Bezprzewodowy regulatorJ E K T Y
P R O temperatury
Bezprzewodowy regulator
temperatury, część 1
AVT-5094
Powszechnie dostÍpne
radiowe moduły nadawczo-
odbiorcze umołliwiają
stosowanie Å‚Ä…czy
bezprzewodowych w coraz
bardziej ìprzyziemnychî
aplikacjach. Do niedawna
bardzo ìudrutowioneî byÅ‚y
Opis takiego termostatu przed-
układy do regulacji
Układ kontrolujący temperatu- stawiono w artykule. Ma on wbu-
temperatury. Do niedawna, bo
rÍ moÅ‚na wykonaĘ w rÛÅ‚ny spo- dowany zegar, a wiÍc moÅ‚liwe
w prezentowanym projekcie
sÛb. jest kontrolowanie rÛÅ‚nej tempe-
proponujemy zastosowanie Najprostszy, elektromechanicz- ratury dla dnia i dla nocy. Pora
bezprzewodowego modułu ny jest stosowany na przykład dnia jest definiowana przez ułyt-
w Å‚elazku. Jest wykonany z bime- kownika przez podanie poczÄ…tko-
wykonawczego.
talu, ktÛry pod wpÅ‚ywem tempe- wej i koÒcowej godziny, pora no-
Rekomendacje: układ mołe
ratury odksztaÅ‚ca siÍ i zwiera lub cy jest automatycznie obliczana
zastąpiĘ przestarzałe
rozwiera styk. przez mikrokontroler.
regulatory temperatury
KolejnÄ… grupÄ… stanowiÄ… termo- Pomiar temperatury odbywa siÍ
z wyjÅ›ciami przekaünikowymi.
regulatory elektroniczne. Tempe- z rozdzielczością 0,1oC, a tempera-
Mołe byĘ z powodzeniem
ratura jest regulowana za pomocą tura zadana mołe byĘ ustawiana
stosowany do sterowania
potencjometru, a komparator ter- z dokładnością 1oC w zakresie od
ogrzewaniem elektrycznym lub
mostatu porÛwnuje wartośĘ zada- 0oC do 99oC.
wodnym w domach.
nÄ… z napiÍciem na czujniku tem- OprÛcz regulacji automatycznej
peratury i w zaleÅ‚noÅ›ci od rÛÅ‚nicy jest moÅ‚liwa praca rÍczna. W tym
tych napiÍĘ steruje ukÅ‚adem wy- trybie termostat nie reaguje na
konawczym w postaci triaka lub zmiany temperatury, a zmiana sta-
przekaünika. nu przekaünika (wÅ‚Ä…czenie/wyÅ‚Ä…-
Najbardziej zaawansowane czenie) jest wykonywane za po-
konstrukcyjnie, ale jednocześnie mocą jednego klawisza.
dajÄ…ce najwiÍksze moÅ‚liwoÅ›ci, sÄ… UkÅ‚ad sterowania zostaÅ‚ od-
termostaty sterowane przez mik- dzielony od układu wykonaw-
roprocesor. UmoÅ‚liwiajÄ… one re- czego, dziÍki czemu obsÅ‚uga ste-
gulowanie temperatury zgodnie rownika jest całkowicie bezpiecz-
z potrzebami ułytkownika - war- na, gdył jest on zasilany bez-
tośĘ kontrolowanej temperatury piecznym napiÍciem rÛwnym 12
moÅ‚e byĘ automatycznie zmienia- V. Do komunikacji miÍdzy mo-
na w zaleÅ‚noÅ›ci od pory dnia, duÅ‚ami zastosowano transmisjÍ
daty itp. radiowÄ…. Uzyskano w ten sposÛb
Elektronika Praktyczna 1/2003
31
Bezprzewodowy regulator temperatury
Rys. 1. Schemat elektryczny modułu sterownika regulatora
pełne odizolowanie układu ste- Opis i zasada działania OSC2) zostały wykorzystane do
rującego od układu wykonawcze- Na rys. 1. przedstawiono sche- sterowania wyświetlaczem LCD.
go. UmoÅ‚liwia to rÛwnieÅ‚ do- mat elektryczny moduÅ‚u sterujÄ…- TakÅ‚e wyprowadzenie zerowania
wolne umiejscowienie obydwu cego. GÅ‚Ûwnym elementem jest MCLR nie sÅ‚uÅ‚y do zerowania
ukÅ‚adÛw. Rozdzielenie ukÅ‚adu mikroprocesor PIC16F628 zawie- procesora, lecz do obsÅ‚ugi klawia-
sterujÄ…cego i wykonawczego rajÄ…cy 2 ksÅ‚Ûw pamiÍci programu, tury. Takie wykorzystanie tych
umoÅ‚liwia usytuowanie czujnika 128 B pamiÍci EEPROM, 224 B wyprowadzeÒ jest moÅ‚liwe dziÍki
temperatury w dowolnym miejs- pamiÍci RAM. Pracuje on w dośĘ moÅ‚liwoÅ›ci bardzo elastycznego
cu pomieszczenia i osiÄ…gniecie nietypowej konfiguracji, gdyÅ‚ wy- konfigurowania wyprowadzeÒ pro-
łądanej temperatury właśnie prowadzenia słułące do dołącze- cesora. Niemal kałde jego wypro-
w tym miejscu spowoduje wyłą- nia rezonatora kwarcowego (OSC1, wadzenie, w zalełności od po-
czenie grzejnika.
