138
PORADY Pierwsze kroki w Linuksie
Instalacja i konfiguracja Linuksa wcale nie są trudne www.kde.org pakiet kde-i18-pl. Informacje,
jak zainstalować dodatkowe oprogramowanie,
znajdziemy w dalszej części artykułu. Dobrą
wiadomością dla miłośników SuSE jest to, że
Wyprawa
w najbliższej przyszłości polski oddział firmy
Novell zajmie się polonizacją całego systemu.
> Przygotowania
podbiegunowa
Zanim zdecydujemy się uruchomić komputer
Na dyskach twardych wielu komputerów wykorzystywane są pirackie
z płyty instalacyjnej Linuksa, zastanówmy się,
czy przeprowadzka z Windows ma być całkowi-
systemy operacyjne Microsoftu. Może już czas, aby  być legalnym ,
ta. Jeśli tak, to warto wykonać kopię zapasową
lecz nie wydawać przy tym pieniędzy na Windows XP?
swoich dokumentów, poczty elektronicznej i list
kontaktów komunikatorów. Najlepiej rozpocząć
Krzysztof Sokołowski ten proces od nagrania na płycie CD-R zawar-
tości katalogu Moje dokumenty. Jeśli korzystamy
aopatrzenie się w najnowszą wersję Okie- uniemożliwiają nam rezygnację z okienkowych z Outlooka Expressa, to zapiszmy na krążku tak-
Znek to wydatek około 400 zł w przypadku systemów. że foldery pocztowe  większość klientów
wersji OEM. Systemy sprzedawane na tej licen- W praktyce dowolna dystrybucja Linuksa po- e-mail spod znaku pingwina bez problemu je
cji nie dość że nie są najtańsze, to na dodatek zwoli nam na normalne wykonywanie większo- póz
niej zaimportuje. Listę kontaktów z Gadu-
mają wbudowany mechanizm aktywacji, limitu- ści typowych zadań, choć może to wymagać -Gadu najwygodniej jest wysłać na serwer, ko-
jący liczbę zmian sprzętowych w konfiguracji początkowo nieco wysiłku. Niestety, systemy rzystając z odpowiedniej opcji w menu głównym

komputera (patrz: CHIP 4/2004, 42). Dlatego spod znaku pingwina nie zawsze są tak łatwe programu. Mniej popularne w naszym kraju ICQ
zanim pobiegniemy do najbliższego sklepu po w instalacji i konfiguracji, jakbyśmy tego
kopię Windows, lepiej sprawdz
my, co mają do oczekiwali. Wiele jednak zależy od dys-
zaoferowania współczesne dystrybucje Linuksa. trybucji. Dostępne są takie odmiany Li-
nuksa, które dzięki odpowiednim narzę-
Nie tylko Okna dziom gwarantują, że codzienna praca
Na pewno najważniejszą cechą systemów spod z pecetem nie będzie problemem. Warto
znaku pingwina jest to, że są one dostępne tutaj przede wszystkim wspomnieć
bezpłatnie i pozwalają w pełni legalnie korzy- o Mandrake u oraz SuSE, których instala-
stać z komputera. Warto przed wyborem odpo- cja sprowadza się do przysłowiowego
wiedniej odmiany Linuksa określić, do czego za- położenia cegły na klawiszu [Enter].
zwyczaj używamy komputera. Na liście Głównym mankamentem obecnego
codziennych zadań pojawią się zwykle: obróbka wydania SuSE jest jedynie brak polskiej
tekstu, edycja arkuszy, korzystanie z Internetu, wersji instalatora. Na szczęście tuż po
słuchanie muzyki, oglądanie filmów... Czy aby zainstalowaniu, istnieje jednak możli- Yast Control Center jest programem konfiguracyj-
nym dostępnym w SuSE Linux. Dzięki temu narzę-
na pewno tylko Okienka są w stanie zapewnić wość ręcznego spolszczenia dystrybucji
dziu poradzimy sobie z ustawieniami sprzętowymi
nam odpowiednie środowisko pracy? Być może oraz programów. W przypadku środowi-
i programowymi bez ręcznej edycji plików.
to jednak tylko wygodnictwo i przyzwyczajenie ska KDE pobieramy np. z witryny
CHIP | CZERWIEC 2004
jacek szleszyński
139
Pierwsze kroki w Linuksie PORADY
domyślnie przechowuje wszystkie zgromadzone
Konfiguracja dz
więku  ALSA
kontakty na serwerze. Powinniśmy pamiętać
o zgraniu folderu z ulubionymi odsyłaczami do
Niektóre karty dz
więkowe nie są zgodne z zawarty- alias char-major-116 snd
mi w jądrze Linuksa sterownikami OSS (Open alias snd-card-0
stron WWW, plikami MP3 czy też filmami AVI.
