R A P O R T E P
Sterownik oświetlenia kabiny samochodu kit VELLEMAN K−3500
Przedstawione w†artykule Jak wiadomo, oko ludzkie roz-urz¹dzenie wspomaga
poznaje przedmioty gorzej po za-automatykÍ wy³¹czania úwiat³a padniÍciu zmroku i†w†nocy, kiedy w†kabinie samochodu, jest ciemno. W†samochodzie, nie lada trudnoúci¹ jest odnalezienie zapobiegaj¹c natychmiastowemu stacyjki, szczegÛlnie w†ponure zi-zgaszeniu úwiat³a po mowe wieczory.
zamkniÍciu drzwi przez Prezentowany w†ar-kierowcÍ.
tykule uk³ad daje siÍ
Zalety urz¹dzenia ujawniaj¹
w†prosty sposÛb za-
siÍ zw³aszcza podczas d³ugich montowaÊ w†kaødym
jesiennych i†zimowych samochodzie, a†dziÍki
wieczorÛw, kiedy zmrok zapada jego zastosowaniu úwia-szybko, a†kierowcy maj¹
t³o w†kabinie pozostaje
zawsze coú do zrobieniu po zapalone po zamkniÍ-
zamkniÍciu drzwi samochodu.
ciu drzwi przez dowol-
nie d³ugi, regulowany
czas. Kiedy wsiadamy
do takiego pojazdu, ma-
Elektronika Praktyczna 11/97
79
my czas na odnalezienie stacyjki, w†ga³Ízi RV1+R8 i C6. Potencjo-siÍ dok³adnie uk³adowi zbudowa-a†kiedy wysiadamy pal¹ce siÍ jesz-metrem RV1 moøna w†doúÊ szero-nemu z†bramek N1..N4.
cze przez kilka chwil oúwietlenie kich granicach (1..60 sek.) reguloW†tym celu wrÛÊmy do mo-
pozwala siÍ nam upewniÊ, czy na waÊ czas trwania impulsu. DziÍki mentu, kiedy dodatni impuls pewno wszystkie drzwi s¹ za-diodzie D1 oraz rezystorowi R4
z†wyjúcia
Q†uk³adu
IC1
dostaje
siÍ
mkniÍte i†czy zabraliúmy wszystkie czas trwania impulsu na wyjúciu na T1. Kondensator C5, poprzez rzeczy z†kabiny samochodu. Urz¹-
Q (IC1) jest odmierzany od momen-rezystor R6, zacznie siÍ ³adowaÊ
dzenie jest wyposaøone w†dodatko-tu ponownego rozwarcia wy³¹czni-i†po chwili wyjúcie bramki N1
wy przycisk, ktÛry pozwala na ka. W†ten prosty sposÛb zrealizo-przejdzie ze stanu wysokiego przerwanie operacji podtrzymania wano za³oøenie, øe podczas otwar-w†niski.
Na
wyjúciu
bramki
N2
po-
oúwietlenia lub umoøliwia rÍczne tych drzwi, niezaleønie od czasu jawi siÍ zatem logiczna ì1î, ze-w³¹czenie oraz wy³¹czenie oúwiet-ich otwarcia, øarÛwka w†kabinie siÍ
zwalaj¹c tym samym na otwarcie lenia kabiny.
úwieci, a†po zamkniÍciu drzwi bramki N3, ktÛra po nadejúciu je-
úwieci
siÍ
jeszcze
przez
czas
okreú-
dynki na wejúcie 10 (N3) spowo-Opis uk³adu
lony wartoúci¹ C6 oraz R8+RV1, duje przerwanie generowania im-Schemat elektryczny urz¹dzenia czyli maksymalnie do 1 minuty.
pulsu z†IC1. W†efekcie úwiat³o przedstawiono na rys.1. Pierwszym Dodatni impuls z†wyjúcia Q uk-w†kabinie zostanie natychmiast wnioskiem, nasuwaj¹cym siÍ po ³adu IC1 poprzez D3 dostaje siÍ
wy³¹czone. Stan wysoki na dru-uwaønym przyjrzeniu siÍ schema-na bramkÍ tranzystora T1 powo-gim wejúciu bramki N3 pojawi siÍ
towi, jest niezwyk³a prostota uk³a-duj¹c úwiecenie øarÛwki w†kabinie.
wtedy, kiedy kierowca naciúnie du. Wykorzystano w†nim trzy uk³a-Diody D3 i†D4 pe³ni¹ funkcjÍ
przycisk SW1, co ma na celu wy-dy scalone, w†tym dwie popularne zwyk³ej
bramki
OR,
zabezpieczaj¹c
³¹czenie øarÛwki. DziÍki czwartej kostki NE555, znane Czytelnikom w†ten
sposÛb
przed
zwarciem
pod-
bramce N4, w†sytuacji, kiedy kie-ze swej funkcjonalnoúci.
³¹czone do jednej szyny wyjúcia rowca siedzi w†kabinie pojazdu Kostki IC1 i†IC2 pracuj¹ jako ge-uniwibratorÛw IC1 i†IC2.
d³uøej niø 3 minuty, úwiat³o zo-neratory monostabilne. Pierwszy Drugi uniwibrator IC2 pracuje stanie automatycznie wy³¹czone z†nich jest wyzwalany niskim po-jako awaryjny wy³¹cznik oúwietle-przez IC2 i wtedy wystarczy na-ziomem napiÍcia w†momencie, kie-nia. Jego doúÊ d³uga sta³a czaso-cisn¹Ê SW1 w†celu ponownego je-dy wy³¹cznik drzwiowy zostaje wa, okreúlona wartoúciami elemen-go za³¹czenia. Dzieje siÍ tak dla-zwarty (zwierane jest wtedy wejúcie tÛw C7 i†R5, wynosz¹ca oko³o 170
tego, øe po automatycznym wy³¹-
wyzwalaj¹ce TR uk³adu IC1 do ma-sekund (prawie 3†minuty), zapew-czeniu úwiat³a przez drugi uniwib-sy). Sytuacja taka ma miejsce nia zgaszenie oúwietlenia po tym rator, na wejúciu 12 bramki N4
w†momencie otwarcia drzwi przez czasie, nawet jeøeli drzwi pozosta-panuje stan wysoki, zezwalaj¹c kierowcÍ. Wygenerowany zostaje j¹ nadal otwarte.