Układ mołe takłe sterowaĘ
pompÄ… centralnego ogrzewania.
W tym przypadku sterownik jest
umieszczony w pomieszczeniu,
a układ wykonawczy przy piecu
centralnego ogrzewania. W zaleł-
ności od temperatury termoregu-
lator mołe załączaĘ lub wyłączaĘ
pompÍ wspomagajÄ…cÄ… obieg wody.
Zastosowany przekaünik
w układzie wykonawczym umoł-
liwia zaÅ‚Ä…czanie prÄ…du o natÍÅ‚eniu
do 16 A, co daje moc rzÍdu
3,5 kW. Jest to wiÍc wartośĘ wy-
starczajÄ…ca dla sterowania rÛÅ‚ny-
mi typami grzejnikÛw.
Rys. 2. Budowa wewnętrzna timera TMR1
Elektronika Praktyczna 1/2003
32
Bezprzewodowy regulator temperatury
Rys. 3. Schemat elektryczny modułu wykonawczego
trzeb, mołe pełniĘ kilka funkcji. datna przy zasilaniu bateryjnym. jący jest generowany, gdy na-
I tak wyprowadzenia oscylatora W czasie wykonywania nieskom- piÍcie zasilajÄ…ce obniÅ‚y siÍ poni-
(OSC1, OSC2) mogą byĘ ułyte plikowanych operacji układ mołe łej wartości około 4 V. Takłe po
jako standardowe linie wejÅ›cia- pracowaĘ z mniejszÄ… prÍdkoÅ›ciÄ…, wÅ‚Ä…czeniu zasilania mikrokontro-
wyjÅ›cia. W tym przypadku sygnaÅ‚ a w czasie ìpowaÅ‚niejszychî ope- ler rozpocznie pracÍ dopiero przy
zegarowy jest wytwarzany przez racji moÅ‚na przyÅ›pieszyĘ proce- napiÍciu zasilajÄ…cym o wartoÅ›ci
wewnÍtrzny generator RC. CzÍstot- sor, aby skrÛciĘ czas wykonania wyÅ‚szej od 4V. DziÍki tym zabie-
liwośĘ tego generatora moÅ‚e wy- zadania. gom uzyskuje siÍ dodatkowe trzy
nosiĘ 4 MHz lub 37 kHz, w zaleł- Wyprowadzenie MCLR mołe wyprowadzenia procesora. Stosu-
noÅ›ci od stanu bitu OSCF w re- peÅ‚niĘ funkcjÍ zewnÍtrznego wej- jÄ…c mikrokontroler w obudowie
jestrze PCON (szczegÛÅ‚y w nocie Å›cia zerujÄ…cego. WÛwczas podanie 18-nÛÅ‚kowej, mamy do dyspozycji
aplikacyjnej dostÍpnej na stronie stanu 0 powoduje zerowanie pro- dwa peÅ‚ne porty oÅ›miobitowe,
www.microchip.com). JeÅ›li bit ten cesora. Do tego wyprowadzenia czyli 16 wyprowadzeÒ I/O.
jest ustawiony, to czÍstotliwośĘ jest rÛwnieÅ‚ doprowadzane napiÍ- WewnÍtrzny generator RC nie
wynosi około 4 MHz, w przeciw- cie programujące podczas progra- generuje sygnału o bardzo stabil-
nym przypadku wewnÍtrzny gene- mowania. Wyprowadzenie to mo- nej czÍstotliwoÅ›ci, co jest wyma-
rator pracuje z czÍstotliwoÅ›ciÄ… wy- Å‚e byĘ takÅ‚e uÅ‚yte jako standar- gane do precyzyjnego odliczania
noszÄ…cÄ… okoÅ‚o 37 kHz. dowe wejÅ›cie. SposÛb wykorzys- czasu. Dlatego do pracy zegara
WaÅ‚nÄ… zaletÄ… jest moÅ‚liwośĘ tania tego wejÅ›cia ustala siÍ pod- wykorzystano zewnÍtrzny rezona-
dokonania zmiany czÍstotliwoÅ›ci czas programowania. JeÅ›li wypro- tor kwarcowy. Jego czÍstotliwośĘ,
taktowania podczas pracy mikro- wadzenie to jest wykorzystane jak i sposÛb podÅ‚Ä…czenia jest nie-
kontrolera, dziÍki czemu oprogra- jako wejÅ›cie, to sygnaÅ‚ MCLR jest typowy, ale dziÍki kolejnym udo-
mowanie moÅ‚e regulowaĘ czÍsto- wewnÍtrznie podciÄ…gany do plusa godnieniom oferowanym przez za-
tliwośĘ generatora, a co za tym zasilania, a sygnał zerujący jest stosowany mikrokontroler, pomiar
idzie wartośĘ pobieranego prÄ…du. generowany przez wewnÍtrzny czasu odbywa siÍ w bardzo prosty
Funkcja ta jest szczegÛlnie przy- moduÅ‚. WewnÍtrzny sygnaÅ‚ zeru- sposÛb.
