spis treści zupy i dania jednogarnkowe

zakładka
zupy pikantne
001 rosół rybny
002 rosół z wołowiny
003 rosół z kury
004 rosół z kury z pieczarkami
005 kwas z buraków
006 barszcz ukraiński
007 barszcz czerwony na rosole
008 barszcz czerwony na wywarze z warzyw
009 barszcz zabielany
010 botwina
011 drobiowa zupa - krem
012 zupa grzybowa wigilijna
013 zupa grzybowa czysta
014 zupa grzybowa ze śmietaną
015 grzybowa zupa - krem
016 zupa pomidorowa
017 zupa pomidorowa inaczej
018 zupa ogórkowa
019 rosół z klopsikami
020 zupa serowa angielska
021 zupa serowa szwajcarska
022 zupa czosnkowa z żółtkami
023 zupa czosnkowa prowansalska
024 zupa cytrynowa
025 zupa koperkowa
026 francuska zupa cebulowa
027 kremowa zupa cebulowa
028 zupa szczawiowa
029 zupa chińska makaronowa
030 kiszenie żuru
031 żurek
032 kapuśniak ze świeżej kapusty
033 kapuśniak z kiszonej kapusty na boczku
034 kapusta z kiszonej kapusty na mięsie
035 zupa ogonowa
036 krupnik
037 zupa ziemniaczana
038 zupa ziemniaczano-porowa
039 zupa zacierkowa
040 kremowa zupa selerowa
041 zupa selerowo-jabłkowa
042 zupa kalafiorowa
043 zupa-krem z zielonego groszku
044 zupa-krem ze szparagów lub kalafiorów
045 włoska zupa minestrone
046 zupa jarzynowa wiosenna
047 jarzynowa zupa krem
048 zupa fasolowa
049 zupa jarzynowaz boczkiem
050 zupa węgierska
051 zupa węgierska gulaszowa
052 zupa-krem z drobiu z szynką
053 zupa rybna
054 zupa-krem z drobiu z kokosem
055 flaki z żołądków drobiowych
056 flaki wołowe
057 chłodnik z mięsnym wywarem
058 chłodnik z botwinki
059 chłodnik ogórkowy z krewetkami
060 chłodnik buraczany
061 chłodnik pomidorowy - hiszpańskie gaspacho

zakładka
zupy słodkie
062 zupa z dowolnych owoców
063 zupa wiśniowa
064 zupa śliwkowa
065 mus agrestowy z kiwi
066 mus jabłkowy
067 zupa piwna
068 zupa migdałowa

zakładka
dodatki do zup
069 małe grzaneczki z bułki
070 grzanki
071 grzanki z żółtym serem
072 kluseczki maślane
073 kluski grysikowe
074 kluski lane
075 kluski francuskie
076 kluski francuskie wątrobiane
077 makaron własnej roboty
078 makaron z ciasta naleśnikowego
079 ryż
080 uszka z grzybami
081 serowy biszkopt
082 kostka z kaszy
083 mleczko z jajek
084 pulpety z mięsa
085 mięsne klopsiki
086 groszek z ciasta naleśnikowego
087 groszek ptysiowy
088 kruche paszteciki z grzybami
089 kruche paszteciki z mięsem
090 kruche paszteciki z kapustą
091 paszteciki z naleśników
092 słone paluszki

zakładka
dania jednogarnkowe

zakładka
093 bigos
094 zapiekanka z makaronu i kiełbasy
095 łazanki z kapustą
096 łazanki z białym serem
097 pory z szynką
098 fondue z sera szwajcarskiego
099 fondue z piwem
100 fondue serowe z wermutem
101 fondue burgundzkie
102 sos pieczarkowy
103 sos pomidorowy
104 sos majonezowo-bananowy
105 sos majonezowo-kaparowy
106 sos śmietanowy
107 sos z awokado
108 sos śmietankowy
109 fondue po chińsku
110 fondue z pieczarkami

rosół rybny
potrawa świąteczna dość droga - czas wykonania 50 minut
głowa, ości i skóra z jednej dwóch dużych ryb
1 i jedna druga litra wody
1 liść laurowy
pojednejl gałązce tymianku i rozmarynu
odrobina szafranu
jedna ósma litra białego wina
sól i biały pieprz
warzywa umyć i drobno pokroić. z głowy ryby
wyciąć skrzela. wszystkie części ryby dokładnie opłukać,
dodać przyprawy, zalać zimną wodą oraz winem i gotować bardzo
powoli 30 40 minut. jeśli jest to potrzebne,
sklarować (patrz katalog poradnik 025).
uwaga. wywar rybny może być podstawą białych sosów lub zup.
gotuje się go szybciej niż wywar z mięsa.

zakładka
rosół z wołowiny
potrawa czasochłonna - czas wykonania 4 godziny
(dla sześciu osób)
1 kilogram szpondru
30 dekagramów kości szpikowych
1 pęczek włoszczyzny bez kapusty
2 litry wody
jedna cebula
10 ziaren pieprzu
5 ziaren ziela angielskiego
1 listek laurowy
sól
mięso i kości umyć, podzielić na mniejsze kawałki,
zalać zimną, osoloną wodą, doprowadzić do wrzenia.
jeśli chce się uzyskać klarowny rosół, usuwać
wytwarzającą się pianę. gotować bardzo powoli - płyn powinien tylko "mrugać".
cebulę obrać, przepołowić i zrumienić bez tłuszczu
na patelni teflonowej lub bezpośrednio nad
gazem. gdy mięso jest już miękkawe, włożyć
przyprawy, cebulę i umytą włoszczyznę. marchewkę
i pietruszkę naciąć na grubszych końcach, por
związać nitką. gotować, aż warzywa będą miękkie.
jeśli rosół jest mętny, sklarować (patrz katalog poradnik, 025).
po schłodzeniu rosół powinno się odtłuścić. podawać
na przykład. z makaronem domowej roboty lub kluskami lanymi, posypany
siekaną zieleniną (bardzo dobrym dodatkiem jest bazylia, nawet suszona),
zawsze w ogrzanych talerzach lub filiżankach.
smak rosołu może wzbogacić odrobina mielonego
cynamonu, szafranu, sosu sojowego lub sherry
albo ząbek czosnku.
uwaga. gotując- w już ugotowanym rosole mięso
mielone, otrzymuje się bardzo esencjonalny bulion,
znakomity na przystawkę lub jako podstawa sosów.
na rosół nie powinno się stosować takich szlachet-
nych gatunków mięsa, jak rostbef - po prostu
szkoda - dobrze natomiast wpływa na jego smak dodatek mięsa kurczaka.
zdecydowanie szybciej można przygotować rosółw szybkowarze.