Sound System). Nie oznacza to jednak, że część pe- snd-card-nazwa_urzadzenia
Oczywiście, na początek możemy Linuksa
cetów pracujących pod kontrolą Pingwina musi być alias char-major-14 soundcore
zainstalować obok Okienek  wystarczy tylko
niema. Jeżeli nasza karta dz
więkowa nie daje zna- alias sound-slot-0 snd-card-0
wygospodarować trochę miejsca na dysku twar-
ku życia, to powinniśmy zainstalować sterowniki alias sound-service-0-0 snd-mixer-oss
dym. Ponieważ instalując nowy system, musimy
ALSA (Advanced Linux Sound Architecture). Niewy- alias sound-service-0-1 snd-seq-oss
założyć dla niego partycję, warto zapoznać się kluczone zresztą, że już nimi dysponujemy  jądro alias sound-service-0-3 snd-pcm-oss
Linuksa w wersji 2.6 ma zintegrowaną obsługę AL- alias sound-service-0-8 snd-seq-oss
z minidystrybucją SystemRescueCD, o której pi-
SA, zatem możemy zamiennie korzystać z dwóch alias sound-service-0-12 snd-pcm-oss

szemy na 154. Dzięki darmowym narzędziom,
mechanizmów obsługi dz
więku.
takim jak QTParted oraz Partition Image,
Także wiele dystrybucji z wcześniejszymi wyda- Wpis w pierwszym wierszu jest odpowiedzialny
przekonwertujemy wolne miejsce partycji
niami kernela  np. Mandrake 9.2  pozwala już za włączenie obsługi dz
więku w standardzie ALSA.
z Windows w przestrzeń dla nowego systemu
podczas instalacji włączyć moduły ALSA. Jeżeli jed- Polecenia zawarte w kolejnych liniach uaktywniają
nak nie mamy odpowiednich sterowników, powinni- emulację OSS  jest to niezbędne, ponieważ część
operacyjnego.
śmy odwiedzić stronę www.alsa-project.org. aplikacji nie potrafi korzystać z mechanizmu ALSA.
nazwa_urzadzenia
Pobieramy stamtąd pliki alsa-driver.tar.bz2, Wpis w pliku konfiguracyj-
> Instalacja i konfiguracja
alsa-lib.tar.bz2 oraz alsa-utils.tar.bz2. Przed zainsta- nym należy zastąpić identyfikatorem naszej karty
Wbrew pozorom instalacja Mandrake a czy też
lowaniem sterowników musimy skompilować jądro dz
więkowej. Dla przykładu: w przypadku Sound
SuSE jest banalnie prosta. Musimy jedynie pa-
emu10k1

(patrz: CHIP 4/2004, 150)  w sekcji Sound po- Blaster Live! musimy podać symbol .
miętać o włączeniu w BIOS-ie opcji ładowania winniśmy zaznaczyć opcję Sound card support. Po Opis identyfikatorów znajdziemy w dokumentacji
zakończeniu kompilacji instalujemy drivery, a następ- ALSA. Po zrestartowaniu systemu może się okazać,
systemu operacyjnego z napędu CD-ROM.
nie edytujemy plik /etc/modules.conf (lub w przypad- że niektóre programy potrzebują do działania spe-
Setupy obydwu dystrybucji domyślnie urucha-
ku niektórych dystrybucji  /etc/conf.modules). cjalnej wtyczki dla ALSA. Dzieje się tak choćby pod-
miają się w trybie graficznym. Dzięki temu
Otwieramy go w edytorze tekstowym, np. nano lub czas odtwarzania dz
więku w XMMS. Odpowiedni
bardzo wygodnie wybierzemy pakiety oprogra-
vi,
i dopisujemy następujące linie: driver pobierzemy ze strony www.xmms.org.
