Ćwiczenie 10.
Postępowanie z pozyskaną zwierzyną
" ObowiÄ…zkiem ka\
dego myśliwego jest zatroszczenie się o ubitą przez siebie zwierzynę i dopilnowanie,
by nie zmarnowała się przez zaparzenie, gnicie, niewłaściwy transport lub nienale\
yte składowanie.
" Od tego zale\
y jej wartość i u\
yteczność, jaką stanowi skóra, dziczyzna, narogi (jadalne narządy
wewnętrzne) i ewentualnie trofeum.
Ka\
dy myśliwy podczas polowania powinien pamiętać następujące zasady:
" ZwierzynÄ™ mo\
na pozyskiwać; jedynie zgodnie z Ustawą z dnia 13 paz
dziernika 1995 roku  Prawo
Å‚owieckie (Dz.U. nr 14, poz. 713).
" Nie wolno polować w terenie zapowietrzonym, czyli w takim, gdzie u zwierząt domowych i łownych
występują choroby zakaz
ne zwalczane z urzędu.
" Nienaturalne zachowanie siÄ™ \
ywego zwierzęcia łownego mo\
e wskazywać na jego schorzenie.
" Podczas patroszenia pozyskanej zwierzyny nale\
y zwracać uwagę na wszelkie zmiany chorobowe (np.
powiększenie lub przekrwienie narządów wewnętrznych, ogniska zapalne lub ropne, zmiany
paso\
ytnicze itp.).
" Zauwa\
onych zmian chorobowych nie wolno usuwać.
" W przypadku wątpliwości co do stanu zdrowotnego pozyskanej dziczyzny nale\
y przedstawić ją do
badania lekarzowi weterynarii.
" Określenie przydatności narządów wewnętrznych (narogów) i tuszy do spo\
ycia i obrotu mo\
e być
dokonywane jedynie przez lekarza weterynarii.
" Ka\
da sztuka zwierzyny grubej (jeleń, daniel, sarna i dzik) powinna być zaraz po ubiciu wypatroszona
" na polowaniu zbiorowym nale\
y to uczynić dopiero po zakończeniu miotu.
" Serce, płuca wątrobę i nerki nale\
y tak oznakować, aby mo\
na było stwierdzić ich przynale\
ność do
tuszy zwierzęcia. Organy te pozostawia się przy tuszy do czasu ukończenia urzędowego badania.
Skórowanie i dokonywanie rozbioru na łowisku jest zakazane.
Patroszenie zwierzyny
" W celu wypatroszenia zwierzę układa się na grzbiecie.
Ostrym no\
em myśliwskim wykonuje się podłu\
ne cięcie na dolnej części szyi, od przedniej części
mostka do gardła, przecinając skórę oraz mięśnie i obna\
ając krtań, tchawicę i przełyk,
Krtań, tchawicę i przełyk wyciąga się i odcina przy samej głowie. Przełyk zostanie oddzielony od
tchawicy i zawiązany w supełek, by zabezpieczyć się przed zabrudzeniem tuszy znajdującą się w
przełyku treścią pokarmową.
" Samce nale\
y wytrzebić, tzn. usunąć jądra.
" Następnie nale\
y przeciąć skórę i mięśnie brzucha, rozpoczynając od spojenia łonowego a kończąc na
tylnej krawędzi mostka.
Aby nie przeciąć jelit, wkłada się w mały otwór po pierwszym cięciu przy spojeniu łonowym dwa palce,
odciąga skórę ku górze i dalej przecina ją no\
em prowadzonym do dołu pomiędzy palcami.
Po otwarciu jamy brzusznej przecina się przeponę wzdłu\
\
eber, wsuwa się jedną rękę w głąb klatki
piersiowej, by chwycić za tchawicę i wyszarpnąć ją wraz z przełykiem, płucami i sercem.
