Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
ZdajÄ…cy otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiÄ…zania, precyzyjnie odpowiadajÄ…ce poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi
niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu.
żð Gdy do jednego polecenia zdajÄ…cy podaje kilka odpowiedzi (jednÄ… prawidÅ‚owÄ…, inne nieprawidÅ‚owe), to nie otrzymuje punktów za żadnÄ… z nich.
żð Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdajÄ…cy powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
żð NiewÅ‚aÅ›ciwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratÄ™ 1 punktu za zapis tego równania.
żð W rozwiÄ…zaniach zadaÅ„ rachunkowych oceniane sÄ…: metoda, wykonanie obliczeÅ„ i podanie wyniku z jednostkÄ…. BÅ‚Ä™dny zapis jednostki lub jej brak
przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie
wyników liczbowych.
żð CaÅ‚kowicie poprawne rozwiÄ…zanie zadaÅ„, uwzglÄ™dniajÄ…ce inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należy ocenić peÅ‚nÄ…
liczbą punktów.
żð Za poprawne obliczenia bÄ™dÄ…ce konsekwencjÄ… zastosowania niepoprawnej metody zdajÄ…cy nie otrzymuje punktów.
żð Za poprawne spostrzeżenia i wnioski bÄ™dÄ…ce konsekwencjÄ… niewÅ‚aÅ›ciwie zaprojektowanego doÅ›wiadczenia zdajÄ…cy nie otrzymuje punktów.
Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów.
Zapis  “! ,  Ä™! w równaniach reakcji nie jest wymagany.
W równaniach reakcji, w których ustala siÄ™ stan równowagi, brak  Ä! nie powoduje utraty punktów.
Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie sÄ… wymagane.
1
Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
za sumaryczn
Oczekiwana odpowiedz

czynność a
Za podanie wszystkich poprawnych odpowiedzi 2pkt, za 2 poprawne odpowiedzi 1pkt,
za 1 odpowiedz
0pkt
1. a) 2p 2 2
b) 4d
c) nie istnieje
Za metodę określenia ilości radionuklidu, który nie uległ rozpadowi (3,75g)
1
Wyznaczenie masy próbki, która uległa rozpadowi (56,25g)
2. 1 3
Za wyznaczenie okresu półtrwania (13 dni)
1
Za wskazanie substancji z wiÄ…zaniem kowalencyjnym spolaryzowanym (H2O, CO2)
1
3. 2
Za wskazanie substancji z wiÄ…zaniem jonowym (BaCl2, Rb2O)
1
Za obserwacje np. wydziela siÄ™ bezbarwny gaz, wydziela siÄ™ gaz o charakterystycznym
1
zapachu
Za poprawnie podane równanie reakcji, np.:
4. 2
H3O+ + S2- HS- + H2O lub H+ + S2- HS-
1
lub 2H3O+ + S2- H2S + 2H2O lub 2H+ + S2- H2S
Za poprawne określenie roli kationu (kwas) i anionu (zasada)
5. 1 1
Za poprawne wskazanie jonów Mg2+, NO3% i Cl %
1
6. 2
Za poprawne wskazanie odczynu roztworu (kwasowy)
1
2
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Z dokładnością
Za poprawne okreÅ›lenie temperatury wody (ok. 52°C)
7. 1 1
Ä… 2°C
Za poprawne obliczenie rozpuszczalności KNO3 (ok. 114g)
1
Z dokładnością
8. 2
Za poprawne okreÅ›lenie temperatury roztworu (ok. 60°C) Ä… 2°C
1
Za poprawnie podane równanie reakcji (CaCO3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2)
9. 1 1
Za poprawne obliczenie masy węglanu wapnia , który przereagował (10g)
1
10. 2
Za poprawne obliczenie zawartości węglanu wapnia w marmurze (80%)
1
Należy zaliczyć inny
(Za poprawne obliczenie wartości stopnia dysocjacji (ą = 4,5% lub ą = 0,045))
1
poprawny sposób
obliczenia [H+]
11. uwzględniający 2
Za poprawne obliczenie wartoÅ›ci stężenia jonów wodorowych (4,5·10-3mol/dm3)
1
sprawdzenie
warunku
cw·K-1e"400
Za poprawne wskazanie numerów probówek z roztworami o pH>7 (I., IV., VI.) i pH<7 (III.,
12. 1 1
V.)
Za poprawne określenie procesów jonowych
w probówce I. ((dysocjacja i) hydroliza (anionowa, zasadowa))
13. 1 1
i probówce II. (dysocjacja)
Za poprawnie podane równanie reakcji
14. 1 1
(NH4+ + H2O Ä! NH3 + H3O + lub NH4+ + H2O Ä! NH3·H2O + H+)
3
Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Należy zaliczyć
Za poprawnie podanÄ… nazwÄ™ pierwiastka (beryl)
podanie symbolu
15. 1 1
pierwiastka Be
Za poprawnie zaprojektowane doświadczenie z użyciem odpowiednich substratów
1
(Be, BeO, Be(OH)2 oraz kwasu i zasady)
16. 2
Za podanie poprawnych obserwacji adekwatnych do użytych substratów
1
Za każde poprawnie podane równanie reakcji po 1pkt, np.:
Nie przyznajemy
Be + 2H+ + 2Cl- Be2+ + 2Cl- + H2 i Be + 2Na+ + 2OH- + 2H2O 2Na+ + [Be(OH)4]2-+ H2 punktów, gdy jako
produkt reakcji z
17. 2 2
BeO + 2H+ + 2Cl- Be2+ + 2Cl- + H2O i BeO + 2Na+ + 2OH- + H2O 2Na+ + [Be(OH)4]2-
zasadami podany
będzie jon BeO22-
Be(OH)2 + 2H+ + 2Cl- Be2+ + 2Cl- + 2H2O i Be(OH)2 + 2Na+ + 2OH- 2Na+ + [Be(OH)4]2-
Za poprawnÄ… metodÄ™ obliczenia entalpii reakcji ("H° = "H°  "H° )
x 2 1
1
18. 2
Za poprawny wynik z jednostkÄ… ("H° = - 1675,7  (-822,1) = - 853,6 kJ
x
1
Poprawna odpowiedz
(c.)
