HTML XHTML i CSS Biblia Wydanie IV hxcbi4


HTML, XHTML i CSS.
Biblia. Wydanie IV
Autor: Steven M. Schafer
TÅ‚umaczenie: Piotr Rajca, Tomasz Walczak
ISBN: 978-83-246-2023-4
Tytuł oryginału: HTML, XHTML, and CSS Bible, 4th Edition
Format: 172×245, stron: 728
Kompendium wiedzy na temat projektowania nowoczesnych stron WWW!
" Jak wykorzystać potencjał języka HTML?
" Jak tworzyć kod zgodny ze standardami W3C?
" Jak przygotować witrynę dla urządzeń przenoSnych?
Język HTML wraz z odpowiednimi arkuszami stylów odpowiada za sposób prezentacji
danych w przeglądarce internetowej. Jeżeli chcesz tworzyć profesjonalne witryny WWW,
musisz dokładnie poznać przeznaczenie poszczególnych znaczników tego języka. A jest
nad czym pracować! Już sama mnogoSć elementów HTML oraz atrybuty dla każdego
z nich to spora dawka wiedzy... A jeszcze musisz poznać kaskadowe arkusze stylów&
W książce  HTML, XHTML i CSS. Biblia. Wydanie IV znajdziesz wszystkie niezbędne
informacje, dzięki którym stworzysz profesjonalną, zgodną ze standardami witrynę WWW.
Autorzy omawiajÄ… tu tak istotne kwestie, jak jednostki miary wykorzystywane
w projektowaniu stron, formatowanie tekstów, prezentacja danych tabelarycznych
i wszystkie inne problemy, które spotkasz w swojej codziennej pracy. Ponadto w trakcie
lektury nauczysz się projektować formularze oraz osadzać elementy multimedialne.
Najnowsze wydanie tej cenionej książki poszerzone zostało o takie tematy, jak
wykorzystanie mikroformatów, przygotowanie stron dla urządzeń przenoSnych oraz
obsługa modelu DOM. Podręcznik ten stanowi niezastąpione xródło wiedzy na temat
HTML, XHTML oraz CSS. Jego zawartoSć z pewnoScią doceni każdy profesjonalista,
a osoby poczÄ…tkujÄ…ce w jednym miejscu znajdÄ… odpowiedx na wszystkie pytania.
" Zasady rządzące językiem znaczników
" Struktura dokumentu HTML
" Rodzaje elementów na stronie
" Formatowanie tekstów
" Wykorzystanie list punktowanych i numerowanych
" Prezentacja danych tabelarycznych
" Zastosowanie ramek
" Przygotowanie plików graficznych dla stron WWW
" Osadzanie obiektów multimedialnych na witrynie WWW
" Sposoby kodowania znaków narodowych
" Wykorzystanie języka Javascript - operacje na modelu DOM
" Zastosowanie mikroformatów
" Tworzenie stron dla urządzeń przenoSnych
" Kontrola strony pod kÄ…tem zgodnoSci ze standardami
" Definiowanie sposobu prezentacji za pomocÄ… arkuszy CSS
" OkreSlanie arkuszy dla różnych mediów
" Narzędzia wspomagające pracę z HTML
Twórz i publikuj w sieci Internet strony zgodne ze standardami W3C  to ważne!
Spis tre ci
O autorze ......................................................................................................... 19
Wprowadzenie ................................................................................................. 21
Cz I Tworzenie tre ci z wykorzystaniem j zyka HTML ........... 29
Rozdzia 1. Czym jest j zyk znaczników? ........................................................ 31
Co tu robimy? .....................................................................................................................................31
Przedstawienie hipertekstu ..................................................................................................................32
Przedstawienie instrukcji znacznikowych ...........................................................................................33
Przedstawienie j zyka znaczników .....................................................................................................34
Podsumowanie ....................................................................................................................................36
Rozdzia 2. Warto ci i jednostki w HTML-u ...................................................... 37
Podstawowa posta zapisu atrybutów .................................................................................................37
Wspólne atrybuty ................................................................................................................................40
Identyfikacja znaczników  identyfikatory i klasy ......................................................................40
Teksty i komentarze ............................................................................................................................41
Komentarze ...................................................................................................................................42
Sekcje CDATA .............................................................................................................................42
Jednolite identyfikatory zasobów ........................................................................................................43
Opcje j zyka i ustawienia mi dzynarodowe .......................................................................................44
Kod j zyka ....................................................................................................................................44
Kierunek tekstu .............................................................................................................................44
Podsumowanie ....................................................................................................................................44
Rozdzia 3. Co jest umieszczane w dokumentach HTML? ................................ 45
Okre lanie typu dokumentu ................................................................................................................46
Ogólna struktura dokumentu: HTML, nag ówek i tre ......................................................................46
Znacznik ...........................................................................................................................47
Znacznik ..........................................................................................................................47
Znacznik ..........................................................................................................................48
Definicje stylów ..................................................................................................................................49
Elementy blokowe: oznaczenia definiuj ce akapity oraz inne bloki tre ci ..........................................49
Sformatowane akapity ..................................................................................................................50
Nag ówki ......................................................................................................................................51
Cytaty ...........................................................................................................................................52
8 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Elementy list .................................................................................................................................52
Tekst preformatowany ..................................................................................................................54
Sekcje strony .................................................................................................................................55
Elementy wewn trzwierszowe: oznaczenia znaków ...........................................................................57
Podstawowe znaczniki wewn trzwierszowe .................................................................................57
Fragmenty tekstu ..........................................................................................................................59
Znaki specjalne (symbole znakowe) .............................................................................................59
Elementy organizacyjne ......................................................................................................................60
Tabele ...........................................................................................................................................60
Formularze ....................................................................................................................................62
cza do innych stron .........................................................................................................................64
Obrazy .................................................................................................................................................65
Komentarze .........................................................................................................................................65
Skrypty ................................................................................................................................................66
Po czenie wszystkich elementów ......................................................................................................67
Podsumowanie ....................................................................................................................................68
Rozdzia 4. Elementy nag ówka ........................................................................ 69
Okre lanie tytu u dokumentu ..............................................................................................................69
Podawanie informacji u ywanych przez wyszukiwarki ......................................................................70
Okre lanie domy lnej cie ki ..............................................................................................................71
Stosowanie automatycznego od wie ania i przekierowywania ..........................................................72
Sekcje skryptów ..................................................................................................................................73
Sekcje stylów ......................................................................................................................................73
Okre lanie profili ................................................................................................................................74
Kolor i obraz t a ..................................................................................................................................74
Okre lanie koloru t a dokumentu ..................................................................................................75
Okre lanie obrazu t a dokumentu .................................................................................................75
Podsumowanie ....................................................................................................................................76
Rozdzia 5. Podstawy okre lania struktury tekstów ...................................... 77
Formatowanie akapitów ......................................................................................................................77
Podzia wiersza ...................................................................................................................................79
Sekcje ..................................................................................................................................................80
Poziome linie ......................................................................................................................................84
Cytaty blokowe ...................................................................................................................................84
Tekst preformatowany ........................................................................................................................85
Podsumowanie ....................................................................................................................................86
Rozdzia 6. Tekst ............................................................................................... 87
Metody formatowania tekstu ...............................................................................................................87
Znacznik ...........................................................................................................................88
Akcentowanie i inne znaczniki dotycz ce tekstu ..........................................................................88
Formatowanie tekstu przy u yciu CSS .........................................................................................88
Pogrubienie i kursywa .........................................................................................................................91
Stosowanie uwypuklenia zamiast kursywy .........................................................................................91
Czcionka o sta ej szeroko ci ...............................................................................................................92
Indeksy  górny i dolny ....................................................................................................................92
Skróty ..................................................................................................................................................92
Oznaczanie zmian w dokumencie  wstawianie i usuwanie tekstu ...................................................93
Grupowanie elementów tekstowych znacznikiem ..................................................................94
Podsumowanie ....................................................................................................................................95
Spis tre ci 9
Rozdzia 7. Listy ................................................................................................. 97
Omówienie list ....................................................................................................................................97
Listy uporz dkowane (numerowane) ..................................................................................................98
Listy nieuporz dkowane (punktowane) ............................................................................................103
Listy definicji ....................................................................................................................................106
Listy zagnie d one ............................................................................................................................108
Podsumowanie ..................................................................................................................................109
Rozdzia 8. cza .............................................................................................. 111
Czym s cza? ..................................................................................................................................112
cza do stron WWW .......................................................................................................................113