zakładka
rosół z kury
potrawa tania, ale czasochłonna - czas wykonania 3 godziny
jedna kura
2 litry wody
1 pęczek, włoszczyzny bez kapusty
1 listek laurowy
10 ziaren pieprzu
jedna cebula
5 ziaren ziela angielskiego
sól
gotować podobnie jak rosół z wołowiny. uwaga. rosół z kury jest
delikatniejszy od rosołu z wołowiny. najlepszy jest na kurze nie pochodzącej
z fermy, tak zwanej wiejskiej. na rosół nadają się także starsze sztuki.
można go również przygotować w szybkowarze - będzie wtedy klarowny.

zakładka
rosół z kury z pieczarkami
potrawa łatwa i szybkado wykonania - czas wykonania 15 minut
1 i jedna druga litra esencjonalnego rosołu
25 dekagramów młodych pieczarek
3 dekagramy masła
sól i pieprz
pieczarki opłukać, obciąć końce nożykiem. nie obierać,
pokroić w plasterki. roztopić masło na patelni.
na gorące wrzucić pieczarki i krótko zrumienić.
lekko posolić dopiero pieczarki usmażone.
rosół wlać na talerze albo do filiżanek i udekorować pieczarkami.

zakładka
kwas z buraków
czas wykonania - przygotowanie jedna godzina - kiszenie kilka dni
1 kilogram buraków ćwikłowych
2 litry wody
5 dekagramów chleba razowego ze skórką
buraki obrać i pokroić w plasterki. włożyć do kamiennego,
wyparzonego garnka, zalać ciepłą przegotowaną
wodą, dodać chleb razowy ze skórką. przykryć ponakłuwanym
papierem i na kilka dni pozostawić w temperaturze pokojowej. (skórkę
wyjąć po dwóch dniach). gdy skwaśnieje, zdjąć pleśń, która wytworzy się na
powierzchni. kwas przelać do dobrze wymytych
i wyparzonych butelek i trzymać w chłodnym, ciemnym miejscu.

zakładka
barszcz ukraiński
potrawa czasochłonna - czas wykonania około 4 godziny
1 litr rosołu
1 pęczek włoszczyzny z kapustą
jedna druga szklanki białej fasoli
jedna cebula
30 dekagramów ziemniaków
jedna druga kilograma buraków
dwie łyżki koncentratu burakowego lub jedna szklanka kwasu burakowego
jedna druga szklanki śmietany
jedna łyżka przecieru pomidorowego
2 ząbki czosnku
sok z cytryny
4 jajka ugotowane na twardo
koperek do posypania
sól i pieprz
fasolę opłukać i namoczyć w wodzie (co najmniej 12 godzin). ugotować. buraki
ugotować w łupinach (można też upiec). jeden burak odłożyć, resztę obrać,
zetrzeć na grubej tarce, zalać gorącą wodą (około jedna druga litra), odstawić
na godzinę, odcedzić. włoszczyznę oczyścić, umyć. marchewkę, pietruszkę i
seler zetrzeć na grubej tarce, por drobno pokroić. starte warzywa wrzucić do
rosołu, chwilę pogotować, dodać pokrojone w kostkę ziemniaki i poszatkowaną
kapustę. ugotować do miękkości. wlać odcedzony wywar z buraków, wrzucić
pokrojony w zapałkę odłożony buraczek, połówkę surowej, przeciętej na pół
cebuli, dodać fasolę wraz z wodą, w której się gotowała, i przecier pomidorowy.
doprawić do smaku kwasem lub koncentratem buraczanym, czosnkiem roztartym z
solą, sokiem z cytryny, solą i pieprzem. podprawić śmietaną. barszcz ukraiński
podawać z gotowanym jajkiem (po jednym na osobę) i koperkiem. może zastąpić
cały obiad.

zakładka
barszcz czerwony na rosole
potrawa czasochłonna i trudna do wykonania - czas wykonania około 4 godziny
(dla sześciu osób)
jedna druga dekagrama suszonych grzybów
1 litr wody
1 litr esencjonalnego rosołu wołowego
1 kilogram buraków
jedna czwarta do jednej drugiej litra kwasu buraczkowego lub około
jednej czwartej szklanki koncentratu buraczkowego
jedna cebula
jedna druga cytryny
3 ząbki czosnku
majeranek
około dwóch łyżek czerwonego winnego octu
ewentualnie trochę czerwonego wina i przyprawy do zup
miód gryczany do smaku
sól i czarny pieprz
namoczyć grzyby. ugotować z pokrojoną na cząstki cebulą. buraki ugotować w
łupinach lub upiec. obrać i zetrzeć na tarce. zalać wrzącą wodą, podgrzać,
ale nie gotować. odstawić na jedną dwie godziny. do wywaru z buraków wlać
rosół, włożyć obrane, nacięte ząbki czosnku, surową cebulę, plasterek cytryny
ze skórką, pokrojone na cienkie paski grzyby, sok z cytryny, kwas burakowy lub
koncentrat, około dwóch łyżek wywaru z grzybów, ocet i wino. całość podgrzać,
ale nie gotować. odstawić na godzinę i dopiero po godzinie ostatecznie
doprawić. nie solić przed dodaniem koncentratu lub przyprawy do zup, ponieważ
są one bardzo słone i barszcz można przesolić. jeśli barszcz jest zbyt kwaśny,
dodać trochę miodu, jeśli jest nie dość kwaśny, dodać kwasu, soku z cytryny
lub octu. barszcz powinno się przygotowywać dzień wcześniej - poszczególne
składniki mogą się wtedy połączyć w harmonijną całość, a w harmonii właśnie
tkwi sekret naprawdę dobrego barszczu. po schłodzeniu należy z powierzchni
zupy zebrać stężały tłuszcz, a przed podaniem barszcz przecedzić. do barszczu
podajemy uszka lub paszteciki z grzybami (można ugotować więcej grzybów i
część wykorzystać na uszka) lub mięsem (z gotowania rosołu) albo kruche
paluszki. uwaga. przygotowanie barszczu można bardzo uprościć, biorąc zamiast
wywaru z buraków gotowy sok buraczano-jabłkowy sprzedawany w kartonach - jest
on jednak dość słodki. nie trzeba wtedy dodawać kwasu ani koncentratu
buraczanego. barszcz można także przygotować na wywarze z wędzonki (szynki,
kiełbasy, boczku) lub ryb (na wigilię).

zakładka
barszcz czerwony na wywarze z warzyw
potrawa tania, ale trudna do wykonania i czasochłonna
czas wykonania około 4 godziny
przyrządzać podobnie jak barszcz na rosole. zamiast rosołu wziąć wywar z
warzyw. do barszczu podawać uszka z grzybami. tradycyjne danie wigilijne.

zakładka
barszcz zabielany
potrawa czasochłonna - czas wykonania 3 4 godziny
1 i jedna druga litra wody
40 dekagramów buraków
1 pęczek włoszczyzny
30 dekagramów kości
1 2 ząbki czosnku
około jedna czwarta litra kwasu burakowego lub jedna dwie łyżki
koncentratu burakowego do smaku
jedna druga szklanki kwaśnej śmietany
sól
przygotować podobnie jak barszcz czysty, z tym że
dwa buraki po starciu na grubej tarce włożyć do
gotowej zupy (nie zalewać wcześniej gorącą wodą).
nie dodawać wina. podprawić kwaśną śmietaną.
podawać z jajkami lub ziemniakami polanymi tłuszczem ze skwareczkami.