mowania, które wraz z Linuksem wgramy na
dysk. Oczywiście, mamy tutaj także możliwość
> Środowisko graficzne
wykorzystania całego dostępnego miejsca oraz W chwilę po starcie powinniśmy więc zobaczyć
przeprowadzenia zmian w organizacji danych uruchomione w X Window graficzne środowisko Bardzo ważną decyzją, którą podejmujemy
na partycjach (założenie nowych woluminów, pracy. Może się zdarzyć, że w czasie instalacji podczas instalacji systemu, jest wybór środowi-
formatowanie itp.). Jeśli chcemy używać Linuk- wybierzemy zły typ monitora lub karty graficz- ska graficznego, w jakim chcemy pracować.
sa obok Okienek, to powinniśmy pamiętać nej. Linux powinien wtedy uruchomić się w try- Obecnie Linux może się pochwalić dwoma nie-
o zamontowaniu partycji z naszymi danymi np. bie tekstowym (ewentualnie trzeba skorzystać zwykle efektownymi, rozbudowanymi interfejsa-
w katalogu /mnt/windows. Podczas wyboru z trybu failsafe). mi  GNOME i KDE. Zapewniają one wygodne
oprogramowania zazwyczaj skorzystamy z po- Aby usunąć problem z  grafiką , po zalogo- i intuicyjne korzystanie z komputera. Naturalnie,
grupowanych pakietów aplikacji  np. Gry, Biu- waniu do systemu należy wydać komendę użytkownik wychowany tylko na Windows będzie
ro, Multimedia itp. Ostatnim krokiem instalacji xf86config. Zostanie uruchomiony program, musiał zmienić niektóre przyzwyczajenia. Pulpity
jest ustalenie hasła roota (odpowiednika Admi- dzięki któremu wprowadzimy stosowne poprawki bazujące na KDE, i na GNOME oferują takie
nistratora Windows) i wybór programu do konfiguracji sprzętu. W przypadku Mandra- elementy, jak menu uruchamiania programów, 140
ładującego (bootloadera)  np. Lilo. Dzięki nie- ke a można też użyć programu XFdrake. Oby-
mu będziemy mogli po starcie komputera wy- dwa wymienione narzędzia pracują w trybie tek-
brać system operacyjny do uruchomienia. stowym. Dostępna jest ponadto graficzna
aplikacja xf86cfg, pozwalająca skonfigurować X
Start Pingwina Window. W praktyce jednak detekcja typowego
Gdy przebrniemy przez setup, Linux powinien hardware u przebiega bez problemów, włączając
być już gotowy do pracy. Zarówno Mandrake, w to nawet drukarki USB, karty tunerów TV itp.
jak i SuSE zazwyczaj poprawnie rozpoznają Niestety, niektóre urządzenia mogą nie dzia-
sprzęt zainstalowany w naszym komputerze. łać. Dotyczy to jednak zazwyczaj sprzętu mało
znanych marek oraz hardware u którego
dokumentacja techniczna nie została pu-
blicznie udostępniona. Dlatego jeśli ko-
niecznie chcemy korzystać np. z kamer
internetowych, kart Wi-Fi lub winmode-
mów, powinniśmy się najpierw upewnić,
że będą one obsługiwane w Linuksie. In-
formacje dotyczące sprzętu i jego zgod-
ności z Pingwinem znajdziemy na stro-
nach WWW dostawców dystrybucji. Jeśli
chodzi o karty graficzne, sieciowe
Za pomocą graficznego programu xf86cfg
i dz
więkowe, nie powinniśmy mieć ja-
możemy skonfigurować kartę graficzną oraz
Program ładujący (bootloader) umożliwia wybór kichkolwiek problemów z ich instalacją.
monitor do pracy z X Window. Dodatkowo
systemu, który uruchomimy zaraz po starcie kom-
Uruchomienie niektórych kart muzycz- określimy tutaj układ klawiatury oraz typ
putera. Pozwala on także na przekazanie dodatko-
myszki. W ostateczności pomocny może być
nych może wymagać ręcznej ingerencji
wych parametrów do jądra  np. wyłączenie ACPI.
pracujący w trybie tekstowym xf86config.
w plik konfiguracyjny ALSA.
