Laboratorium z informatyki sem.II/ ćw.1 Wydział Transportu PW
Zadanie
Utworzyć aplikację w środowisku Delphi, która:
" wyświetla dane personalne użytkownika i inne wpisywane przez niego teksty
n
" dla liczb naturalnych n wpisywanych z klawiatury oblicza sumę oraz n do potęgi 5
"i
i=1
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
I Otwieranie nowego projektu w środowisku Delphi
1. Zaloguj się do sieci, a następnie uruchom program Delphi 6.0 klikając przycisk Start
i wybierajÄ…c kolejno z rozwijanych menu Programy, Borland Delphi 6 i Delphi 6.
2. Korzystając z materiałów zapoznaj się z podstawowymi elementami okna programu Delphi .
II Podstawowe składniki aplikacji: forma, etykiety i przyciski
1. Zmniejsz formÄ™ do rozmiarów 200×300 pikseli. W tym celu na zakÅ‚adce Properties okna
Object Inspector nadaj odpowiednie wartości
właściwościom formy Height i Width.
Jako wartość właściwości Caption wpisz tytuł formy:
Teksty i liczby; obliczenia iteracyjne.
2. Z zakładki Standard palety komponentów wstaw na
formÄ™ dwa komponenty: Label (Etykieta) oraz
Button (Przycisk):
" Kliknij ikonÄ™ i wstaw etykietÄ™, klikajÄ…c
w odpowiednim miejscu w oknie formy. W celu
wstawienia przycisku wykorzystaj ikonÄ™ .
3. Kliknij etykietę Label1 na formie i obejrzyj okno Object Inspector z listą właściwości tej etykiety.
4. Zmień wartość właściwości Caption (napis) z Label1 na etykieta i zaobserwuj skutek tej zmiany.
" Zmień kolor i rozmiar czcionki etykiety, klikając pole właściwości Font, a następnie znak ... po jego
prawej stronie; w oknie dialogu Czcionka wybierz kolor ciemnoczerwony i rozmiar 14 pkt.
" Zmień położenie pola etykiety, przesuwając je lewym przyciskiem myszy w lewy górny róg formy i
zaobserwuj zmiany właściwości Top i Left.
5. Kliknij przycisk Button1 i w oknie Object Inspector zmień jego nazwę (właściwość Name) na
Podpis. Zauważ, że automatycznie zmienił się też napis na przycisku (właściwość Caption).
6. Oprogramuj zdarzenie kliknięcia przycisku Podpis tak, żeby na etykiecie formy wyświetlało się Twoje
imiÄ™ i nazwisko:
" Kliknij przycisk i w oknie Object Inspector wybierz zakładkę zdarzeń Events.
" Dwukrotnie kliknij pole po prawej stronie nazwy zdarzenia OnClick (czyli zdarzenia, które nastąpi po
kliknięciu przycisku).
W ten sposób tworzysz procedurę obsługi tego zdarzenia i przenosisz się do edytora programu, żeby
wpisać jej treść.
" Wpisz między begin end treść procedury, która spowoduje wyświetlenie etykiety
begin i end
begin end
begin end
z Twoim imieniem i nazwiskiem, czyli wpisz instrukcjÄ™ postaci:
Label1.Caption:='Ala Kowalska'; //wpisz własne dane
7. Zapisz projekt swojej aplikacji w folderze roboczym klikajÄ…c przycisk lub wybierajÄ…c
z menu polecenie File|Save All (dokładny przebieg zapisywania projektu opisano w materiałach).
8. Uruchom program poleceniem Run z menu Run lub klikając przycisk . na pasku narzędzi.
W razie potrzeby popraw błędy. Sprawdz
działanie aplikacji klikając przycisk Podpis.
9. Zamknij aplikację klikając przycisk w prawym górnym rogu formy.
10. Przełącz obraz do widoku formy klikając przycisk na pasku narzędzi.
1
Laboratorium z informatyki sem.II/ ćw.1 Wydział Transportu PW
III Zastosowanie funkcji InputBox do wpisywania danych tekstowych
1. Dodaj do formy drugi przycisk o nazwie Tekst, który będzie wyświetlać na etykiecie dowolny tekst
wpisany przez użytkownika. Przejdz
do edytora programu, dwukrotnie klikajÄ…c przycisk.
