Ładunek i

podatność

transportowa

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja ładunku

Ładunek jest to określona ilość materiału

(towaru) podlegająca procesom transportowo-

magazynowym i posiadająca swoje specyficzne

właściwości wynikające m.in. z jego:

– wartości,

– cech fizyko-chemicznych,

– stopnia pilności zaspokojenia potrzeb rynkowych itp.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja podatności

transportowej

Warunkiem sprawnej realizacji poszczególnych

faz procesu transportowo-magazynowego jest

duża podatność transportowa ładunków –

szczególnie podatność naturalna i techniczna.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja podatności

transportowej

• Naturalna podatność transportowa wyraża

stopień odporności ładunków na warunki i skutki

przemieszczania, wynikający z ich chemicznych i

biologicznych cech oraz właściwości.

• Techniczna podatność transportowa wyraża

stopień odporności ładunków na warunki i skutki

przemieszczania, który wynika z ich masy, kształtu, objętości oraz zabiegów mających na celu przystosowanie ładunków do transportu.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja podatności

transportowej

Zależnie od fazy procesu transportowego

podatność transportową ładunku można

rozpatrywać w kategoriach podatności

przewozowej i podatności ładunkowej.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja podatności

transportowej

• Podatność przewozowa określa stopień

odporności ładunku na warunki i skutki

przewozu

• Podatność ładunkowa dotyczy zachowania

się ładunku w fazach załadunku, wyładunku i

przeładunku z jednego środka transportu na

drugi

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Czynniki wpływające na podatność

transportową

•

wrażliwość na wstrząsy i uderzenia

•

wrażliwość na długotrwałość transportu,

temperaturę i wilgotność

•

szkodliwość dla zdrowia ludzkiego

•

ujemne oddziaływanie na inne ładunki

•

podatność na wchłanianie i wydzielanie zapachów

•

podatność na samozapalenie i wybuch

•

podatność na rozsypywanie, wylewanie,

ulatnianie itd.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Klasyfikacja ładunków

1. Podział ładunków wg naturalnej podatności

transportowej

• Ładunki uciążliwe (niebezpieczne)

• Ładunki wrażliwe na czynniki zewnętrzne i

warunki transportu

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Klasyfikacja ładunków

2. Podział ładunków ze względu na stan

skupienia

• stałe

• płynne

• lotne

3. Podział ładunków ze względu na

podstawowe sposoby manipulacji

• ładunki wymagające układania w przestrzeni

ładunkowej

• ładunki wymagające nasypywania lub

narzucania na środek transportowy

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Klasyfikacja ładunków

4. Podział ładunków ze względu na postać

ładunku

•

Ładunki opakowane

•

Ładunki nieopakowane

5. Podział ładunków ze względu na formę

ładunku

•

Ładunki jednostkowe

•

Ładunki zbiorcze

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Klasyfikacja ładunków

6. Podział ładunków ze względu rodzaj opakowania

•

Ładunki podatne do opakowań transportowych

•

Ładunki podatne do opakowań zbiorczych

7. Podział ładunków ze względu na możliwość

piętrzenia

•

Ładunki nie podatne na piętrzenie

•

Ładunki możliwe do piętrzenia bez dodatkowych

środków zabezpieczających

•

Ładunki podatne do piętrzenia przy użyciu

odpowiednich środków zabezpieczających

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Klasyfikacja ładunków

6. Podział ładunków ze względu na przygotowanie

ładunku do operacji zmechanizowanych

•

Ładunki przygotowane do operacji zmechanizowanych

•

Ładunki nie przygotowane do operacji zmechanizowanych 7. Podział ładunków ze względu na sposób

przygotowania ładunku do operacji ładunkowych

zmechanizowanych

•

Jednostki pakietowe

•

Jednostki paletowe

•

Jednostki kontenerowe

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Standaryzacja ładunków i

system wymiarowy

opakowań

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Sposoby zwiększania podatności

transportowej ładunku

Towary jednostkowe lub pojedyncze

jednostki luzem

Pojemniki i

opakowania

Kontenery

Pakiety

Palety

średnie

Kontenery wielkie

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Opakowania

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Definicja opakowania

• Według Britona „opakowanie zabezpiecza to, co

sprzedaje oraz sprzedaje to, co zabezpiecza”.

• Według Polskiej Normy PN-88/0-7900 opakowanie

to „wyrób przeznaczony do ochrony innych

wyrobów przed uszkodzeniem, a także do ochrony

otoczenia przed szkodliwym oddziaływaniem

zapakowanego wyrobu”.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Kompleksowa unifikacja i

normalizacja

•

Wprowadzenie znormalizowanych

systemów wymiarowych

•

Powszechne wprowadzanie

znormalizowanych palet i kontenerów

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Elementy koordynacji

wymiarowej

• Powierzchne magazynowe

• Rampy, drogi dojazdowe, wrota, dźwigi itp.