Elektronika Praktyczna 1/2003
33
Bezprzewodowy regulator temperatury
Bezprzewodowy regulator temperatury
tu RA4 i RA5 wymagają zasto- jest wysyłany tylko wtedy, gdy na
sowania zewnÍtrznych rezysto- wejÅ›ciu TE panuje poziom niski.
rÛw podciÄ…gajÄ…cych. Klawisze Do zasilania ukÅ‚adÛw moduÅ‚u
podłączone do portu RB nie sterującego zastosowano stabiliza-
wymagajÄ… takich rezystorÛw, tor typu LM78L05 o wydajnoÅ›ci
gdyÅ‚ port ten ma wewnÍtrzne prÄ…dowej 100 mA oraz konden-
rezystory pull-up. satory wygÅ‚adzajÄ…ce napiÍcie
Pomiar temperatury jest doko- C1...C4. W celu zabezpieczenia
nywany przez specjalizowany układu przed nieprawidłową po-
czujnik pÛÅ‚przewodnikowy laryzacjÄ… napiÍcia zasilajÄ…cego za-
DS1820, dziÍki czemu wartoÅ›ci stosowano diodÍ D1.
zmierzonej temperatury sÄ… odczy- Na rys. 3 przedstawiono sche-
tywane przez procesor (w postaci mat modułu wykonawczego ter-
cyfrowej) za pomocÄ… jednoprze- moregulatora. SkÅ‚ada siÍ on z od-
wodowej magistrali 1-Wire. biornika radiowego, dekodera, za-
UkÅ‚ad DS1820 umoÅ‚liwia po- silacza oraz przekaünika wyko-
Do odliczania odcinkÛw jedno- miar temperatury z rozdzielczoÅ›- nawczego.
sekundowych potrzebnych do pra- ciÄ… 0,5oC, jednakÅ‚e udostÍpnia on Odbiornik radiowy RR3 odbie-
cy zegara wykorzystano timer rejestry pomocnicze wykorzysty- ra sygnały radiowe i przetwarza je
TMR1. Jego schemat blokowy wane w czasie pomiaru tempera- do postaci cyfrowej. Sygnał cyf-
przedstawiono na rys. 2. Timer tury, dziÍki ktÛrym poprzez wy- rowy jest nastÍpnie podawany na
skÅ‚ada siÍ z 16-bitowego licznika konanie odpowiednich obliczeÒ wejÅ›cie DIN ukÅ‚adu dekodera US1.
oraz 3-bitowego preskalera, dziÍki moÅ‚liwe jest uzyskanie rozdziel- W przypadku pojawienia siÍ da-
czemu maksymalna liczba zlicza- czości 0,1oC. W regulatorze ta nych (adresu) zgodnych z zapro-
nych impulsÛw wynosi 524288 wÅ‚aÅ›ciwośĘ zostaÅ‚a wykorzystana. gramowanym kodem ustawionym
(65536*TMR1L i TMR1H*8(pre- Do komunikacji z modułem wy- za pomocą wejśĘ adresowych,
skaler)=524288). Timer TMR1 konawczym zastosowano hybrydo- układ HT-12D przepisuje odebra-
umoÅ‚liwia zliczanie wewnÍ- wy nadajnik radiowy o czÍstotli- ne dane na wyjÅ›cia D1...D4. Stany
trznych impulsÛw oscylatora, jak woÅ›ci 433 MHz. Nadajnik ten jest wyjśĘ D1...D4 sÄ… zatrzaskiwane
rÛwnieÅ‚ impulsy doprowadzone zasilany napiÍciem wyÅ‚szym niÅ‚ i mogÄ… byĘ zmienione dopiero po
do wejÅ›cia T1CKI. Timer TMR1 pozostaÅ‚e ukÅ‚ady, gdyÅ‚ najwiÍkszÄ… wysÅ‚aniu przez nadajnik innych
jest wyposaÅ‚ony w wewnÍtrzny moc emitowanego sygnaÅ‚u uzys- danych. Zanik transmisji nadajni-
oscylator umoÅ‚liwiajÄ…cy doÅ‚Ä…cze- kuje przy napiÍciu zasilania rÛw- ka nie powoduje zmiany stanÛw
nie do niego zewnÍtrznego rezo- nym okoÅ‚o 12 V, maksymalnie tych wyjśĘ.
