TI-PS-1A
TI-PS-1A
TI-PS-1A
TI-PS-1A
WPROWADZENIE DO
WPROWADZENIE DO
WPROWADZENIE DO
WPROWADZENIE DO
PROGRAMOWANIA
PROGRAMOWANIA
PROGRAMOWANIA
PROGRAMOWANIA
STRUKTURALNEGO W PASCALU
STRUKTURALNEGO W PASCALU
STRUKTURALNEGO W PASCALU
STRUKTURALNEGO W PASCALU
1 PS/TP
002 - PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Pamiętaj : bez matematyki
nie ma informatyki !!!
2 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Algebra Boolea
3 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Wprowadzenie do logiki
Suma zbiorów
X
ZBIÓR A ZBIÓR B
Y
Y " A *" B - Element Y nale\
y do sumy zbiorów A i B
X " A *" B - Element X nale\
y do sumy zbiorów A i B
4 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Iloczyn zbiorów
X
ZBIÓR A
Y
ZBIÓR B
Y " A )" B - Element Y nale\
y do części wspólnej zbiorów A i B
X " A )" B - Element X nie nale\
y do części wspólnej zbiorów A i B
5 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Zdanie logiczne to zdanie orzekające,
któremu mo\
na przyporządkować wartość logiczną
 FAA
SZ lub  PRAWDA .
Przykład:  dzisiaj jest poniedziałek .
W matematyce i informatyce wartość  FAA
SZ oznaczamy symbolem  0
natomiast wartość  PRAWDA symbolem  1 .
W językach programowania wartość 0 oznaczmy symbolem  false ,
a wartość 1 symbolem true.
6 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Symbole logiczne
NIE = false = 0
TAK = true = 1
Negacja (NOT)
A NOT A
NIE (0) (false) TAK (1) (true)
TAK (1) (true) NIE (0) (false)
7 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Koniunkcja (iloczyn logiczny)
A B A i B
NIE NIE NIE
NIE TAK NIE
TAK NIE NIE
TAK TAK TAK
8 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Koniunkcja (AND)
A B A AND B
0 0 0
0 1 0
1 0 0
1 1 1
Przykład koniunkcji:
Mam pieniądze Sklep otwarty Mogę kupować
0 0 0
0 1 0
1 0 0
1 1 1
9 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Alternatywa zwykła (suma logiczna)
A B A i B
NIE NIE NIE
NIE TAK TAK
TAK NIE TAK
TAK TAK TAK
10 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Alternatywa zwykła (OR)
A B A OR B
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1
Przykład alternatywy:
Mam pieniądze Mam kredyt Mogę kupować
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1
11 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Alternatywa wykluczająca (albo)
A B A albo B
NIE NIE NIE
NIE TAK TAK
TAK NIE TAK
TAK TAK NIE
12 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Alternatywa wykluczająca (ExOR)
A B A OR B
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 0
Przykład alternatywy wykluczającej:
śycie Śmierć Musiałem wybrać
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 0
13 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Powtórzenie podstaw
Najmniejsza podstawowa miara informacji nazywa się bitem.
1 bit to podstawowa najmniejsza jednostka informacji u\
ywana w informatyce.
Jeden bit mo\
e przechowywać stan logiczny
 0 albo  1 .
0 = false
1 = true
14 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
15 PS/TP
002 - PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
002
Podstawowe pojęcia dotyczące
programowania
16 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Program komputerowy ?
17 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
SYSTEM OPERACYJNY I RODZAJE PLIKÓW
ZASOBY KOMPUTERA to:
płyta główna, klawiatura, myszka, monitor, drukarka, dysk twardy,
karty urządzeń zewnętrznych oraz programy i dane zgromadzone na dysku
twardym, dysku CD-ROM/CD-DVD, albo dyskietce.
Katalogi słu\
ą do uporządkowania plików tak, aby system operacyjny
oraz człowiek mógł łatwo zarządzać nimi (np. znalez
ć własny dokument albo program).