zakładka
botwina
czas wykonania jedna godzina
1 i jedna czwarta litra rosołu (dowolnego - mięsnego lub warzywnego)
2 pęczki botwiny i ewentualnie 1 burak
sok z cytryny
jedna czwarta litra kwasu burakowego lub dwie łyżki koncentratu burakowego
jedna druga szklanki śmietany
ewentualnie jedna łyżka mąki
sól i pieprz
dwie łyżeczki masła
ewentualnie 1 burak
botwinkę oczyścić ze zwiędłych liści i umyć. małe buraczki
oskrobać. wszystko pokroić w kawałki długości
około jednego centymetra. jeśli młode buraczki są bardzo małe, zetrzeć
na tarce burak. poddusić lekko w niewielkiej ilości
wody z dodatkiem masła, dodać do rosołu, doprawić
kwasem burakowym lub koncentratem, sokiem
cytrynowym i śmietaną (ewentualnie wymieszaną z mąką).
podawać z jajkami ugotowanymi na twardo i dużą
ilością posiekanego koperku.

zakładka
drobiowa zupa-krem
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa do wykonania
czas wykonania jedna godzina i 30 minut
jedna druga kilograma mięsa kurczaka
1 i jedna druga litra wody
1 pęczek włoszczyzny
jedna druga śmietanki kremówki
jedna łyżka mąki
2 żółtka
jedna łyżeczka masła
sól i biały pieprz
z mięsa kurczaka, włoszczyzny i wody ugotować
rosót. mięso obrać ze skóry i kości, zemleć w maszynce
do mięsa lub malakserze. rosół połączyć z mięsem, trochę chłodnego płynu
wymieszać z mąką, wlać do zupy, zagotować.
żółtka rozmącić ze śmietanką, wlać do zupy. zupy
już nie gotować. doprawić do smaku solą i pieprzem. dodać łyżeczkę masła.
uwaga. najlepiej na zupę-krem nadają się piersi kurczaka.

zakładka
zupa grzybowa wigilijna
potrawa związana ze świętami bożego narodzenia dość czasochłonna
czas wykonania bez czasu moczenia grzybów jedna i jedna druga godziny
5 dekagramów suszonych grzybów
1 pęczek włoszczyzny
1 i jedna druga litra wody
jedna cebula
jedna łyżka masła
sól i pieprz
grzyby dokładnie umyć i namoczyć. zagotować
wodę, dodać grzyby wraz z wodą, w której się
moczyły i dalej gotować. gdy grzyby są już prawie
miękkie, dodać drobno pokrojoną włoszczyznę
oraz przepołowioną i zrumienioną bez tłuszczu cebulę
i gotować jeszcze około 25 minut.
zupę przecedzić, kapelusze grzybów pokroić
w paseczki i wrzucić do zupy lub z całych grzybów
przyrządzić nadzienie do uszek, pasztecików lub naleśników. dodać masło.
podawać z łazankami lub kostką z kaszy.
prawidłowo ususzone grzyby nie powinny się łamać
przy zginaniu, lecz być w niewielkim stopniu elastyczne.

zakładka
zupa grzybowa czysta
potrawa czasochłonna
czas wykonania bez czasu moczenia grzybów jedna godzina i 30 minut
1 i jedna druga litra esencjonalnego rosołu
5 dekagramów suszonych grzybów
jedna cebula
6 ziaren pieprzu
sól i pieprz
grzyby dokładnie umyć, namoczyć, ugotować
w tej samej wodzie, w której się moczyły, z pieprzem
i pokrojoną cebulą. odcedzić.
wywar z grzybów połączyć z rosołem. z ugotowanych
grzybów zrobić nadzienie do pasztecików,
uszek, naleśników lub pierogów. do zupy pasują
także kruche paluszki i kostka z kaszki manny.
uwaga. na zupę najlepiej wykorzystać mniej wartościowe
i twardsze nóżki grzybowe.

zakładka
zupa grzybowa ze śmietaną
potrawa świąteczna, dość droga i czasochłonna
czas wykonania bez czasu moczenia grzybów jedna i jedna druga godziny
3 dekagramy suszonych borowików lub podgrzybków
25 dekagramów świeżych grzybów (na przykład. pieczarek)
30 dekagramy ziemniaków
1 i jedna piąta litra rosołu
5 dekagramów kaszy perłowej
dwie cebule
jedna druga szklanki kwaśnej śmietany
sól, pieprz i posiekany koperek
suszone grzyby dokładnie umyć i namoczyć, a następnie
ugotować do miękkości. kaszę opłukać, zalać
jedną szklanką osolonej wody i ugotować na bardzo małym ogniu.
świeże grzyby zrumienić na maśle wraz z pokrojoną
cebulą. ziemniaki obrać, pokroić w kostkę lub
zapałki i ugotować do miękkości w osolonej
wodzie. suszone grzyby pokroić w paseczki. wszystkie
składniki zupy połączyć, podprawić śmietaną. podawać z koperkiem.

zakładka
grzybowa zupa-krem
potrawa świąteczna, dość droga, ale łatwa dowykonania
czas wykonania bez czasu gotowania rosołu - jedna godzina
75 dekagramów świeżych grzybów (na przykład
kurki, podgrzybki, prawdziwki - można uzupełnić pieczarkami)
1 i jedna druga litra rosołu
dwie cebule
dwie łyżki masła
jedna druga szklamki gęstej śmietany (30%)
sól i biały pieprz
jedna druga pęczka drobno posiekanego szczypiorku
cebule pokroić w kostkę. grzyby bardzo dokładnie
wyszorować i umyć. pokroić w niewielkie kawałki.
około dwie trzecie grzybów i połowę cebuli poddusić
na połowie masła. dodać rosół, doprawić solą
i pieprzem. gotować 15 minut na średnim ogniu, zmiksować.
resztę cebuli poddusić krótko na pozostałym maśle
z odłożonymi grzybami. dodać do zupy. domieszać
śmietanę, doprawić zupę solą i pieprzem.
podawać w filiżankach lub talerzach, posypaną posiekanym szczypiorkiem.

zakładka
zupa pomidorowa
potrawa tania i łatwa do wykonania
czas wykonania bez czasu przygotowania rosołu 30 minut a z koncentratu 10 minut
1 i jedna druga litra rosołu
jedna mała puszka koncentratu pomidorowego lub
jedna druga kilograma pomidorów
2 dekagramy masła
jedna druga szklanki gęstej, kwaśnej śmietany
sól i pieprz do smaku
koperek i pietruszka do posypania
pomidory pokroić na cząstki, usunąć nasady szypułek.
udusić pod przykryciem w małej ilości wody
z dodatkiem masła. przetrzeć przez sito, dodać do
rosołu. doprawić solą i pieprzem. posypać koperkiem
i natką pietruszki. zupę można podprawić
śmietaną. wtedy podawać z ryżem, makaronem
lub lanymi kluskami. do zupy czystej (bez śmietany)
można podać paszteciki lub groszek ptysiowy.
uwaga. zamiast przecieru można wziąć sok z pomidorów
i dodać kostki rosołowe. jest to wtedy
zupa naprawdę błyskawiczna. do zupy czystej
dobrym dodatkiem smakowym jest kieliszek dżinu lub wermutu.