natora kwarcowego. Rezonator 14 V. Aby ograniczyĘ wpływ za- W układzie generatora potrzeb-
kwarcowy jest doÅ‚Ä…czany do wy- kÅ‚ÛceÒ na transmitowane sygnaÅ‚y, nego do pracy ukÅ‚adu dekodera
prowadzeÒ portu RB6 i RB7. DziÍ- sÄ… one kodowane za pomocÄ… zastosowano rezystor R3. Z wyj-
ki temu mołna utworzyĘ stabilny układu US2. Układ ten koduje ścia D1 sygnał jest kierowany na
generator, niezaleÅ‚ny od genera- wysyÅ‚ane dane pochodzÄ…ce bazÍ tranzystora T1. JeÅ›li na tym
tora ìnapÍdzajÄ…cegoî procesor. z wejśĘ adresowych A0...A8 oraz wyjÅ›ciu wystÍpuje poziom wyso-
Ta moÅ‚liwośĘ timera zostaÅ‚a z wejśĘ danych D1...D4. UkÅ‚ad ki, to przekaünik jest zaÅ‚Ä…czony
wykorzystana w przedstawionym HT-12E posiada wejÅ›cie zezwole- i podawane jest napiÍcie 220 V na
ukÅ‚adzie. Do wyprowadzeÒ oscy- nia na nadawanie TE. Podanie na zÅ‚Ä…cze CON1. W przeciwnym przy-
latora timera TMR1 zostaÅ‚ doÅ‚Ä…- to wejÅ›cie zera logicznego powo- padku styki przekaünika sÄ… roz-
czony rezonator kwarcowy o czÍs- duje, Å‚e dane sÄ… wysyÅ‚ane do warte. Dioda D1 zabezpiecza tran-
totliwoÅ›ci rÛwnej 32,768kHz. Ti- nadajnika radiowego. W zaleÅ‚noÅ›- zystor przed uszkodzeniem wyso-
mer TMR1 dzieli tÍ czÍstotliwośĘ ci od tego czy przekaünik w mo- kim napiÍciem indukowanym
przez 32768 i w efekcie przerwa- dule wykonawczym ma byĘ wÅ‚Ä…- w cewce przekaünika w momencie
nia są generowane dokładnie co czony, czy wyłączony, na wejście jego wyłączania, zaś dioda świe-
jednÄ… sekundÍ. Procedura odlicza- danych D1 ukÅ‚adu kodera jest cÄ…ca sygnalizuje stan przekaünika
nia polega jedynie na zliczaniu podawany odpowiedni stan, ktÛry - jeÅ›li jest zaÅ‚Ä…czony, to Å›wieci.
sekund, minut i godzin.
Do wyÅ›wietlania komunikatÛw
oraz wartości nastawianych para-
metrÛw zastosowano wyÅ›wietlacz
alfanumeryczny o organizacji 1*16
znakÛw. WyÅ›wietlacz jest obsÅ‚u-
giwany w trybie czterobitowym,
co jest podyktowane małą liczbą
dostÍpnych wyprowadzeÒ proce-
sora sterujÄ…cego.
Obsługa jest dokonywana za
pomocÄ… czterech klawiszy
Rys. 4. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej układu
SW1...SW4. Wyprowadzenia por-
sterujÄ…cego
Elektronika Praktyczna 1/2003
34
Bezprzewodowy regulator temperatury
konieczne bÍdzie przedÅ‚uÅ‚enie
WYKAZ ELEMENTÓW
klawiszy SW1...SW4, aby były
Moduł sterownika
wyłsze od zamontowanego wy-
Rezystory
świetlacza.
R1: 680k&!
Jełeli jednak jesteśmy pew-
R2: 4,7k&!
ni jakości montału, wygodniej
jest wlutowaĘ wyświetlacz bez- R3, R4: 47k&!
poÅ›rednio w pÅ‚ytkÍ. Wtedy P1: potencjometr montażowy 10k&!
przyciski bÍdÄ… wystawaÅ‚y nad Kondensatory
wyświetlacz, umołliwiając
C1, C4: 100µF/16V
swobodny montał w obudo-
C2, C3: 100nF
wie. Wejścia kodujące A0...A7
C5, C6: 30pF
układu US2 naleły zewrzeĘ do
Półprzewodniki
masy lub do plusa zasilania,
D1: 1N5817
ustalajÄ…c w ten sposÛb jego
US1: PIC16F628 zaprogramowany
kod.
US2: HT-12E
Jeśli wszystkie elementy zo-
US3: DS1820
stały wlutowane, to mołemy
US4: LM78L05
uruchomiĘ sterownik. W tym
Rys. 5. Rozmieszczenie elementów
Różne
na płytce drukowanej układu celu naleły włołyĘ układy
CON1: ARK2(3,5mm)
wykonawczego
scalone w podstawki, a do złą-
SW1...SW4: mikrowłącznik h=10mm
cza CON1 doprowadziĘ napiÍ-
Q1: nadajnik radiowy RT1
Układ jest zasilany z sieci cie zasilania o wartości około 12V.
Wyświetlacz alfanumeryczny LCD
220 V. Do obniÅ‚enia tego napiÍcia Po wÅ‚Ä…czeniu zasilania na wy-
16*1A (STC1C16DRG_
zastosowano transformator TR1. Å›wietlaczu pojawi siÍ czas oraz
X1: 32,768kHz
Z wyjścia tego transformatora na- temperatura, przykładowy wygląd
piÍcie przemienne jest podawane wyÅ›wietlacza jest nastÍpujÄ…cy:
na mostek prostowniczy MG. Kon- Moduł wykonawczy
densatory C1 i C2 filtrujÄ… napiÍ- Rezystory
cie. NapiÍcie o wartoÅ›ci okoÅ‚o MontaÅ‚ ukÅ‚adu wykonawczego
R1: 1,5k&!