Informacja zapisana na dysku jest zorganizowana w sposób hierarchiczny 
w postaci drzewa (korzeniem jest dysk np. C:)
18 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
19 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
20 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
PLIKI słu\
ą do gromadzenia (przechowywania) danych albo programów.
W pliku mogą być przechowywane dane (np. tekst, rysunek, film,
muzyka, strona WWW) albo program.
PLIK CHARAKTERYZUJE SI

NAT
PUJ
CYMI CECHAMI:
" Nazwa pliku
" Rozmiar pliku
" Lokalizacja pliku
" Typ pliku (tzw. Rozszerzenie)
" Atrybuty pliku
" Data utworzenia pliku
" Data modyfikacji pliku
21 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
NAZWA PLIKU SKA
ADA SI
Z:
Nazwa GA
ÓWNEJ pliku
Typu pliku (tzw. ROZSZERZENIA)
PRZYKA
ADY NAZW PLIKÓW:
WINWORD.EXE
WST
P DO PROGRAMOWANIA.PPT
22 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
PLIKI DZIELIMY NA:
Pliki z programami np.
WINWORD.EXE
Pliki z danymi np.
PAN TADEUSZ.DOC
Człowiek (programista) u\
ywa kosiarki (programu), aby kosić
(przetwarzać) trawę (dane). Gdy program przetwarza dane,
człowiek mo\
e sobie odpoczywać!!!
23 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Co to jest i jak działa program komputerowy?
Oto kilka definicji:
24 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
25 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Ciąg rozkazów umieszczonych w pliku
o rozszerzeniu:.COM, .EXE
nazywamy
PROGRAMEM BINARNYM
Rozkazy dla procesora są
zapisane w kodzie
zerojedynkowym, czyli
binarnym, dlatego programy te
nazywamy binarnymi.
26 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Programy binarne słu\
ą jako
narzędzia do przetwarzania plików
zawierających dane np. program WINWORD.EXE słu\
y do edytowania
dokumentów tekstowych tzn. plików o rozszerzeniu .DOC
27 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Języki programowania ?
28 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Ludzie komunikują się miedzy sobą językami naturalnymi i ich odmianami (dialekty,
narzecza, \
argon więzienny, \
argon uliczny, \
argon zawodowy, \
argon grupy
znajomych).
Do komunikacji człowieka z maszyną lepszymi od języka binarnego okazały się
języki sztuczne: najpierw były to asemblery rozkazujące procesorowi (języki
niskiego poziomu), a potem powstały języki wysokiego poziomu
(języki podobne do angielskiego)  rozkazujące komputerowi co ma robić.
I tak w latach 70-tych i 80-tych wieku XX powstały m.in. takie języki:
Algol
Fortran
Basic
C
29 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Kompilator ?
30 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Kompilacją programu z
ródłowego nazywamy tłumaczenie programu
z
ródłowego (rozszerzenie .PAS) na program binarny (rozszerzenie .EXE) 
po wykonaniu kompilacji powstaje program zapisany w pliku o rozszerzeniu EXE,
który mo\
na przenieść na dowolny komputer, a następnie go u\
ywać.
1. Tworzenie i edycja plików z
ródłowych
2. Kompilacja plików z
ródłowych
3. Linkowanie  czyli dołączanie kodu plików bibliotecznych
Załó\
my, \
e mamy ju\
gotowy algorytm programu w postaci schematu blokowego.
Aby móc wyprodukować gotowy do działania program komputerowy nale\
y go
najpierw napisać w wersji z
ródłowej i zapisać do pliku. W przypadku języka
PASCAL pliki z
ródłowe zawierające tekst programu będą miały rozszerzenie PAS.
Po napisaniu i przetestowaniu programu nale\
y go przetłumaczyć na program
wynikowy binarny. Wynikowy program binarny będzie zapisany do pliku takiej
samej nazwie głównej o rozszerzeniu EXE.
Czynność polegającą na tłumaczeniu programu z
ródłowego
na program binarny (wykonywalny) nazywamy kompilacją
31 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Czym ró\
ni się program z
ródłowy od programu binarnego ?
