Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

Model odpowiedzi i schemat punktowania Poziom rozszerzony

Nr

Przewidywana odpowiedź

Pkt Kryterium zaliczenia odpowiedzi Uwagi

zad.

1. F

0-2 Za prawidłowe oznaczenie zdań:

F

trzech, czterech.………..……....1pkt

F

pięciu………...............................2pkt P

P

2. C. czynny wulkanizm

0-1 Za wybór poprawnego

wydarzenia..................................1pkt 3. Wietrzenie skał

0-1 Za podanie poprawnej nazwy

procesu geologicznego…............1pkt 4. Np.:

0-2 Za poprawny sposób

Nie uznajemy

zapisu oblicze

Odległo

ń

ść ma mapie 1,3 cm

obliczenia....................................1pkt zawierających 1 cm – 0,6 km

Za poprawny sposób obliczenia

znak „=” w skali

1,3 cm – x

i poprawny wynik.......................2pkt mianowanej.

Je

x = 0,78 km = 780 m

śli zdający

zapisze znak „=”

Różnica wysokości:

i poprawnie

367 m n.p.m. – 300 m n.p.m. =

obliczy wartość

nachylenia stoku

67 m

otrzymuje 1 pkt.

Średnie nachylenie stoku:

67 m

x 100% ≈ 8,6%

780 m

Lub

67 m

≈ 85,9‰ ≈ 8,6%

0,78 km

5. Np.:

0-1 Za prawidłowe obliczenia

Za sam wynik,

Równoleżnik – 51º01’N

i prawidłowy wynik....................1pkt bez obliczeń

....................0pkt

Zwrotnik Koziorożca –

23º27’S

51º01’ + 23º27’ = 74º28’

Odległość w stopniach wynosi

74º28’

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

6. Np.:

0-2 Za poprawny sposób obliczenia

Za sam wynik,

1 cm – 0,6 km

...................................................1pkt bez obliczeń

....................0pkt

1 cm2 – 0,36 km2

Za poprawny sposób obliczenia

Uznajemy każde

36,58 cm2 – x

i poprawny wynik z mianem.....2pkt poprawne 2

2

36 5

, 8 cm × 3

,

0 6 km

przybliżenie

x =

matematyczne.

2

1 cm

x = 13,1688 km2

1 cm – 2 km

1 cm2 – 4 km2

x – 13,1688 km2

2

2

13 1

, 688 km ×1 cm

x =

2

4 km

x = 3,2922 cm2

x ≈ 3,3 cm2

7. Np.:

0-2 Za sformułowanie poprawnych

- poznanie budowy

celów edukacyjnych:

geologicznej,

dwóch……………....................1pkt

- zapoznanie się z gatunkami

trzech………………………….2pkt

roślin występujących na tym

terenie,

- poznanie zwierząt żyjących

w lasach Parku

Krajobrazowego Chełmy,

- zapoznanie się z elementami

krajobrazu,

- poznanie genezy ostańców

skalnych,

- nauczenie się zasad

zachowania na terenie parku

krajobrazowego.

8. Np.:

0-1 Za wybór właściwej miejscowości

Jeśli wybrano

Nazwa miejscowości:

leżącej w Parku Krajobrazowym

miejscowość,

w której nie ma

Pomocne

Chełmy i podanie trzech obiektów

obiektów

Obiekty infrastruktury

infrastruktury turystycznej........1pkt noclegowych turystycznej:

to nie może być

- gospodarstwo

ona miejscem

agroturystyczne,

noclegu na trasie

wycieczki,

- szlak turystyczny,

przyznajemy

- trasa rowerowa.

wówczas za

zadanie ......0pkt

Nazwa miejscowości:

Muchów

Obiekty infrastruktury

turystycznej:

- noclegi,

- ścieżka dydaktyczna,

- szlak turystyczny.

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

Nazwa miejscowości:

Myślibórz

Obiekty infrastruktury

turystycznej:

- schronisko,

- camping,

- szlaki turystyczne,

- ścieżka dydaktyczna.