zakładka
zupa pomidorowa inaczej
potrawa świąteczna i dość droga, ale łatwa do wykonania
czas wykonania 40 minut
80 dekagramów dojrzałych pomidorów
jedna średnia cebula
2 ząbki czosnku
4 łyżki oliwy z oliwek
300 mililitrów rosołu
100 mililitrów śmietanki kremówki
dwie łyżki posiekanej zieleniny (najlepiej świeżej bazylii)
dwie łyżki startego, podsuszonego, ostrego sera (najlepiej parmezanu)
sól, pieprz i odrobina cukru
cebulę podsmażyć na oliwie. dodać czosnek
i pokrojone w ćwiartki pomidory (wcześniej usunąć
nasady szypułek), poddusić. dodać rosół, gotować
około 20 minut, następnie zmiksować, przetrzeć
przez sito, doprawić solą i pieprzem oraz odrobiną cukru.
tuż przed podaniem zupy ubić śmietankę, wymieszać
delikatnie z tartym serem i zieleniną. ubitą
śmietanką przybrać zupę.

zakładka
zupa ogórkowa
potrawa tania i łatwa do wykonania
czas wykonania bez czasu przygotowania rosołu 35 minut
20 dekagramów kiszonych ogórków
1 i jedna druga litra rosołu
30 dekagramów ziemniaków
ljedna marchewka surowa lub z rosołu
jedna druga szklanki gęstej śmietany (30%)
jedna łyżka masła
jedna druga łyżeczki kminku
ewentualnie kwas ogórkowy
ziemniaki obrać i pokroić w kostkę. jeśli nie mamy
gotowanej marchewki (korzystamy na przykład z gotowego
rosołu), surową utrzeć na grubej tarce. ziemniaki
i marchewkę wrzucić do rosołu i ugotować do miękkości.
ogórki obrać, zetrzeć na grubej tarce lub pokroić
w drobną kostkę i podsmażyć na maśle. dodać do wywaru.
do śmietany dodać trochę zupy. dokładnie rozmieszać
i wlać do garnka. całość zagotować. doprawić
do smaku solą i ewentualnie kwasem z ogórków.
dodać kminek. zupę podawać ze świeżym chlebem.

zakładka
rosół z klopsikami
potrawa czasochłonna, zawiera składniki egzotyczne trudno dostępne
czas wykonania jedna godzina i 30 minut
1 mały kurczak
1 litr wody
jedna łyżeczka mąki ziemniaczanej
jeden pęczek włoszczyzny
10 dekagramów makaronu sojowego
jedna cebula dymka (ze szczypiorem)
10 dekagramów kiełków sojowych
jedna łyżka posiekanej natki pietruszki lub kolendry
sól i biały pieprz
mięso kurczaka oddzielić od kości i skóry, zemleć,
wymieszać z mąką ziemniaczaną i solą. uformować niewielkie kulki.
skórę, kości i włoszczyznę włożyć do zimnej wody,
posolić. ugotować rosół (około jednej godziny), przecedzić
i ponownie zagotować. do gotującego się rosołu
włożyć klopsiki, gotować powoli 5 minut, następnie wyjąć.
makaron sojowy pociąć na małe kawałki (nożyczkami)
i włożyć do zupy. zagotować. pokroić dymkę i wraz z
kiełkami dodać do zupy. gotować kilka minut, włożyć
klopsiki, doprawić solą i białym pieprzem, posypać zieleniną.

zakładka
zupa serowa angielska
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania około 40 minut
1 i jedna czwarta litra gorącego rosołu z kurczaka
25 dekagramów sera cheddar
dwie łodygi selera naciowego
dwie cebule
3 marchewki
dwie zielone papryki
3 dekagramy masła
3 dekagramy mąki
jedna czwarta litra mleka
sól i biały pieprz
ser zetrzeć na grubej tarce. cebulę obrać i cienko
pokroić. warzywa oczyścić, umyć i pokroić w paseczki,
poddusić na maśle (około 15 minut). dodać gorący rosół, gotować 10 minut.
mąkę wymieszać z zimnym mlekiem, dolać do zupy. chwilę
pogotować. dodać starty na tarce ser, doprawić solą
i pieprzem. podawać w ogrzanych filiżankach.
uwaga. seler naciowy można zastąpić selerem korzeniowym
startym na grubej tarce.

zakładka
zupa serowa szwajcarska
zupa łatwa i szybka do wykonania- czas wykonania około 30 minut
jedna cebula
3 dekagramy masła
2 dekagramy mąki
3 czwarte litra mleka
jedna ósma litra białego wina
gałka muszkatołowa
jedna kromka ciemnego chleba
8 dekagramów startego ementaleru
jedna druga szklanki śmietanki kremówki
1 pęczek szczypiorku
sól i biały pieprz
cebulę pokroić w kostkę, podsmażyć, dodać mąkę,
wymieszać. rozprowadzić winem, wlać mleko.
doprawić pieprzem, solą i gałką muszkatołową.
dodać ser, podgrzewać, aż się roztopi.
chleb pokroić w kostkę i przysmażyć na maśle.
do zupy domieszać delikatnie ubitą śmietanę.
podawać w filiżankach z grzankami, posypaną siekanym szczypiorkiem.

zakładka
zupa czosnkowa z żółtkami
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa i szybka do wykonania
czas wykonania 10 minut
1 litr rosołu (może być z kostki)
2 ząbki czosnku
4 żółtka
4 łyżki koniaku lub brandy
jedna druga pęczka pietruszki
sól
czosnek obrać, rozetrzeć z solą. jajka wbić do
miski, dodać czosnek, ubić trzepaczką. jajka
rozdzielić na 4 filiżanki. rosół zagotować, wlać koniak
lub brandy. gorący wlać do jajek, zamieszać,
posypać posiekaną natką pietruszki i natychmiast
podać, najlepiej z ciemnym pieczywem albo grzankami z sera.
bardzo dobra przekąska.
uwaga. można jajek nie roztrzepywać, tylko wbić
bezpośrednio do filiżanek i zalać gorącym płynem.

