1
14. APOSTOA
OWIE: KTO BYA
CZYIM BRATEM? (MK 3,16-19)
Cel
" wiedza na temat relacji braterskich wewnątrz grona apostołów
" poznanie więzi braterskich, jakie stają się udziałem ucznia Jezusa
Materiały
" rozbiór syntaktyczny Mk 3,14-15 (zał.14.1)
" piosenka  Jak odnalez
ć mam Chrystusa
Metody
" analiza syntaktyczna tekstu
" analiza tekstów paralelnych
" mapa tekstu biblijnego
WPROWADZENIE BIBLIJNE
Marek, podobnie jak pozostali Synoptycy (Mt 10,1-4; A
k 6,12-16), przekazuje opis powołania
dwunastu apostołów (Mk 3,13-19). O specyfice jego relacji stanowią szczególnie dwa elementy:
sposób powołaniu Dwunastu i cel ich powołania.
Sposób powołania
Jezus  przywołał do siebie tych, których sam chciał (w.13). O ich powołaniu nie zadecydowały
ich pragnienie powołania, ich kwalifikacje czy zasługi, lecz niczym niezasłu\
ona, darmowa miłość
Boga. Nie jest to wybór wykluczający inne osoby, gdy\
jest on zorientowany na dobro wszystkich.
Powołanie Dwunastu jest przedłu\
eniem i wypełnieniem powołania Izraela, narodu wybranego,
którego Bóg  wybrał i znalazł w nim upodobanie [...], poniewa\
ich umiłował i chciał dochować
przysięgi danej ich przodkom (Pwt 7,7-8).
Drugi element opisujący naturę ich powołania zawiera się w stwierdzeniu, \
e Jezus  ustanowił
Dwunastu (w.14), dosłownie  uczynił Dwunastu . Ten czasownik przywołuje stwórcze działanie
Boga, który stwarza sobie nowy lud (por. Iz 43,1; 44,2). Powołanie jest nowym stworzeniem,
którego nowość zawiera się w nowej relacji powołanego z Bogiem i z braćmi.
Istotną informacją jest liczba  dwunastu . Kojarzy się ona z dwunastoma pokoleniami Izraela.
W dwunastu apostołach trzeba widzieć fundament nowego Izraela  Kościoła, w którym Bóg
urzeczywistnia swoje przymierze z człowiekiem.  Góra , na którą wstąpił Jezus (w.13), przybiera
charakter symboliczny  jest nową górą Synaj, na której Bóg zawiera przymierze ze swoim ludem.
Cel powołania
Jest on zawarty w ww.14-15. Ich dosłowne tłumaczenie brzmi następująco:  uczynił dwunastu,
których nazwał apostołami, aby z nim byli (Biblia Tysiąclecia:  aby Mu towarzyszyli ) i aby
wysłać ich, by przepowiadali i by mieli władzę wyrzucać złe duchy .
Zdania celowe mówią o dwóch celach powołania: być z Jezusem i być posłanym. One
wzajemnie się dopełniają, jakkolwiek zasadnicze znaczenie odgrywa  bycie z Jezusem .
Sygnalizuje to zresztą w.13: Jezus  przywołał , a oni  przyszli do Niego . W byciu apostołem nie
chodzi tylko o działanie (głoszenie nauki, uzdrawianie), lecz o wspólnotę z Jezusem.
 Bycie z Jezusem definiuje osobę apostołem, którego siła i \
ycie bierze się z jego intymnej
więzi z Jezusem. Ona rodzi słowo świadectwa o Jezusie i słowo uzdrawiania mocą Jezusa, o czym
powie póz
niej apostoł Jan:  To wam oznajmiamy, co było od początku, cośmy usłyszeli o Słowie
\
ycia, co ujrzeliśmy własnymi oczami, na co patrzyliśmy i czego dotykały nasze ręce  bo \
ycie
objawiło się. Myśmy je widzieli, o nim świadczymy i głosimy wam \
ycie wieczne, które było w
Ojcu, a nam zostało objawione  oznajmiamy wam, cośmy ujrzeli i usłyszeli, abyście i wy mieli
 2
współuczestnictwo z nami. A mieć z nami współuczestnictwo znaczy: mieć je z Ojcem i Jego
Synem Jezusem Chrystusem. Piszemy to w tym celu, aby nasza radość była pełna (1J 1,1-4).
Apostoł współuczestnicząc w \
yciu Jezusa, trwając w Nim (por. J 15,6), czyni uczestnikami tej
\
yciodajnej wspólnoty z Jezusem wszystkich tych, do których zostanie posłany.
 Bycie z Jezusem jest nieodzowne dla realizacji dzieła zbawienia. Dokonuje się ono poprzez
głoszenie słowa, którym apostoł głosi prawdę o Jezusie jako Panu i Zbawcy. Tę prawdę musi
wpierw prze\
yć w sobie i na sobie, jak Samarytanka, która swym ziomkom głosi Jezusa nie na
bazie tego, co o Nim słyszała, lecz w oparciu o osobiste z Nim spotkanie i bycie przy studni Jakuba
(J 4,42). Podobnie opętany z Gerazy, który doświadczywszy na sobie wyzwalającego słowa Jezusa,
pragnie  z Nim być (Mk 5,18). Z polecenia Jezusa ma jednak wrócić do swoich i  opowiadać
wszystko, co mu uczynił Pan (w.19). Zbawienie, a tym bardziej przepowiadanie go, płynie z
wiary, która jest osobistym spotkaniem z Jezusem.