cza wzgl dne i bezwzgl dne .........................................................................................................114
Docelowe okna czy ........................................................................................................................116
Tekst podpowiedzi cza ...................................................................................................................117
Skróty klawiaturowe i kolejno uaktywniania czy .......................................................................118
Skróty klawiaturowe ...................................................................................................................118
Kolejno uaktywniania czy ....................................................................................................119
Tworzenie kotwic ..............................................................................................................................120
Dobór kolorów czy .........................................................................................................................120
Parametry dokumentu docelowego ...................................................................................................122
Znacznik ................................................................................................................................122
Podsumowanie ..................................................................................................................................124
Rozdzia 9. Tabele ........................................................................................... 125
Cz ci sk adowe tabeli HTML ..........................................................................................................125
Szeroko i wyrównanie tabeli ..........................................................................................................127
Odst py i otaczanie komórek ............................................................................................................130
Obramowanie i kraw dzie ................................................................................................................132
Obramowanie tabeli ....................................................................................................................132
Kraw dzie tabeli .........................................................................................................................133
Wiersze .............................................................................................................................................134
Komórki ............................................................................................................................................135
Podpis tabeli ......................................................................................................................................137
Grupowanie wierszy  nag ówek, tre i stopka tabeli ....................................................................139
Kolor t a ............................................................................................................................................142
Komórki rozci gaj ce si na kilka wierszy lub kolumn ....................................................................143
Grupowanie kolumn ..........................................................................................................................147
Podsumowanie ..................................................................................................................................148
Rozdzia 10. Ramki ........................................................................................... 149
Omówienie ramek .............................................................................................................................149
Zbiory ramek i zawarto ramek .......................................................................................................150
Tworzenie zbioru ramek .............................................................................................................152
Marginesy, obramowania i paski przewijania ramek ..................................................................154
Modyfikacja rozmiaru ramek ......................................................................................................156
Odsy acze do ramek ..........................................................................................................................156
Zagnie d one zbiory ramek ..............................................................................................................160
Ramki p ywaj ce ...............................................................................................................................161
Podsumowanie ..................................................................................................................................163
10 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Rozdzia 11. Formularze .................................................................................. 165
Podstawowe informacje o formularzach ...........................................................................................166
Wstawianie formularzy .....................................................................................................................168
Metoda GET ...............................................................................................................................169
Metoda POST .............................................................................................................................169
Dodatkowe atrybuty znacznika
......................................................................................170
Etykiety pól .......................................................................................................................................170
Pola tekstowe ....................................................................................................................................171
Pola hase ..........................................................................................................................................171
Przyciski opcji ...................................................................................................................................171
Pola wyboru ......................................................................................................................................172
Listy wyboru .....................................................................................................................................173
Obszary tekstowe ..............................................................................................................................175
Pola ukryte ........................................................................................................................................176
Przyciski ...........................................................................................................................................177
Rysunki .............................................................................................................................................177
Pola plików .......................................................................................................................................178
Przyciski przesy ania danych i czyszczenia pól ................................................................................179
Kolejno uaktywniania kontrolek i skróty klawiaturowe ................................................................180
Uniemo liwienie wprowadzania zmian ............................................................................................180
Grupy pól i ich opis ...........................................................................................................................182
Stosowanie zdarze do obs ugi formularzy .......................................................................................184
Skrypty formularzy i us ugi skryptowe .............................................................................................186
Pobranie programu obs ugi formularza .......................................................................................187
Wykorzystanie us ug skryptowych .............................................................................................187
Podsumowanie ..................................................................................................................................188
Rozdzia 12. Kolory i rysunki ........................................................................... 189
Podstawowe informacje o kolorach ..................................................................................................190
Inne sposoby okre lania kolorów ......................................................................................................190
Ewolucja kolorów u ywanych na stronach WWW ...........................................................................191
Stosowanie odpowiednich metod okre lania kolorów ......................................................................197
Formaty graficzne stosowane w dokumentach WWW .....................................................................199
Kompresja obrazu .......................................................................................................................199
Opcje kompresji ..........................................................................................................................200
Format GIF .................................................................................................................................201
Format JPEG ...............................................................................................................................201
Format PNG ................................................................................................................................202
Przygotowanie plików graficznych ...................................................................................................202
Najwa niejsze funkcje ................................................................................................................202
Progresywne obrazy JPEG i rysunki GIF z przeplotem ..............................................................203
Wykorzystanie efektu przezroczysto ci ......................................................................................204
Wstawianie rysunków .......................................................................................................................206
Rozmieszczanie rysunków ................................................................................................................206
Opis wy wietlany w przegl darkach tekstowych ..............................................................................209
Wymiary i skalowanie rysunków ......................................................................................................210
Obramowanie rysunków ...................................................................................................................212
Mapy obrazu .....................................................................................................................................214
Definiowanie mapy obrazu .........................................................................................................214
Definiowanie obszarów aktywnych ............................................................................................215
Po czenie poszczególnych rozwi za .......................................................................................217
Spis tre ci 11
Animacje ...........................................................................................................................................218
Podsumowanie ..................................................................................................................................218
Rozdzia 13. Obiekty multimedialne ............................................................... 221
Animowane obrazy ...........................................................................................................................222
Formaty animacji i klipów wideo, pluginy oraz odtwarzacze ...........................................................224
Popularne formaty i odtwarzacze ................................................................................................226
Windows Media Player ...............................................................................................................226
Osadzanie multimediów przy u yciu znacznika ................................................................227
Osadzanie odtwarzacza Windows Media Player przy u yciu znacznika ...........................230
Umieszczanie plików d wi kowych na stronach WWW ..................................................................234
Tworzenie plików multimedialnych ..................................................................................................234
Podsumowanie zagadnie wykorzystania multimediów na stronach WWW ....................................235
Podsumowanie ..................................................................................................................................235
Rozdzia 14. Znaki specjalne ........................................................................... 237
Kodowanie znaków ...........................................................................................................................237
Znaki specjalne .................................................................................................................................238
Znaki spacji i my lników ..................................................................................................................240
Symbol praw autorskich i znaku towarowego ...................................................................................240
Symbole walut ..................................................................................................................................241
Rzeczywiste znaki cudzys owu .........................................................................................................242
Strza ki ..............................................................................................................................................242
Znaki zawieraj ce symbole akcentu ..................................................................................................242
Litery alfabetu greckiego i symbole matematyczne ..........................................................................242