Wygląd przykładowego programu z
ródłowego DISP.PAS:
PROGRAM DISP;
BEGIN
WRITELN(  TO JEST PROGRAM y
RÓDA
OWY );
WRITELN(  KTÓRY WYŚWIETLA 2 LINIE TEKSTU );
END.
32 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Wygląd fragmentu przykładowego programu binarnego DISP.EXE:
CO TO JEST KOMPILATOR?
33 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
CO TO JEST KOMPILATOR?
Do kompilacji programów słu\
ą specjalne systemy nazywane
kompilatorami. W naszym przypadku kompilator do języka PASCAL
nazywa się Turbo-Pascal (wersja 7.0). albo Free Pascal Compiler.
Inne kompilatory:
Borland Pascal for Windows
Borland Delphi
Borland C++ Builder
Borland JBuilder
Turbo C++
Microsoft Visual C++
Microsoft Visual Basic
34 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
35 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Etapy tworzenia programu
binarnego
36 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Kompilacją programu z
ródłowego nazywamy tłumaczenie
programu z
ródłowego (rozszerzenie .C) na program binarny
(rozszerzenie .EXE) - po wykonaniu kompilacji powstaje
program zapisany w pliku o rozszerzeniu EXE, który
mo\
na przenieść na dowolny komputer, a następnie go
u\
ywać.
37 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
1. Tworzenie i edycja plików z
ródłowych
2. Kompilacja plików z
ródłowych
3. Linkowanie  czyli dołączanie kodu plików bibliotecznych
38 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
39 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
40 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
41 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Po wygenerowaniu programu binarnego, nale\
y go przetestować,
stosując ró\
ne warianty danych wejściowych.
Testowanie ma na celu sprawdzenie czy dla ró\
nych wariantów danych
program binarny daje oczekiwane wyniki.
Jeśli nie, to znaczy \
e nale\
y przeanalizować jego działanie i znalez
ć przyczyny
takiego działania, a następnie przejść do fazy edycji plików z
ródłowych i poprawić
błędy w kodzie z
ródłowym.
42 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
1. Szukanie błędów w kodzie z
ródłowym
2. Poprawianie plików z
ródłowych
3. Ponowna kompilacja plików z
ródłowych
4. Ponowne linkowanie
43 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Testowanie
44 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Interpretator ?
Interpretator to program który na bie\
ąco wczytuje pojedynczą linię kodu
z
ródłowego, analizuje ją, i jeśli jest poprawna to zamienia ją na kod binarny
zrozumiały dla procesora (przekazuje kod do procesora).
Jeśli wystąpi błąd, to wykonywanie programu zostanie przerwane!
Języki interpretowane:
BASIC, JavaScript, BasicScript.
Interpretator nie generuje pliku z kodem binarnym!!!
45 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Plik z rozkazami
Edycja programu
w języku skryptowym
w języku skryptowym
Pobranie rozkazu
Sprawdzanie poprawności składniowej
tak
nie
Czy poprawny ?
Tłumaczenie na postać binarną
Komunikat o błędzie
Wykonanie przez procesor
46 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Konsolidator ?
47 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Konsolidator albo linker to program, który łączy kody asemblerowe
plików .OBJ i plików bibliotecznych np. .LIB i zamienia je w jeden plik
binarny .EXE.
Proces ten nazywamy linkowaniem.
48 PS/TP
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE
Ciąg dalszy - Po otworzeniu programu jego treść znajduje się w oknie edytora
TP w którym mo\
na dokonywać wszelkich zmian oraz testować
działanie programu.
Shift + zaznaczenie części tekstu od kursora w prawo



Shift + �! zaznaczenie części tekstu od kursora w lewo
�!
�!
�!
Shift + ę! zaznaczenie części tekstu od kursora w górę
ę!
ę!
ę!
Shift + zaznaczenie części tekstu od kursora w dół
49 PS/TP