CHIP | CZERWIEC 2004
140
PORADY Pierwsze kroki w Linuksie
KDE i GNOME
Interfejs graficzny GNOME zaraz po instalacji przypomina pulpit sys-
temu Mac OS X. Na górze ekranu odnajdziemy menu z aplikacjami
Środowisko KDE na pierwszy rzut oka jest zorganizowane podobnie
zainstalowanymi w systemie oraz ikony do szybkiego startu ulubio-
jak Windows. W lewym dolnym rogu ekranu znajduje się przycisk akty- nych programów. Pasek przełączania zadań znajduje się na dole,
wujący menu z programami, obok umieszczane są skróty do często
a po jego prawej stronie zauważamy panel przełączania pulpitów.
uruchamianych aplikacji, panel pulpitów oraz pasek zadań. W prawym
Oczywiście, jeśli nie jesteśmy przyzwyczajeni do takiego trybu pra-
dolnym rogu odnajdziemy odpowiednik Pola systemowego.
cy, możemy zmienić położenie elementów desktopu.
panel z ikonami do szybkiego startu aplikacji Wyboru środowiska graficznego dokonujemy Możemy dzięki niemu nie tylko odbierać i wysy-
oraz pasek przełączania zadań. Poza tym dostęp- podczas każdego logowania się do systemu. łać e-maile, ale również planować rozkład zajęć,
na jest linuksowa odmiana pola systemowego synchronizować dane z Palmem itd. Żeby zaim-
(zasobnika), w którym umieszczane są specyficz- Do codziennej pracy portować pocztę do Evolution, wystarczy posłu-
ne programy, np. regulujące głośność dz
więku Warto zapoznać się z typowymi aplikacjami, żyć się kreatorem dostępnym w menu Plik | Za-
miksery, komunikatory internetowe, zegar itp. przeznaczonymi dla najpopularniejszych środo- importuj.
Wymienione wyżej elementy są standardowo wisk pracy. W ich skład wchodzą zazwyczaj me- W środowisku KDE podstawowym progra-
rozlokowane podobnie jak w Okienkach albo nedżer plików, przeglądarka WWW, klient pocz- mem pocztowym jest KMail, jednak od obecnej
w znanym z komputerów Apple a Mac OS-ie. ty oraz aplikacje do obróbki tekstu i grafiki. wersji może on być wykorzystany jako element
Nie znaczy to jednak, że musimy używać inter- GNOME 2.6 do zarządzania plikami używa Na- organizatora zadań Kontact. Tym samym uzy-
fejsu graficznego w narzucony nam sposób. KDE utilusa, który wyróżnia się prostym, intuicyjnym skamy zbliżoną do Evolution funkcjonalność.
i GNOME możemy sami modyfikować, dostoso- interfejsem. Udostępnia on znany z Windows Warto zauważyć, że KMail oferuje znacznie
wując je do własnych potrzeb  nie musimy się element Pulpitu Mój komputer, grupujący za- lepszą funkcję importu poczty  obsługuje
przy tym posługiwać specjalnymi programami montowane lokalne i zdalne systemy plików pod pliki DBX nawet z najnowszej wersji Outlooka
tak jak w Windows. Zmiana tzw. tematów gra- postacią definiowalnych ikonek. Expressa 6.0 czy też równie popularnego
ficznych także nie jest problemem. Wystarczy W GNOME domyślną przeglądarką
skorzystać z typowych narzędzi konfiguracyjnych WWW jest Epiphany bazująca w pewnym
środowisk  tzw. Centrum Sterowania. stopniu na kodzie Mozilli. Dlatego może-
Programy pisane z myślą o GNOME bazują na my być pewni poprawnego wyświetlania
bibliotekach GTK, a te przewidziane dla KDE wy- odwiedzanych witryn internetowych oraz
korzystują QT. Dlatego domyślny wygląd przyci- korzystać z przeglądania z użyciem tzw.
sków, suwaków i temu podobnych elementów zakładek (tabbed browsing).
w aplikacjach dla różnych środowisk może się W KDE 3.2 zarówno do zarządzania
nieco różnić. W przypadku SuSE i Mandrake a za- plikami, jak i przeglądania stron WWW
dbano jednak o to, aby szata graficzna pulpitu wykorzystywany jest niemal doskonały
i programów była zawsze spójna, niezależnie od Konqueror. Możemy też zainstalować
tego, na bazie których bibliotek powstała. Krusadera, który z wyglądu przypomina
Nie zamierzam tutaj roztrząsać argumentów znanego z Okien Total Commandera.