Inne u yteczne symbole ....................................................................................................................248
Podsumowanie ..................................................................................................................................250
Rozdzia 15. Projektowanie stron WWW dla obcokrajowców ...................... 251
Projektowanie serwisów wieloj zycznych i zasady lokalizacji serwisów .........................................251
Wprowadzenie do projektowania serwisów wieloj zycznych ..........................................................253
T umaczenie strony internetowej ......................................................................................................253
Standard Unicode ..............................................................................................................................254
Basic Latin (podstawowy aci ski, U+0000  U+007F) .............................................................259
Kodowanie polskich znaków diakrytycznych .............................................................................265
Podsumowanie ..................................................................................................................................266
Rozdzia 16. Skrypty ........................................................................................ 269
Skrypty serwerowe i skrypty klienckie .............................................................................................269
Skrypty klienckie ........................................................................................................................269
Skrypty serwerowe .....................................................................................................................270
Okre lanie domy lnego j zyka skryptowego ....................................................................................270
Do czanie skryptów .........................................................................................................................271
Wywo ywanie zewn trznych skryptów .............................................................................................272
Wywo ywanie skryptów za pomoc zdarze ....................................................................................272
Ukrywanie skryptów przed starszymi przegl darkami ......................................................................276
Podsumowanie ..................................................................................................................................277
Rozdzia 17. Dynamiczny HTML ....................................................................... 279
Czemu s u y dynamiczny HTML? ...................................................................................................280
Jak dzia a DHTML? ..........................................................................................................................280
12 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Obiektowy model dokumentu ...........................................................................................................280
Historia DOM .............................................................................................................................281
Opis obiektowego modelu dokumentu ........................................................................................282
W a ciwo ci i metody w z ów DOM .........................................................................................284
Poruszanie si po drzewie DOM i modyfikacja w z ów .............................................................284
Obiektowy model dokumentu j zyka JavaScript ..............................................................................289
Obiekt window ...........................................................................................................................289
Obiekt document .........................................................................................................................291
Obiekt form .................................................................................................................................292
Obiekt location ...........................................................................................................................293
Obiekt history .............................................................................................................................294
Obiekt this ..................................................................................................................................294
Dost p do elementów przy wykorzystaniu ich identyfikatorów .......................................................294
Stosowanie procedur obs ugi zdarze ...............................................................................................295
Zagadnienia zgodno ci z ró nymi przegl darkami ...........................................................................297
Wykrywanie u ywanej przegl darki ...........................................................................................297
Wykrywanie obiektów ................................................................................................................297
Przyk ady rozwi za DHTML ..........................................................................................................298
Wska nik po o enia strony .........................................................................................................298
Tworzenie efektów podmiany przy wykorzystaniu JavaScriptu .................................................302
Rozwijane menu .........................................................................................................................303
Podsumowanie ..................................................................................................................................305
Cz II Narz dzia oraz inne wersje j zyka HTML ...................... 307
Rozdzia 18. Programy do projektowania stron internetowych ................. 309
Edytory tekstowe ..............................................................................................................................310
Proste edytory tekstowe ..............................................................................................................310
Inteligentne edytory tekstowe .....................................................................................................310
Edytory HTML ...........................................................................................................................311
Edytory HTML pracuj ce w trybie WYSIWYG ...............................................................................313
NetObjects Fusion ......................................................................................................................313
Dreamweaver firmy Macromedia ...............................................................................................314
Inne narz dzia ...................................................................................................................................315
Programy graficzne .....................................................................................................................316
Flash firmy Adobe ......................................................................................................................318
Podsumowanie ..................................................................................................................................318
Rozdzia 19. Publikacja witryn ........................................................................ 321
Wprowadzenie do FTP ......................................................................................................................321
Programy-klienty FTP ......................................................................................................................322
Popularne programy-klienty FTP ......................................................................................................324
Podstawowe zasady organizacji plików w obr bie witryny WWW ..................................................326
Podsumowanie ..................................................................................................................................327
Rozdzia 20. Wykorzystanie danych przy u yciu mikroformatów ............... 329
Dlaczego mikroformaty? ...................................................................................................................329
Przyk adowy mikroformat  hCard .................................................................................................331
Obs uga mikroformatów w przegl darce Firefox .......................................................................333
Kolejny przyk ad  dane o lokalizacjach geograficznych ...............................................................334
W jaki sposób mo na u ywa mikroformatów? ...............................................................................335
Podsumowanie ..................................................................................................................................336
Spis tre ci 13
Rozdzia 21. Wprowadzenie do j zyka XML ................................................... 337
Podstawy j zyka XML ......................................................................................................................338
Sk adnia j zyka XML .......................................................................................................................339
Deklaracje XML i DOCTYPE ....................................................................................................340
Elementy .....................................................................................................................................340
Atrybuty ......................................................................................................................................342
Komentarze .................................................................................................................................342
Dane nieprzetwarzane .................................................................................................................343
Sta e tekstowe .............................................................................................................................343
Przestrzenie nazw .......................................................................................................................344
Arkusze stylów ...........................................................................................................................345
Definicje typu dokumentu (DTD) .....................................................................................................345
U ycie elementów w definicji typu dokumentu ..........................................................................347
Definiowanie atrybutów w DTD .................................................................................................349
Definiowanie i u ycie sta ych tekstowych w definicji DTD .......................................................350
U ycie danych typu PCDATA i CDATA w definicji typu .........................................................351
Schematy XML .................................................................................................................................351
U ycie schematów ............................................................................................................................352
Zastosowanie dokumentów XML .....................................................................................................354
Przekszta cenia XLST .................................................................................................................355
Edycja kodu XML ......................................................................................................................355
Analiza kodu XML .....................................................................................................................355
Podsumowanie ..................................................................................................................................356
Rozdzia 22. Tworzenie stron dla urz dze przeno nych ............................ 357
Ewolucja internetu mobilnego ..........................................................................................................357
Mroczne pocz tki internetu mobilnego .......................................................................................358
Organizacja Open Mobile Alliance i nowe standardy .................................................................358
Podsumowanie ............................................................................................................................359
J zyk XHTML Basic 1.1 ..................................................................................................................359
Deklaracja doctype XHTML Basic 1.1 .......................................................................................359
Elementy j zyka XHTML Basic 1.1 ...........................................................................................360
Zagadnienia wymagaj ce szczególnej uwagi ..............................................................................361
Narz dzia do tworzenia stron dla urz dze przeno nych ..................................................................363
Podsumowanie ..................................................................................................................................364
Rozdzia 23. Porz dkowanie i walidacja dokumentów ................................. 365
Porz dkowanie kodu HTML .............................................................................................................365
HTML Tidy ................................................................................................................................368
Pobieranie narz dzia HTML Tidy ..............................................................................................368
Uruchamianie narz dzia HTML Tidy .........................................................................................368
Sprawdzanie poprawno ci kodu ........................................................................................................371
Okre lanie poprawnego typu dokumentu ....................................................................................371
Narz dzia do weryfikacji poprawno ci kodu ..............................................................................371
Jak weryfikowa dokumenty? .....................................................................................................371
