A U T O M A T Y K A
Sterowniki programowalne PLC
Podstawy, część 5
kund, 327,67 sekund i 3276,7 sekund.
WykorzystujÄ…c inne bloki programo-
we, liczniki czasu mołna zaprogramo-
waĘ dla wiÍkszych przedziaÅ‚Ûw cza-
sowych.
Przekaüniki czasowe
Liczniki czasu w PLC mołna po-
rÛwnaĘ do przekaünikÛw czasowych
uływanych w klasycznym układzie ste-
rowania. W przykładzie z rys. 70 nor-
malnie otwarty (NO) styk przełącznika
(S1) jest połączony szeregowo z prze-
kaünikiem czasowym (TR1). W tym
Rys. 68.
przykÅ‚adzie przekaünik ustawiony zo-
Liczniki czasu stał na 5 sekund. Kiedy S1 zostanie
Liczniki czasu sÄ… urzÄ…dzeniami, ktÛ- zamkniÍty, TR1 rozpocznie odliczanie.
re zliczają przyrosty czasu. Sygnalizacje Po upływie 5 sekund TR1 zamknie
Å›wietlne sÄ… jednym z przykÅ‚adÛw, swoje dodatkowe normalnie otwarte
w ktÛrym wykorzystuje siÍ liczniki cza- styki TR1 zapalajÄ…c lampkÍ PL1. Kiedy
su (rys. 68). Liczniki czasu uływane są styk S1 zostanie otwarty, styki TR1
W przedostatniej czÍÅ›ci
w nich do odmierzania odcinkÛw czasu otwierajÄ… siÍ natychmiast gaszÄ…c lam-
miÍdzy zmianami Å›wiateÅ‚. pkÍ PL1. Taki przekaünik czasowy na-
naszego kursu
zywany jest przekaünikiem ze zwÅ‚okÄ…
przedstawiamy dwa proste
po załączeniu.
przykłady aplikacji
OpÛünienie po zaÅ‚Ä…czeniu (TON)
sterownikÛw PLC oraz
Sygnał wyzwalający (logiczna 1) na
przybliłamy zagadnienia
wejściu (IN) licznika czasu typu TON
rozpoczyna odliczanie ustawionego cza-
zwiÄ…zane ze stosowaniem
Rys. 69. su - (PT). Po osiÄ…gniÍciu wartoÅ›ci za-
analogowych wejśĘ i wyjśĘ
danej, załączony jest bit stanu licznika
w systemach sterowania. Liczniki czasu reprezentowane sÄ… czasu (bit - T). Bit T jest wewnÍtrznym
w schemacie drabinkowym przez pros- stanem licznika czasu i nie jest poka-
Prezentowane aplikacje
tokÄ…t (rys. 69). Licznik czasu rozpoczy- zany na jego graficznym symbolu. Licz-
wzbogacono przykładami
na zliczanie po otrzymaniu sygnału ze- nikczasuzeruje odliczone wartościcza-
zwolenia. Wyjście licznika czasu jest su, kiedy wejście wyzwalające zmienia
prostych programÛw
w stanie logicznym 0 tak długo, jak ak- stan logiczny na 0.
napisanych
tualnie odmierzany czas jest krÛtszy od W kolejnym przykÅ‚adzie, wykorzys-
w jÍzyku drabinkowym. wartoÅ›ci zadanej czasu. Kiedy aktualnie tujÄ…cymlicznikiczasu, przeÅ‚Ä…cznik pod-
zmierzony czas bÍdzie dÅ‚uÅ‚szy od war- Å‚Ä…czony jest do wejÅ›cia 1 (I0.3), a lam-
tości zadanej, to wyjście licznika czasu pka podłączona jest do wyjścia 2 (Q0.1)
zmieni siÍ do stanu logicznej 1. Sterow- - rys. 71.
nik S7-200 uÅ‚ywa dwÛch typÛw czÅ‚o- Kiedy przeÅ‚Ä…cznik zostaje zamkniÍ-
nÛw czasowych: opÛünienie po zaÅ‚Ä…cze- ty, wejÅ›cie 1 przyjmuje stan logiczny 1,
niu (TON) oraz opÛünienie po zaÅ‚Ä…cze- ktÛry powoduje wyzwolenie licznika
niu z podtrzymaniem (TONR). czasu T37. Wybrano podstawÍ czasu
o wartości 100 ms (.100 s), zaś wartośĘ
Liczniki czasu w sterownikach
S7-200
Liczniki czasu w S7-200 majÄ… na- Tab. 4.
stÍpujÄ…ce podstawy czasu: 1ms, 10ms Typ Podstawa CPU 212 CPU 214
czasu
i 100ms. Maksymalna wartośĘ zliczo-
na wynosi odpowiednio 32,767 se- TON 1 ms T1..T32, T32 i T96
TONR T0 T0 i T64
TON 10 ms T33..T36 T33..T36,
TONR T1..T4 T97..T100
T1..T4,
T65..T68
TON 100 ms T37..T63 T37..T63,
TONR T5..T31 T101..T127
T5..T31,
T69..T95
Podtrzymanie T0..T31 T64..T95
Rys. 70.