Chwytając teraz jedną lub dwiema rękami za nasadę przepony i ciągnąc ku tyłowi, wyrywa się wszystkie
wnętrzności i wyciąga na bok.
Końcową część jelita odcina się w okolicy spojenia łonowego. Pozostałą w środku część trzeba wydobyć
przez odbyt na zewnątrz i tam oddzielić okrągłym cięciem wokół odbytu.
1
" Po usunięciu wnętrzności trzeba podnosić przód patroszonej sztuki do góry, aby spowodować wyciek
farby (krwi) z jamy ciała.
" Dla ułatwienia wystudzenia tuszy nale\
y przecinać skórę i powięzi przednich pachwin na długości do
25 cm (w zale\
ności od wielkości zwierzęcia).
Serce i płuca oraz wątrobę i nerki trzeba oddzielić od patrochów (\
ołądek, śledziona, jelita) i odpowiednio
zabezpieczyć, gdy\
w celach weterynaryjnych muszą być one odstawione wraz z tuszą zwierzęcia.
Podczas patroszenia i po patroszeniu nale\
y się wystrzegać:
" zabrudzenia tuszy zarówno od zewnątrz jak i wewnątrz:
" przecięcia mostka, przecięcia spojenia miednicznego;
" przemywania jamy brzusznej wodÄ…, mo\
na ją wycierać tylko czystą suchą tkaniną (nie wolno u\
ywać
do wycierania brudnych szmat ani roślin zielonych);
" zamoczenia jamy brzusznej w czasie deszczu;
" pozostawienia płuc, serca, wątroby, nerek wewnątrz jamy brzusznej.
Podział narządów wewnętrznych
" Po usunięciu narządów wewnętrznych z jam ciała (jama brzuszna i jama klatki piersiowej) nale\
y
przystąpić do ich podziału na części jadalne tzw. narogi oraz części niejadalne czyli patrochy.
Do narogów zaliczamy:
" wÄ…trobÄ™,
" płuca,
" serce,
" nerki,
" czasami \
ołądek jeleniowatych (prze\
uwaczy)
Patrochy nale\
y zakopać, w \
adnym wypadku nie nale\
y pozostawiać w łowisku.
Odcinanie trofeum
" W celu oddzielenia głowy kozła od tuszy najpierw zdejmuje się skórę z \
uchwy (dolnej szczęki),
potem przecina się skórę wokół karku, między ły\
kami a poro\
em, a następnie odcina się głowę
równym cięciem między pierwszym kręgiem szyjnym a podstawą czaszki.
" Po przeciÄ™ciu mięśni Å‚atwo jest oddzielić gÅ‚owÄ™ od szyi przez przekrÄ™cenie jej o 180°.
" Po odjęciu głowy skórę nale\
y naciągnąć na odsłoniętą część tuszy, a następnie zawiązać ją lub zaszyć.
Uchroni to odsłoniętą część tuszy od zabrudzenia.
Studzenie
" Natychmiast po odstrzale i wypatroszeniu tuszÄ™ nale\
y wystudzić, co zapewni właściwą jakość mięsa i
zabezpieczy je przed zaparzeniem.
" Dla dokładnego wystudzenia nale\
y wstawić drewnianą rozpórkę w jamę brzuszną.
" Tusza powinna być zawieszona dla ułatwienia dostępu powietrza z wszystkich stron.
" Mo\
na równie\
studzić tuszę w pozycji le\
Ä…cej, lecz nale\
y wtedy podło\
yć drewniane klocki pod
głowę i grzbiet, aby zapewnić dopływ powietrza do wszystkich części tuszy.
" Czas studzenia uzale\
niony jest od pory roku  temperatury powietrza, nie powinien być jednak
krótszy ni\
8 godz. w okresie zimowym oraz 12 godz. w lecie.
" Razem z tuszą powinny być studzone narogi (płuca, serce, wątroba, nerki).
" W przypadku studzenia kilku sztuk, tusze jak i narogi nale\
y oznaczyć (ponumerować).
