Kino japońskie lat 50.
Zakończenie II WŚ  odrodzenie filmu kostiumowego (jdiai-geki), utożsamianego z
opowieściami z życia samurajów (wojownicy z wyższych sfer, ale też przestępcy, łotry lub
przedstawiciele niższych stanów, którzy dostąpili przywileju posiadania miecza) oraz
antybohaterskich przestępców i złoczyńców ściganych przez policję. Silną podporą w
budowaniu gatunku były konwencje teatralne  kabuki (konflikt dramatyczny pomiędzy
obowiązkiem a sercem), czerpano z średniowiecznych sztuki i literatury popularnej. Gatunek
podobny do westernu  samotny bohater, walczący z niesprawiedliwością, przybysz znikąd,
przywracający utracony porządek, a następnie opuszczający wspólnotę, jednak znacznie
bardziej był wyeksponowany konflikt powinność/uczucia, aniżeli natura/cywilizacja.
Wyznaczniki gatunkowe:
" Bohater  samuraj, czasem bez pana (ronina) lub wędrowny gracz (bakuto)
" Akcja  podjęte przez niego zobowiązanie, podjęcie misji, zemsta albo
sprawiedliwość
" Samuraj bez pana  symbol młodości nieskrępowanej normami i konwenansami
" Nie można pokonać zła bez poświęcenia  cierpienie jako istota kondycji ludzkiej,
kluczowy składnik życia
Akira Kurosawa  przekroczenie schematów gatunkowych
"  Rashomon 1950 (zrobiony w jednym z tematów)
"  Siedmiu samurajów 1954
o Epoka Sengoku (XVIw.)  epoka wojen domowych, nie chodzi jednak o
oddanie prawdy historycznej, ale o oddanie prawdy psychologicznej 
ukazanie tragicznego losu ludzkiego
o Najważniejsza przyjaz
ń między roninami szukającymi zajęcia  ich uczciwość,
honor, wierność są czymś zgoła niespotykanym w czasach zamętu
"  Tron we krwi 1957
o Także epoka Sengoku (XVIw.)
o Adaptacja Makbeta z wykorzystaniem techniki japońskiego teatru
tradycyjnego No (maski, ruch sceniczny, chórem [początkowa pieśń] i muzyką
[flet bambusowy i bębenek])
o Świadomość rozpadu tradycyjnych wartości i kryzysu zasad moralnych 
dotycząca epoki, ale samego oryginalnego tekstu
o Przeszłość kluczem do współczesności do refleksji nad naturą ludzką
"  Ukryta forteca 1958
o http://www.nytimes.com/movie/review?res=9D02EFDE1531EF3BBC4C51DF
B7668389679EDE  recenzja
o http://www.criterion.com/current/posts/117-the-hidden-fortress - esej
o http://www.criterion.com/current/posts/837-the-hidden-fortress - esej
"  Pijany anioł 1948r
o http://www.criterion.com/current/posts/620-drunken-angel-the-spoils-of-war -
esej
o film zaliczany do filmów o współczesnym Tokio lub filmów o Yakuzie
Linki do Kurosawy:
http://www.nationalmediamuseum.org.uk/~/media/Files/NMeM/PDF/Collections/Cinematogr
aphy/KurosawaMasterOfWorldCinema.ashx - biogram
http://www.janusfilms.com/kurosawa/kurosawa.pdf - króciutkie opisy każdego filmu
http://old.bfi.org.uk/sightandsound/feature/49625 - Kurosawa o swoich filmach
http://www.criterion.com/current/posts/270§ion=essay  esej o Tronie we krwi
Póz
na twórczość Kenjiego Mizoguchiego - mistrza historyczny melodramatów japońskich
(lata 30). Zasadniczy cel jego twórczości to nie konstruowanie historii (choć znał zasady kina
hollywoodzkiego i umiał jej wykorzystywać), ale malowanie obrazów, budowanie
kompozycji plastycznej kadru  co nie służyło przekazywaniu znaczeń, narracja w jego
filmach była wolna, strategicznie odwlekana i ograniczona informacyjnie, co burzyło
kompozycję melodramatu. W latach 30. jego melodramaty to odbicie feminisuto  idealizacja
kobiety, podziw dla jej oddania, cierpienia oraz wsparcia jakie okazuje ukochanemu, dzięki
odnosi on większy sukces, choć jest istotą słabą.