na temat wyższości KDE nad GNOME lub od- Wraz z GNOME domyślnie instalowa-
Instalacja pakietów binarnych RPM nie wymaga
wpisywania skomplikowanych komend z linii pole-
wrotnie. Uważam, że oba środowiska umożli- ny jest klient pocztowy Evolution.
ceń. Wystarczy skorzystać z graficznych narzędzi,
wiają wygodną pracę, a to, w którym użytkow- W zasadzie program ten bardzo przypo-
np. Yast lub RPMDrake.
nik będzie czuł się lepiej, jest kwestią gustu. mina Outlooka z pakietu MS Office.
CHIP | CZERWIEC 2004
141
Pierwsze kroki w Linuksie PORADY
Pegasusa. Odpowiedni do tego zadania kreator
Akceleracja grafiki 3D
znajdziemy w menu Narzędzia | Importuj
pocztę. Wspominając o innych podstawowych
Standardowo instalowane w każdym Linuksie śro-
dowisko graficzne bazuje na systemie X Window
aplikacjach dostępnych z danym środowiskiem,
opracowywanym przez społeczność zgrupowaną
nie można pominąć pakietu KOffice doskonale
w ramach projektu XFree86. Sterowniki kart gra-
zintegrowanego z KDE. W jego skład wchodzą
ficznych dostarczanych przez XFree86 powstają
między innymi edytor tekstu KWord, arkusz kal-
w dużej mierze dzięki informacjom otrzymanym od
kulacyjny KSpread oraz KPresenter do
producentów sprzętu. Niestety, najpopularniejsze
przygotowania prezentacji multimedialnych.
i najwydajniejsze karty produkowane przez nVidię
GNOME również jest wyposażony w stosow- oraz ATI zawierają bardzo ciekawe, ale opatento-
wane rozwiązania z wielu dziedzin. Z tego powodu
ne aplikacje: AbiWord do obróbki tekstu czy
żadna z tych firm nie ujawniła społeczności Wolne-
Gnumeric do edycji arkuszy. Warto szczególnie
go Oprogramowania pełnych specyfikacji swoich
wyróżnić tutaj doskonały program graficzny
najnowszych produktów. Dlatego też obsługa Ge-
ATI oraz nVidia udostępniają specjalnie dla
GIMP, porównywalny z Adobe Photoshopem.
Force ów oraz Radeonów przez standardowe ste-
Linuksa sterowniki z obsługą akceleracji 3D
KDE nie ma tej klasy programu  nie oznacza to
rowniki XFree86 jest ograniczona tylko do grafiki
(OpenGL) dla swoich kart graficznych.
jednak, że pracując w tym środowisku, nie mo- 2D. Na szczęście zarówno nVidia, jak i ATI poważ-
nie traktują swoich klientów i dostarczają własne by skrypt mógł poprawnie utworzyć odpowiedni
żemy skorzystać z GIMP-a. Jak wspomniałem
sterowniki w pełni wspomagające akcelerację 3D moduł dla kernela systemu. Sterowniki kart ATI są
wcześniej, używanie danego rodzaju środowi-
(OpenGL). Instalacja driverów dla kart z serii Ge- również dostępne bezpośrednio na stronie WWW
ska nie zmusza nas do korzystania tylko z jed-
Force sprowadza się do pobrania ze strony produ- producenta chipsetu. W tym przypadku wystarczy
nego rodzaju aplikacji  np. bazujących na bi-
centa pakietu oprogramowania dla architektury Li- pobrać i zainstalować odpowiedni pakiet RPM
bliotekach QT. Dzięki temu możemy posługiwać
nux IA32. Wystarczy teraz uruchomić skrypt insta- i uruchomić skrypt fglrxconfig. Trzeba wspomnieć,
się na co dzień środowiskiem KDE, a w nim jako
lacyjny poleceniem sh NVIDIA-Linux-x86-1.0- że czasami konieczna jest jeszcze edycja plików
5336-pkg1.run. W niektórych dystrybucjach ko- konfiguracyjnych XFree86, szczególnie gdy chcemy
klienta poczty używać doskonałego Evolution
nieczne jest wcześniejsze wgranie z
ródeł jądra, że- korzystać np. z funkcji TV-Out.
oraz GIMP-a do retuszu zdjęć cyfrowych.