2
Kolejne czynności myśliwego uzale\
nione sÄ… od tego czy zamierza on spo\
ytkować tuszę we własnym
gospodarstwie, czy te\
przeznaczyć do punktu skupu zwierzyny.
" Je\
eli do punktu skupu to obowiązkiem myśliwego jest odwiezienie tuszy do punktu skupu i uzyskanie
pokwitowania.
Na punkt skupu myśliwy dostarcza tuszę wraz z narogami.
" W punkcie skupu myśliwy uzupełnia oświadczenie.
Tam tusza zostaje zwa\
ona i oznakowana znacznikiem, a narogi równie\
oznakowane znacznikiem.
" Za tak dostarczoną sztukę zwierzyny myśliwy dostaje rekompensatę w postaci tzw. zryczałtowanych
kosztów pozyskania zwierzyny.
" Oblicza się je następująco (przykład sarna):
 Tusza sarny wa\
y 18 kg,
 cena skupu sarny 10 zł za 1 kg,
 18 kg x 10 zł = 180 zł - 180 zł stanowi wartość tuszy.
" Myśliwy otrzymuje rekompensatę od koła łowieckiego stanowiącą 20% wartości tuszy upolowanej
zwierzyny:
" 180 zł x 20% = 36 zł - nale\
y pomniejszyć o 19% podatku dochodowego)
Zwierzyna na u\
ytek własny myśliwego
" W przypadku, gdy myśliwy bierze tuszę na u\
ytek własny, musi za nią zapłacić według wartości
ceny skupu pomniejszonej o zryczałtowane koszty pozyskania.
Oblicza się je następująco (przykład sarna):
 Tusza sarny wa\
y 18 kg,
cena skupu sarny 10 zł za 1 kg,
18 kg x 10 zł = 180 zł - 180 zł stanowi wartość tuszy.
"
Myśliwy płaci do koła łowieckiego kwotę stanowiącą 80% wartości tuszy upolowanej zwierzyny:
180 zł x 80% = 144 zł
i dodatkowo zapłaci podatek od 20% wartości tuszy stanowiącej zryczałtowane koszty
pozyskania.
" Po obieleniu skóry nale\
y zakonserwować.
" Skóry ściągane system workowym konserwujemy susząc je na specjalnie przygotowanych
prawidłach, natomiast skóry obielone na płasko konserwujemy poprzez zasolenie.
" Na średniej wielkości skórę u\
ywamy od 3 do 5 kg soli wcierajÄ…c jÄ… ruchami okrÄ™\
nymi od strony
mizdry.
" Tak zasolona skórę mo\
emy przechowywać ok. 12 miesięcy, a następnie nale\
y oddać ją do
wyprawy.
" Po bieleniu nale\
y przystąpić do podziału tuszy.
" W pierwszej kolejności dzielimy ją na dwie półtusze.
" Półtusze dzielimy na tzw. wyręby.
Przetrzymywanie
" W przypadku gdy nie ma mo\
liwości szybkiego przewiezienia do punktu skupu wypatroszonej i
wystudzonej tuszy oraz narogów, myśliwy powinien je odpowiednio zabezpieczyć i przechować, aby
nie dopuścić do ich psucia się lub uszkodzenia.
" Podczas przetrzymywania tusza powinna być zawieszona, co zabezpieczy ją przed deformacją i
uszkodzeniem.
" Pomieszczenie, w którym będzie przetrzymywana, powinno być przewiewne, suche i chłodne. Przy
3
tuszy powinny być przetrzymywane narogi, zawieszone lub umieszczone w otwartych pojemnikach.
Transport
" IstniejÄ… dwa rodzaje transportu: podczas polowania i z Å‚owiska do punktu skupu.
" Bardzo wa\
ny jest sposób transportowania wypatroszonych tusz w czasie trwania polowania.
