WYNIK NEGOCJACJI POLSKI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ W ZAKRESIE POLITYKI TRANSPORTOWEJ


Transport drogowy

Polska zgodziła się na zastosowanie okresu przejściowego dla polskich przewoźników samochodowych. Rynek transportu drogowego Unii Europejskiej będzie zamknięty przez 3 lata dla przewozów kabotażowych rzeczy (tj. przewozów wykonywanych pojazdami zarejestrowanymi w innym państwie między dwiema miejscowościami położonymi w jednym państwie). Okres ten będzie trwał 3 lata, licząc od dnia akcesji, i może być przedłużony o kolejne dwa. Rynek przewozu towarów wewnątrz państw członkowskich UE ma zostać zamknięty także dla przyszłych członków UE, dzięki czemu polski rynek przewozowy będzie chroniony przed konkurencją ze strony tańszych przewoźników, np. z państw bałtyckich.
Wynikiem przyjętego rozwiązania nie będzie ograniczenie możliwości dokonywania przez polskich przewoźników drogowych przewozów kabotażowych pomiędzy państwami członkowskimi UE, ponieważ prawo UE nie traktuje tego rodzaju przewozów jako kabotażu wewnątrz wspólnotowego.
Dokumentem uprawniającym do wykonywania takich przewozów zarobkowo będzie wyłącznie licencja Wspólnoty na międzynarodowy transport drogowy rzeczy, wydana przez polskie władze. Licencję taką będzie mógł otrzymać każdy przewoźnik, który posiada licencję wydaną na podstawie przepisów ustawy, z 2001 r. o transporcie drogowym. Polskie władze wydawać też będą licencję Wspólnoty na międzynarodowy zarobkowy transport osób.
Nie będzie żadnych ilościowych ograniczeń w udzielaniu licencji, jak również wydawaniu wypisów na pojazdy.
Niezarobkowy międzynarodowy transport drogowy rzeczy (transport na potrzeby własne), po akcesji do UE będzie się odbywał bez potrzeby uzyskiwania zezwoleń zagranicznych na przewozy na rynku Wspólnoty. W przypadku stwierdzenia, że transport ten nie spełnia warunków określonych w przepisach dla przewozów na potrzeby własne, przewoźnik podlegać będzie karom obowiązującym w danym państwie członkowskim, w tym - w Polsce.


Infrastruktura drogowa

Ze względu na dostęp polskich dróg dla pojazdów najcięższych, Polska uzyskała najdłuższy (do końca 2010 r.) z okresów przejściowych. Dopuszczalny w dyrektywie UE (96/53) maksymalny nacisk na oś pojazdu wynosi 11,5 tony, tymczasem polska sieć drogowa z trudem wytrzymuje dopuszczalne w Polsce maksymalne naciski w wielkości 10 ton na pojedynczą oś pojazdu. Przyjęte przez UE warunki okresu przejściowego obejmują udostępnienie ściśle określonych tras przejazdów, które obejmują podstawowe szlaki komunikacyjne wschód-zachód i północ-południe. Trasy te ( o długości około 4 300 km) umożliwią przejazd międzynarodowym przewoźników drogowych przez nasz kraj.
Sieć ta będzie w przyszłości rozszerzeniem europejskiej drogowej sieci transportowej. W związku z tym planowane są inwestycje infrastrukturalne przy znaczącym wsparciu finansowym UE.
Wynegocjowane z UE rozwiązanie dotyczące przejazdów najcięższych pojazdów ciężarowych przez Polskę obejmuje zgodę UE na pobieranie dodatkowej opłaty do końca roku 2008. Opłaty te będą obowiązywały na odcinkach niedostosowanych do obowiązujących w UE nacisków na oś i będą dotyczyć na zasadach równoprawności także polskich przewoźników (z dokonanych analiz wynika jednak, że większość polskiego taboru nie przekracza dopuszczalnych progów naciskowych). Począwszy od początku roku 2009 opłaty za przejazd po odcinkach dróg niedostosowanych nie będą pobierane, jednak przez dwa kolejne lata obowiązywać będą ograniczenia, co do poruszania się ponadgabarytowych pojazdów (przekraczających 10t nacisku na oś) po wyznaczonej sieci drogowej.
Okres przejściowy wykorzystany będzie na rozwinięcie programu modernizacji i przebudowy polskiej sieci drogowej, uwzględniając także pełne wykorzystanie środków wspólnotowych pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.
Transport osób

Przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym zostaną - na zasadach wzajemności - w pełni zliberalizowane. Będzie swoboda wykonywania przewozów zarówno w relacjach dwustronnych, w tranzycie, wewnątrz Wspólnoty, jak i kabotażowych.
Do wykonywania zarobkowego międzynarodowego transportu drogowego osób wymagana będzie licencja Wspólnoty (udzielona na takich samych zasadach, jak licencja dla przewozów rzeczy), a w przewozach regularnych i regularnych specjalnych - dodatkowo odpowiednie zezwolenie.
Przewozy okazjonalne (w tym - kabotażowe) i wahadłowe - poza licencją - będą wymagały formularza jazdy.
Międzynarodowy transport drogowy osób na potrzeby własne wykonywany będzie na podstawie odpowiedniego zaświadczenia wydanego przez organy polskie.
Przewozy osób w relacjach z państwami nie-członkowskimi UE odbywać się będą - jak dotychczas - na podstawie umów bilateralnych o międzynarodowych przewozach drogowych.


Transport kolejowy

Polska uzyskała 3 letni okres przejściowy ( do końca 2006 roku) związany z ograniczeniem dostępu dla wspólnotowych przedsiębiorstw kolejowych do polskiego rynku. Polska zabiegała o taki okres, aby:
• dokończyć procesy przekształceniowe krajowego kolejnictwa
• poprawić konkurencyjność polskich przewoźników.
Wynegocjowany przez Polskę okres przejściowy pozwoli na dokończenie przemian związanych z restrukturyzacją i procesami przekształceń własnościowych narodowego przewoźnika PKP S.A. oraz na stopniowe przystosowanie polskich przewoźników kolejowych do zaistnienia w warunkach ostrej konkurencji w momencie pełnej liberalizacji przewozów towarowych w UE, przewidzianej z początkiem 2008 roku.
W ciągu okresu przejściowego licencjonowani przewoźnicy kolejowi z Unii Europejskiej będą mieli ograniczony dostęp do Transeuropejskiej Sieci Towarowej – TERFN - obejmującej główne szlaki kolejowe służące międzynarodowym przewozom kolejowym). Pozostawia to co najmniej 80% wykorzystania polskim przedsiębiorstwom kolejowym przy ogólnej rocznej zdolności przepustowej. Pełen dostęp do całej sieci TERFN na terenie Polski dla wszystkich wspólnotowych przedsiębiorstw kolejowych zostanie przyznany dopiero po zakończeniu okresu przejściowego, to jest od początku 2007 roku.
W wyniku kompromisu z UE - przyjęte w negocjacjach rozwiązanie zakłada, że Polska przyzna międzynarodowym ugrupowaniom kolejowym (oraz przedsiębiorstwom kolejowym wykonującym międzynarodowe przewozy kombinowane) dostęp do polskiej sieci kolejowej w celach dokonywania przewozów międzynarodowych i tranzytu - opartych na równoprawnych zasadach.


Transport lotniczy

Polska uzyskała w negocjacjach z UE warunki pozwalające na przyjęcie całości zobowiązań i uprawnień wynikających ze wspólnotowego prawa lotniczego. Oznacza to, że z datą członkostwa w UE stworzone zostaną przez Polskę pełne warunki prawne i instytucjonalne dla stosowania rozwiązań przewidzianych Rozporządzeniami Rady UE, których zapisy wprowadzają zasadę wzajemności między państwami członkowskimi.
Jednocześnie Polska zapewniła Unię, że dostosowanie prawne i instytucjonalne do wymogów wspólnotowych osiągnięte zostanie wraz z wejściem w życie ustawy „Prawo lotnicze.
Osiągnięty w obszarze lotnictwa wynik negocjacyjny daje polskim przewoźnikom lotniczym korzystne warunki do przygotowania się do czekających ich zaostrzonej konkurencji na rynku UE po dacie członkostwa.