12 V jest wykorzystane do zasi- (schemat montałowy pokazano na
R2, R4: 4,7k&!
lania cewki przekaünika P. Na- rys. 5) wykonujemy tak samo jak
R3: 47k&!
piÍcie to jest rÛwnieÅ‚ podawane w przypadku pÅ‚ytki sterownika.
Kondensatory
na wejście stabilizatora US2. Na W zalełności od spodziewanego
C1: 1000µF/16V
wyjściu stabilizatora otrzymujemy obciąłenia naleły zastosowaĘ od-
C2, C3, C6: 100nF
napiÍcie o wartoÅ›ci 5 V niezbÍdne powiedni bezpiecznik. Dla duÅ‚ych
C4, C5: 100µF/16V
do pracy dekodera US1 oraz od- mocy pobieranych przez odbior-
Półprzewodniki
biornika radiowego. nik wszystkie połączenia ściełek
D1: 1N4007
pomiÍdzy zÅ‚Ä…czami CON1 i CON2
D2: dioda LED 5mm czerwona
MontaÅ‚ i uruchomienie oraz stykami przekaünika naleÅ‚y
US1: HT-12D
Montał rozpoczynamy od płyt- wzmocniĘ poprzez dolutowanie
US2: LM7805
ki sterownika (schemat montało- do nich drutu miedzianego o śred-
Różne
wy pokazano na rys. 4), montując nicy około 1mm, co pozwoli
CON1, CON2: ARK2(5mm)
najpierw rezystory, nastÍpnie pod- uniknąĘ przepalenia Å›cieÅ‚ek przy
B1: bezpiecznik
stawki pod układy scalone. W ko- dułych prądach. Płytka modułu
lejnym etapie montujemy nadaj- wykonawczego została dopasowa- Gniazdo bezpiecznika do druku
nik radiowy i kondensatory. W ce- na do obudowy typu Z27, ktÛra ModuÅ‚ radiowy - odbiornik RR3
lu zmniejszenia wysokoÅ›ci pÅ‚ytki jest wyposaÅ‚ona we wtyczkÍ oraz
Transformator TS2/15
kondensatory elektrolityczne moł- gniazdo 220V, co umołliwia wy-
na zamontowaĘ na lełąco. Przy- godne podłączenie odbiornika. Ze naleły przylutowaĘ odcinek prze-
ciski SW1...SW4 oraz wyÅ›wietlacz wzglÍdu na stycznośĘ ukÅ‚adu z na- wodu o dÅ‚ugoÅ›ci okoÅ‚o 10cm, ktÛ-
LCD montujemy od strony luto- piÍciem 220 V naleÅ‚y zachowaĘ ry bÍdzie peÅ‚niÅ‚ rolÍ anteny od-
wania. WyÅ›wietlacz moÅ‚na wlu- szczegÛlnÄ… ostroÅ‚nośĘ, zarÛwno biorczej. Oprogramowanie steru-
towaĘ dwojako: jeśli nie mamy w czasie montału, jak i ułytkowa- jące termoregulatorem przedstawi-
pewnoÅ›ci, czy wszystkie elementy nia. JeÅ›li wszystkie elementy zo- my za miesiÄ…c, w drugiej czÍÅ›ci
zostały zamontowane prawidłowo, stały wlutowane, to naleły jeszcze artykułu.
bezpieczniej bÍdzie zastosowaĘ ustaliĘ kod odbiornika. W tym Krzysztof PÅ‚awsiuk, AVT
gniazdo goldpin 1x16, co umoł- celu na wejściach kodujących [e-mail]
liwi swobodny demontał wyświet- A0...A7, naleły ustawiĘ odpo-
lacza LCD i dostÍp do pÛl lutow- wiednie stany, zwierajÄ…c je do Wzory pÅ‚ytek drukowanych w for-
niczych w przypadku nieprawi- masy lub plusa. Ustawione stany macie PDF sÄ… dostÍpne w Internecie
dÅ‚owego montaÅ‚u elementÛw. muszÄ… byĘ identyczne jak w mo- pod adresem: http://www.ep.com.pl/
W tym przypadku po umieszcze- dule nadajnika. Do punktu lutow- ?pdf/styczen03.htm oraz na płycie
niu całego układu w obudowie niczego oznaczonego jako Antena CD-EP1/2003B w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 1/2003
35
Bezprzewodowy regulatorJ E K T Y
P R O temperatury
Bezprzewodowy regulator
temperatury, część 2
AVT-5094
Powszechnie dostÍpne
radiowe moduły nadawczo-
odbiorcze umołliwiają
stosowanie Å‚Ä…czy
bezprzewodowych takłe
w ìprzyziemnychî aplikacjach.
JednÄ… z nich jest zdalna
regulacja temperatury.
W tym celu wybieramy opcjÍ Czas
W prezentowanym projekcie
Programowanie i obsługa i zatwierdzamy klawiszem OK. Na
zastosowano do tego celu
Po wÅ‚Ä…czeniu zasilania na wy- wyÅ›wietlaczu pojawi siÍ napis:
bezprzewodowy moduł
Å›wietlaczu pojawi siÍ nastÍpujÄ…cy
wykonawczy.
napis:
W drugiej czÍÅ›ci artykuÅ‚u
Pozycja minut zastanie pod-
opisujemy programowanie tego
kreślona, sygnalizując, łe wszel-
regulatora.