Dodatkowe testy i walidacja .............................................................................................................373
Testowanie kodu w ró nych przegl darkach ..............................................................................373
Testowanie w ró nych rozdzielczo ciach ekranu .......................................................................374
Podsumowanie ..................................................................................................................................374
14 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Rozdzia 24. Sztuczki i triki w j zyku HTML .................................................... 375
Wst pne wczytywanie rysunków ......................................................................................................375
Kontrolowanie podzia u tekstu w komórkach tabeli .........................................................................377
Paski tytu u o zmiennej szeroko ci ...................................................................................................378
Symulowanie gazetowego uk adu kolumn ........................................................................................381
Do czanie rozmiaru rysunków w celu przyspieszenia ich wczytywania .........................................383
Zabezpieczenia adresów e-mail ........................................................................................................383
Podsumowanie ..................................................................................................................................385
Cz III Kontrolowanie prezentacji za pomoc CSS .................. 387
Rozdzia 25. Wprowadzenie do kaskadowych arkuszy stylów ..................... 389
Przeznaczenie CSS ............................................................................................................................389
Style i HTML ....................................................................................................................................390
1., 2. i 3. poziom CSS .......................................................................................................................392
Definiowanie stylów .........................................................................................................................393
Kaskada stylów .................................................................................................................................394
Podsumowanie ..................................................................................................................................396
Rozdzia 26. Tworzenie regu stylów ............................................................. 397
Zapis definicji stylów ........................................................................................................................397
Przedstawienie selektorów ................................................................................................................399
Dopasowywanie elementów wed ug typu ...................................................................................399
Korzystanie z selektora uniwersalnego .......................................................................................399
Dopasowywanie elementów wed ug klasy .................................................................................400
Dopasowywanie elementów przy u yciu identyfikatora .............................................................401
Dopasowywanie elementów, które zawieraj okre lony atrybut ................................................401
Korzystanie z elementów dzieci, potomków oraz elementów przystaj cych ..............................402
Omówienie dziedziczenia .................................................................................................................404
Pseudoklasy i ich stosowanie ............................................................................................................404
Definiowanie stylów czy ..........................................................................................................405
Pseudoklasa :first-child ...............................................................................................................406
Pseudoklasa :lang ........................................................................................................................406
Pseudoelementy ................................................................................................................................406
Stosowanie stylów dla pierwszego wiersza tekstu w elemencie .................................................407
Stosowanie stylów dla pierwszej litery elementu ........................................................................408
Definiowanie przed danym tekstem i po nim ..............................................................................409
Wyra enia skrótowe ..........................................................................................................................410
Podsumowanie ..................................................................................................................................412
Rozdzia 27. Warto ci i jednostki w j zyku CSS ............................................. 413
Ogólne zasady podawania warto ci w a ciwo ci ..............................................................................413
Jednostki warto ci w a ciwo ci .........................................................................................................415
Warto ci w postaci s ów kluczowych .........................................................................................416
Standardowe jednostki miar ........................................................................................................416
Miary rozdzielczo ci ekranu .......................................................................................................417
Miary wzgl dne ..........................................................................................................................418
Funkcje zwi zane z kolorami i adresami URL ...........................................................................420
Jednostki d wi kowe ..................................................................................................................421
Podsumowanie ..................................................................................................................................421
Spis tre ci 15
Rozdzia 28. Dziedziczenie i kaskadowanie w j zyku CSS ............................. 423
Dziedziczenie ....................................................................................................................................423
Kaskadowanie ...................................................................................................................................425
Specyficzno selektorów .................................................................................................................427
Podsumowanie ..................................................................................................................................428
Rozdzia 29. W a ciwo ci czcionek ................................................................. 429
Wprowadzenie do czcionek ..............................................................................................................429
Rodzaje czcionek ..............................................................................................................................430
Okre lanie rozmiaru czcionki ...........................................................................................................432
Okre lanie stylu czcionki ..................................................................................................................433
Interlinie ............................................................................................................................................434
Zagnie d anie czcionek w dokumencie ............................................................................................434
Podsumowanie ..................................................................................................................................436
Rozdzia 30. Formatowanie tekstu ................................................................ 437
Wyrównywanie tekstu .......................................................................................................................437
Kontrolowanie wyrównania poziomego .....................................................................................438
Kontrolowanie wyrównania pionowego .....................................................................................440
Tworzenie wci cia w tek cie ............................................................................................................442
Kontrolowanie znaków niewidocznych w tek cie .............................................................................443
Obiekty przestawne ....................................................................................................................443
W a ciwo white-space .............................................................................................................445
Kontrolowanie odst pów mi dzy literami i s owami ........................................................................447
Definiowanie wielkich liter ...............................................................................................................448
Dekorowanie tekstu ..........................................................................................................................450
Tekst generowany automatycznie .....................................................................................................451
Definiowanie stylów tabeli ...............................................................................................................451
Kontrolowanie atrybutów tabeli ........................................................................................................452
Obramowanie tabeli ....................................................................................................................453
Odst py w ramce tabeli ...............................................................................................................454
Pojedyncze obramowanie ...........................................................................................................455
Obramowania wokó pustych komórek ......................................................................................456
Uk ad graficzny tabeli .......................................................................................................................457
Wyrównywanie i pozycjonowanie podpisów ....................................................................................457
Podsumowanie ..................................................................................................................................459
Rozdzia 31. Formatowanie list ...................................................................... 461
Ogólne informacje o listach ..............................................................................................................461
CSS  ka dy element pasuje ...........................................................................................................462
W a ciwo list-style-type ................................................................................................................463
Pozycjonowanie markerów ...............................................................................................................464
Punktory rysunkowe .........................................................................................................................464
Podsumowanie ..................................................................................................................................466
Rozdzia 32. Obramowania, odst py i marginesy ......................................... 467
Omówienie modelu formatowania pojemnika ..................................................................................467
Dodawanie odst pu do elementu .......................................................................................................469
Dodawanie obramowania ..................................................................................................................471
Szeroko obramowania .............................................................................................................471
Styl obramowania .......................................................................................................................472
16 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Kolor ramki .................................................................................................................................473
Najwi kszy skrót: w a ciwo border .........................................................................................474
Dodatkowe w a ciwo ci obramowa ..........................................................................................475
Definiowanie marginesów elementu .................................................................................................475
Wykorzystywanie dynamicznego obramowania ...............................................................................476
Podsumowanie ..................................................................................................................................477
Rozdzia 33. Kolory i t o .................................................................................. 479
Kolory elementów .............................................................................................................................479
Kolor pierwszoplanowy ..............................................................................................................479
Kolory t a ....................................................................................................................................480
Obrazy t a ..........................................................................................................................................482
Jednoczesne stosowanie koloru i obrazu t a ................................................................................485
Powtarzanie i przewijanie obrazów t a .......................................................................................487
Okre lanie pozycji obrazów t a ...................................................................................................490
Skrótowa w a ciwo background ..............................................................................................490