zakładka
zupa czosnkowa prowansalska
potrawa łatwa dowykonania czas wykonania 30 minut bez czasu przygotowania rosołu
1 litr gorącego rosołu
5 ząbków czosnku
3 pomidory
1 pęczek natki pietruszki
10 dekagramów pieczarek
4 dekagramy masła lub 4 łyżki oliwy
pieprz cayenne
jedna druga cytryny
szczypta cukru
sól i biały pieprz
ząbki czosnku obrać i drobno posiekać. pomidory
sparzyć, przelać zimną wodą, obrać ze skóry
i pokroić w drobną kostkę. pieczarki obrać i pokroić w plasterki.
pokrojone składniki poddusić razem na maśle (około
10 minut), zalać rosołem, doprawić solą, pieprzem,
sokiem z cytryny, szczyptą cukru i pieprzem cayenne. gotować około 10 minut.
zupę wlać na talerze. przed podaniem posypać natką pietruszki.

zakładka
zupa cytrynowa
potrawa łatwa i szybka do wykonania
czas wykonania 20 minut bez czasu przygotowania rosołu
1 i jedna druga litra rosołu ugotowanego na cielęcinie (kostkach cielęcych)
jedna cytryna
jedna druga szklanki gęstej, kwaśnej śmietany
sól i biały pieprz
natka pietruszki
do rosołu wrzucić kawałek cytryny ze skórką,
doprawić sokiem z cytryny, solą i białym pieprzem.
dodać śmietanę. zupa powinna być kwaskowa.
podawać w głębokich talerzach, z ryżem. do
każdego talerza włożyć przed podaniem plasterek cytryny.
do zupy podać posiekaną natkę pietruszki.
uwaga. cytryna ze skórką nie powinna leżeć
w zupie dłużej niż dwie 3 godziny, aby zupa nie nabrała posmaku goryczki.

zakładka
zupa koperkowa
potrawa łatwa i szybka do wykonania - czas wykonania 15 minut
1 i jedna druga litra rosołu
3 czwarte szklanki śmietany
ewentualnie jedna łyżka mąki
dwie czubate łyżki posiekanego koperku
sól i pieprz
rosół zagęścić śmietaną zmieszaną z mąką. dodać koperek.
podawać z lanymi lub francuskimi kluskami (przepis 074 lub 075)

zakładka
francuska zupa cebulowa
potrawa świąteczna dość droga - czas wykonania 30 minut
(dla dwóch osób)
40 dekagramy cebuli
dwie łyżki oleju
jedna druga łyżki mąki
3 ósme litra esencjonalnego rosołu wołowego
jedna ósma litra białego wina
masło do smażenia
4 kromki bułki
dwie łyżki startego sera (ementalera lub gruyere)
szczypta słodkiej papryki
sól i biały pieprz
cebulę pokroić w cienkie krążki (najłatwiej szatkownicą
do ogórków), podsmażyć. posypać mąką, dokładnie wymieszać.
wlać rosół i wino. gotować, aż cebula będzie zupełnie miękka.
zmiksować. doprawić słodką papryką, solą i pieprzem.
obsmażyć na patelni, na maśle z obydwu stron grzanki.
gorącą zupę rozlać do żaroodpornych filiżanek lub talerzy.
na wierzchu położyć po grzance. całość posypać serem i
zapiec w piekarniku. uwaga. zamiast na wywarze, zupę można także
przygotować na wodzie. cebulę można również pokroić w dość
dużą kostkę, zrumienić i po prostu dodać do rosołu, nie miksując.
zupa cebulowa jest najlepsza z ostrej cebuli.

zakładka
kremowa zupa cebulowa
potrawa łatwa do wykonania
czas wykonania 45 minut bez czasu przygotowania rosołu
1 kilogram cebuli
dwie łyżki masła
dwie łyżki mąki
3 czwarte litra rosołu (najlepiej wołowego)
125 mililitrów śmietanki kremówki (jedna druga szklanki)
sól, biały pieprz, pieprz cayenne,
słodka papryka, natka pietruszki
ewentualnie dwie łyżki białego wina
cebulę pokroić w grubą kostkę i poddusić na
maśle. posypać mąką, wymieszać, powoli dolewać
zimny rosół, cały czas mieszając. gotować około 30
minut, następnie dodać 6 łyżek śmietanki i powtórnie
zagotować. doprawić solą, pieprzem, pieprzem
cayenne i ewentualnie winem. resztę śmietanki ubić.
zupę podawać w nagrzanych filiżankach, ozdobioną
śmietankowym kleksem i posypaną posiekaną
natką pietruszki i mieloną papryką (słodką).
uwaga. szczególnie smaczna jest zupa z czerwonej cebuli.

zakładka
zupa szczawiowa
potrawa tania i łatwa do wykonania
czas wykonania 25 minut bez czasu przygotowania rosołu
25 dekagramów szczawiu
1 i jedna druga litra rosołu (najlepiej z kury)
dwie łyżki masła
jedna cebula
4 łyżki kwaśnej śmietany (30%)
jedna łyżka przyprawy do zup lub sosu worcester
8 jajek przepiórczycb
sól i biały pieprz
na połowie masła poddusić pokrojoną w kostkę cebulę.
odłożyć 4 listki szczawiu do dekoracji. resztę po
usunięciu ogonków drobno posiekać, dodać do cebuli.
całość zalać rosołem, gotować 10 minut, dodać śmietanę
i przyprawę do zup. doprawić solą i pieprzem.
na reszcie masła usmażyć jajka. zupę rozlać na talerze,
na wierzchu ułożyć po jednym odłożonym
liściu szczawiu i po dwa sadzone jajka.
uwaga. zamiast jajek przepiórczych można oczywiście
wziąć po jednym jajku kurzym. w najprostszej wersji
jajka gotowane, w najelegantszej - jajka w koszulce.

zakładka
zupa chińska makaronowa
potrawa świąteczna dość droga zawiera egzotyczne trudno dostępne składniki
czasochłonna - czas wykonania jedna godzina i 20 minut
(dla sześciu osób)
2 litry rosołu z kury z ekstraktu
dwie łyżki suszonych grzybów chińskich (1 dekagram)
20 dekagramów schabu
dwie łyżki chińskiego wina ryżowego lub sherry
dwie łyżki sosu sojowego
1 litr wody
25 dekagramów makaronu sojowego
15 dekagramów pędów bambusa z puszki
olej roślinny do smażenia
10 dekagramów smażonej piersi kurczaka
10 dekagramów gotowanej szynki w plastrach
sól, biały pieprz i szczypta imbiru
grzyby moczyć przez jedną drugą godziny w wodzie. schab
umyć, osuszyć, pokroić w paseczki. sherry, sól,
pieprz, sos sojowy i imbir wymieszać w miseczce.
do marynaty włożyć mięso, odstawić na godzinę.
makaron namoczyć w wodzie (10 minut), odcedzić,
pokroić nożyczkami na mniejsze odcinki.
rosół wymieszać z pokrojonymi w paski grzybami,
posiekanym bambusem i makaronem. gotować około
dwie minuty schab wyjąć z marynaty, osączyć. rozgrzać
olej na patelni, obsmażyć mięso (około dwie minuty) i włożyć
do zupy. dodać pokrojoną w paski szynkę i pierś kurczaka.

