Druga awangarda, zbiorcza nazwa grup i kierunków poetyckich w drugiej połowie okresu
międzywojennego (1918-1939), nawiązujących (akceptując bądź polemicznie) do Awangardy
Krakowskiej. Do najważniejszych ugrupowań tego typu należały: wileńskie Żagary (m.in. Cz.
Miłosz) oraz szkoła poetycka skupiona wokół J. Czechowicza (Lublin – Warszawa).
Druga awangarda nie podzielała optymizmu cywilizacyjnego i racjonalizmu futurystów
oraz Awangardy Krakowskiej, kwestionując tezy T. Peipera o konieczności zachowania rygoru konstrukcyjnego. Postulowała lirykę kreacyjno-wizjonerską.
Przedłużeniem owego nurtu była twórczość tzw. pokolenia Kolumbów w okresie okupacji
niemieckiej (1939-1945), m.in.: K.K. Baczyńskiego, T. Gajcego, A. Trzebińskiego, T.
Druga Awangarda to krąg poetycki łączący autorów młodszej generacji Dwudziestolecia,
debiutujących na przełomie lat 20/30 oraz wybierających raczej inspirację i postawę
awangardową niż skamandrycką. Krąg ten tworzyli przede wszystkim wileńscy poeci z grupy
Żagary (awangarda wileńska). Twórcy: Cz. Miłosz, T. Bujnicki, J. Zagórski. Centralna postacią
tego kręgu był J. Czechowicz. Model wiersza stworzony przez AK wzbogacili nawiązaniami do
tradycji, przede wszystkim biblijnej, barokowej i romantycznej, a cywilizacyjny optymizm został
wyparty przez katastrofizm.
*poetyka skrótu i kondensacji znaczeń;
*tematy w poezji: piękno pejzażu, temat wiejski; na zasadzie marzeń sennych lub skojarzeń;
*krytykuje Skamandra;
POECI DRUGIEJ AWANGARDY
-poeci świadomi dezaktualizacji cywilizacyjnego optymizmu Awangardy Krakowskiej
-poeci aprobowali osiągnięcia czysto artystyczne Awangardy Krakowskiej
Poeci Drugiej Awangardy jaskrawiej i ostrzej prezentowali problematykę społeczną (problem
historii)
-intensywne odczuwanie historii = nieodwołalne wyroki i bezwzględny prymat historii nad
człowiekiem (w wymiarze osobowym i artystycznym)
-odejście od racjonalizmu na rzecz problematyki metafizycznej = możliwość poznania poprzez
sztukę i poezję
1)Poezja wizyjna = poezja nasycona elementami fantastyczności i baśniowości
-poezja, w której świat jest często przedstawiany z perspektywy kosmicznej
2)Poezja mityczna = poezja o cechach swoistych dla przypowieści mitycznej
3)Poezja modernistyczna = pozorne powielanie problematyki typowej dla modenizmu