I grupa układu
okresowego
pierwiastków i
charakterystyka
najważniejszych
pierwiastków.
Jest to zestawienie wszystkich pierwiastków chemicznych w postaci
rozbudowanej tabeli, uporządkowane według ich rosnącej liczby
atomowej, grupujące pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających
się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija
Mendelejewa.
Składa się z Wodoru i Litowców
(Lit, Sód, Potas, Rubid, Cez, Frans).
Litowce
(metale alkaliczne)
grupa pierwiastków I
grupy ukA
adu
okresowego
(bez wodoru)
o silnych wA
asnoŚciach
metalicznych,
tworz
cych z wod

silnie zasadowe
(alkaliczne)
wodorotlenki.
Mimo iż wodór
jest
niemetalem, w
warunkach
wysokiego
ciśnienia
przechodzi do
stanu
metalicznego.
WYST
POWANIE:
W stanie wolnym występuje
ZASTOSOWANIE:
w postaci gazowych
cząsteczek dwuatomowych
Dawniej wodór był
IZOTOPY: H2, tworząc wodór
używany do napełniania
cząsteczkowy.
sterowców. Skroplony
Na Ziemi występuje w górnej
wodór jest używany jako
1
warstwie atmosfery.
H (prot)
paliwo w silnikach
W postaci związanej
2
wchodzi w skład wielu rakietowych, ponad to
H (deuter, D)
związków nieorganicznych
używa się go w
3
(np.: wody, kwasów, zasad,
H (tryt, T).
elektrowniach do
wodorotlenków) oraz
chłodzenia generatorów
związków organicznych
o dużej mocy
(węglowodory i ich
pochodne).
Występowanie:
W górnych warstwach Ziemi występuje
Metal należący do grupy
w ilości 0,0018%, w postaci izotopu 7Li
z dodatkiem 3,75%-7,5% 6Li. W
litowców w układzie
warunkach naturalnych pierwiastek
okresowym.
ten występuje tylko w postaci
związanej. Wchodzi w skład
Jest najlżejszym ciałem
minerałów: ambligonitu, lepidolitu,
stałym.
tryfilinu i spodumenu.
ZASTOSOWANIE:
Lit jest stosowany do produkcji
akumulatorów. Mydło litowe stosuje się
w produkcji smarów. W stopach (np z
glinem) stosowany w lotnictwie. Ciekły
lit jest stosowany jako chłodziwo w
reaktorach jądrowych. Deuterek litu jest
istotnym składnikiem broni
termonuklearnej.
SÓD
Zastosowanie:
Tlenki i wodorotlenek sodu
są stosowane w łodziach
Występowanie:
podwodnych i statkach
kosmicznych jako środki
Nie występuje w
pochłaniające dwutlenek
przyrodzie w wolnej
węgla z powietrza. Chlorek
postaci. W oceanach
sodu pod nazwą sól
występuje głównie jako
Pierwiastek z grupy metali
kuchenna jest powszechnie
składnik soli kuchennej
alkalicznych w układzie
używanym dodatkiem do
NaCl, w skorupie ziemskiej
okresowym. Czysty sód jest
potraw, wykorzystywany
jako węglan i siarczan
srebrzystym, miękkim,
jest też do topienia śniegu
sodu.
kowalnym metalem. Sód
na drogach; natomiast
jest bardzo reaktywny.
zmieszany z lodem tworzy
mieszaninę oziębiającą.
Jest bardzo lekkim, miękkim metalem i
może być krojony nożem. Świeżo
przekrojony ma srebrzystobiałą barwę i
jasny połysk, który bardzo szybko
zanika na skutek reakcji z tlenem
atmosferycznym. Jest bardzo
reaktywnym pierwiastkiem,
Występowanie:
błyskawicznie utlenia się na powietrzu,
Występuje w
burzliwie reaguje z wodą wydzielając
przyrodzie w dość
wodór, który zapala się od ciepła
dużych ilościach,
reakcji. Jest ważnym składnikiem
głównie w wodzie
tkanek roślin i zwierząt.
morskiej w małych
ilościach w skorupie
ziemskiej.
Zastosowanie:
Stosowany jako ciecz chłodząca w reaktorach
jądrowych.
Związki potasu znajdują zastosowanie jako
nawozy sztuczne.
Używany do wytwarzania jodyny (jodek)a także
POTAS
do produkcji szkła (węglan)
i mydła (wodorotlenek) oraz jako pochłaniacz
CO2 (wodorotlenek) i utleniacz (chloran).
W postaci czystej rubid jest metalem o srebrzysto-szarym połysku. Jego
własności chemiczne są zbliżone do potasu, tyle że jest jeszcze bardziej
reaktywny. Na powietrzu zapala się, z wodą reaguje wybuchowo.
Występuje w skorupie ziemskiej w postaci minerałów lepidolitu i
karmalitu. Rubid posiada aż 30 różnych izotopów.
Jest jednym z najbardziej reaktywnych pierwiastków, na powietrzu bardzo
szybko pokrywa się ciemnym nalotem tlenku cezu, z wodą i kwasami
reaguje wybuchowo. Minerałem w którym Cez często występuje jest
pollucyt lub inaczej Polluks. Izotop cezu 137Cs jest często
wykorzystywany w przemyśle oraz w badaniach geofizycznych.
Jest najaktywniejszym metalem alkalicznym. Nazwa pochodzi od Francji
gdzie w 1939 roku został odkryty przez Marguerite Perey. Frans reaguje
gwałtownie z wodą i kwasami. A
ącznie na kuli ziemskiej występuje
naturalnie nie więcej niż kilkadziesiąt gramów fransu. Frans nie ma
stabilnych izotopów. Standardowa masa atomowa nie może być podana,
dlatego wymienia się masę atomową najtrwalszego izotopu.