" Nale\
y zapewnić taki środek transportu, który pozwala na ich podwieszenie lub luz
ne uło\
enie. Dobry
dostęp powietrza podczas transportu uchroni tusze od zaparzeń.
" W czasie transportu tusze winny być odpowiednio zabezpieczone przed zabrudzeniem i osłonięte przed
deszczem lub śniegiem.
Badanie sanitarno-weterynaryjne
" Przez badanie sanitarno-weterynaryjne nale\
y rozumieć czynności wykonane przez lekarza weterynarii
podczas których narządy wewnętrzne (płuca, serce, wątroba, nerki, śledziona i narządy płciowe) oraz
tusza zostały poddane badaniu.
" Badania pomocnicze (laboratoryjne) dziczyzny są takie same jak te, które obowiązują przy badaniu
mięsa zwierząt rzez
nych.
Częściej spotykane choroby zwierząt i stosowana przy nich ocena mięsa.
Wścieklizna
Nazwa występowanie objawy uwagi
Wścieklizna Ssaki stan podniecenia, a nawet Jedyną metodą potwierdzenia
(Lyssa, Człowiek szału, wodowstręt, pora\
enia występowania wścieklizny jest
rabies) najczęściej u kończyn, utrata wrodzonego badanie głowy zwierzęcia w
lisów (70%) lęku Zakładzie Higieny Weterynaryjnej
zakaz
na Å‚osi, jeleni i sarn,
wirusowa borsuków, kun
Pryszczyca
(zaraza pyska i racic)
Nazwa występowanie objawy uwagi
Pryszczyca u zwierząt przebiega z gorączką, pęcherze na błonach U \
ubrów
(Aphtae racicowych: u śluzowych i na skórze, głównie w jamie przebiega z
epizooticae, bydła, rzadziej u ustnej i szparach międzyracicowych. du\
Ä…
zaraza pyska i świń. Stwierdzana Zwierzęta są mało ruchliwe, kuleją. U sarn śmiertelnością,
racic) była u łosi, jeleni, obserwowano przyklękanie na skutek natomiast u
danieli, dzików bolesności racic. Mo\
e dochodzić do łosi, padnięć
Wirusowa odklejenia siÄ™ raciczek ( wyraciczenia"). nie
zaraz
liwa Występuje równie\
ciągnący wypływ z stwierdzono.
jamy ustnej i nosowej.
4
Gruz
lica
Nazwa występowanie objawy uwagi
Gruz
lica człowiek ssaki U jeleniowatych występuje wychudzenie, Rzadko stwierdzana
Tuberculosis i ptaki kaszel, a czasem biegunka. jest u zwierzÄ…t wolno
Obrzęk węzłów chłonnych, szczególnie \
yjÄ…cych
Zakaz
na \
uchwowych, zagardłowych, Zwierzęta zaka\
ajÄ… siÄ™
Mycobac- oskrzelowych i krezkowych. Mo\
e przez kontakt ze
terium bovis równie\
występować postać prosówkowa zwierzętami chorymi
gruz
licy płuc, przy której tkanka płucna lub przez zaka\
onÄ…
jest usiana licznymi ogniskami wielkości paszę i wodę. Uwa\
a
prosa. Guzki gruz
licze ponadto mo\
na siÄ™, \
e sarny mogÄ…
stwierdzić w węzłach chłonnych, zara\
ać się gruz
licÄ… od
śledzionie i wątrobie. Obserwować krów, na pastwisku
mo\
na je równie\
w błonie śluzowej jelita których często \
erujÄ….
ślepego.
Bruceloza
Nazwa występowanie objawy uwagi
Bruceloza u bawołów, renów, Występują poronienia i Nale\
y do
(Brucellosis s. łosi, jeleni, sarn, osłabienie, u samców stany najniebezpieczniejszych
abortus dzików, zajęcy i zapalne jąder i najądrzy, u chorób odzwierzęcych
infectiosus innych samic stany zapalne błony występujących u ludzi.