Nazwa miejscowości:

Siedmica

Obiekty infrastruktury

turystycznej:

- gospodarstwo

agroturystyczne,

- szlak turystyczny,

- szlak rowerowy.

9. Np.:

0-2 Za poprawne obliczenia i poprawny Obliczenie szerokości

wynik szerokości geograficznej

geograficznej:

………………………………...1pkt

φ = 900 – h + 23027’

φ = 900 – 38027’ + 23027’

φ = 51033’ + 23027’

Za poprawne obliczenia i poprawny

φ = 750N

wynik długości geograficznej

Obliczenie długości

………………………………...1pkt

geograficznej:

1h – 150

4 min – 10

2h 16 min – 340

λ = 340E

10. Np.:

0-2 Za podanie poprawnych metod:

- monitoring środowiska,

dwóch..…..................................1pkt

- kartowanie terenowe,

trzech………………………….2pkt

- szkic terenowy,

- obserwacje,

- pomiary,

- zbieranie próbek.

11. Skały osadowe okruchowe, np.:

0-2 Za prawidłowe przyporządkowanie

- less

do poszczególnych grup skał:

- ił

czterech,

- glina

pięciu.........................................1pkt Skały osadowe pochodzenia

sześciu.......................................2pkt organicznego, np.:

- węgiel brunatny

- kreda pisząca

- torf

Skały osadowe pochodzenia

chemicznego:

- gips

- siarka

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

12. Formy krasowe:

0-2 Za prawidłowe rozpoznanie formy:

1. ponor

jednej............................................1pkt 2. żłobki

dwóch...........................................2pkt 13.

Typy

0-1 Za prawidłowe przyporządkowanie

Strefa klimatyczna

gleb

wszystkich typów gleb do stref

subpolarna

C

klimatycznych………..…………1pkt

umiarkowana

B

zwrotnikowa

D

równikowa

A

14. Skreślone:

0-2 Za skreślenie odpowiednich

- zawietrznym

sformułowań:

- ocieplanie

czterech, pięciu............................1pkt

- konwekcyjny

sześciu..........................................2pkt

- dowietrznym

- maleje

- 0,6ºC

15.

0-2 Za poprawne dopasowanie rzek do

A

B

C

D

ustrojów:

dwóch, trzech...............................1pkt 5

3

4

1

czterech........................................2pkt 16.

Proces

0-2 Za przyporządkowanie prawidłowych Forma rzeźby

geologiczny

form rzeźby:

dolina

czterech, pięciu……......………..1pkt

egzaracja

U-kształtna

sześciu……...…………………...2pkt

akumulacja

wydma

eoliczna

abrazja

klif

korazja

grzyb skalny

erozja wsteczna

wodospad

rzeki

akumulacja

delta

rzeczna

17.

A

B

C

D

0-2 Za przyporządkowanie właściwych

2

3

1

5

nazw do form:

dwóch, trzech……………...........1pkt

czterech……..……......................2pkt 18. Np.:

0-2 Za wymienienie poprawnych

- siła wiatru,

czynników:

- częstotliwość (frekwencja)

dwóch………...............................1pkt wiatru,

trzech……………………………2pkt

- wielkość ziaren zwietrzeliny,

- stopień przesuszenia materiału

skalnego,

- rodzaj skał budujących

podłoże,

- klimat (najintensywniej

w klimatach suchych, najsłabiej

w wilgotnych),

- stopień pokrycia szatą roślinną.

