Zastosowanie spektrofotometrii UV-VIS
Analiza ilościowa oparta jest na pomiarze absorbancji a badanego roztworu przy określonej
długości fali i wykorzystaniu zale\
ności prawa Lamberta-Beera
A=µcl
Dobór optymalnych warunków oznaczenia:
" Dobór odpowiedniego przyrządu, kontrola jego sprawności i kalibracja zgodnie z
instrukcjÄ…
" Przygotowanie próbek do pomiaru
o Roztwór musi być jednorodny (zgodnie z prawem Lamberta-Beera)
o Dobrany rozpuszczalnik nie mo\
e absorbować promieniowania w badanym
zakresie widma
o Środowisko powinno zapewnić trwałość analizowanej próbce w czasie
pomiaru
o Pomiar wykonywać przy optymalnym pH
" Dobór odczynnika kompleksującego w przypadku gdy oznaczamy kationy metali w
postaci barwnych związków chylatowych
o Odczynnik jak i wytworzony chylat musi być trwały w czasie i dobrze
rozpuszczalny w stosowanym rozpuszczalniku
o Pasmo absorpcji odczynnika nie mo\
e pokrywać się z pasmem absorpcji
kompleksu
o Reakcja kompleksowania musi być selektywna, a nawet specyficzna względem
analizowanego metalu
o Barwny kompleks musi spełniać prawo Lamberta-Beera
o Powstały kompleks powinien mieć du\
y µ
Odczynnik max [nm] µmax [dm mol-1cm-1]
(CuSO4)aq 800 20
Cu(NH3)42+ 600 80
Cu-DEDC 436 10 000
µmax determinuje dolna granicÄ™ oznaczalnoÅ›ci danego skÅ‚adnika. WartoÅ›ci µ dla metod czuÅ‚ych
wynoszÄ… powy\
ej 10 000 dm3 mol -1 cm -1, a współczynnik µ o wartoÅ›ciach poni\
ej 1000 dm3
mol -1 cm -1 odpowiada metodom mało czułym.
Wybór analitycznej długości fali (długość fali przy której mierzy się absorbancję u\
ywana
następnie w oznaczeniach ilościowych danego składnika).
Najczęściej do oznaczeń ilościowych wybiera się długość fali odpowiadającą najbardziej
intensywne pasmo absorpcji czyli max (tylko jeden składnik roztworu). Je\
eli w przypadku
chylatu absorbuje równie\
odczynnik chelatujący, wybieramy optymalną długość fali optym
przy której obserwujemy równie\
ró\
nicę absorpcji między analizowanym związkiem a
odczynnikiem.
1
A
A

optymalne
 
1 2
[nm]
max [nm]
Przy wyborze analitycznej długości fali nale\
y tak\
e brać pod uwagę absorbcję
rozpuszczalnika. Wybór analitycznej długości fali rzutuje na przebieg krzywej kalibracyjnej.
Obydwie krzywe maja przebieg liniowy, ale nachylenie krzywej przy 500nm jest znaczenie
mniejsze, a zatem czułość oznaczania jest równie\
mniejsza.
Metody oznaczania pojedynczego składnika:
" Porównanie z pojedynczym wzorcem- np. kolorymetr Dubosqa
" Porównanie z kilkoma wzorcami (metoda krzywej wzorcowej)
A
Ax
Cx
C[mol/dm3]
2
" Dodatku wzorca- procedura oznaczenia sprowadza siÄ™ do pomiaru absorbancji A0
próbki badanej o stę\
eniu Cx i absorbancji Ai próbki badanej o stę\
eniu Cx z dodatkiem
wzorca Cwz .Metoda ta mo\
e być stosowana tylko w przypadku, gdy w badanym
zakresie występują prostoliniowe zale\
ności A=f(c):
o Metoda jednokrotnego dodania wzorca
" Metoda wielokrotnego dodawania wzorca (stÄ™\
enie analizowanej próbki odczytujemy
z krzywej wzorcowej)
An
A0
0
C-stÄ™\
enie po n-tym dodaniu wzorca
" Miareczkowanie spektrofotometryczne
3
Analiza jakościowa- elektronowe widmo absorpcyjne jest cechą charakterystyczną związki
chemiczne i określa jednoznacznie związek jednorodny.
A=f()
µ= f()
logA= f()
logµ= f()
Porównanie otrzymanego charakterystycznego widma z widmem literaturowym pozwala na
identyfikacje związku. W przypadku związków organicznych widma w zakresie 180-800nm
stosuje siÄ™ do ustalania pewnych zale\
ności strukturalnych i identyfikacji grup funkcyjnych
" Chromofory grupy absorbujÄ…ce promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie 180-
800nm
" Auksochromy  grupy przesuwajÄ…ce promieniowanie elektromagnetyczne w kierunku
fal dłu\
szych (przesunięcie parochromowe) np.  NH2
Zastosowanie spektrofotometrów UV  Vis
Spektrofotometria UV VIS nale\
y do najczęściej wykorzystywanych metod instrumentalnych
w analizie ilościowej.
Główne zalety tej metody, to:
a) Dobra czułość
b) Dobra precyzja oznaczeń
c) Selektywność oznaczeń
A oto kilka przykładów takich zastosowań:
1) W analizie ilościowej kationów metali
2) W analizie ilościowej anionów nieorganicznych
3) W analizie ilościowej związków organicznych
4)Do badań równowag reakcji chemicznych
Spektrofotometrię UV  Vis wykorzystuje się w szczególności do:
a) wyznaczania stałych dysocjacji kwasów i zasad,
b) ustalania składu i stałych trwałości związków kompleksowych.
4