śluzowej macicy, czasem
Zakaz
na ropomacicze
Brucella bovis,
Brucella suis,
Brucella mel
Zaraza bydła i dziczyzny
Nazwa występowanie objawy
Zaraza bydła i u bydła, Choroba przebiega w formie ostrej, rzadko przewlekłej,
dziczyzny bawołów, której towarzyszy posocznica krwotoczna. W postaci
(Septicaemia bizonów, obrzękowej dominują zapalne obrzęki występujące w
haemorrhagica jeleni, danieli i tkance podskórnej na terenie głowy, gardła, szyi i
bovum sarn przedpiersia oraz w okolicy odbytu i sromu. Postać płucna
przebiega z objawami krupowego zapalenia płuc i zapalenia
zakaz
na bakterie opłucnej, którym towarzyszy suchy, bolesny kaszel. U
Pasteurella chorego zwierzęcia stwierdza się wybroczyny we
multocida wszystkich narządach oraz obrzęk węzłów chłonnych. W
błonach śluzowych i pod błonami surowiczymi oraz w
tkance łącznej występują wylewy krwawe
5
Salmoneloza
Nazwa występowanie objawy uwagi
Salmoneloza u zwierząt Występowanie intensywnej biegunki, Zawsze ostateczne
(Salmonello- domowych, często krwawej. rozpoznanie opiera
sis) jelenia, sarny, Obrzęk i przekrwienie śledziony, się na wynikach
dzika i zajÄ…ca nie\
ytowe lub krwotoczne zapalenie badań bakteriolo-
bakterie błony śluzowej \
ołądka i jelit, gicznych.
Salmonella dyfteroidalno-martwicowy stan zapalny
błony śluzowej jelit grubych, obrzęk
węzłów chłonnych, martwicowe ogniska
w wątrobie, nerkach i śledzionie
Promienica
Nazwa występowanie objawy
Promienica u bydła, sarn, U sarn występują, najczęściej w kościach \
uchwy i
(Actinomycosis) świń a tak\
e u szczęki, guzowate ogniska ziarniniakowate lub ropne.
ludzi Zaka\
enie rozpoczyna się w zębodołach zębów
bakterie Actinomyces trzonowych i przebiega w formie zapalenia kości,
bakterie Staphylo- okostnej i szpiku kostnego doprowadzajÄ…c do
coccus i Coryne- trwałych zmian w kościach
bacterium
Włośnica
Nazwa Występowanie objawy uwagi
Włośnica śywiciel ostateczny Paso\
yt ten zdolny jest odbyć pełny Obowiązkowe badania
(Trychine- dzik, wilk, ryś, i inne cykl rozwojowy w organizmie tego mięsa ka\
dego
loza) drapie\
niki pies, kot samego \
ywiciela. Po połknięciu pozyskanego dzika na
świnia domowa oraz mięsa zara\
onego paso\
ytami larwy obecność włośnia.
człowiek uwalniają się z torebek i osadzają w Wykonuje je lekarz
Włosień jelitach gdzie osiągają dojrzałość weterynarii.
kręty płciową (postać jelitowa). Następnie Do badania rogi
(Trichinella rodzÄ… od 200 do 1500 \
ywych larw, przepony bÄ…dz
mięśnie
spiralis) które poprzez naczynia chłonne i policzkowe,
krwioobieg umiejscawiają się w między\
ebrowe.
mięśniach poprzecznie
prÄ…\
kowanych.
Po wniknięciu do mięśni włosień
zwija siÄ™ spiralnie.