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

19. Plutonizm

0-1

Za poprawne nazwanie

opisanego procesu…..........1pkt

20. A. dajka

0-2

Za prawidłowe rozpoznanie

B. lakkolit

i podpisanie form:

C. sill

dwóch, trzech...…………...1pkt

D. batolit

czterech……..………...…..2pkt

21. Metoda kartodiagramu

0-1

Za podanie poprawnej nazwy

metody ...............................1pkt 22. Przyczyny, np.:

0-2

Za podanie poprawnych trzech

• karczowanie lasów pod rozwój

przyczyn…..…..……….....1pkt

rolnictwa,

Za podanie poprawnych trzech

• pozyskiwanie drewna na potrzeby

skutków…………………..1pkt

przemysłu,

• wycinanie lasów pod budowę dróg,

• zapotrzebowanie na opał.

Skutki, np.:

• zwiększona erozja gleb,

• wymieranie gatunków roślin

i zwierząt,

• zmiany klimatyczne – spadek

wilgotności,

• wzrost efektu cieplarnianego.

23.

Cyfra

0-2

Za prawidłowe podpisanie

Nazwa

na

Nazwa stolicy

państwa

krajów nadbałtyckich wraz ze

mapie

stolicami:

1.

Szwecja

Sztokholm

siedmiu, ośmiu…................1pkt

dziewi

2.

Finlandia

Helsinki

ęciu………………...2pkt

3.

Rosja

Moskwa

4.

Estonia

Tallin

5

Łotwa

Ryga

6.

Litwa

Wilno

7.

Polska

Warszawa

8.

Niemcy

Berlin

9.

Dania

Kopenhaga

24. Np.:

0-1

Za podanie prawidłowej nazwy

- Pomerania

jednego euroregionu...........1pkt

- Bałtyk

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

25. Np.:

0-2 Za podanie problemów:

- zanieczyszczenie wód Bałtyku,

dwóch......................................1pkt

- zagrożenie wyginięciem populacji

trzech………………………...2pkt

różnych gatunków ryb,

- rozwój turystyki nadbałtyckiej,

- rozwój żeglugi promowej między

portami państw nadbałtyckich,

- duża ilość wraków statków na dnie

Bałtyku zagrażających katastrofą

ekologiczną.

26. Np.:

0-2 Za wypisanie właściwych

- ropa naftowa może zablokować dostęp

zagrożeń:

światła pod wodę, co zahamuje

dwóch......................................1pkt fotosyntezę,

trzech………………………...2pkt

- wyginą rośliny,

- ptaki chcąc się oczyścić będą tracić osłonę tłuszczową i zamarzać,

- większe zwierzęta np. walenie wyginą z głodu, bo w wodzie nie będzie

pokarmu,

- zwierzęta mogą gubić orientację

wskutek obecności statków.

27. Np.:

0-2 Za podanie poprawnego skutku

Skutek efektu

Przyczyna

efektu cieplarnianego

cieplarnianego

migracji

i prawidłowe wyjaśnienie jego

1. Powiększanie

Emigracja

wpływu na migracje ludności:

się obszarów

z powodu braku

jednego....................................1pkt pustynnych.

żywności i klęsk

dwóch......................................2pkt głodu.

2. Podnoszenie się Emigracja

poziomu mórz. z powodu

zatapiania osad

ludzkich.

3. Wysychanie

Zasiedlanie

bagien

terenów

i torfowisk.

pobagiennych

ze względu

na urodzajne

gleby możliwe

do uprawy.

28. Pogłowie bydła – diagram B

0-1 Za prawidłowe

Pogłowie trzody chlewnej – diagram A

przyporządkowanie obu

liter..........................................1pkt

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

29. Np.:

0-2 Za prawidłowe sformułowanie

Problem1.:

problemu i podanie logicznej

- współczesne piractwo.

propozycji jego rozwiązania:

Propozycja rozwiązania problemu 1.:

jednego.............................1pkt współpraca międzynarodowa

dwóch...............................2pkt w zakresie militarnej ochrony

statków, na szlakach żeglugowych,

gdzie najczęściej atakują piraci np.

w pobliżu Somalii.

Problem 2.:

- zanieczyszczenie wód przez

wycieki ze statków i awarie

tankowców.