• Urządzenia magazynowe

• Urządzenia transportu wewnętrznego i bliskiego

• Przestrzenie ładunkowe środków transportu zewnętrznego

• Palety ładunkowe

• Opakowania transportowe

• Opakowania zbiorcze i jednostkowe

• Określone zespoły maszyn pakujących i formujących

• Materiały opakowaniowe w arkuszach

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Elementy koordynacji

wymiarowej

Wszystkie wymiary są ze sobą ściśle

powiązane i współzależne.

Ich wzajemne niedostosowanie wywołuje

duże straty gospodarcze.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Jednostki mniejsze

Jednostka modularna

Jednostki większe

(makrojednostki)

M – moduł

M x n – pakiety,

M/n - opakowania, pojemniki

(jednostka paletowa)

kontenery

400

800

n x

800

400

300

300

600

1200

n x 1200

Miejsca paletowe

900

Samochody ciężarowe

1300

900

5

3

1

7

7

6

4

2

1300

Magazyny

n x 1300

Wagony kolejowe

n x

1

2

3

4

1

2

3

4

3 x

900

900

5

6

7

8

5

6

7

8

9

10

11

12

9

10

11

12

Współzależności wymiarowe opakowań, jednostek ładunkowych, środków przewozowych oraz budowli magazynowych

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

7

1

2

3

4

5

8

10

6

9

Schemat wzajemnego powiązania zależności wymiarowych: 1 – produkt, 2 – opakowanie jednostkowe, 3 – opakowanie zbiorcze, 4 – opakowanie transportowe, 5 – paleta ładunkowa, 6 – kontener, 7 – magazyn, 8 – samochód, 9 – wagon kolejowy, 10 – statek (ładownie) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System wymiarowy opakowań to ograniczony

ilościowo układ zalecanych wymiarów

opakowań jednostkowych i transportowych.

• System norweski – obowiązuje w Polsce –

definiuje wymiary wewnętrzne opakowań,

• System szwajcarski – ustala wymiary zewnętrzne

opakowań.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System szwajcarski

• Norma ISO 3394-1974(E) – „Dimension of right rectangular packages – Transport packages” – typoszereg wymiarowy ładunków jednostkowych oparty jest na podstawowym module powierzchni 600x400mm.

• Uzupełniony jest on 5-cioma multimodułami, stanowiącymi wielokrotności modułu podstawowego oraz 19-stoma

submodułami, tworzonymi jako całkowite

podwielokrotności prostokąta 600x400mm.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System szwajcarski

• Zalecenia normalizacyjne dotyczące koordynacji wymiarowej dla opakowań i środków transportowych oraz konstrukcji magazynowych stosowanych w odniesieniu do tego

typoszeregu wymiarowego ładunków jednostkowych

ustalają:

–

Dla opakowań – wymiary palety 800x1200mm, pomniejszone o 5%, tj. wymiary 760x1140mm.

–

Dla środków transportowych i pomieszczeń magazynowych wymiary palety 800x1200mm, powiększone o luz

manipulacyjny, tj. do 900x1300mm (minimum (870x1270mm).

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System norweski

•

Norma PN-89/O-79021 „Opakowania.

System wymiarowy”.

•

Ustala wewnętrzne wymiary opakowań

transportowych.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System norweski

System ujęty w normie opiera się na następujących zasadach:

•

Podstawą wyjściową systemu wymiarowego jest paleta 800x1200mm

•

Przyjęto założenie, że grubość ścianek opakowania transportowego powinna być wprost proporcjonalna do jego wielkości i wynosić przeciętnie 5% wymiarów

liniowych opakowań (długość, szerokość lub głębokość) PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System norweski

System ujęty w normie opiera się na następujących zasadach:

•

Wykorzystanie powierzchni ładownej palety przez

opakowanie transportowe o dnie prostokątnym powinno w zasadzie wynosić 100%; dopuszcza się mniejsze

wykorzystanie, jednak nie mniejsze niż 90%

•

Opakowania nie mogą zbytnio wystawać poza obrzeże palety, przewisy muszą się zmieścić w przewidzianym luzie wynoszącym +40mm na każdy wymiar liniowy

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Systemy wymiarowe

opakowań

System norweski

System ujęty w normie opiera się na następujących zasadach:

•

Jako największe wymiary liniowe opakowań przyjęto pomniejszone o 5% wymiary palety 800x1200mm, a jako najmniejsze – graniczny wymiar opakowania – 190mm

•

Wymiary liniowe opakowań transportowych utworzono poprzez podzielenie pomniejszonych 0 5% wymiarów palety przez liczby naturalne (1, 2, 3 itd.) oraz przez odpowiedni dobór powstałych w ten sposób wymiarów wewnętrznych długości opakowań transportowych; część wymiarów objętych systemem została opracowana na innych zasadach, z założeniem, że opakowania o tych wymiarach będą układane na palecie w sposób wiązany, tj. na przemian długością i szerokością.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com