19. 1 1
Za poprawne wskazanie odczynu we wszystkich probówkach
20. 1 1
(Probówka I.  obojętny Probówka II.  zasadowy Probówka III.  kwasowy)
Za poprawnie zapisany bilans elektronowy, np.:
-I 0 -I 0
2Cl  2e- Cl2 (x 5) lub Cl  e- Cl (x 5) 1
V 0 V 0 Należy uznać każdy
inny poprawny
i 2Cl + 10e- Cl2 lub Cl + 5e- Cl
21. 3
sposób bilansowania
Za poprawnie zbilansowane równanie reakcji:
reakcji.
1
10HCl + 2HClO3 6Cl2 + 6H2O lub 5HCl + HClO3 3Cl2 + 3H2O
Za poprawne podanie wzoru utleniacza (HClO3) i reduktora (HCl)
1
4
Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawnie napisany schemat ogniwa typu Daniella lub Volty, np.:
Należy uznać za
1
poprawny każdy
Mn | Mn2+ || Zn2+ | Zn lub Mn | elektrolit | Zn
schemat, w którym
Za poprawnie napisane równanie reakcji (Zn2++ 2e- Zn)
znajdzie siÄ™ jako
22. 1 3
anoda metal
Za poprawne obliczenie SEM ogniwa, np.;
o niższym potencjale
1
od cynku.
SEM = E2  E1 = EZn/Zn2+  EMn/Mn2+ =  0,76V  ( 1,18V) = 0,42V
Za każde poprawnie napisane równanie reakcji przebiegającej na elektrodzie  1pkt
Należy uznać za
poprawne, inne
(K( ) 2H2O + 2e- H2 + 2OHÉ (x 2) )
poprawne sposoby
23. 2 2
zapisu równań
(A(+) 2H2O  4e- O2 + 4H+)
reakcji.
Za poprawne przyporządkowanie 4 związków  2pkt, za 2 i 3 związki  1pkt, za 1 poprawne
przyporzÄ…dkowanie  0pkt
24. 2 2
(I. Na2SO4 II. HNO3 III. KBr IV. NaOH)
Za poprawne obliczenie ilości przereagowanych substratów (0,4 mol/dm3)
1
Za poprawne obliczenie stężeń równowagowych [A2] ( 0,6mol/dm3 ) i [B2] (0,1mol/dm3)
25. 1 3
Za poprawne obliczenie wartości stężeniowej stałej równowagi (K = 10,67)
1
Za poprawne wskazanie liczby wiązań à (5) i Ą (2)
26. 1 1
Należy uznać za
Za poprawne określenie typu 5 reakcji  2pkt, za 3,4 reakcje 1pkt, za 1,2 reakcje  0pkt
poprawne potoczne
27 2 2
nazwy substytucji
(w kolejności od góry: addycja, substytucja, eliminacja, kondensacja, polimeryzacja)
i addycji
Za poprawnie narysowany wzór półstrukturalny
1
28. 2
Za poprawnie podaną nazwę związku, przedstawionego podanym wzorem półstrukturalnym
1
5
Próbny egzamin maturalny z chemii 2010r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawnie określone stopnie utlenienia atomów węgla w cząsteczce
29. 1 1
-III -II I
CH3  CH2  CHO
30. Za poprawne wskazanie 1 pary izomerów (związki II. i IV. lub III. i V.)
1 1
31. Za wskazanie zwiÄ…zku (zwiÄ…zek I.)
1 1
Należy uznać
równanie reakcji za
poprawne jeżeli
Za poprawnie napisane równanie reakcji
użyto innych
32. 1 1
środków
np.: CH3  CH(OH)  CH3 + CuO CH3  CO  CH3 + Cu + H2O
utleniajÄ…cych lub
zastosowano zapis
[O] utleniacza
Za poprawna identyfikację 4 związków  2pkt, za 2,3 związków  1pkt, za 1 związek  0pkt
33. 2 2
(w kolejności od lewej: skrobia, maltoza, fruktoza, sacharoza)
Za poprawnie napisane równanie reakcji hydrolizy
1
(HCOOCH2CH2CH3 + H2O Ä! HCOOH + CH3CH2CH2OH)
Należy uznać za
poprawnÄ… nazwÄ™
34. Za poprawnie podanÄ… nazwÄ™ estru 2
zwyczajowÄ…
estru.
(mrówczan n-propylu lub metanian n-propylu lub ester propylowy kwasu
1
mrówkowego)
Za wskazanie probówek, w których nastąpiło wysalanie
1
(Probówki III. i IV.)
35. 2
Za poprawne wyjaśnienie procesu denaturacji białka
1
6