WartośĘ temperatury bÍdzie kie operacje dotyczÄ… wÅ‚aÅ›nie tego
Rekomendacje: układ mołe
z pewnością inna, ale format wy- parametru. Przy nastawie czasu
zastąpiĘ przestarzałe
Å›wietlania bÍdzie wÅ‚aÅ›nie taki. moÅ‚emy zmieniĘ jedynie minuty
regulatory temperatury Menu programowania skÅ‚ada siÍ i godziny, sekundy sÄ… automatycz-
z trzech procedur, sposÛb progra- nie zerowane w momencie zapisu
z wyjÅ›ciami przekaünikowymi.
mowania poszczegÛlnych paramet- nowego czasu. Cyfry umieszczone
Mołe byĘ z powodzeniem
rÛw jest przedstawiony poniÅ‚ej. po dwukropku wskazujÄ… wartośĘ
stosowany do sterowania
minut, a litery gg wskazujÄ…, Å‚e na
ogrzewaniem elektrycznym lub
1. Programowanie czasu tej pozycji bÍdÄ… ustawiane godzi-
wodnym w domach.
Aby wejśĘ w opcje programo- ny. Ale na początek zmieniamy
wania naleły nacisnąĘ klawisz wartośĘ minut poprzez naciskanie
OK na około 3 sekundy, po tym klawisza UP lub DOWN, po usta-
czasie wykonywana jest procedura wieniu odpowiedniej liczby minut
zmiany parametrÛw. Pierwszym naciskamy klawisz OK. W tym
domyślnym parametrem jest zmia- momencie zamiast liter gg zosta-
na czasu, na wyświetlaczu pojawi nie wyświetlona liczba go-
siÍ napis: dzin(rÛwnieÅ‚ podkreÅ›lona).
Aby zatwierdziĘ wybÛr ponow- Tak samo jak w przypadku
nie naciskamy klawisz OK. W do- ustawiania minut klawiszami UP
wolnej chwili mołemy wyjśĘ i DOWN zmieniamy wartośĘ go-
z menu naciskajÄ…c klawisz ESC. dzin i zatwierdzamy klawiszem
Klawiszami UP i DOWN mołemy OK. Ustawiony czas zostanie za-
poruszaĘ siÍ po opcjach, czyli: pisany jako nowa wartośĘ minut
Czas, Temperatura, zmiana go- i godzin, a na wyświetlaczu poja-
dzin dnia i nocy. wi siÍ napis:
Zawsze przy pierwszym uru-
chomieniu naleły ustawiĘ czas.
Elektronika Praktyczna 2/2003
43
Bezprzewodowy regulator temperatury
Zegar pracuje z nowymi nasta- ne zmiany parametrÛw rÛwnieÅ‚ sÄ… i nocy zostanÄ… zapisane w pamiÍci
wami czasu, a program gÅ‚Ûwny po- realizowane na zastÍpczych komÛr- i jak w przypadku innych regulowa-
wrÛci do menu wyboru regulowa- kach. Jednak po potwierdzeniu nych parametrÛw zostanÄ… nie zmie-
nych parametrÛw. W dowolnej zmian klawiszem OK, nowe wartoÅ›- nione nawet po wyÅ‚Ä…czeniu zasilania.
chwili ustawianie czasu mołna citemperaturzostajązapisane w we- Po zapisaniu wszystkich paramet-
przerwaĘ naciskajÄ…c klawisz ESC, wnÍtrznej nieulotnej pamiÍci proce- rÛw termostat jest gotowy do pracy.
a wykonane zmiany minut, czy sora i pozostają tam nawet po wy- Na wyświetlaczu jest wyświetlana
godzin nie zostaną zapisane, gdył łączeniu zasilania, jedynie ponowne aktualna godzina, na biełąco mierzo-
wszystkie zmiany wartości czasu programowanie temperatury mołe na temperatura z dokładnością do
dokonywane sÄ… na zastÍpczych zmieniĘ ich wartośĘ. 0,1oC oraz stan przekaünika w mo-
komÛrkach pamiÍci. Dlatego w cza- dule wykonawczym. PrzykÅ‚adowe
sie zmiany parametrÛw czas jest 3. Ustawianie pory dnia i nocy wskazania majÄ… postaĘ:
nadal odliczany, dopiero klawi- Poniewał prezentowany termo-
szem OK dokonujemy przepisania stat umołliwia nadzorowanie nieza-
wartości czasu do właściwych ko- lełnie temperatury dziennej i noc- Na ostatniej pozycji wyświetla-
mÛrek odliczajÄ…cych czas. JeÅ›li nie nej, naleÅ‚y zdefiniowaĘ, jakie godzi- cza jest przedstawiony styk zwarty,
chcemy zapisaĘ wprowadzonych ny bÍdÄ… traktowane jako dzieÒ sygnalizujÄ…cy, Å‚e temperatura mie-