Podsumowanie ..................................................................................................................................491
Rozdzia 34. Definiowanie uk adów z u yciem elementów dryfuj cych
i pozycjonowania ......................................................................... 493
Omówienie pozycjonowania elementów ...........................................................................................493
Pozycjonowanie statyczne ..........................................................................................................494
Pozycjonowanie wzgl dne ..........................................................................................................495
Pozycjonowanie bezwzgl dne ....................................................................................................496
Pozycjonowanie sta e ..................................................................................................................496
Okre lanie pozycji elementu .............................................................................................................498
Elementy dryfuj ce do lewej lub prawej strony ................................................................................501
Definiowanie szeroko ci i wysoko ci elementu ................................................................................502
Dok adne definiowanie rozmiarów .............................................................................................503
Definiowanie rozmiaru maksymalnego oraz minimalnego .........................................................504
Kontrola przepe nienia elementu ................................................................................................505
Uk adanie elementów na stosie .........................................................................................................506
Kontrolowanie widoczno ci elementu ..............................................................................................511
Podsumowanie ..................................................................................................................................512
Rozdzia 35. Pseudoelementy i wygenerowane tre ci ................................. 513
W a ciwo content ..........................................................................................................................513
Pseudoelementy ................................................................................................................................515
Stosowanie stylów dla pierwszego wiersza tekstu w elemencie .................................................516
Stosowanie stylów dla pierwszej litery elementu ........................................................................517
Pseudoelementy :before i :after ..................................................................................................518
Definiowanie znaków cudzys owu ....................................................................................................519
Automatyczne numerowanie elementów ..........................................................................................520
Obiekt counter ............................................................................................................................520
Zmienianie warto ci obiektu counter ..........................................................................................520
Przyk ad zastosowania liczników: numery rozdzia ów i podrozdzia ów ....................................521
W asne numerowanie list ............................................................................................................523
Podsumowanie ..................................................................................................................................524
Spis tre ci 17
Rozdzia 36. Dynamiczny HTML i CSS ............................................................... 525
Korzystanie z w a ciwo ci CSS w kodzie JavaScript .......................................................................525
U yteczne operacje z u yciem CSS ..................................................................................................531
Ukrywanie i wy wietlanie tekstu ................................................................................................531
Powi kszanie obrazków ..............................................................................................................533
Podmieniane menu ......................................................................................................................535
Podsumowanie ..................................................................................................................................538
Rozdzia 37. Typy mediów i definiowanie stron do druku ........................... 539
Typy mediów obs ugiwane przez CSS ..............................................................................................540
Okre lanie typu mediów .............................................................................................................540
Przygotowywanie dokumentu do drukowania ..................................................................................543
Model formatowania pojemnika strony ......................................................................................543
Definiowanie rozmiaru strony ....................................................................................................543
W a ciwo ci page-break .............................................................................................................546
W a ciwo page-break-inside ....................................................................................................549
Zarz dzanie wdowami i sierotami ..............................................................................................549
Przygotowanie dokumentu do drukowania dwustronnego ..........................................................550
Tworzenie dokumentów dla ró nych mediów ..................................................................................551
Dokument do prezentacji w internecie ........................................................................................551
Ponowne formatowanie strony ...................................................................................................555
Podsumowanie ..................................................................................................................................556
Cz IV Dodatkowe narz dzia CSS ............................................. 557
Rozdzia 38. Rozmieszczanie elementów strony za pomoc tabel .............. 559
Podstawy formatowania z wykorzystaniem tabel .............................................................................560
Przyk ady stron dost pnych w internecie ..........................................................................................562
Strony p ywaj ce ...............................................................................................................................563
Niestandardowe po czenie grafiki i tekstu .......................................................................................567
Menu nawigacyjne i bloki dokumentów ...........................................................................................571
Dokumenty wielokolumnowe ...........................................................................................................572
Podsumowanie ..................................................................................................................................573
Rozdzia 39. Style interfejsu u ytkownika .................................................... 575
Modyfikacje wygl du wska nika myszy ..........................................................................................575
Kolory interfejsu u ytkownika ..........................................................................................................577
Czcionki interfejsu u ytkownika .......................................................................................................580
Podsumowanie ..................................................................................................................................581
Rozdzia 40. Testowanie i walidacja kodu CSS ............................................... 583
Sprawdzanie sk adni w czasie tworzenia stylów ...............................................................................583
S owo o formatowaniu ......................................................................................................................584
Walidacja kodu CSS .........................................................................................................................586
Podsumowanie ..................................................................................................................................587
Rozdzia 41. Sztuczki i triki w j zyku CSS ....................................................... 589
Wysuni cie .......................................................................................................................................589
Rozszerzaj ce si przyciski ...............................................................................................................591
Wyró nione cytaty ............................................................................................................................594
Menu w formie zak adek ...................................................................................................................596
Podsumowanie ..................................................................................................................................598
18 HTML, XHTML i CSS. Biblia
Dodatki ....................................................................................... 599
Dodatek A Krótki przegl d elementów j zyka HTML .................................... 601
Lista elementów ................................................................................................................................602
Atrybuty zdarze ...............................................................................................................................651
Zdarzenia standardowe ...............................................................................................................651
Inne zdarzenia .............................................................................................................................651
Inne cz sto spotykane atrybuty .........................................................................................................652
Atrybuty podstawowe .................................................................................................................652
Atrybuty umi dzynarodawiania ..................................................................................................652
Kody cz sto u ywanych kolorów ...............................................................................................652
Dodatek B Krótki przegl d znaków specjalnych j zyka HTML ..................... 657
Dodatek C Krótki przegl d w a ciwo ci j zyka CSS ...................................... 667
Lista w a ciwo ci ..............................................................................................................................667
T o ..............................................................................................................................................668
Listy ............................................................................................................................................669
Wygenerowane dane ...................................................................................................................671
Czcionki i tekst ...........................................................................................................................672
Kierunek tekstu ...........................................................................................................................676
Bloki ...........................................................................................................................................677
Okre lanie pozycji elementów ....................................................................................................680
Obramowania ..............................................................................................................................683
Tabele .........................................................................................................................................685
Druk ............................................................................................................................................686
Ró ne ..........................................................................................................................................688
Dodatek D Krótki przegl d selektorów j zyka CSS ....................................... 689
Podstawowe selektory elementów ....................................................................................................690
Selektory potomków .........................................................................................................................690
Selektory dzieci .................................................................................................................................690
Selektory pierwszego brata ...............................................................................................................691
Selektory klas ....................................................................................................................................691
Selektory identyfikatorów .................................................................................................................691
Selektory atrybutów ..........................................................................................................................692
Dodatek E Krótki przegl d pseudoelementów i pseudoklas ....................... 693
Pseudoelementy ................................................................................................................................694
Pseudoklasy ......................................................................................................................................694
Skorowidz ...................................................................................................... 695
Rozdzia 22.
Tworzenie stron dla
urz dze przeno nych
W tym rozdziale:
Ewolucja internetu mobilnego
J zyk XHTML Basic 1.1
Narz dzia do tworzenia stron dla urz dze przeno nych
Jak ju wielokrotnie wspominano, sie WWW i zwi zane z ni technologie dojrza y.