zakładka
kiszenie żuru
potrawa łatwa do wykonania
czas wykonania. przygotowanie 10 minut kiszenie 2 3 dni
10 dekagramów mąki żytniej razowej
jedna druga litra przegotowanej ciepłej wody
mąkę zalać wodą, wlać do kamiennego słoja.
przykryć poprzekłuwanym pergaminem, obwiązać
sznureczkiem. pozostawić w ciepłym miejscu do
ukiśnięcia.

zakładka
żurek
potrawa związana ze świętami wielkiej nocy - czas wykonania jedna godzina
30 dekagramów białej kiełbasy lub 20 dag boczku
1 pęczek włoszczyzny
jedna druga litra żuru lub barszcz albo żurek z torebki
1 plasterek cytryny ze skórką
jedna łyżka utartego chrzanu
majeranek
2 ząbki czosnku
jedna druga szklanki gęstej, kwaśnej śmietany
jeśli barszcz przygotowujemy na podstawie żuru, zasmażka do zagęszczenia
sól
ewentualnie jajka ugotowane na twardo
10 dekagramów kiełbasy lub innej wędliny
cebula i tłuszcz do smażenia
włoszczyznę dokładnie oczyścić i umyć. marchewki
i pietruszkę naciąć z grubszego końca na krzyż.
z włoszczyzny i boczku ugotować wywar. do wywaru
dodać żurek, doprawić majerankiem, wrzucić
plasterek cytryny i 2 przecięte ząbki czosnku.
zagęścić zasmażką, dodać śmietanę (rozrobioną
wcześniej niewielką ilością zupy). jeśli przygotowujemy
barszcz z torebki, nie dodajemy zasmażki.
zupę należy przecedzić. do zupy dodać ugotowane
jajko, przysmażone kawałki kiełbasy lub wędzonki
i zrumienioną na tłuszczu cebulkę. zupę należy przecedzić.

zakładka
kapuśniak ze świeżej kapusty
czas wykonania 50 minut
1 i jedna druga litra rosołu
30 dekagramów białej kapusty
jedna cebula
10 dekagramów wędzonego boczku
1 liść laurowy
20 dekagramów ziemniaków
jedna łyżka przecieru pomidorowego
sól i pieprz
jedna łyżka posiekanego koperku
kapustę poszatkować, zalać wodą, dodać listek laurowy
i ugotować do miękkości. gdy kapusta będzie prawie
miękka dodać pokrojone w kostkę ziemniaki.
cebulę i boczek pokroić w kostkę, przysmażyć,
dodać do zupy, chwilę pogotować, doprawić do
smaku przecierem pomidorowym, solą i pieprzem.
zupę podawać z chlebem, posypaną siekanym koperkiem.

zakładka
kapuśniak z kiszonej kapusty na boczku
potrawa tania, ale czasochłonna - czas wykonania jedna godzina
30 dekagramów kiszonej kapusty
jedna cebula
jedna druga kilograma ziemniaków
1 i jedna druga litra wody
jedna czwarta kilograma boczku
sól i pieprz do smaku
szczypta kminku
ziemniaki obrać i ugotować w lekko osolonej wodzie.
boczek pokroić w kostkę lub w cienkie paseczki i
przysmażyć z obraną i pokrojoną w kostkę cebulą
(najpierw na małym ogniu smażyć przez chwilę boczek,
aby wytopiło się z niego trochę tłuszczu, a dopiero
potem wrzucić cebulę i zeszklić - używamy w ten sposób
mniej tłuszczu). przełożyć do dużego garnka, wlać
wodę, dodać pokrojoną kapustę (jeśli jest bardzo kwaśna
przepłukać ją wcześniej wodą) i ugotować do miękkości.
dodać ugotowane i pokrojone w kostkę ziemniaki. doprawić
do smaku solą pieprzem i kminkiem.

zakładka
kapuśniak z kiszonej kapusty na mięsie
potrawa tania, ale czasochłonna
czas wykonania bez czasu moczenia grzybów 3 godziny
30 dekagramów kiszonej kapusty
20 dekagramów wołowiny lub wieprzowiny z kością
(na przykład żeberek)
1 pęczek włoszczyzny
jedna cebula
1 dekagram suszonych grzybów
pieprz, ziele angielskie, listek laurowy
30 dekagramów ziemniaków
jedna cebula
5 dekagramów wędzonego boczku
sól
grzyby namoczyć, a następnie ugotować. z mięsa
i włoszczyzny ugotować wywar z dodatkiem liścia
laurowego, ziela angielskiego, pieprzu i soli. przecedzić.
kapustę odcisnąć, zalać wywarem i gotować pod
przykryciem około jednej godziny ziemniaki umyć i ugotować
w mundurkach. do ugotowanej kapusty włożyć
pokrojone w kostkę mięso, pokrojone w paseczki
grzyby, pokrojoną w plasterki marchewkę,
obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki.
boczek i cebulę pokroić w kostkę, zrumienić razem
na patelni (najpierw włożyć boczek i wytopić
na małym ogniu trochę tłuszczu; dopiero potem
wrzucić cebulę), dodać do zupy tuż przed podaniem.

zakładka
zupa ogonowa
potrawa świąteczna, dość droga i czasochłonna
czas wykonania 3 i jedna druga godziny
jedem kilogram ogona wołowego w plastrach
1 por
dwie marchwie
dwie cebule
3 łyżki oleju
1 liść laurowy
tymianek
natka pietruszki
1 i jedna druga litra wody
400 mililitrów czerwonego wina
40 mililitrów sherry
sól i czarny pieprz
kawałki ogona umyć, osuszyć, oczyścić z tłuszczu,
posolić i doprawić pieprzem. warzywa oczyścić, umyć i pokroić w zapałki.
w dużym garnku obsmażyć na tłuszczu mięso ze
wszystkich stron. dodać warzywa, chwilę podusić,
wlać wodę, wino, dodać zioła. gotować powoli
około 3 godziny. przecedzić przez sito, wystudzić, zdjąć
z powierzchni zupy tłuszcz. dodać maderę, doprawić solą i pieprzem.
mięso obrać z kości, pokroić w kostkę i wrzucić do zupy.

zakładka
krupnik
potrawa tania- czas wykonania jedna i jedna druga godziny
1 i jedna druga litra wody
1 pęczek włoszczyzny
25 dekagramów kości ze schabu z przyrośniętym mięsem
lub kostki cielęcej (schabik cielęcy) lub szyjka i skrzydełka z kurczaka
10 dekagramów kaszy perłowej
1 2 suszone grzybki
jedna czwarta kilograma ziemniaków
dwie łyżki masła
natka pietruszki
sól
grzyby dokładnie umyć, namoczyć (przez noc). ugotować wywar z mięsa,
włoszczyzny i grzybów, przecedzić. kaszę opłukać, zalać dwiema szklankami
zimnej wody, dodać łyżkę masła i ugotować na niewielkim ogniu. do
przecedzonego wywaru dodać pokrojone w kostkę ziemniaki, ugotować do
miękkości. do zupy włożyć pokrojoną w plasterki marchewkę, ziemniaki, kaszę,
obrane z kości mięso i łyżkę masła. posypać siekaną natką pietruszki.
uwaga. krupnik można przygotować również z pęczakiem.

