Pius VI
List z 10 marca 1791 r.
do francuskich biskupów Zgromadzenia Narodowego
Quod aliquantulum
(fragment)
Koniecznym skutkiem Konstytucji uchwalonej przez zgromadzenie jest unicestwienie religii katolickiej,
a, wraz z nią, posłuszeństwa należnego królom. W tym celu ustanowiono, jako prawo człowieka
w społeczeństwie, tę wolność absolutną, która nie tylko zapewnia prawo nieingerowania w czyjeś poglądy
religijne, ale ponadto przyznaje swobodę bezkarnego myślenia, mówienia, pisania, a nawet drukowania
w sprawach religijnych wszystkiego, co najbardziej nieskrępowana wyobraz
nia może podsunąć.
Skandaliczne prawo, które niemniej jednak zgromadzeniu wydawało się być skutkiem naturalnej równości
i wolności wszystkich ludzi. Ale cóż może być bardziej bezsensownego, niż ustanowienie tej równości
między ludz
mi i tej nieskrępowanej wolności, która zdaje się hamować działanie rozumu, najcenniejszego
daru natury danego człowiekowi, i jedynej rzeczy, która odróżnia go od zwierząt?