
-dystres (negatywny)  paraliżuje, nie można nic zrobić
Stres jest potrzebny i nie należy go zwalczać, a przekształcać tak aby stres mobilizował. Czy
wystąpi eu- czy dystres zależny od poziomu pobudzenia organizmu.
Yerkes/Dodson:
1 prawo:
WYKRES W PAINCIE
2 prawo:
WYKRES W PAINCIE
4 typy zachowań związane ze stresem:
typ A:
-Zachowanie które pretenduje do zawalu/chorób serca
-dotyczy pracoholików, nie potrafiących odpocząć, zrelaksować się, żyjący pod presja
opływającego czasu, osoby agresywne, osoby postrzegające innych jako rywali/wrogów,
os. dążące do z
le obranych celów.
Typ B:
-związany z choroba wrzodowa
-brak objawów stresu
Typ C:
-związane z choroba nowotworowa
-osoby grzeczne, ułożone, przestrzegające norm, osoby zamartwiające się przeszłością i
przyszłością, biorą rzeczy do siebie choć nie są winne, przejmują się za bardzo, nadwrażliwe
Typ D:
-właściwe radzenie sobie ze stresem:
-duże poczucie koherencji (spójności wewnętrznej)
-osoby dla których wszystko w życiu jest zrozumiale, widza sens życia, zdarzenia
postrzegają jak wyzwania, z którymi można sobie poradzić.
-mechanizmy obronne powodują, ze stres się zmniejsza;
+doraz
nie mogą to być używki
+Katharsis (cieszymy się ze inni mają gorzej :D )
+EGZORCYZMY :D:D:D:D:D:D:D:D
Radzenie sobie ze stresem:
Strategie:
 nastawienie na zadanie: wiem ze mam egzamin i muszę go zdać więc nastawiam się ze mogę
zdać i ustalam plan działania
 nastawienie na emocje: jak poradzić sobie z emocjami? Włączam muzykę relaksująca, ide na
spacer itd.
 unikanie: unikam sytuacji stresowej. Nie idę na egzamin.
NAJLEPIEJ KORZYSTAC Z POLACZENIA 3 POWYZSZYCH
 myślenie magiczne: uważana za psychologów za strategie zła :) (np. włożenie książki pod
poduszkę przed egzaminem ;p ,  wszystko w rekach Boga , zdawanie się tylko na siły
nadprzyrodzone)
JAKO JEDYNA JEST Z GRUNTU ZLA, JEDNAK W POLACZENIU Z INNYMI może
POMOC, gdyż zrzuca odpowiedzialność na siły nadprzyrodzone.
Odżywianie się.
Picie dużej ilości kawy, palenie wielkiej ilości papierosów i marihuany :) oraz innych używek z
le
wpływa.
Ćwiczenia.
Np. boks wzmaga agresje, walki wschodu obniżają stres, ćwiczenia obniżające poziom stresu to
tzw. ćwiczenia aerobowe np. aerobik, pływanie, jazda rowerem, jogging ale nie na czas i bez
ścigania, gdyż zwiększają zapotrzebowanie organizmu w tlen; nie powinny odnosić się do ego;
występuje w nich powtarzanie, energiczność, również:
-joga
-medytacja
-wizualizacja
-relaksacja:
" Jacobson relaksacja neuromięśniowa fizycznie aktywna; polega na napinaniu i rozluz
nianiu
naprzemiennym mięśni,
" Schultz relaksacja neuromiesniowa fizycznie bierna; ręka robi się ciężka, noga robi się ciężka
itd.