zakładka
zupa ziemniaczana
potrawa tania - czas wykonania jedna godzina bez czasu przygotowania rosołu
1 i jedna druga litra rosołu
jedna druga kilograma ziemniaków
jedna cebula
jedna łyżka mąki
masło do smażenia
ewentualnie marchewka
koperek
sól i pieprz
szklankę rosołu odlać, odstawić. ziemniaki pokroić
w zapałkę, ugotować w rosole do miękkości. cebulę
pokroić w kosteczkę, zrumienić na maśle, dodać
mąkę, rozprowadzić zimnym rosołem, dodać do reszty zupy. zagotować.
doprawić do smaku solą i pieprzem. do zupy
można wkroić marchewkę z wywaru. podawać z koperkiem.
uwaga. zamiast rosołu można wziąć samą wodę
lub wywar z włoszczyzny. zupę można wtedy
podprawić dodatkowo śmietaną. dobrym dodatkiem
smakowym do zupy jest kminek.

zakładka
zupa ziemniaczano-porowa
potrawa tania - czas wykonania jedna godzina bez czasu przygotowania rosołu
1 i jedna druga litra rosołu
4 pory
jedna druga kilograma ziemniaków
5 dekagramów masła
jedna druga szklanki śmietany
sól i biały pieprz
10 dekagramów ogonówki do dekoracji
pory oczyścić, umyć i pokroić na kawałki centymetrowej
szerokości. ziemniaki obrać i pokroić w kostkę.
pory poddusić w garnku na maśle (aż zrobią
się szkliste), dodać ziemniaki i wszystko dusić jeszcze
około 5 minut, wlać rosół - gotować 40 minut.
warzywa odcedzić na sicie i przetrzeć lub zmiksować
z niewielką ilością płynu. przecedzić, aby nie było "włókienek".
przetarte warzywa włożyć z powrotem do wywaru,
dodać śmietanę i ponownie całość zagotować.
doprawić do smaku solą i pieprzem. udekorować
paskami wędliny. podawać z grzankami z bułki.
uwaga. do zupy można dodać starte na tarce jabłko
i rozgnieciony widelcem, a następnie wymieszany
z niewielką ilością gorącego płynu serek topiony.

zakładka
zupa zacierkowa
potrawa tania i szybka do wykonania, ale trudna - czas wykonania 30 minut
1 i jedna druga litra wody
3 czwarte kilograma ziemniaków
20 dekagramów boczku
jedna duża cebula
sól
zacierki
10 dag mąki
jedno jajko
woda
ziemniaki pokroić w kostkę lub zapałki. wrzucić do podanej ilości wody.
przygotować zacierki. z mąki, jajka i wody (około dwóch łyżek) zagnieść
bardzo ścisłe ciasto. zetrzeć na tarce o grubych otworach lub palcami
naskubać małych kluseczek. wrzucić je do prawie ugotowanych ziemniaków.
całość dogotować. boczek podsmażyć na patelni z pokrojoną w kostkę cebulą.
zupę rozlać na talerze, okrasić boczkiem z cebulką.
uwaga. zupa zostawiona na drugi dzień "puchnie" i wymaga rozcieńczania.
przechowywać w chłodnym miejscu, aby się nie skwasiła.

zakładka
kremowa zupa selerowa
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa do wykonania
czas wykonania jedna godzina bez czasu przygotowania rosołu
1 seler
1 duży ziemniak
jedna czwarta litra mleka
jedna druga litra rosołu z kury
6 łyżek śmietany
jedno żółtko
jedna łyżka posiekanej natki pietruszki
15 dekagramów ugotowanej lub upieczonej piersi kurczaka
sól i biały pieprz
starta gałka muszkatołowa
selera i ziemniak obrać i pokroić w kostkę. ugotować
w rosole do miękkości, zmiksować, doprawić
solą, pieprzem i gałką muszkatołową. żółtko wymieszać
ze śmietaną, dodać do zupy, całość podgrzać,
ale już nie gotować, wrzucić pokrojoną
w paseczki lub kostkę pierś kurczaka.
podawać na podgrzanych talerzach z posiekaną
natką pietruszki i grzaneczkami z bułki.

zakładka
zupa selerowo-jabłkowa
potrawa łatwa i szybka do wykonania - czas wykonania 20 minut
1 i jedna druga litra rosołu
1 duży seler
3 kwaskowe jabłka
jedna druga szklanki śmietany
1 duży topiony serek
5 dekagramów masła
szczypta startej gałki muszkatołowej
sól i biały pieprz do smaku
ewentualnie 1 kieliszek białego wytrawnego wina
w dużym rondlu roztopić masło, dodać utarte na
grubej tarce jabłka oraz seler. dusić około 10 minut,
wlać rosół, gotować około 15 minut.
serek rozgnieść widelcem, wlać trochę gorącej zupy,
dokładnie wymieszać, aby nie było grudek,
wlać śmietanę. serek ze śmietaną wlać do garnka
z zupą, zagotować, doprawić do smaku solą, pieprzem
i gałką muszkatołową. aby smak zupy był
szlachetniejszy, dodać wino.

zakładka
zupa kalafiorowa
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania 40 minut
1 i jedna druga litra rosołu
1 kalafior (około 35 dekagramów)
2 ziemniaki
jedna druga szklanki śmietany
jedna łyżeczka masła
sól i biały pieprz
szczypta gałki muszkatołowej
ziemniaki obrać i pokroić w kostkę. kalafiora
umyć, obrać i podzielić na różyczki (łodygi pokroić na mniejsze kawałki).
warzywa ugotować w rosole do miękkości (nie
przykrywać). dodać łyżeczkę masła, podprawić
śmietaną. doprawić do smaku solą, pieprzem i gałką muszkatołową.

zakładka
zupa-krem z zielonego groszku
czas wykonania 50 minut bez czasu przygotowania rosołu
(dla dwóch osób)
15 dekagramów świeżego groszku (może być mrożony)
jedna i jedna druga łyżki masła
jedna łyżka drobno posiekanej cebuli
jedna łyżka pokrojonego w kostkę selera
jedna łyżka posiekanego pora
jedna łyżka mąki
600 mililitrów rosołu (najlepiej z cielęciny)
100 mililitrów śmietany
ewentualnie jedna druga łyżki posiekanych listków mięty
sól
rozdrobnione warzywa (prócz groszku) poddusić
na maśle (jedna łyżka), domieszać mąkę, dolać jedną drugą litra
rosołu. gotować 20 25 minut, posolić.
do pozostałego rosołu włożyć groszek i gotować
około 20 25 minut, dodać do reszty zupy. całość
zmiksować i ewentualnie przetrzeć przez sito. dodać
śmietanę i masło. ponownie zagotować.
zupę podawać z grzaneczkami z bułki lub groszkiem
ptysiowym, posypaną siekaną miętą.
uwaga, do zupy można dodać kieliszek białego wytrawnego wina.