6
WÄ…grzyca sieciowa
Nazwa występowanie objawy
uwagi
Wągrzyca sieciowa śywicielem U tych zwierząt wągier ma kształt pęcherzy
(Cysticercosis ostatecznym jest pies, dochodzących do wielkości jaja kurzego, z
omentalis) wilk, lis, kuna wypuklonym skoleksem (główką), osadzonym
śywicielem pośrednim na długiej cienkiej szyjce. Umiejscawia się u
wągier cienkoszyjny jest owca, koza, świnia, \
ywiciela pośredniego pod torebką wątroby, na
(Cisticercus bydło, jeleń, sarna, błonach surowiczych, często w sieci, rzadziej na
tenuicollis f. larwalna rzadko inne gryzonie otrzewnej i opłucnej.
tasiemca Taenia
hydatigena
Choroba motylicza
Nazwa Występowanie objawy uwagi
Choroba Ostatecznym Paso\
yty umiejscawiają się w U niektórych
motylicza \
ywicielem jest przewodach \
ółciowych wątroby. gatunków zwierząt w
(Fasciolosis) bydło, owce, łowne Na początku inwazji występuje ścianach przewodów
prze\
uwacze i zające. powiększenie wątroby. Przewody \
ółciowych odkładają
przywra śywicielem \
ółciowe ulegają rozszerzeniu, a się złogi soli
Fasciola pośrednim jest ślimak ich ściany czasem ulegają fosforanowych,
hepatica Galba fruncatula stwardnieniu. Na skutek rozrostu wapniowych i
tkanki łącznej międzyzrazikowej magnezowych
dochodzi do marskości wątroby
Hypodermatoza
Nazwa występowanie objawy uwagi
Hypoderma- u sarny Giez umiejscawia się w tkance podskórnej, Larwy nie są
toza europejskiej rzadziej w mięśniach skórnych lub grzbietu. inwazyjne dla
(Hypoderma- u jelenia, Często u odstrzelonych sarn i jeleni człowieka. Po
tosis) daniela, łosia, stwierdza się w skórze grzbietu i lędz
wi usunięciu
muflona i wzniesienia o miękkiej konsystencji. Na zmienionych
Giez sarni kozicy szczycie ich znajduje się otwór zamknięty części tuszy, które
Hypoderma wydzieliną. Po zdjęciu skóry w tkance są niezdatne,
diana podskórnej widoczne są pojedyncze, rzadziej pozostała część
U jelenia liczne, larwy kształtu owalnego, o budowie tuszy mo\
e być
Hypoderma segmentowanej. przeznaczona do
actaeon Wokół larw stwierdza się galaretowato- spo\
ycia.
krwistÄ… tkankÄ™
7
Cefenomyioza
Nazwa występowanie objawy uwagi
Cefenomy-ioza U łosia Larwy gzów w postaci owalnych Po usunięciu głowy
(Cephenomy- segmentowanych tworów umiejscawiają się tusza, jeśli nie jest
iosis) w jamie nosowej i zatokach przynosowych wychudzona,
U jelenia oraz w gardle i krtani, których błony nadaje się do
larwy gzów śluzowe ulegają stanom zapalnym. Przy spo\
ycia.
Cephenomyia znacznej inwazji w jamie nosowej gromadzi
uirichii U sarn się śluz, czasem z domieszką krwi.
Cephenomyia
auri-barbis,
Cephenomyia
stimulator
Onchocerkoza
Nazwa występowanie objawy uwagi
Onchocerkoza u jeleni, u jeleni, danieli i sarn przenoszona jest
(Onchocercosis) danieli i sarn występowaniem szarobiałych guzków przez meszki, które
umiejscawiajÄ…cych siÄ™ w tkance sÄ… \
ywicielami
nicienie podskórnej, szczególnie w części pośrednimi tego
Onchocerca grzbietowej ciała, w okolicy brzusznej paso\
yta.
flexuosa Wehrdick- oraz wewnętrznej i zewnętrznej Po usunięciu części
mania cervi-pedis powierzchni kończyn tylnych. Przy objętych inwazją
inwazji O. flexuosa guzki dochodzą do tuszę, jeśli nie jest
wielkości jaja gołębiego, natomiast wychudzona,
inwazja W. cervipedis objawia siÄ™ mo\
na przeznaczyć
występowaniem guzków o do spo\
ycia
zró\
nicowanej wielkości, od grochu do
fasoli. W guzkach tych znajdujÄ… siÄ™
nicienie.