zmian naleÅ‚y nacisnąĘ klawisz ESC, i bÍdzie utrzymywana temperatura rzona jest mniejsza od zaprogramo-
zmiany nie zostaną zapisane, a na dzienna, a jakie jako noc, gdzie wanej i naleły włączyĘ grzejnik, aby
wyÅ›wietlaczu pojawi siÍ napis: bÍdzie utrzymywana temperatura ogrzaĘ pomieszczenie. JeÅ›li tempe-
nocna.Dotego celu słułyprocedura ratura przekroczy wartośĘ nastawio-
wywoÅ‚ywana z menu o nazwie: nÄ…, to nastÄ…pi wyÅ‚Ä…czenie przekaü-
i przechodzimy ponownie do nika w module wykonawczym, wy-
gÅ‚Ûwnego menu zmiany paramet- Å›wietlacz bÍdzie wskazywaÅ‚:
rÛw, bez zapisania Å‚adnych zmian Wybieramy jÄ… w menu zmiany
w aktualnym czasie. parametrÛw i zatwierdzamy klawi-
szem OK, na wyświetlaczu pojawi Styk rozwarty wskazuje, łe
2. Programowanie temperatury siÍ napis: przekaünik jest wyÅ‚Ä…czony. Aby
Prezentowany termostat umoÅ‚li- nie powodowaĘ zbyt czÍstego wÅ‚Ä…-
wia utrzymywanie zadanej tempe- czania i wyÅ‚Ä…czania przekaünika
ratury oddzielnie dla dnia i nocy. cyfra ì7î bÍdzie podkreÅ›lona, klawi- termostat ma histerezÍ. JeÅ›li nasta-
Aby wejśĘ w tryb programowania, szami UP i DOWN ustawiamy od- wiona temperatura ma wartośĘ
w menu programowania klawiszem powiednia godzinÍ od ktÛrej zaczyna 23oC, a temperatura w pomieszcze-
UP lub DOWN wybieramy opcjÍ: siÍ dzieÒ i zatwierdzamy klawiszem niu wynosi 20oC, to nastÍpuje
OK, po tej czynnoÅ›ci przechodzimy zaÅ‚Ä…czenie przekaünika, przekaünik
do ustawienia godziny koÒczÄ…cej ten bÍdzie zaÅ‚Ä…czony do momentu,
i zatwierdzamy klawiszem OK. Na porÍ dnia. W przedstawionym przy- gdy temperatura przekroczy war-
wyÅ›wietlaczu pojawi siÍ napis: kÅ‚adzie dzieÒ bÍdzie traktowany od tośĘ 24oC. Gdyby przekaünik zostaÅ‚
godziny 700 do 1859, od godziny wyÅ‚Ä…czony po osiÄ…gniÍciu tempe-
1900 dla termostatu zapada noc. ratury 23oC, to bardzo szybko
z podkreÅ›lonÄ… wartoÅ›ciÄ… temperatury. Analogicznie noc bÍdzie trwaÅ‚a od temperatura spadÅ‚aby poniÅ‚ej tej
Klawiszami UP lub DOWN ustawia- godziny 1900 do godziny 659, od wartoÅ›ci i przekaünik musiaÅ‚by zo-
my Å‚Ä…danÄ… wartośĘ temperatury 700 jest juÅ‚ dzieÒ. Po zatwierdze- staĘ ponownie zaÅ‚Ä…czony. DziÍki
dziennej w zakresie 0...99oCi zatwier- niu obydwu nastaw klawiszem takiej histerezie przekaünik nie jest
dzamy klawiszem OK. Po tej czyn- OK, na wyÅ›wietlaczu pojawiÄ… siÍ zaÅ‚Ä…czany w przypadku niewielkie-
ności automatycznie przechodzimy godziny dla nocy, wyliczone na go obniłenia temperatury.
doustawianiatemperaturynocnej. Na podstawie ustawionych wcześniej Podobnie jest w przypadku, gdy
wyÅ›wietlaczu pojawi siÍ napis: godzin dla dnia. Dla ustawionych temperatura panujÄ…ca w pomiesz-
godzin dnia od 7 do 19, godziny czeniu jest wiÍksza od nastawio-
dla nocy bÍdÄ… nastÍpujÄ…ce: nej. JeÅ›li nastawiona temperatura
tak jak w przypadku temperatury ma wartośĘ 23oC, a wystÍpujÄ…ca
dziennej klawiszami UP lub w pomieszczeniu 25oC, to przekaü-
DOWN ustawiamy Å‚Ä…dana wartośĘ JeÅ›li poczÄ…tek dnia bÍdzie godzi- nik bÍdzie rozÅ‚Ä…czony, do momen-
temperatury nocnej i zatwierdza- nÄ… pÛüniejszÄ… niÅ‚ koniec, to dzieÒ tu osiÄ…gniÍcia poziomu 22oC.
my klawiszem OK. Na wyÅ›wiet- bÍdzie liczony w godzinach zawie- W dowolnym momencie moÅ‚na
laczu pojawi siÍ napis: rajÄ…cych pomiÍdzy nimi, na przy- sprawdziĘ nastawione temperatury
kÅ‚ad, jeÅ›li dzieÒ bÍdzie siÍ rozpo- dla dnia i nocy bez potrzeby wcho-
czynaÅ‚ o godzinie 800, a koÒczyÅ‚ dzenia w menu programowania.