Dzieło zbawienia staje się przez  słowo z mocą (Mk 1,27), które wypowiada Jezus wobec
chorych i opętanych. Ta sama moc słowa zostaje udzielona apostołom, którzy są nie tylko
świadkami, ale tez pośrednikami zbawienia. Dzięki nim będzie się urzeczywistniać Królestwo Bo\
e
na ziemi (por. Mt 10,7; A
k 9,2) poprzez  ustawiczne wydzieranie świata spod władzy szatana 1.
Apostołowie jako wspólnota braci
Lista dwunastu apostołów pojawia się równie\
w Dziejach Apostolskich (1,13). Mając na
uwadze interesujący nas temat braterstwa, trzeba zauwa\
yć, \
e wśród apostołów byli te\
bracia. Ze
spisów przekazanych przez Synoptyków wynika, \
e braćmi byli Piotr i Andrzej oraz Jakub i Jan,
synowie Zebedeusza. Z zapisu pozostawionego przez A
ukasza wynika, i\
braćmi byli jeszcze
Jakub, syn Alfeusza i Juda, jego brat (Dz 1,13), który w innych miejscach określony jest imieniem
Tadeusz (por. Mk 1,18).
Jednak\
e apostołowie powołani przez Jezusa wchodzą w nową relację braterską. Wynika ona
najpierw z liczby dwanaście. Dwanaście pokoleń Izraela miało za swoich protoplastów dwunastu
synów Jakuba (por. analizowaną wcześniej historię Józefa i jego braci). Tak oto apostołowie
porzucają swoje dotychczasowe więzi rodzinne, by utworzyć nową wspólnotę braci, która da
początek rodzinie Kościoła  nowego Izraela.
Równocześnie te nowe więzy braterskie i siostrzane rodzą się z relacji z Jezusem   z powodu
Jego osoby i z powodu Ewangelii : będąc z Jezusem,  otrzymają stokroć więcej teraz, w tym
czasie, domów, braci, sióstr, matek, dzieci i pól (Mk 10,30).
KONSPEKT SPOTKANIA
I. Ilu było braci wśród apostołów?
" Analiza tekstów paralelnych: Mt 10,2-4; Mk 3,16-19; Dz 1,13
" Ustalenie relacji braterskich w gronie dwunastu apostołów: wynikających z więzów krwi oraz z
relacji z Jezusem
II. Jak apostoł mo\
e być bratem?
" Analiza syntaktyczna Mk 3,14-15
" Poznanie pierwszorzędnego powołania apostołów: być z Jezusem
III. W jaki sposób apostoł ma być z Jezusem?
" Praca w grupach
" Mapa tekstu biblijnego 1J 1,1-5
" Odkrywanie znaczenia rzeczywistości  bycia z Jezusem w \
yciu apostoła
1
K. ROMANIUK, Powołanie w Biblii, Warszawa 19892, 95.
 3
SCENARIUSZ SPOTKANIA
I. Ilu było braci wśród apostołów?
1. Relacje braterskie apostołów oparte o więzy krwi
" Praca w grupach
" Analiza tekstów paralelnych: Mt 10,2-4; Mk 3,16-19; Dz 1,13
" Ustalenie, którzy z apostołów byli braćmi
Sugestie dla prowadzącego
Nale\
y uprzedzić uczestników, \
e teksty te ró\
nią się kolejnością występujących imion. Równie\

niektórzy z apostołów są nazwani dwoma ró\
nymi imionami: Tadeusz jest nazwany Judą. Ponadto
imię Jakuba nosi dwóch ró\
nych apostołów: jeden jest synem Zebedusza, drugi synem Alfeusza.
Bracia wśród apostołów: Piotr i Andrzej, Jan i Jakub oraz Jakub i Juda (Tadeusz).
2. Relacje braterskie apostołów oparte o relację z Chrystusem
" Rozpoznanie nowych więzów braterskich łączących apostołów jako uczniów Jezusa
" Analiza Ef 2,19-20; Ap 21,12-14
" Pytania orientujące analizę
a) Ap 21,12-14
Do jakiego rodzeństwa są porównani apostołowie?
Jakiej wspólnocie dało początek tamto rodzeństwo?
b) Ef 2,19-20
O jakiej wspólnocie zbudowanej na  fundamencie apostołów
mówi św. Paweł?
Jaka osoba jest decydująca dla tej wspólnoty?