Elektronika Praktyczna 5/2000
35
A U T O M A T Y K A
zadana (PT) jest rÛwna 150. Liczniki czasu w S7-200
Odpowiada to 15 sekundom Model CPU212 posiada 64 liczniki
(.100 s x 150). Lampka zapali czasu, a CPU214 ma ich 128. Numer
siÍ wiÍc po 15 s od momentu licznika czasu (T) okreÅ›la jego podsta-
zaÅ‚Ä…czenia przeÅ‚Ä…cznika. JeÅ›li wÍ czasu oraz czy jest to licznik z pod-
przeÅ‚Ä…cznik zostanie otwarty trzymaniem,czy nie. Wykaz dostÍpnych
przed upÅ‚yniÍciem czasu 15 licznikÛw pokazano w tab. 4.
s, to lampka zostanie wyłą-
czona. Ponowne załączenie Przykład wykorzystania licznika
spowoduje, Å‚e licznik czasu czasu
rozpocznie odliczanie od 0. W przykÅ‚adziez rys. 73 zbiornik bÍ-
W kolejnym programie dzie napełniany dwoma substancjami
zilustrowano przykÅ‚adowo chemicznymi, nastÍpnie zostanÄ… one
elastycznośĘ systemu PLC - wymieszane i wypompowane. Po wciś-
Rys. 71.
rys. 72. Poprzez przeprogra- niÍciu przycisku Start(wejÅ›cie 1 -I0.0),
mowanie styku T37 na styk program uruchomi pompÍ 1, sterowanÄ…
normalnie zamkniÍty, funkcja przez wyjÅ›cie 1 (Q0.0). Pompa 1 uru-
ukÅ‚adu zostaÅ‚a zmieniona, chomi siÍ na 5 s, napeÅ‚niajÄ…c zbiornik
aby powodowaĘ wyłączenie pierwszą substancją, po czym wyłączy
Å›wiatÅ‚a wskaünika tylko wte- siÍ. NastÍpnie program uruchomi pom-
dy, gdy licznik czasu jest wy- pÍ 2, sterowanÄ… przez wyjÅ›cie 2 (Q0.1).
Å‚Ä…czony. Zmiana funkcjono- Pompa uruchomi siÍ na 3 s napeÅ‚niajÄ…c
wania zostaÅ‚a wykonana bez zbiornik drugÄ… substancjÄ…. NastÍpnie
modernizacji okablowania program uruchomi silnik mieszadła
wejśĘ/wyjśĘ sterownika. podłączonego do wyjścia 3 (Q0.2) i na-
stÄ…pi mieszanie substancji przez 60 s.
OpÛünienie po Po wymieszaniu program otworzy za-
zaÅ‚Ä…czeniu wÛr spustowy sterowany przez wyjÅ›cie
Rys. 72.
z podtrzymaniem 4 (Q0.3) i uruchomi pompÍ 3 sterowa-
(TONR) ną przez wyjście 5 (Q0.4). Pompa 3
Licznik czasu TONR dzia- wyÅ‚Ä…czy siÍ po 8s, a caÅ‚y proces siÍ
Å‚a w podobny sposÛb jak zatrzyma.
TON. Istnieje tylko jedna rÛÅ‚- UkÅ‚ad sterowania wyposaÅ‚ono takÅ‚e
nica. TONR zlicza czas, gdy w przycisk Stop dołączony do wejścia
wejście wyzwalające jest za- 2 (I0.1).
Å‚Ä…czone, lecz nie jest kasowa- AC
ny, kiedy zostanie ono wyłą-
czone. Tego typu licznik cza- Artykuł opracowany na podstawie
su musi byĘ skasowany za podrÍcznika ìPodstawy sterownikÛw
pomocÄ… instrukcji kasowania programowalnych PLCî firmy Sie-
RESET (R). mens.
Rys. 73.
Elektronika Praktyczna 5/2000
36