Kokaina , koks, śnieg, biała dama, drew, lady... są to synonimy słowa kokaina. Jest to
substancja pobudzająca pochodzenia roślinnego. Odznacza się dużym potencjałem
uzależniającym psychicznie. Jest
to alkaloid tropanowy, otrzymywany z
liści krasnodrzewu pospolitego (koki), który
pierwotnie porastał tereny Andów w Ameryce
Południowej . Obecnie występuje wyłącznie w
uprawie.
Krzew ten dorasta do wysokości 2-3m , ma liście
pojedyncze , cienkie , pachnące herbatą .
Fot 1 Krasnodrzew pospolity
Historia
Indianie peruwiańscy pierwsi zauważyli
oddziaływanie liści koki. Używali jej w celach
obrzędowych, a także podczas dalekich
wypraw morskich. Kokaina zwiększa
wytrzymałość i pozwala pokonywać szybciej spore odległości pieszo.
Hiszpanie jako pierwsi zabronili uprawy i zażywania kokainy, ale zakaz ten nie był respektowany.
Jako pierwszy kokainę z koki wyekstrahował1Albert Niemann w 1860. 1884 w Niemczech zaczęto
stosować w medycynie chlorowodorek kokainy . Mimo wielu dostępnych środków
znieczulających , kokainę nadal w pewnym stopniu wykorzystuje się w stomatologii i okulistyce . W
1879 r. zaczęto używać kokainę w leczeniu uzależnienia od morfiny , jednak część pacjentów
zaczęła eksperymentować z zażywaniem obu środków .
W niedalekiej przyszłości zaczęto używać kokainy dla rozrywki . Wielkimi fanami tego narkotyku byli
między innymi : Zygmunt Freud , który napisał o nim piosenkę , Robert Stevenson , który podczas
sześciodniowej sesji kokainowe napisał opowiadanie  Doktor Jekyll i pan Hyde , Ernest
Shackleton badał Antarktykę , wspomagając się tabletkami o nazwie Forced March.
W roku 1886 nastąpił jednocześnie wzrost doniesień z całego świata o nowych przypadkach
kokainizmu i ostrych zatruciach kokainą. Część osób na skutek tego przestała całkowicie zażywać
kokainę, inni przerzucili się z zastrzyków na formę doustną jako rzekomo mniej szkodliwą.
Rozpowszechnienie Coca-Coli wspierało ten proces.
1
1
wyekstrahować- wyodrębnić substancję z mieszaniny ciał stałych lub roztworów za pomocą
odpowiednio dobranego rozpuszczalnika
W końcu do opinii publicznej zaczęła docierać prawda o skutkach uzależnienia od kokainy. Po
pierwszej wojnie światowej kokaina została zakazana w większości państw. Wciąż była jednak
popularna, choć na zmniejszenie jej popularności wpłynęło pojawienie się heroiny.
Popularność kokainy zwiększyła się ponownie w USA w latach siedemdziesiątych dwudziestego
wieku i zaczęła wypierać marihuanę. W dystrybucji narkotyku dostrzegli interes Kolumbijczycy:
bracia Fabio Ochoa, Jorge Ochoa i Juan David Ochoa oraz Pablo Escobar, którzy stworzyli kartel
narkotykowy z Medellin.
Jak wygląda kokaina?
Kokaina ma postać krystalicznego białego lub
żółtawego proszku.
Crack występuje jako krystaliczna forma kokainy,
jako małe białe kryształki przypominające płatki
mydlane lub jasnobrązowe kuleczki. Najczęściej
pakowane są one do fiolek.
Najmniej popularna forma tego narkotyku to pasta
kokainowa, która jest pierwotnym produktem w procesie otrzymywania kokainy z liści koki.
Jak przyjmuje się kokainę?
Najpowszechniejszą metodą jej przyjmowania
jest jej wciąganie przez nos, gdzie szybko jest
wchłaniana przez śluzówkę, co z kolei
wywołuje wpływ na ośrodki przyjemności w
mózgu. Może być też wcierana w dziąsła,
bądz
w środek małżowiny usznej. Bywa też
wstrzykiwana lub przyjmowana doustnie 
jednak wtedy jej działanie jest słabsze i
powoduje zarazem znieczulenie błony
śluzowej żołądka, niwelując uczucie głodu.