Sugestie dla prowadzącego
ad a) chodzi o relację między dwunastoma synami Jakuba i dwunastoma apostołami. Dwunastu
synów Jakuba dało początek wspólnocie Izraela, zaś apostołowie dadzą początek wspólnocie
Kościoła. W ten sposób Kościół jawi się jako nowy Izrael;
ad b) Paweł przedstawia wspólnotę Kościoła wykorzystując metaforę budowli. Kluczowym
elementem tej budowli jest osoba Jezusa. Relacja z Jezusem decyduje o uczestniczeniu w braterskiej
wspólnocie Kościoła. W celu pogłębienia tego obrazu mo\
na przywołać święto Poświęcenia
Kościoła (ostatnia niedziela paz
dziernika), w którym powraca obraz Kościoła jako \
ywej budowli.
II. Jak apostoł mo\
e być bratem?
" Głośna lektura Mk 3,13-19
" Problem: jakie zadania otrzymali apostołowie?
Odpowiedz
zawiera się w ww.14-15
" Analiza syntaktyczna Mk 3,14-15
Zwraca ona uwagę na występujące w tym fragmencie zdania podrzędne i nadrzędne, na które
wskazują pojawiające się spójniki celowe. Ukazuje to następujący rozbiór zdania (zał.14.1):
 4
Jezus ustanowił Dwunastu,
aby mu towarzyszyli (BT: z Nim byli),
by mógł wysłać ich na głoszenie nauki i
by mieli władzę wypędzać złe duchy
W celu zdynamizowania analizy mo\
na postawić uczestnikom następujące pytania:
a) który z celów jest podstawowy, pierwszorzędny?
b) od czego zale\
y zrealizowanie wszystkich celów, jakie Jezus stawia apostołom?
Pierwszorzędnym celem jest  towarzyszenie Jezusowi , czyli  bycie z Nim . Na tej relacji
buduje się nowa relacja braterska między apostołami.
III. W jaki sposób apostoł ma być z Jezusem?
1. Analiza 1J 1,1-5
" Praca w grupach
" Mapa tekstu biblijnego 1J 1,1-5
" Odkrywanie znaczenia rzeczywistości  bycia z Jezusem w \
yciu apostoła
Uczestnicy pracując w grupach mają za zadanie w oparciu o ten tekst opisać osobę apostoła w
perspektywie jego bycia z Jezusem. Na arkuszu papieru w centrum umieszczone hasło:  Być z
Jezusem to dla apostoła
" Rozpisanie takiej definicji apostoła dokona się poprzez poszukiwanie w tekście odpowiedzi na
następujące pytania:
a) W jakie relacje wchodzi apostoł?
b) Jakie czynności musi on podjąć?
c) W jaki sposób jego ciało wchodzi w relację z Jezusem?
Sugestie do pytań
ad a) relacja z Jezusem (zwrócić uwagę na określenie Jezusa jako  słowo \
ycia , jako  \
ycie
wieczne ), ze słuchaczami, ale te\
między sobą (apostołami  pisze Jan, ale u\
ywa 1 osoby liczby
mnogiej);
ad b) słuchać, dotknąć, mówić, współuczestniczyć, mieć radość;
ad c) oczy, uszy, ręce, usta, serce (jeśli do niego odnieść radość).
" Po zakończeniu pracy,  mapy tekstu zostają wywieszone i zaprezentowane przez grupy.
" W omówieniu prowadzący winien dą\
yć do pogłębienia rozumienia  bycia z Jezusem poprzez
pytania, np. kiedy uczniowie dotykali Jezusa, w jaki sposób mieli z Nim współuczestnictwo, itd.
2. Aktualizacja 1J 1,1-5
" Wprowadzenie
Jeśli apostołowie stanowią wspólnotę Kościoła, w której my uczestniczymy, wówczas naszym
powołaniem jest uczestniczyć dzisiaj, tu i teraz, w ich powołaniu do bycia z Jezusem, gdy\
na tej
relacji buduje się więz
braterska między nami.
" Pytania orientujące dialog:
W jaki sposób my, dzisiaj, mo\
emy mieć współuczestnictwo z Jezusem?
Gdzie mo\
emy Go słyszeć, widzieć, dotknąć?
Jaką rolę w tym spotkaniu z Jezusem mogą odgrywać nasze oczy, uszy, ręce, serce?
 5
" Rozmowa winna uzmysłowić uczestnikom potrzebę osobistej relacji z Jezusem, jak równie\

rolę, jaką odgrywa w niej Kościół, któremu zostały powierzone sakramenty  znaki uobecniające
zbawczą obecność i działanie Jezusa w świecie, oraz Pismo Święte  Słowo, w spotkaniu z którym
stajemy się uczestnikami historii zbawienia.
" Zakończenie
Spotkanie mo\
na zakończyć piosenką  Jak odnalez
ć mam Chrystusa :
Jak odnalez
ć mam Chrystusa? Gdzie Go szukać mam?
Pomó\
mi, bym Go odnalazł i ju\
nie był sam.
1. W modlitwie (x2), mój Chrystus jest.
W modlitwie (x2) On czeka cię!
2. W Ewangelii...
3. W Kościele....
4. We wspólnocie...
5. W rodzinie....
6. W ciszy...
7. W piosence...
8. Między nami...