Propozycja rozwiązania problemu 2.:

prowadzić szczegółowe kontrole

międzynarodowe i nakładać wysokie

kary za używanie niesprawnych

i nieszczelnych statków.

Problem 3.:

- zanieczyszczenie powietrza przez

spaliny ze statków, emisja

dwutlenku węgla co zwiększa efekt

cieplarniany.

Propozycja rozwiązania problemu 3.:

budować statki o napędzie

elektrycznym, wykorzystywać

energię słoneczną.

30. Przyczyny ujemnego przyrostu

0-2 Za podanie prawidłowych

naturalnego charakterystyczne dla

przyczyn ujemnego przyrostu

Europy Wschodniej, np.:

naturalnego:

- kryzys gospodarczy,

dwóch w Europie

- bezrobocie,

Wschodniej……………...1pkt

- emigracja przeważnie ludzi

dwóch w Europie Zachodniej

młodych,

…………………………..1pkt

- stopa zgonów na stosunkowo

LUB

wysokim poziomie.

Za podanie po jednej

Europy Zachodniej, np.:

przyczynie dla Europy

- kryzys rodziny,

Wschodniej i Europy

- późne zawieranie małżeństw,

Zachodniej………………1pkt

- późne decydowanie się

na macierzyństwo lub ojcostwo,

- kariera zawodowa kobiet.

31.

A

Francja

0–2 Za prawidłowe

przyporządkowanie państw

B

Polska

do diagramów:

C

Hiszpania

dwóch, trzech……...........1pkt

D

Norwegia

czterech…………………2pkt

Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu Materiał ćwiczeniowy z geografii

Poziom rozszerzony

32. Argumenty popierające budowę

0-2 Za podanie dwóch

obwodnicy Augustowa, np.:

poprawnych argumentów

- wzrost bezpieczeństwa

popierających budowę

mieszkańców miasta,

obwodnicy Augustowa….1pkt

- zmniejszenie hałasu,

- ograniczenie spalin.

Argumenty przeciw budowie

Za podanie dwóch

obwodnicy Augustowa, np.:

poprawnych argumentów

- zniszczenie naturalnej przyrody,

przeciw budowie obwodnicy

w tym miejsc gniazdowania ptaków

Augustowa………………1pkt

i stanowisk chronionych roślin,

- hałas płoszący zwierzynę,

- zanieczyszczenie środowiska,

LUB

- naruszenie stosunków wodnych

Za podanie jednego

na jednym z najcenniejszych

poprawnego argumentu

obszarów torfowiskowych.

popierającego budowę

obwodnicy Augustowa

i jednego poprawnego

argumentu przeciw budowie

obwodnicy Augustowa….1pkt

33. Obliczenie przyrostu naturalnego: 0–2 Za poprawne obliczenie

38 200 000 – 1000

przyrostu naturalnego

x – 0,2

i poprawny wynik.……....1pkt

38200000 × ,

0 2

x =

1000

x = 7640

Obliczenie przyrostu rzeczywistego:

9300 – 21000= – 11700 (ujemne

Za poprawne obliczenie

saldo migracji )

przyrostu rzeczywistego

– 11 700 + 7640 = – 4060 (ujemny

i poprawny wynik……….2pkt

przyrost rzeczywisty)

34. Bangladesz, Burundi, Indie, Kenia, 0-1 Za wymienienie

Nigeria, Ruanda

wszystkich właściwych

(sześciu) państw.………...1pkt

35. Np.:

0-2 Za podanie poprawnych

- zwiększenie powierzchni gruntów

propozycji:

rolnych przez nawadnianie,

dwóch……………………1pkt

osuszanie bagien,

trzech…………………….2pkt

- zwiększenie mechanizacji rolnictwa,

- racjonalne stosowanie nawozów

sztucznych, środków ochrony roślin,

- międzynarodowa pomoc

żywnościowa,

- pomoc finansowa,

- edukowanie ludności w zakresie

prowadzenia gospodarki rolnej