tym samym na jej otwarcie. Na-dodatni impuls, o†czasie trwania Aby wyjaúniÊ dok³adnie dzia³a-ciúniÍcie teraz SW1 spowoduje, jak zaleønym od wartoúci elementÛw nie tej czÍúci uk³adu przyjrzyjmy w†poprzednim przypadku, pojawie-Rys. 1.
80
Elektronika Praktyczna 11/97
Pozostaje jeszcze
WYKAZ ELEMENTÓW
przylutowanie na prze-
Rezystory
wodach o†odpowiedniej
R1..R3: 1kΩ
d³ugoúci w³¹cznika
R4: 470Ω
chwilowego
SW1,
a†na-
R5: 3,3MΩ
stÍpnie umieszczenie
R6: 330kΩ
go w†dowolnym miejs-
R7, R8: 10kΩ
cu, ³atwym do lokali-
RV1: 1MΩ montażowy
zacji w†przypadku zga-
Kondensatory
szenia úwiat³a. Sam
C1, C2: 10nF
przycisk
wy³¹cznika
ma
C3, C4: 100nF
jaskrawy kolor czerwo-
C5: 2,2µF/16V
ny, dziÍki czemu nie
Rys. 2.
C6, C7: 47µF/16V
bÍdzie to trudne.
nie siÍ na chwilÍ logicznej ì1î na C8: 100µF/25V
Na koÒcu naleøy doprowadziÊ
drugim jej wejúciu, co w†konsek-Półprzewodniki
zasilanie do uk³adu z†tej czÍúci in-wencji spowoduje wygenerowanie IC1, IC2: NE555
stalacji, ktÛra na sta³e jest do³¹-
krÛtkiego impulsu na wyjúciu N4
IC3: 4093
czona do akumulatora (przed sta-wyzwalaj¹cego uniwibrator IC2.
T1: IRF530
cyjk¹).
åwiat³o pozostanie w³¹czone przez D1..D4: 1N4148
Po za³¹czeniu zasilania moøe-nastÍpne 3 minuty, chyba øe kie-my skontrolowaÊ prawid³owe dzia-D5: 1N4001..7
rowca ponownie wciúnie SW1, ³anie uk³adu wciskaj¹c klawisz Różne
wy³¹czaj¹c tym samym celowo ON/OFF, co w†efekcie powinno na SW1: włącznik chwilowy
oúwietlenie w†kabinie.
przemian gasiÊ i†zapalaÊ oúwietle-podstawki DIL−8: 2szt
nie. Otwarcie drzwi samochodu podstawki DIL−14: 1szt.
Montaø i†uruchomienie powinno spowodowaÊ natychmias-Ca³y uk³ad elektryczny sterow-towe zapalenie øarÛwki, zamkniÍ-
czystym lakierem, co zabezpieczy nika umieszczono na niewielkiej, cie powoduje podtrzymanie úwie-uk³ad elektroniczny sterownika jednostronnej p³ytce drukowanej.
cenia przez czas okreúlony nasta-przed wilgoci¹. Ca³oúÊ nastÍpnie W³¹cznik SW1 znajduje siÍ poza w¹ potencjometru montaøowego warto umieúciÊ w†niewielkiej obu-p³ytk¹. W†zestawie w†jego roli uøy-RV1.
dowie ze sztucznego tworzywa.
to solidnego wy³¹cznika chwilowe-Po sprawdzeniu i†wstÍpnym Obudowy takie w†szerokiej gamie go, dziÍki czemu nabywca zesta-uruchomieniu, ca³¹ p³ytkÍ druko-znajduj¹ siÍ w†handlu.
wu ma pewnoúÊ, øe bÍdzie on mu wan¹ najlepiej jest pokryÊ przezro-SS
s³uøy³ przez d³ugi czas. Montaø, jak w†przypadku wszystkich uk³adÛw elektronicznych tego typu, naleøy rozpocz¹Ê od wlutowania niskopro-filowych elementÛw biernych, a†na-stÍpnie podstawek pod uk³ady scalone. Te ostatnie s¹ zawarte w†ki-cie, lecz w†przypadku urz¹dzenia montowanego w†samochodzie nie zalecam ich stosowania. Lepiej jest skorzystaÊ z†uziemionej lutownicy i†starannie wlutowaÊ uk³ady scalone w†p³ytkÍ, zachowuj¹c szczegÛl-n¹ ostroønoúÊ w†przypadku uk³adu CMOS (IC3).
Po zakoÒczeniu montaøu nale-
øy sprawdziÊ jego jakoúÊ, a†nastÍpnie przyst¹piÊ do uruchomienia uk³adu.
Schemat do³¹czenia sterownika do instalacji w†samochodzie przedstawia rys.2. Konieczne bÍdzie przeciÍcie przewodu w†instalacji, ³¹cz¹cego wy-
³¹cznik drzwiowy z†øarÛwk¹, a†na-stÍpnie do³¹czenie go zgodnie z†ry-sunkiem do otworÛw oznaczonych na p³ytce jako IN i†OUT.
Elektronika Praktyczna 11/97
81