-autosugestia  sugerowanie sobie czegoś w stanie transu (książka pod red. Sieka  Twoja
odpowiedz
na stres ; Faning  Wizualizacja ... ), wprowadzanie do podświadomości haseł
typu: jestem zdolny :) jestem przystojny :)
-bodz
cowanie podświadomości pozytywnymi hasłami (afirmacje);
-wizualizacja (sportowcy np.; pierwsza wizualizacja  zadanie jako trudne, robie błędy, nie daję
rady, druga  wprowadzanie elementu  pomocnika , dla sportowca np. skrzydła pomagające
szybko biegać, kolejna wizualizacja  wykonanie czynności bez zarzutu); powtarzanie przez
kilka miesięcy daje bardzo dobre wyniki np. łucznicy japońscy lepiej strzelali gdy robili
wizualizacje
Mechanizmy Obronne:
Humor  strategia dojrzała, nie oszukujemy siebie, nie wmawiamy sobie nieprawdy, pomaga
osiągnąć dystans do rzeczy, które nas ograniczają, zmniejsza stężenie adrenaliny, dopaminy,
hormonu wzrostu, kortyzolu; zwiększa B-endorfiny (hormony szczęścia); większa
odporność na ból, lepszy układ immunologiczny, pozytywne emocje znoszą zły wpływ
stresu na kardiologię; ochrona JA przed negatywnymi emocjami, pozwala spojrzeć z innej
perspektywy (np. groteskowej), prowadzi do katharsis, pozwala odsunąć emocje negatywne
co zwiększa realność sytuacji; przyśpiesza leczenie; pomaga w zapobieganiu wypalenia np.
zawodowego; pomaga w reagowaniu na bodz
ce stresowe; uczucie jedności z grupą, scala ją,
grupa czuje się silniejsza; osoba stosująca humor jest postrzegana jako lepsza w
modelowaniu zachowań innych; humor może być fasadą do wyrażenia złych wiadomości w
sposób akceptowalny społecznie (np. 60 min / 60 pytań to nie loteria na wykładzie dr Kosiol
:)) ) ||| Negatywny humor (agresywny, poniżający) nie daje pozytywnych skutków, jest
destrukcyjny dla grupy
-------------------------
Skutkiem stresu może być WYPALENIE
najbardziej podatne to zawody  służebne - np. nauczyciel, lekarz, psycholog, pedagog,
policjant, ksiądz; podatne osoby to: perfekcjoniści, całkowite poświęcenie się jakiejś
dyscyplinie, niskie poczucie kontroli, nastawienie na efektywność, silne utożsamiające się z
rolą, nieasertywne, którym zależy na akceptacji innych; objawy: przestaje się angażować,
wycofuje się z aktywności, staje się apatyczna, mało kontaktowa, wszystko staje się
obojętne; symptomy psychologiczne: utrata snu, apatia, brak pewności siebie, kłótliwość,
brak równowagi emocjonalnej, depresja, agresja, zaburzenie odżywiania; somatyczne:
zwiększony metabolizm, podniesienie temperatury ciała, utrata wagi, przyspieszony oddech,
; zapobieganie: zapewnienie odskoczni, innej aktywności (np. wolontariat, sprzątanie ;) ),
hobby, realistyczne i konkretne formułowanie celów w życiu, uzyskiwanie pozytywnych
reakcji zwrotnych, umiarkowany poziom zaangażowania; gdy już się wypalimy: całkowite
odstawienie danej aktywności (np. wyjazd), przeprogramowanie celów na krótkoterminowe,
dające szybko satysfakcję, cele łatwe do zweryfikowania, skupiamy się na działaniu nie na
wyniku, działanie należy uczynić celem, słuchać osób dających pozytywne reakcje zwrotne,
stosowanie treningu relaksacyjnego, stosowanie treningu mentalnego (podświadomości),
stosowanie wyobrażeń, dbanie o dobre relacje z pracownikami,
5 kroków zapobiegania wypaleniu Henschena
1. Znalezienie w planie dnia czas na aktywność inną niż zawodowa
2. Pozwolenie członkom oraz osobom na podejmowanie decyzji przez ich samych
3. Dbanie by członek grupy miał wpływ na osiągany przez siebie wynik
4. Praca nad wzrostem zainteresowania i motywacją (trening mentalny)
5. Regulowanie emocji po porażce
TEMPERAMENT.
Psychologiczne koncepcje:
Hipokrates i jego pomysły :)  O naturze ludzkiej - 4 żywioły Ogień, Woda, Powietrze,
Ziemia;
soki  humory: żółta żółć, czarna żółć, krew, flegma
600 lat póz
niej Galem- flegma  flegmatyk, żółta żółć  choleryk, czarna żółć 
melancholik, krew  sangwinik
Brak związku między tymi nazwami a zachowaniem.