Stawiającym pierwsze kroki w Linuksie, ra-
dzę zainstalować oba kompletne środowiska
pracy, choćby po to, żeby zapoznać się z nimi Trzeba wspomnieć, że czasami, gdy chcemy W wyniku zastosowania tej komendy powstanie
oraz dostępnymi dla nich aplikacjami. zainstalować jakiś program, okazuje się, że wy- katalog ./kadu-0.3.8, w którym znajdziemy
maga on, aby w systemie znajdowały się już in- różne podkatalogi i pliki z kodem z
ródłowym
> Instalowanie nowych programów
ne aplikacje czy też biblioteki. Objawia się to aplikacji.
Zazwyczaj po zainstalowaniu systemu okazuje najczęściej podaniem listy brakujących RPM-ów Musimy teraz skompilować program. Do te-
się, że przydałoby nam się parę dodatkowych przy próbie wgrania aplikacji. Tak zwane zależ- go celu niezbędne będą narzędzia programi-
aplikacji. Niezwykle dużą popularnością cieszy ności (dependencies) pomiędzy pakietami binar- styczne (Developer Tools). Jeśli podczas insta-
się w Polsce Gadu-Gadu. Niestety, nie ma ofi- nymi są czasami dość mocno rozbudowane, lacji systemu nie wybraliśmy takiej grupy
cjalnej wersji tego komunikatora dla Linuksa. Na dlatego zanim zaczniemy  męczyć RPM-a pakietów, to musimy teraz wgrać te narzędzia,
szczęście jednak dostępne jest Kadu, czyli klon większego programu, należy sprawdzić, jakie najlepiej korzystając z opisanych wyżej progra-
 gadulca dla systemów spod znaku pingwina. komponenty muszą być już wgrane. Zazwyczaj mów Yast i RPMDrake.
Jak zatem wgrać ten program do systemu? musimy w takim przypadku rozpocząć instalację Gdy nasz system ma wgrane odpowiednie
Aplikacje dla Linuksa dostępne są zazwyczaj poszczególnych elementów od podstawowych kompilatory i biblioteki, możemy wrócić do kata-
w dwóch postaciach  pakietów binarnych oraz bibliotek, a dopiero póz
niej programów. logu ze z
ródłami. Wystarczy teraz wydać polece-
jako kod z
ródłowy. W dystrybucjach Mandrake W praktyce możemy pobrać wszystkie wymaga- nie ./configure, które uruchomi skrypt sprawdza-
i SuSE podstawowym formatem jest RPM. Wy- ne do instalacji pliki RPM do jednego katalogu, jący dostępne w systemie biblioteki i przygotuje
starczy wyszukać na stronie projektu a póz
niej wgrać je  hurtem , używając polece- cały projekt do właściwej kompilacji. Jeśli wszyst-
www.kadu.net  instalki w formie RPM-ów nia rpm -ivh *. rpm. Jeśli w systemie znajdują ko przebiegło bez zakłóceń, wydajemy komendę
i zapisać je na dysku. Następnie mamy do wy- się już odpowiednie komponenty, a mimo tego ./make, aby uruchomić proces zamiany kodu z
ró-
boru możliwość instalacji RPM-a z wykorzysta- pakiet nie chce się wgrać, możemy wymusić je- dłowego na postać wykonywalną (binarną). 142
niem graficznych narzędzi charakterystycznych go zainstalowanie. Wystarczy dodać do po-
dla każdej odmiany Linuksa. W przypadku SuSE wyższego polecenia opcje --nodeps --force.