ZajÄ…c
" Pierwszą czynnością po ubiciu zająca jest usunięcie moczu, gdy\
dłu\
sza obecność pełnego pęcherza
moczowego w zabitym zwierzęciu powoduje nieprzyjemny zapach dziczyzny, Zająca podnosi się za
przednie skoki i naciskając na dolną część brzucha wyciska się mocz.
" Zajęcy nie patroszy się zaraz po polowaniu. Wa\
ne jest natomiast nale\
yte ich transportowanie w
czasie polowania. Potrzebny jest do tego specjalnie przygotowany środek transportu (wóz konny,
przyczepa ciągnikowa itp.), zwany karawanem, na którym zające są zawieszone związanymi tylnymi
skokami na drągach, tak aby wzajemnie się nie dotykały i aby nie dotykały dna wozu. Inaczej bowiem
Å‚atwo siÄ™ zaparzajÄ….
8
ptactwo
" Ubite w czasie polowania ptactwo łowne nosi się zawieszone za szyję na trokach (pętle ze skóry lub
sznurka).
" Potem jednak trzeba wieszać lub te\
kłaść ptaki pojedynczo w przewiewnym miejscu, a\
do pełnego
wystudzenia.
" W celu zabezpieczenia przed psuciem się, zwłaszcza w czasie ciepłej pogody, mo\
na je wykulkować,
tj. patroszyć przez odbytnicę za pomocą tzw. kulki (cienki patyk zakończony krótką gałązką w
kształcie haczyka lub te\
podobny metalowy przyrząd, będący dodatkowym wyposa\
eniem niektórych
no\
y myśliwskich).
" KulkÄ™ wprowadza siÄ™ przez odbytnicÄ™ do jamy brzusznej i wolno obracajÄ…c, nawija siÄ™ na niÄ… jelita, po
czym wyciÄ…ga siÄ™ je ostro\
nie na zewnÄ…trz.
drapie\
niki
" Ze strzelonych drapie\
ników - lisów, kun itp. - oraz pi\
maków ściąga się skórę czyli się je obiela.
" Robi siÄ™ to systemem workowym, polegajÄ…cym na tym, \
e skóry nie rozcina się wzdłu\
, lecz ściąga się
ją ze zwierzęcia jak worek.
" Czynności są następujące: cięcia prowadzi się po wewnętrznej stronie kończyn tylnych, od poduszek
palcowych a\
do odbytnicy oraz kończyn przednich - od palców po pachwiny.
" Następnie oddziela się skórę od nóg, pozostawiając pazurki przy skórze. Z kolei trzeba zrobić małe
nacięcie wzdłu\
spodniej strony nasady ogona, oddzielić w tej części skórę od pręta ogonowego,
chwycić kleszczami drewnianymi lub klamerką do wieszania bielizny obieloną ju\
nasadÄ™ ogona i
wyciągnąć rdzeń ogona ze skórki. Teraz nale\
y wieszać tuszki za tylne łapy i ściągać skórę ku dołowi,
lekko pomagajÄ…c sobie przy tym no\
em. Nó\
jest potrzebny tak\
e przy ściąganiu skóry z głowy.
" Obciągniętą włosem do środka skórę trzeba naciągnąć na prawidło czyli deskę o odpowiednim
kształcie i wymiarze, i suszyć w przewiewnym miejscu.
" W podobny sposób ściąga się te\
skóry z zajęcy przeznaczonych do konsumpcji własnej, a jako \
e
skóra z łap i głowy jest tu bezu\
yteczna dla futrzarstwa, to zdejmowanie jej z tych części ciała nie musi
być a\
tak precyzyjne.
9