Pocz tkowo sie ta by a prostym, tekstowym medium, natomiast obecnie s u y do przeka-
zywania danych niemal ka dego rodzaju. Rozwój ten wspomagaj zmiany w technologiach
HTML i HTTP, na których oparta jest sie WWW.
Nieuniknionym skutkiem ubocznym powstania popularnej technologii przekazywania
danych jest jej szybkie przeniesienie na inne urz dzenia. Dzi do u ywania materia ów
i rozwi za sieciowych s u nie tylko przegl darki na komputerach PC, ale te telefony
komórkowe, kioski internetowe, a nawet bankomaty. Jednak sprz t tego rodzaju cz sto ma
ograniczone zasoby, dlatego nie obs uguje ca ego j zyka HTML i nie wy wietla tych
samych bogatych materia ów, co dostosowane do nich przegl darki na komputerach PC.
Je li programista zamierza udost pnia dane dla jednego z takich urz dze , musi odpo-
wiednio ograniczy kod.
W tym rozdziale opisano specyfikacj j zyka XHTML Basic, zaprojektowanego z my l
o mniejszych urz dzeniach. Omówiono te wybrane technologie pomocnicze, które umo -
liwiaj przesy anie materia ów do sprz tu tego typu.
Ewolucja internetu mobilnego
Twórcy stron WWW dla urz dze przeno nych powinni zrozumie ewolucj sprz tu tego
typu i jego zwi zki z sieci WWW. Historia jest wa na, poniewa rodowisko urz dze
przeno nych znacznie ró ni si od mechanizmów zwi zanych z tradycyjn sieci WWW.
Mo liwo ci omawianego sprz tu s cz sto ograniczone, a mi dzy poszczególnymi urz -
dzeniami wyst puj du e ró nice, mi dzy innymi w zakresie obs ugiwanych j zyków, udo-
st pnianych funkcji i sposobu czenia si z internetem (lub braku takiej mo liwo ci).
358 Cz II Narz dzia oraz inne wersje j zyka HTML
Nast pne punkty zawieraj krótkie wprowadzenie do tych zagadnie .
Mroczne pocz tki internetu mobilnego
Urz dzenia przeno ne dostosowane do sieci WWW s dost pne ju od dawna. Pod koniec
lat 90. kilka telefonów komórkowych wyposa ono w funkcje sieciowe. W Stanach Zjed-
noczonych wsparcie tej technologii zapewni czo owy producent telefonów (Nokia) i firma
obs uguj ca czno mobiln (Openware). Te dwie organizacje opracowa y protokó
czno ci bezprzewodowej  WAP (ang. Wireless Access Protocol). Utworzono te nowy,
ograniczony do minimum j zyk znaczników  WML (ang. Wireless Markup Language).
Protokó WAP u ywa specjalnych bram, aby umo liwia urz dzeniom przeno nym nawi -
zywanie po cze i pobieranie danych, a j zyk WML znacznie ró ni si od standardowych
specyfikacji sieciowych j zyków znaczników (takich jak HTML). Dzi ki tym technolo-
giom u ytkownicy urz dze przeno nych uzyskali dost p do informacji przypominaj cych
materia y z sieci WWW.
Mniej wi cej w tym samym czasie japo ska firma z bran y komunikacji bezprzewodowej,
NTT DoCoMo, udost pni a w Japonii us ug i-Mode, która pozwala a odbiera w urz -
dzeniach przeno nych materia y podobne do tych z sieci WWW. Organizacja ta na potrzeby
dostarczania danych opracowa a now odmian j zyka HTML  Compact HTML.
W tym punkcie pojawia si zwrot  materia y zbli one do tych z sieci WWW . To celowy
zabieg, poniewa pocz tkowo dane dla urz dze przeno nych nie by y dostarczane
za pomoc podstawowego j zyka znaczników (HTML) ani standardowych bram
internetowych. Materia y mia y format WML lub Compact HTML, dlatego by y do ubogie.
Ponadto dostarczanie odbywa o si przez zastrze one bramy, dlatego dane by y nara one
na filtrowanie. Poniewa za generowanie i dostarczanie wi kszo ci informacji odpowiadali
dostawcy us ug, u ytkownik cz sto nie móg uzyska dost pu do wybranej przez siebie
witryny. St d materia y by y tylko  zbli one do tych z sieci WWW .
Wraz ze wzrostem popularno ci po cze bezprzewodowych zacz y pojawia si nowe
urz dzenia z bogatszymi mo liwo ciami w tym zakresie. Jednak wi ksza liczba producen-
tów oznacza a te wi cej zastrze onych rozwi za . Okaza o si , e mechanizmy dzia aj ce
w jednym telefonie cz sto nie s dost pne w innych urz dzeniach, a klienci wci nie
mogli przegl da sieci WWW. Na szcz cie problemy u ytkowników zosta y zauwa one.
Organizacja Open Mobile Alliance i nowe standardy
Kilka firm zauwa y o wady po cze mobilnych i wzrost zró nicowania technologii. Przed-
si biorstwa te utworzy y organizacj Open Mobile Alliance (OMA). Mia a ona dopro-
wadzi do powstania lepszych, powszechnie przyj tych standardów, a tak e zwi kszy
komfort korzystania z po cze mobilnych. W urz dzeniach pojawi y si nowe przegl darki
o du ych mo liwo ciach, a zastrze one bramy zacz y znika .
Mniej wi cej w czasie powstania OMA organizacja W3C opracowa a j zyk znaczników
dla urz dze przeno nych, który mia uporz dkowa rynek. Standard ten pojawi si pod
nazw HTML Basic. J zyk ten zaprojektowano jako minimalny zbiór znaczników XHTML,
które mia y obs ugiwa przegl darki dla urz dze przeno nych. Organizacja OMA przy-
Rozdzia 22. Tworzenie stron dla urz dze przeno nych 359
j a ten standard i rozszerzy a go do specyfikacji XHTML Mobile Profile. Rozwijane od
tej pory przegl darki dla urz dze przeno nych mia y obs ugiwa t specyfikacj , co mia o
zaowocowa wi kszymi mo liwo ciami w zakresie przegl dania danych.
Podobnie jak inne nowinki w rodowisku urz dze przeno nych, tak i nowe standardy nie
spotka y si z pe n akceptacj i przyj ciem. Wi kszo producentów przegl darek zde-
cydowa a si na obs ug j zyka XHTML Basic, a nie wzbogaconej specyfikacji Mobile
Profile. Kilka firm rozwijaj cych bardziej rozbudowane przegl darki (byli to cz onkowie
OMA) wprowadzi o rozszerzony standard, aby zapewni u ytkownikom wi ksze mo -
liwo ci, przy czym zachowa o zgodno z j zykiem XHTML Basic.
atwo mo na si domy li , e wi kszo dostawców informacji tworzy o strony w j zyku
XHTML Basic, co zapewnia o najwi ksze grono odbiorców.
Starsze urz dzenia, powsta e ponad dwa lata przed napisaniem tej ksi ki, obs uguj
tylko WML lub starsz wersj WAP. Nawet przegl darki, które niemal idealnie przetwarzaj
kod XHTML, wy wietlaj strony na ma ych ekranach, maj dost p do mniejszej pami ci
itd. Warto o tym pami ta w czasie tworzenia stron (zw aszcza je li docelowi odbiorcy
to u ytkownicy starszych urz dze ).