do dodawania i usuwania programów użyjemy
YAST-a, w Mandrake'u zaś  RPMDrake a. U z
ródła
W menedżerze plików wystarczy dwukrotnie Niestety, nie każdy program dla Linuksa jest
kliknąć ikonę z pakietem, żeby rozpocząć insta- dostępny w postaci gotowych do instalacji pli-
lację pobranej aplikacji. ków RPM. Podstawową formą rozprowadza-
Możemy też wgrać nasz komunikator do sys- nia niektórych aplikacji są kody z
ródłowe, za-
temu z wykorzystaniem linii poleceń. W tym celu zwyczaj spakowane w formie archiwum
należy uruchomić terminal i wydać komendę TAR.GZ. lub TAR.BZ2. Załóżmy, że będziemy
rpm  ivh kadu-0.3.8-i586. rpm. Gdy mamy za- chcieli zainstalować w naszym systemie wspo-
instalowaną starszą wersję aplikacji, w celu uak- mniane wcześniej Kadu. Zapisujemy więc na
tualnienia pakietu wydajemy polecenie rpm - dysku w katalogu roboczym zbiór kadu-
Kadu, czyli klon Gadu-Gadu dla Linuksa,
Uvh kadu-0.3.8-i586. rpm. Początkującym 0.3.8.tar.gz, następnie uruchamiamy terminal
pozwala rozmawiać z innymi użytkownikami
użytkownikom radzę jednak stosować do insta- i przechodzimy do wspomnianego folderu. Że-
 gadulca w środowisku KDE oraz GNOME.
lacji RPM-ów najwygodniejsze w użyciu narzę- by rozpakować zawartość archiwum, używa-
Program umożliwia import kontaktów z serwera.
dzia graficzne. my polecenia tar -zxvf kadu-0.3.8.tar.gz.
CHIP | CZERWIEC 2004
142
PORADY Pierwsze kroki w Linuksie
odtwarzania filmów AVI z polskimi napi-  DOSBox, pozwalający na zabawę z klasyką
sami należy pamiętać o tym, że informa- znaną tylko z DOS-u. Za miesiąc napiszemy wię-
cje tekstowe są najczęściej zapisane cej na temat grania w Linuksie.
z wykorzystaniem okienkowej strony ko-
dowej CP1250. Linuksowe aplikacje Uciec przed BSA
korzystają natomiast standardowo Ten krótki przewodnik po świecie Linuksa na
z ISO-8859-2. Dlatego też warto zmienić pewno nie wyczerpuje tematu, a jedynie wska-
ustawienia  silnika Xine. W tym celu na zuje, w jaki sposób odnalez
ć się w nowym sys-
zakładce konfiguracyjnej misc wpisujemy temie operacyjnym. Uważam, że warto spróbo-
CP1250 w polu spu_src_encoding. wać takiej wyprawy w nieznane, tym bardziej
że wcale nie wymaga to tak wielkiego wysiłku
Po godzinach jak jeszcze kilka lat temu. Ci, którzy już kiedyś
Sporo osób korzysta z komputera także usiłowali korzystać z systemu spod znaku pin-
Kaffeine jest nakładką na znany odtwarzacz multi-
do grania w przeróżne  strzelanki , gwina, lecz się zawiedli, powinni znowu spró-
medialny Xine. Dzięki aplikacji możemy słuchać mu-
RTS-y, RPG-i itd. Czy to oznacza, że jeśli bować. Myślę, że niejeden sceptyk przekona się,
zyki z  empetrójek i płyt audio oraz oglądać filmy
w formacie DivX lub wprost z krążków DVD. ktoś jest namiętnym graczem, to nigdy że poczyniono ogromne postępy, przystosowu-
nie uwolni się od platformy Windows? jąc środowisko graficzne do wymagań codzien-
Teraz logujemy się w systemie jako Niekoniecznie. Rosnąca popularność Linuksa nej pracy z komputerem.
administrator (komenda su). Ostatecznie wpisu- sprawiła, że dla tego systemu dostępne są na- Oczywiście, nie każdemu musi się spodobać
jemy polecenie make install, aby uruchomić prawdę ciekawe pozycje, na przykład znane SuSE Linux, który zamieszczamy na krążku
skrypt kopiujący skompilowane komponenty Ka- z Okien: Quake III Arena, Unreal Tournament DVD dołączonym do naszego magazynu. Trzeba
du do katalogu z aplikacjami. Stosowna ikonka 2003 i 2004, Neverwinter Nights czy też nie-
zostanie także dodana do menu KDE i GNOME. śmiertelne Heroes of Might and Magic. Co jed-
nak zrobić, gdy wśród tytułów natywnych do-
> Multimedia i gry
stępnych dla Linuksa nie ma akurat naszej
Opisując Linuksa, nie sposób pominąć także ulubionej gry? Możemy wypróbować odmianę
jego bardziej rozrywkowych zastosowań. Na emulatora WINE, specjalnie przeznaczoną do
pewno dużo przyjemniej pracuje się podczas uruchamiania okienkowych gier.
obróbki tekstu czy przeszukiwania zasobów in- WineX 3.3.1 firmy Transgaming (www.
ternetowych, słuchając muzyki. Czasami przyda transgaming.com) dostępny jest za darmo
z serwera CVS do samodzielnej kompila-
cji oraz jako pakiety binarne za opłatą.