2. Między begin i end procedury obsługi zdarzenia OnClick przycisku Tekst wpisz instrukcję, która
begin end
begin end
begin end
z pomocą wbudowanej funkcji InputBox wyświetla ciąg znaków wpisanych z klawiatury:
Label1.Caption:= InputBox('Dane tekstowe','wpisz tekst', '?????');
3. Zapisz projekt poleceniem Save All, uruchom aplikacjÄ™ i sprawdz
działanie przycisku Tekst.
IV Konwersja tekstu na liczby
1. W części prywatnej definicji typu TForm1 (po słowie kluczowym private) wstaw deklarację pola:
n: Integer;
2. Dodaj do formy trzeci przycisk o nazwie Liczba z napisem liczba n, który posłuży do wczytywania
liczby całkowitej podanej z klawiatury.
3. Zaznacz etykietę i utwórz jej kopię, której automatycznie zostanie nadana nazwa Label2. Umieść ją po
prawej stronie przycisku Liczba. W oknie Object Inspector ustaw AutoSize na False, Width na 100 i
Alignment na taRightJustify oraz usuń napis we właściwości Caption.
4. Dwukrotnym kliknięciem przycisku Liczba przejdz
do edytora programu i wewnÄ…trz bloku
begin...end procedury TForm1.LiczbaClick wpisz następujące instrukcje:
Label2.Caption:= InputBox('podaj liczbÄ™ naturalnÄ…','','');
n:= StrToInt(Label2.Caption); //konwersja tekstu na liczbÄ™
5. Uruchom program i sprawdz
działanie przycisku Liczba wpisując liczbę całkowitą. Przy wpisaniu
innego tekstu występuje błąd wykonania. Należy wtedy wybrać z menu polecenie Run|Program Reset.
V Iteracyjne obliczanie sumy
1. Dodaj do formy kolejny przycisk o nazwie Suma z napisem suma 1..n, który będzie obliczać
i wyświetlać na etykiecie sumę liczb od 1 do n.
2. Przez skopiowanie etykiety Label2 umieść po prawej stronie przycisku Suma etykietę Label3.
3. Dwukrotnym kliknięciem przycisku Suma przejdz
do edytora programu, a następnie:
" pod nagłówkiem procedury TForm1.SumaClick wpisz deklarację zmiennych lokalnych:
var i, suma:Integer;
" wewnÄ…trz bloku begin...end procedury TForm1.SumaClick wpisz instrukcje:
suma:= 0; //początkowa wartość sumy
for i:= 1 to n do suma:= suma + i;
Label3.Caption:= IntToStr(suma); //konwersja liczby na tekst
4. Zapamiętaj wprowadzone zmiany, uruchom aplikację i sprawdz
jej działanie wpisując liczbę z użyciem
przycisku Liczba i wyświetlając sumę przyciskiem Suma.
VI Iteracyjne obliczanie iloczynu
1. Dodaj przycisk o nazwie Potega z napisem n do potęgi 5, obliczający piątą potęgę podanej liczby.
2. Umieść po prawej stronie przycisku Potega etykietę Label4.
3. Utwórz procedurę obsługi kliknięcia przycisku Potega , a następnie:
" pod nagłówkiem procedury TForm1.PotegaClick wpisz deklarację zmiennych lokalnych:
var i, potega: Integer;
" wewnÄ…trz bloku begin...end procedury TForm1.PotegaClick wpisz instrukcje:
potega:= 1; //początkowa wartość iloczynu
for i:= 1 to 5 do potega:= potega * n;
Label4.Caption:= IntToStr(potega);
4. Zapisz zmiany i sprawdz
obliczanie potęgi używając przycisków Liczba i Potega.
5. Wyjdz
z programu Delphi poleceniem File|Exit. Skopiuj potrzebne pliki utworzonej aplikacji na
dyskietkÄ™ i wyloguj siÄ™ z sieci.
Rozwinięcie aplikacji
" Zmodyfikować procedurę kliknięcia przycisku Liczba tak, aby po wpisaniu nowej wartości n znikały
napisy na etykietach wyświetlających sumę i potęgę. Wskazówka: Pusty napis ma postać: ''
" Umożliwić wyświetlenie z pomocą przycisków swojego nazwiska lub dowolnego tekstu w nagłówku
formy, a zbędną etykietę ukryć ustawiając odpowiednio jej właściwość Visible.
" Umożliwić obliczenie k-tej potęgi liczby n.
Wskazówka: Zadeklaruj lokalną zmienną k. Wpisz wykładnik do zmiennej k stosując funkcje InputBox oraz
StrToInt. Odpowiednio zmień wartość końcową licznika pętli for.
2