Lata 50.  utrzymywał się na peryferiach jidai-geki, w których to prości ludzie zmagają się z
przeciwnościami losu
"  Opowieść księżycowa 1953
o Na motywach opowiadania Uedy, w których elementy fantastyczne łączą się
realistycznymi
o Akcja  okres wojen domowych, niepokoju, wzbogacaniem się kosztem
drugiego
o Historia dwóch chłopców, którzy porzucają swoje rodziny, by znalez
ć
pieniądze i sławę  ukazywanie różnych oblicz miłości  zestawienie pogoni
za zmysłowymi rozkoszami z uczuciem opartym na wierności
o Forma  wizualne piękno, płynne ruchy kamery, kompozycja plastyczna
"  Zarządca Sansho 1954
o Opowieści o wpływie przyszłości na teraz
niejszość oraz o duchowym
zwycięstwie nad słabościami i o cierpieniu, i wierności (także rozgrywająca się
w okresie feudalnym)
o Na podstawie noweli Moriego i średniowiecznej legendy o losach rodzeństwa,
porwanego i sprzedanego w niewolę  po latach brat zapomina o nakazach
moralnych, które nadal wyznaje jego młodsza siostra, dzięki jej ofiarności
bohater odzyskuje wolności i należną mu pozycję społeczną
o Podkreślenie nieludzkości systemu, w którym nie ma miejsca na szacunek, dla
drugiego człowieka
o Moralitet na temat przebaczenia, niesprawiedliwości i potrzeby
przeciwstawienie się złu
"  Życie O Haru 1952
o http://en.wikipedia.org/wiki/The_Life_of_Oharu
o http://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-the-life-of-oharu-1952
"  Ukrzyżowani kochankowie 1954
o http://en.wikipedia.org/wiki/The_Crucified_Lovers
"  Legenda rodu Taira 1955
o http://www.nytimes.com/movie/review?res=9802E5DA1E30E033A25752C2A
96F9C946591D6CF
o http://www.slantmagazine.com/house/2009/29/952-54-shin-heike-monogatari-
new-tales-of-the-taira-clan-1955-kenji-mizoguchi
Teinosuke Kinugasa -  Wrota piekieł 1953
" http://www.noircafe.pl/wrota-piekiel/- esej o twórcy i o jego filmach
Humanistyczne filmy wojenne  pokazujące bezsens wojny i krytycznie oceniające historię,
np.  Pomnik czerwonych lilii 1953, Tadashiego Imai.
Filmy o bombie atomowej (genbaku iega)  zrzucenie bomb atomowych było dla
Japończyków doświadczeniem traumatycznym, wstrząs rozgrywał się na dwóch
płaszczyznach  indywidualnej i zbiorowej  1. Śmierć bliskich, rozpad rodziny, niemożność
pogodzenia się ze stratą, 2. Naród, którego tożsamość została zniekształcona, np.  Dzieci
Hiroszimy 1952, Kaneto Shindo,  Godzilla 1954, Ishiro Hondy ( Godzilla to także kaiju
eiga, czyli film o potworach).
Filmy dotyczące współczesności  obraz życia powojennego Japonii, problem stosunków
małżeńskich, rozpadu rodziny, podmiotowości kobiecej, wolnej woli oraz poszukiwania
niezależności w społeczeństwie patriarchalnym, np.  Jadło 1951, Mikio Naruse.
"  Póz
na wiosna 1949, Yasujiro Ozu
o Pragnienie zachowania tradycyjnych wartości w obliczu zmian  transformacji
politycznej, kulturowej i gospodarczej towarzyszy bohaterom, reżyser
prowadzi ich jednak tak, by pogodzili się z nieuchronnością postępu, który nie
musi prowadzić do zapomnienia o dawnych wartościach
o Nieustanne podkreślanie japońskości  obecność elementów krajobrazowych
(ogrody zen), architektoniczne (pagody), artystycznych (klasyczny teatr) oraz
rytuałów życia codziennego (picie herbaty)
o Główna bohaterka  nosi modne sukienki, niezależna finansowo, samodzielna,
opiekuje się ojcem z miłości nie z obowiązku
o Ozu nie obawia się nowoczesności, lecz westernizacji  nalega na
kształtowanie nowych wzorców w oparciu o stare
"  Tokijska opowieść 1953, Ozu
o Analiza problemów wynikający z modernizacji życia codziennego
o Historia starzejącego się małżeństwa, które przyjeżdża do stolicy, by
odwiedzić dorosłe dzieci  ich wizyta powoduje trudności (zbyt ciasne
tokijskie mieszkanie dla wielopokoleniowej rodziny, młodzi zajęci pracą i
obowiązkami domowymi)  rodzice rozumieją syna, zgadzając się na wyjazd
do uzdrowiska; niedługo póz
niej umiera matka  rodzina spotyka się na
pogrzebie, ale nawet wtedy dzieci nie znajdują czasu dla ojca
o Ukazanie negatywnych skutków przemian społecznych, które powodują, że
ludzi oddalają się od siebie
Taiyozoku (plemię słońca)  do głosy w kinie dochodzi pokolenie, które wyrosło podczas
wojny, dla nich świat jest bezwzględny. W swoich filmach sprzeciwiają się tradycyjnym
wartościom, które nie są dla nich punktem odniesienia, ich bohaterowie zmagają się z
uczuciem pustki wewnętrznej, frustracją i alienacją  wyrachowani egoiści. Wizerunek
kobiety jest negatywny  jest wyuzdana, odpowiedzialna za wszelkie zło np.  Zakazany
owoc Ko Nakahiry.
Pod koniec lat 50.  pojawiają się także takie gatunki jak yakuza eiga o członkach mafii.