Przed ewentualnym wykupieniem sub-
Dzięki emulatorom takim jak ScummVM lub DOSBox
skrypcji warto zapoznać się z bazą po-
w środowisku Linuksa bez problemów uruchomimy
prawnie emulowanych tytułów. Wśród
stare, lecz często niezwykle wciągające gry.
obsługiwanych przez aplikację gier znaj-
dziemy takie hity, jak Max Payne 1 i 2,
Diablo, WarCraft III i wiele innych. jednak pamiętać, że w Internecie odnajdziemy
Jeśli chcemy w Linuksie zainstalować też inne dystrybucje, które mogą lepiej lub go-
aplikację okienkową, wydajemy z linii rzej sprostać naszym oczekiwaniom.
poleceń komendę winex3 /mnt/cdrom Ostatecznie, skoro w naszym społeczeństwie
/Setup.exe (zakładamy tutaj, że plik in- tak silnie zakorzeniona jest potrzeba korzysta-
stalatora gry znajduje się w katalogu nia za darmo z cudzej pracy, może czas najwyż-
Sporo popularnych gier jest dostępnych nie tylko dla
Okienek. Jeśli tylko mamy dostatecznie mocny kom-
głównym płyt CD i nosi nazwę szy, żeby więcej osób zaczęło używać softwa-
puter, to w najnowszą grę Unreal Tournament 2004
Setup.exe). Po kilku minutach na pulpicie re u tworzonego na licencji GPL? Unikniemy
zagramy również w systemie spod znaku pingwina.
oraz w menu z programami KDE lub dzięki temu nie tylko wyrzutów sumienia, ale
GNOME powinniśmy znalez
ć gotowy też nie będziemy obawiać się krążącej podobno
się także chwila relaksu spędzona na oglądaniu skrót do  odpalenia gierki. po Polsce czarnej wołgi z kontrolerami BSA.
filmu z krążka DVD lub pliku AVI (DivX). Dlate- Jeśli WineX nie dodał stosownych ikonek, to
go też niemal wszystkie dystrybucje zawierają możemy to zrobić sami. Warto przy tym pamię- Więcej informacji
liczne aplikacje multimedialne. Do słuchania tać, że programy instalowane przez emulator
Dystrybucje Linuksa
http://www.suse.de/
muzyki doskonale nadaje się XMMS przypomi- umieszczane są standardowo w podkatalogach
http://www.mandrakelinux.pl/
nający okienkowego Winampa. Najpopularniej- ~/Transgaming_Cdrive/Program Files. Należy
Graficzne środowiska pracy
szymi programami odtwarzającymi niemal wspomnieć także o tym, że dla Linuksa dostęp-
http://www.kde.org/
wszystkie istniejące pliki dz
więkowe oraz filmo- nych jest szereg emulatorów starych kompute-
http://www.gnome.org/
Linux w Polsce
we są Mplayer oraz Xine. Programy te nie rów i konsoli. Największą bazą gier dysponuje
http://www.linux.pl/
są ściśle przypisane do żadnego środowiska z pewnością Xmame, umożliwiający zabawę
graficznego. w pozycje znane tylko z automatów. Dość cie-
Pełna wersja systemu
DVD
Doskonałym odtwarzaczem dla GNOME jest kawym zjawiskiem są amatorskie projekty takie
6/2004 operacyjnego SuSE Linux 9.0
Środowiska graficzne
Totem, będący rozbudowanym interfejsem jak ScummVM, w których twórcy odtworzyli sil-
KDE 3.2 oraz GNOME 2.6
do Xine. W środowisku KDE jego odpowiedni- niki starych  przygodówek LucasArts (np.
(z
ródła)
kiem jest Kaffeine, cechujący się szczególnie Monkey Island) i innych gier z tego gatunku.
Linux
łatwą i rozbudowaną konfiguracją. Podczas Dostępny jest także emulator całego peceta
CHIP | CZERWIEC 2004