Podsumowanie
Oto podsumowanie historii internetu mobilnego  cho standardy dojrza y, a producenci
przegl darek je przyjmuj , nie mo na mie pewno ci, jakie mo liwo ci w zakresie prze-
gl dania stron maj ich odbiorcy.
Korzystanie z j zyka XHTML Basic to do bezpieczne podej cie, jednak je li to mo liwe,
warto przetestowa pod k tem zgodno ci z kodem kilka urz dze u ywanych przez doce-
lowych odbiorców.
J zyk XHTML Basic 1.1
XHTML Basic to podzbiór j zyka XHTML zdefiniowany przy u yciu modularyzacji
XHTML. Technika ta polega na budowaniu j zyka znaczników przez tworzenie najpierw
mniejszych komponentów, a nast pnie okre lanie ich powi za w celu opracowania ca ego
j zyka.
Aktualna specyfikacja XHTML Basic 1.1 jest dost pna na stronie www.w3.org/TR/
xhtml-basic/.
Deklaracja doctype XHTML Basic 1.1
Podobnie jak ka dy inny dokument sieciowy, strona XHTML Basic musi rozpoczyna
si od w a ciwej deklaracji doctype. W przypadku j zyka XHTML Basic 1.1 nag ówek
dokumentu powinien wygl da nast puj co:
360 Cz II Narz dzia oraz inne wersje j zyka HTML

"http://www.w3.org/TR/xhtml-basic/xhtml-basic11.dtd">
Ponadto, aby mie pewno , e sama nazwa pliku pozwoli poprawnie go zinterpretowa ,
nale y zapisa dokument z rozszerzeniem .xhtml, a nie .htm lub .html.
Elementy j zyka XHTML Basic 1.1
Poniewa j zyk XHTML Basic oparto na XHTML-u, struktura, zasi g i sposób u ywania
wi kszo ci elementów w obu specyfikacjach s podobne. Tabela 22.1 zawiera list modu-
ów j zyka XHTML Basic i elementy dost pne w ka dym z nich.
Tabela 22.1. Modu y i elementy j zyka XHTML Basic 1.1
Modu Elementy
Modu Structure body, head, html, title
Modu Text abbr, acronym, address, blockquote, br, cite, code, dfn, div, em, h1,
h2, h3, h4, h5, h6, kbd, p, pre, q, samp, span, strong, var
Modu Hypertext a
Modu List dl, dt, dd, ol, ul, li
Modu Forms button, fieldset, form, input, label, legend, select, optgroup,
option, textarea
Modu Basic Tables caption, table, td, th, tr
Modu Image img
Modu Object object, param
Modu Presentation b, big, hr, i, small, sub, sup, tt
Modu Meta Information meta
Modu Link link
Modu Base base
Modu Intrinsic Events Atrybuty event
Modu Scripting script, noscript
Modu Stylesheet Atrybut style
Modu Style Attribute (przestarza y) Atrybut style
Modu Target Atrybut target
Je li w tabeli 22.1 nie okre lono inaczej, pozycje w kolumnie Elementy to znaczniki:

,
,
    itd. Atrybuty s odpowiednio opisane.
    Rozdzia 22. Tworzenie stron dla urz dze przeno nych 361
    Warto zauwa y , e j zyk XHTML Basic zachowa wszystkie elementy do formatowa-
    nia tekstu (w tym kilka uznanych za przestarza e w j zyku HTML 4.01), jednak wyco-
    fano z niego atrybut style, dlatego nie mo na umieszcza definicji stylów bezpo rednio
    w znacznikach.
    Wi kszo urz dze przeno nych nie obs uguje j zyka JavaScript, dlatego nie nale y
    u ywa go w dokumentach przeznaczonych dla takich sprz tów. W zamian mo na
    zastosowa jedn z technologii wykonywania skryptów po stronie serwera (j zyk PHP,
    Perl, Python itd.) do przetwarzania danych na zapleczu i dynamicznego wy wietlania
    dokumentów zgodnych z j zykiem HTML Basic.
    Zagadnienia wymagaj ce szczególnej uwagi
    Cho specyfikacja XHTML Basic obejmuje wiele elementów j zyka HTML, przy jej u y-
    waniu warto pami ta o kilku zagadnieniach.
    Doskona e wskazówki na temat tworzenia stron dla urz dze przeno nych zawiera
    strona www.w3.org/TR/mobile-bp/ w witrynie organizacji W3C.
    Wielko ekranu
    Urz dzenia przeno ne maj ma e wy wietlacze. Jednak aby w pe ni zrozumie problemy
    zwi zane z brakiem miejsca na ekranie w niektórych urz dzeniach, warto otworzy ulu-
    bion witryn i zmniejszy okno przegl darki na komputerze PC do mniej ni 200 pikseli.
    Rysunek 22.1 przedstawia stron g ówn witryny Yahoo.com w takim oknie.
    Rysunek 22.1.
    Wi kszo stron
    WWW wygl da inaczej
    w ma ym oknie
    Uwzgl dnianie przepustowo ci i kosztów
    przy tworzeniu stron
    W czasie tworzenia stron WWW atwo dodawa do nich coraz to wi cej materia ów, przyj-
    muj c, e wi kszo odbiorców korzysta z szybkich komputerów pod czonych do internetu
    czem szerokopasmowym. Jednak w przypadku urz dze przeno nych sytuacja wygl da
    inaczej. Niektórzy ich u ytkownicy ponosz dodatkowe op aty za po czenia z internetem.
    Przy rozwijaniu stron przeznaczonych do wy wietlania w urz dzeniach przeno nych nale y
    pami ta zarówno o jako ci materia ów, jak i o kosztach ponoszonych przez u ytkowników.
    Dlatego warto dokona autocenzury i zrezygnowa z dodatkowych oraz niezwi zanych
    362 Cz II Narz dzia oraz inne wersje j zyka HTML
    z tematem strony danych. Nale y te pami ta o tym, e informacje powinny by zwi z e.
    Na razie trzeba zrezygnowa z nadmiernego wzbogacania materia ów dla urz dze prze-
    no nych.
    Ograniczenia zwi zane z danymi wej ciowymi
    Atrakcyjny jest pomys pobierania ró nych danych od u ytkowników urz dze przeno-
    nych  informacji o lokalizacji w celu znalezienia lokalnych us ug, nazwisk przy reje-
    strowaniu osób w bazie itd. Trzeba jednak pami ta , e wi kszo urz dze przeno nych
    nie ma prawdziwej klawiatury, co utrudnia wpisywanie nawet najprostszych informacji.
    Dlatego nale y ograniczy ilo wpisywanych danych i stosowa inne techniki ich pobie-
    rania, na przyk ad listy opcji, przyciski opcji, odno niki itd.
    atwe adresy URL
    Cho warto umieszcza dokumenty dla urz dze przeno nych w odr bnym katalogu ser-
    wera sieciowego, nale y pami ta , e nazwy takich folderów (i pe ne adresy URL) powinny
    by jak naj atwiejsze do wpisania. Poni ej znajduje si lista wskazówek z tego obszaru:
    Nazwy katalogów powinny by krótkie.