Stosowana na błonę śluzową języka poraża zakończenia
smakowe. Narkotyk ten bywa również palony w postaci
skrętów zrobionych z mieszanek kokainy z tytoniem lub
marihuaną.
Crack jest podgrzewany na łyżce lub folii aluminiowej, a jego
opary są wdychane. Może być także palony jak kokaina w
skrętach, lub za pomocą fajki wodnej.
Pastę kokainową spala się, co może spowodować poważne uszkodzenie płuc poprzez zawarte w
niej substancje wykorzystywane w procesie przetwarzania liści.
Jak działa kokaina?
Głównym efektem zażycia kokainy jest zwiększenie ilości dopaminy, norepinefryny oraz serotoniny
w mózgu. Dopomina odpowiada za wywoływane poczucie euforii, serotonina  za pozytywne
zmiany nastroju, natomiast norepinefryna pobudza spostrzegawczość i nerwowość.
Przyjęta dawka kokainy wykazuje swoje działanie przez około pół godziny. W tym czasie prowadzi
do ogólnego pobudzenia psychoruchowego, łagodzi objawy zmęczenia, wywołuje euforię, silne
poczucie wewnętrznej mocy, podniecenie seksualne. Zdolność odczuwania lęku oraz przykrych
zdarzeń zostaje uśpiona, występuje brak krytycyzmu względem własnych możliwości i zachowań.
Skraca się czas reakcji psychicznej, potrzeby snu i odżywiania się zmniejszają się.
Jednocześnie może wystąpić niepokój i napięcie, różnego rodzaju urojenia, czy nawet oznaki
załamania nerwowego. Zaburzona zostaje praca serca, wzrasta ciśnienie krwi, oddech
przyśpiesza się. Większe dawki powodują drżenie mięśniowe oraz wzrost temperatury ciała.
Crack ma działanie podobne, ale od 20 do 30 razy silniejsze niż kokaina.
Narkotyk ten poprzez wywoływanie braku łaknienia oraz snu powoduje silne wyniszczenie
organizmu. Może wystąpić tzw. psychoza pokokainowa, czyli irracjonalne zachowania, poczucie
prześladowania oraz innych cech charakterystycznych dla psychozy. Częste są też stany
depresyjne wraz z próbami samobójczymi, zanik uczuć wyższych, trwałe zmiany w osobowości.
Czy kokaina uzależnia?
Bardzo łatwo i stosunkowo szybko może dojść do uzależnienia, czemu sprzyjają atrakcyjne
przeżycia towarzyszące działaniu kokainy. Gdy przestaje ona działać, pojawiają się objawy
abstynencyjne związane z wyczerpaniem i depresją, co napędza chęć ponownego jej zażycia.
Przedawkowanie kokainy może skończyć się śmiercią.
Jak można poznać, czy ktoś stosuje kokainę?
Do czynników zewnętrznych wskazujących na używanie tego narkotyku należą:
- obrzęki nosa: krostki, egzema, zaczerwienienia, łuszcząca się
skóra, swędzenie
- katar
- słabo reagujące na światło, rozszerzone z
renice
- agresywne, nadpobudliwe zachowanie, wzmożona
aktywność
- niepokój psychoruchowy
- obecność w rzeczach osobistych białego proszku lub przez
roczystych kryształów, a także igieł,
strzykawek, rurek do wdychania oparów.
Badania diagnostyczne
Podstawowe z nich to ocena stężenia kokainy i jej metabolitów we krwi i w moczu (głównie
benzoiloekgoniny). Stopnie ich półtrwania są jednak na tyle krótkie, że można je wykryć jedynie w
ciągu kilku  kilkunastu godzin od zażycia. Zestawy do przeprowadzenia testów są dostępne także
w aptekach. Niejednokrotnie, ze względu na zły stan ogólny, konieczne jest wykonanie
dodatkowych badań  oceniających stan poszczególnych narządów.
Leczenie
Jest objawowe i zależy od ciężkości stanu
pacjenta. Na trwałe uszczerbki na zdrowiu
są narażone osoby z chorobami serca
(mogą o tym nie wiedzieć...) oraz osoby
prowadzące pojazdy mechaniczne pod
wpływem narkotyku. Odnotowywano
także myśli samobójcze.