Koncepcje konstytucjonalne temperamentu  dopatrujące związku wł. temperamentu a
budową ciała:
-Kretschmer:
1. leptosomatyk -  wieszak :), rozwinięty ukł. Nerwowy, zdystansowany
2. pyknik  zadowolony, z dużym brzuchem przed TV z piwkiem i chipsami,
rozwinięte silnie trzewia, przyjazny ludziom
3. atletyk  Arnie Szwarceneger  kark, dres :),  karkonosz (mały mózg duży
biceps ;p)
4. dysplastyk  np. wygląda jak mężczyzna a jest kobietą :p
Każdy typ ma tendencję do chorób:
1. schizofrenii
2. ch. dwubiegunowa
3. padaczka
Typ temperamentu:
1. schizotynik
2. cyklitynik
3. iksotynik
-Sheldon:
Odnosi rozwój listków zarodkowych do typów budowy ciała:
leptosomatyk  ektomorfia (ektoderma  rozwój ukł. nerw. i kośćca)
pyknik  endomorfia (endoderma  rozwój trzewii i tkanki tłuszczowej)
atletyk  mezomorfia (mezoderma  rozwój mięśni i ukł. mięśniowego)
Stworzył atlasy budowy ciała  zdjęcia określające typ budowy ciała na podstawie
przewagi nasilenia danych cech
 Oczywiście obalono to co wcześniej... :)
NIE ujmowali oni wszystkich zmiennych jak wiek, płeć, sposób życia, oburzające było
łączenie choroby psychicznej z budową ciała. Koncepcje Kons. Temp. były podstawą do
usprawiedliwienia rasizmu.
Książka na wakacje :)))
 Rozwój psychiczny dziecka 0-10 Ilg, Baker i jakiś tam  są elementy z Sheldona
mające wskazać dorosłym wskazówki odnośnie temperamentu dzieci na podstawie budowy ciała
Teoria Ivana Pawłowa
każdy pies inaczej reagował, inaczej przejawiał agresję itd. przyjrzał się ich różnicom i
doszedł, że to typ układu nerwowego. Zwraca takie uwagi na temat jego właściwości:
- silny i słaby
 równowaga ( procesy pobudzenia i hamowania w ukł. nerwowym)
 ruchliwość
Silna  adekwatnie reaguje na bodz
ce silne, efektywnie na bodz
ce długotrwałe
(wykres jak na Psychologii Różnic Indywidualnych odnośnie typów temperamentu)
Melancholik- słaby typ ukł. nerwowego; w sytuacji stresowej działa poniżej swoich możliwości,
stosuje strategie typu zając (szybciej dostrzega zagrożenie i unika go), nie lubi nowości,
sytuacji nieznanych, fizjologia bierze górę  np. egzamin: uczy się, wie wszystko,
przeżywa, boli go brzuch, wchodzi na egzamin  BARDZO DOBRZE! 3+ :) bo nie j est
w stanie się zaprezentować.
Jest wrażliwy, widzi i czuje więcej.
Przykład: Chopin
Choleryk  silny, niezrównoważony typ układu nerwowego (przewaga pobudzenia nad
hamowaniem); podejmuje strategie typu bokser  walczy, dostaje w łeb ale brnie dalej, jest
bardzo dobrym kierasem, przywódcą, lubi błyszczeć na tle innych, raczej nielubiany, głośny,
lubi być w centrum, skłonność do nerwicy, w syt. stresowych można na nim polegać,
sytuacja taka go mobilizuje
Flegmatyk  silny, zrównoważony ale powolny typ układu nerwowego. Uważany za osobę
zimnokrwistą, nie przejawia emocji, reaguje spokojnie, oszczędnie, powoli, na początku
nauki nowych rzeczy wypada słabo ale nie przeszkadza mu praca monotonna, jest w stanie
doprowadzić swoje działanie do perfekcji. Przykład: księgowa, która się podnieca
wpisywaniem non stop cyferek :), postrzegany jako FLEGMUŚ :))
Sangwinik  silny, zrównoważony, ruchliwy; najlepiej przystosowany do sytuacji nerwowych. W
sytuacji stresu działa z pełną mocą umiejętności, odważna, reprezentacyjna, nie lubi
monotonii, szerokie ale płytkie zainteresowania, skacze z kwiatka na kwiatek, lubi zmiany,
nowości, najlepiej przystosowany do działań sportowych, płytkość zainteresowań powoduje,
że często rezygnuje ze sportu, na początku uczenia się nowych rzeczy idzie mu bardzo
dobrze ale póz
niej odpuszcza.
Monika Lichmanska, Kamila Walczak