    Nie nale y umieszcza materia ów dalej ni jeden poziom od katalogu g ównego
    serwera.
    W adresach URL nale y unika znaków specjalnych.
    W adresach URL nale y stosowa skróty zamiast pe nych nazw (na przyk ad dev
    zamiast developer).
    Warto rozwa y tworzenie skróconych adresów URL, dekodowanych przez serwer.
    Inna mo liwo to umieszczenie materia ów dla urz dze przeno nych w okre lonej loka-
    lizacji i kierowanie do niej przegl darki przez serwer sieciowy na podstawie mo liwo ci
    danego programu. Wi kszo przegl darek przy zg aszaniu dania informuje o swych
    funkcjach i okre la, czy obs uguje j zyk HTML, XHTML MP, WML itd. Serwery potrafi
    odczyta te informacje i odpowiednio na nie zareagowa . Na przyk ad modu rewrite
    serwera Apache mo e u y poni szego kodu do wykrycia przegl darki, która obs uguje
    formaty XHTML Mobile Profile i WML, a nast pnie zwróci dokument index.xhtml
    zamiast standardowego pliku index.html:
    # Sprawdzanie obs ugi formatów xhtml+xml (MP) i WML
    RewriteCond %{HTTP ACCEPT} application/xhtml+xml
    RewriteCond %{HTTP ACCEPT} text/vnd\.wap\.wml
    # Je li przegl darka obs uguje obie potrzebne specyfikacje, zrozumie format MP
    # Nale y przes a plik xhtml zamiast html
    RewriteRule index.html$ index.xhtml [L]
    Pe ne omówienie modu u rewrite serwera Apache i u ywania go do przekierowywania
    przegl darek dla urz dze przeno nych wykracza poza zakres tej ksi ki. Wi cej informacji
    o module mod_rewrite zawiera strona http://httpd.apache.org/docs/2.2/misc/
    rewriteguide.html. Doskona e wprowadzenie do kilku opartych na serwerze metod
    przekierowywania znajduje si na stronie www.oreillynet.com/pub/a/wireless/2004/
    02/20/mobile_browsing.html.
    Rozdzia 22. Tworzenie stron dla urz dze przeno nych 363
    Ma e rysunki
    Ze wzgl dów praktycznych rysunki powinny mie niewielkie rozmiary, jednak warto
    te pami ta o tym, aby jak najmniejsze by y pliki graficzne. Nale y sprawdzi ka dy
    obrazek w optymalizatorze palety kolorów i rozwa y u ycie wsz dzie tam, gdzie to
    mo liwe, rysunków w odcieniach szaro ci.
    Opisowe atrybuty alt i tekst odno ników
    W czasie tworzenia stron dla urz dze przeno nych nale y te doda do wszystkich rysun-
    ków krótkie, ale opisowe atrybuty alt. Gwarantuje to, e urz dzenia z wy czon obs ug
    grafiki i dzia aj ce w sieci o ma ej przepustowo ci (w której wczytywanie rysunków
    trwa d ugo) b d mog y co wy wietli i zasygnalizowa w a ciw tre strony. Ponadto
    wszystkie odno niki powinny mie opisowy tekst, aby u ytkownik wiedzia , gdzie mo e
    przej .
    Niezawodna nawigacja
    Kiedy wy wietlacz jest ma y i atwo korzystania z witryny spada, niezawodna nawigacja
    staje si du o wa niejsza. Logiczne klawisze dost pu i sensowna kolejno tabulacji to
    dwie atwe metody poprawy u yteczno ci witryny. Umieszczenie cz sto u ywanych opcji
    w górnej cz ci strony, gdzie mo na je atwo znale , to nast pny sposób na usprawnienie
    nawigacji.
    Unikanie stron o z o onej strukturze
    W3C niech tnie w czy a tabele do specyfikacji XHTML Basic 1.1. Mechanizm ten
    mia pomóc w wy wietlaniu danych tabelarycznych w dokumentach dla urz dze prze-
    no nych. Jednak  jak opisano to w rozdziale 38.  nie nale y u ywa tabel do for-
    matowania ca ych dokumentów. Aby zapewni komfort pracy u ytkownikom, nale y
    umieszcza w tabelach tylko dane tekstowe.
    Narz dzia do tworzenia stron
    dla urz dze przeno nych
    Przy tworzeniu stron WWW mo na korzysta z wielu narz dzi programistycznych. Prawie
    ka dy producent telefonów udost pnia aplikacje wspomagaj ce rozwijanie materia ów
    przeznaczonych dla danego urz dzenia. Tabela 22.2 zawiera list kilku najbardziej war-
    to ciowych witryn dla projektantów stron.
    Ka da z tych witryn zawiera wiele zasobów, jednak s one dost pne dopiero po zarejestro-
    waniu si w programie dla projektantów. Firmy Openwave i Nokia udost pniaj emulatory
    urz dze . Rysunek 22.2 przedstawia okno diagnostyczne i emulator Openwave.
    364 Cz II Narz dzia oraz inne wersje j zyka HTML
    Tabela 22.2. Popularne witryny z narz dziami do tworzenia stron dla urz dze przeno nych
    Firma URL
    Ericsson Mobility World Developer Program www.ericsson.com/developer
    ForumNokia http://www.forum.nokia.com/
    Motodev the Motorola Developer Network http://developer.motorola.com/
    Openwave Developer Network http://developer.openwave.com/dvl/
    Rysunek 22.2. Emulator i konsola Openwave
    Niektóre pakiety narz dzi udost pniane przez producentów urz dze przeno nych
    obejmuj pe ne rodowiska IDE i narz dzia diagnostyczne, które umo liwiaj pisanie
    zgodnego z XHTML-em kodu dla ró nych urz dze tego rodzaju.
    Podsumowanie
    W tym rozdziale opisano mobilny aspekt stron HTML  od pocz tków mobilnego inter-
    netu i jego dojrzewania dzi ki wprowadzaniu komponentów j zyka XHTML Basic.
    Czytelnik wie ju , jak atwe mo e by tworzenie stron wy wietlanych w ró nych urz -
    dzeniach przeno nych, a jednocze nie jak trudno jest przygotowywa materia y dla sprz tu
    o ograniczonych zasobach. Nast pny rozdzia opisuje porz dkowanie kodu i sprawdzanie
    jego poprawno ci. Na ko cu niniejszej cz ci opisano kilka sztuczek zwi zanych z j zy-
    kiem HTML.


    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    HTML XHTML i CSS Biblia Wydanie V hxcbi5
    html, xhtml i css biblia helion
    HTML XHTML i CSS Praktyczne projekty Wydanie II htxpp2
    Po prostu HTML, XHTML i CSS Wydanie VI
    Kuloodporne strony internetowe Jak poprawic elastycznosc z wykorzystaniem XHTML a i CSS Wydanie II
    ABC sam skladam komputer Wydanie IV?css4
    XHTML CSS i JavaScript Pierwsza pomoc twowpp
    XHTML i CSS Dostepne witryny internetowe
    PHP i MySQL Witryna WWW oparta na bazie danych Wydanie IV

    więcej podobnych podstron