Badanie i próba szczelności.
W celu sprawdzenia niezawodności i zdolności do długotrwałej pracy
wszystkie części i mechanizmy, a także armaturę zgodnie z programem badań poddaje się próbom ciśnieniowym tzw. próbom nieniszczącym.
Według Polskiego Rejestru Statków:
a) próby wytrzymałości nieniszczące są to czynności mające na celu wykazanie, że poddany próbie przedmiot w sposób normalny może osiągnąć nominalne parametry pracy, co oznacza, że pozytywnie znosi on założone przeciążenie b) próby szczelności są to czynności mające na celu wykazanie braku
przenikalności poszczególnych elementów, zespołów lub całych
przedmiotów przez czynnik ciekły lub gazowy. Wyżej wymienione próby
należy wykonać po całkowitym wykonaniu a przed naniesieniem powłok
ochronnych
Próby ciśnieniowe armatury należy przeprowadzać zgodnie z wymogami
instytucji klasyfikacyjnych stosując ciśnienie próby określone stosownie do ciśnienia roboczego i temperatury czynnika przepływającego. Szczególnie ważna i odpowiedzialna za próby ciśnieniowe przy wysokich nadciśnieniach są próby gdzie ważna jest duża szczelność, a także w armaturze kotłów,
zbiorników ciśnieniowych oraz w instalacji chłodniczej. Próby te wykonuje się zazwyczaj czynnikiem roboczym względnie innym czynnikiem zastępczym.
PRS przewiduje dwa rodzaje prób hydraulicznych:
- na wytrzymałość
- na szczelność
W kotłach i zbiornikach ciśnieniowych oraz ich armaturze próby przeprowadza się podwójnie. Najpierw oddzielnie każdy element wytrzymałościowy bez armatury, następnie po całkowitym zmontowaniu kotła.
Próba hydrauliczna na wytrzymałość.
Wartość ciśnienia w czasie próby określona jest przez PRS wzorem:
ppr =(1,5 – 0,1k) prob [MPa]
k – współczynnik określony na podstawie tablic
Ciśnienie próby nie może być niższe od:
- ciśnienia panującego przy całkowitym otwarciu zaworu bezpieczeństwa
- 0,4 MPa – dla przestrzeni chłodzących oraz ich uszczelnień
- 0,2 MPa – w innych przypadkach
Armaturę sprawdza się w stanie zmontowanym przy całkowicie otwartym
zaworze. Otwory wylotowe zaślepia się , a otworem wlotowym wprowadzany
jest czynnik. Armatura jest sprawna jeżeli nie ulegnie zmianie stan jej korpusu i uszczelnień.
Próba hydrauliczna na szczelność.
Próba ta ma na celu stwierdzić szczelność zaworu w położeniu zamkniętym.
Ciśnienie próby określone przez PRS to:
ppr =1,25 prob [MPa]
Do zamknięcia zaworu nie należy używać ani zbyt dużej siły ani dodatkowych kluczy. Doprowadzona woda powinna być czysta. Również powierzchnie
uszczelniające muszą być czyste. Zaleca się kilka razy zamknąć i otworzyć zawór. Po osiągnięciu ciśnienia próby zamyka się zawór na dolocie wody i sprawdza się szczelność zamknięcia. Armatura jest szczelna jeśli w czasie określonym przepisami nie stwierdzi się spadku ciśnienia. Przy próbie szczelności rurociągów ciśnienie próby wynosi podwojone ciśnienie robocze.
Część praktyczna
1. Chłodnica płytowa
prob = 0,8 [MPa]
ppr = 1,0 [MPa]
nieszczelna
2. Chłodnica płaszczowo – rurowa
prob = 1 [MPa]
ppr = 1,5 [MPa]
3. Zawór grzybkowy
prob = 0,8 [MPa]
ppr = 1,0 [MPa]
nieszczelny
4. Zawór kątowy
prob = 0,8 [MPa]
ppr = 1,0 [MPa]
szczelny
5. Zawór bezpieczeństwa
Ciśnienie otwarcia 4,2 Mpa
6. Zawór szybkoodcinający
Szczelny
Materiały na szczeliwa:
- sznur bawełniany suchy: woda pitna, oleje smarne
- sznur bawełniany przesycony: oleje smarowe, woda przemysłowa
- sznur konopny suchy: oleje smarowe, woda przemysłowa, para wodna
- sznur konopny przesycony: oleje smarowe, woda przemysłowa i morska
Badania hydrauliczne urządzeń pozwalają na określenie stanu elementu oraz prawidłowości jego pracy. Zabezpieczają przed używaniem niesprawnej
armatury, i stanowią kontrolę po naprawach.