i program przejdzie do gÅ‚Ûwnego o 700, to dniem bÍdÄ… godziny od 800 W czasie normalnej pracy termosta-
menu nastaw parametrÛw. Tak jak do 2300 i od 000 do 759. W takim tu naciÅ›niecie klawisza UP spowo-
w przypadku ustawiania czasu przypadku noc bÍdzie trwaÅ‚a jedy- duje wyÅ›wietlenie przez czas okoÅ‚o
w dowolnejchwili moÅ‚emy wycofaĘ nie od godziny 700 do 759. dwÛch sekund temperatury dzien-
siÍ z wprowadzonych zmian nacis- Po zatwierdzeniu nastaw klawi- nej, a naciÅ›niÍcie klawisza DOWN
kając klawisz ESC, gdył dokonywa- szem OK, wartości godzin dnia wyświetlenie temperatury nocnej.
Elektronika Praktyczna 2/2003
44
Bezprzewodowy regulator temperatury
OprÛcz automatycznego stero- jego naciÅ›niÍcie zmienia stan prze- przez nadajnik jest wysyÅ‚any kod
wania na podstawie wartoÅ›ci tem- kaünika na przeciwny. JeÅ›li przekaü- ustawiony przy pomocy wejśĘ ad-
peratury, termostat umołliwia nik jest włączony, to wyświetlacz, resowych A0...A7 oraz sygnały wejśĘ
rÍczne sterowanie przekaünikiem bÍdzie wyglÄ…daÅ‚ nastÍpujÄ…co: danych D1...D4 ukÅ‚adu HT-12E.
modułu wykonawczego. Przejścia W zalełności od stanu na wejściu
pomiÍdzy trybem rÍcznym i auto- D1, przekaünik moduÅ‚u wykonaw-
matycznym dokonuje siÍ poprzez Symbol wciÅ›niÍtego klawisza na czego jest zaÅ‚Ä…czany lub wyÅ‚Ä…czany.
naciÅ›niecie klawisza ESC przez ostatniej pozycji wyÅ›wietlacza in- Po upÅ‚ywie dwÛch sekund transmis-
czas okoÅ‚o 3 sekund. JeÅ›li termo- formuje, Å‚e przekaünik jest zaÅ‚Ä…czo- ja radiowa zostaje przerwana, by po
stat znajdowaÅ‚ siÍ w trybie pracy ny. Praca rÍczna umoÅ‚liwia wiÍc okoÅ‚o 10 sekundach zostaÅ‚a ponow-
automatycznej, to naciÅ›niÍcie kla- caÅ‚kowite wyÅ‚Ä…czenie przekaünika nie wÅ‚Ä…czona. DziÍki cyklicznym
wisza ESC spowoduje przejście lub jego włączenie, niezalełnie od wysyłaniu informacji o stanie prze-
do pracy rÍcznej. Ten fakt zosta- temperatury zadanej i mierzonej. kaünika bÅ‚Ä…d powstaÅ‚y na skutek
nie zasygnalizowany na wyÅ›wiet- Aby ponownie powrÛciĘ do pra- zakÅ‚ÛceÒ zostanie po dziesiÍciu se-
laczu w postaci pojawienia siÍ cy automatycznej naleÅ‚y nacisnąĘ kundach skorygowany przez wysÅ‚a-
przycisku zamiast styku na ostat- klawisz ESC na czas wiÍkszy niÅ‚ nie kolejnej informacji o jego stanie.
niej pozycji wyświetlacza: 3 sekundy, na wyświetlaczu zamiast W czasie, gdy termostat pracuje
przycisku pojawi siÍ symbol styku, w trybie rÍcznym wysyÅ‚anie sygna-
informujÄ…cy o pracy automatycznej. Å‚u radiowego nastÍpuje tylko po
JeÅ›li przekaünik jest wyÅ‚Ä…czony, Komunikacja moduÅ‚u sterujÄ…cego naciÅ›niÍciu klawisza OK, ktÛry po-
to bÍdzie wyÅ›wietlany symbol wy- z ukÅ‚adem wykonawczym nie jest woduje zmianÍ stanu przekaünika.
ciÅ›niÍtego przycisku. Od tej pory prowadzonaprzezcaÅ‚yczas,leczjest Krzysztof PÅ‚awsiuk, AVT
termostat jedynie wyÅ›wietla wartośĘ nawiÄ…zywana co dziesiÍĘ sekund. Po [e-mail]
temperatury, lecz nie porÛwnuje jej kaÅ‚dym dziesiÍciosekundowym od-
z nastawioną i nie ma mołliwości cinku czasu na wejście EN układu Wzory płytek drukowanych w for-
automatycznej zmiany stanu prze- US2 (na pÅ‚ytce sterownika) jest macie PDF sÄ… dostÍpne w Internecie
kaünika. Zmiany stanu przekaünika podawane zero przez dwie sekundy. pod adresem: http://www.ep.com.pl/
dokonuje siÍ przez krÛtkotrwaÅ‚e na- Logiczne zero na wejÅ›ciu ìENî ?pdf/luty03.htm oraz na pÅ‚ycie
ciÅ›niÍcie klawisza OK, kaÅ‚dorazowe powoduje uruchomienie transmisji, CD-EP2/2003B w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 2/2003
45