Kryterium stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła (kto jest obciążony podatkiem, a kto go uiszcza):
Podatki bezpośrednie
opodatkowaniu podlegają dochody podatnika oraz posiadany przez niego majątek:
- podatek dochodowy,
- podatek majątkowy,
Podatki pośrednie
są jednym ze składników cen produktów i są płacone w momencie dokonywania zakupów:
Kryterium podziału dochodów podatkowych między państwo i samorząd terytorialny:
Państwowe
trafiają do Centralnego Budżetu Państwa. Zasilane wpływami z podatków budżetu państwa i budżetów gmin: - podatek od towarów i usług;
Samorządowe
trafiają wyłącznie do Kasy Samorządu: - podatek rolny, leśny, od nieruchomości, od środków transportowych;
Podatki wspólne
trafiają częściowo do Centralnego Budżetu Państwa, częściowo do Samorządowego;