zakładka
zupa-krem ze szparagów lub kalafiorów
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa do wykonania
czas wykonania 50 minut bez czasu przygotowania warzyw
1 i jedna druga litra wywaru z mięsa lub warzyw
jedna druga kilograma szparagów lub kalafiorów
jedna druga szklanki śmietany lub śmietanki kremówki i 2 żółtka
sól i biały pieprz
kalafiory podzielić na różyczki, szparagi oczyścić
z włókien, odciąć główki. kalafiory lub szparagi ugotować
w wywarze do miękkości. główki szparagów
wrzucić dopiero wtedy, gdy łodygi są prawie
ugotowane - gotują się dużo szybciej. wyjąć główki
szparagów, odłożyć. resztę zupy zmiksować.
zupę szparagową przetrzeć przez sito (w przeciwnym
razie będą w niej pływały drobne włókienka).
zupę podprawić kwaśną śmietaną lub słodką śmietanką
zmieszaną z żółtkami (w tym ostatnim przypadku nie
gotować). do zupy szparagowej włożyć odłożone szparagowe główki.
podawać w filiżankach z groszkiem ptysiowym,
grzankami lub francuskimi pasztecikami.

zakładka
włoska zupa minestrone
potrawa zawiera składniki egzotyczne trudno dostępne i jest czasochłonna
czas wykonania 3 godziny. poprzedniego dnia namoczenie fasoli
dwie łodygi selera, dwie marchewki, dwie małe cukinie, 3 ziemniaki
15 dekagramów białej lub czerwonej suchej fasoli
10 dekagramów wędzonego boczku, jedna pietruszka, jedna średnia cebula
25 dekagramów pomidorów, 5 gałązek natki, 1 ząbek czosnku
jedna czwarta główki włoskiej kapusty, 10 dekagramów fasolki szparagowej
30 dekagramów zielonego groszku lub jedna główka kopru włoskiego
parę listków świeżej szałwii lub bazylii, 15 dekagramów makaronu lub ryżu
oliwa do smażenia, sól, jedna łyżka startego żółtego sera (najlepiej parmezanu)
fasolę zalać poprzedniego dnia zimną wodą i zostawić na noc, następnie
ugotować i odcedzić. boczek pokroić w kostkę, seler i marchewkę w paseczki,
cukinię, obrane ziemniaki i cebulę również pokroić w kostkę. pomidory sparzyć,
przelać zimną wodą, obrać i pokroić. natkę i czosnek bardzo drobno posiekać.
kapustę i bazylię lub szałwię pokroić na cienkie paseczki. fasolce szparagowej
odciąć końce, strąki pokroić na dwu-centymetrowe kawałki, koper pokroić w
zapałki. do dużego garnka włożyć boczek, cebulę, czosnek i pietruszkę. wlać
oliwę, dodać bazylię lub szałwię. podsmażać wszystko przez 5 minut. dodać
wszystkie warzywa prócz pomidorów, fasoli, fasolki i groszku, podsmażyć, zalać
dwoma i jedną drugą litra wody, dodać ugotowaną fasolę, posolić i gotować pod
przykryciem jedną i jedną drugą godziny. dodać pomidory oraz groszek lub
fasolkę szparagową (jeśli groszek jest młody, dodać go dopiero razem z
kluskami lub ryżem). gotować jeszcze 30 minut, dodać ryż lub makaron i
ewentualnie młody groszek. gotować 20 minut. doprawić solą. zupę podawać
posypaną tartym serem.

zakładka
zupa jarzynowa wiosenna
potrawa czasochłonna - czas wykonania dwie godziny
jedna druga kilograma kości cielęcych
1 i jedna druga litra wody
1 kilogram młodych warzyw (groszek, marchewka,
fasolka szparagowa, kalafior, szparagi, kalarepka, kapusta włoska)
6 dekagramów masła
dwie łyżki posiekanych ziół (szczypiorek, koperek, pietruszka)
sól
do osolonej wody wrzucić umyte kości cielęce,
gotować powoli przez jedną godzinę i 30 minut.
warzywa umyć i pokroić na drobne kawałki, posolić
i poddusić w dużym garnku na maśle. do warzyw
wlać przecedzony i odtłuszczony wywar
z mięsa. wszystko razem gotować powoli 30 minut.
doprawić do smaku solą. do gotowej zupy dodać zieleninę.
podawać z domowym makaronem.

zakładka
jarzynowa zupa-krem
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania 50 minut bez gotowania rosołu
1 i jedna druga litra rosołu
3 marchewki
3 ziemniaki
jedna czwarta selera
jedna młoda kalarepka
dwie pory
5 dekagramów masła
15 dekagramów młodego groszku
zielenina do posypania
sól
marchewki, seler, kalarepkę i ziemniaki pokroić
w zapałki lub kostkę, pory pokroić w krążki. podsmażyć
w dużym garnku na dwóch łyżkach masła. dodać
seler, wlać rosół. gotować 30 minut.
dodać groszek (świeży lub mrożony). gotować
jeszcze 10 minut. zupę przetrzeć przez sito lub zmiksować
i przecedzić. resztę masła podzielić na kawałeczki i
domieszać do zupy. podawać w głębokich talerzach, posypaną siekaną zieleniną.

zakładka
zupa fasolowa
potrawa tania, ale czasochłonna
czas wykonania jedna i jedna druga godziny bez czasu moczenia fasoli
20 30 dekagramów fasoli
15 dekagramów wędzonego boczku lub 25 dekagramów kości ze schabu
kilka plasterków kiełbasy
1 pęczek włoszczyzny
jedna cebula
jedna czubata łyżeczka mąki
masło do smażenia
2 ząbki czosnku
majeranek, sól i pieprz do smaku
ewentualnie 1 pomidor i natka pietruszki
opłukaną fasolę namoczyć w zimnej wodzie (co
najmniej 12 godzin.). ugotować wywar z włoszczyzny
i boczku. fasolę odcedzić, zalać świeżą wodą
i ugotować do miękkości. połączyć fasolę z wywarem
(można ją przedtem przetrzeć).
cebulę posiekać, przysmażyć na maśle, dodać czubatą
łyżeczkę mąki. zasmażkę rozprowadzić zimną wodą
na jednolitą rzadką masę i wlać do zupy. można
dodać również samą przysmażoną cebulę bez mąki.
do zupy włożyć pokrojony w kostkę boczek lub obrane
z kości mięso oraz kiełbasę i pokrojoną w talarki1
marchewkę z wywaru, przyprawić roztartym z solą
czosnkiem i majerankiem. (można też dodać świeży,
obrany ze skórki i pokrojony pomidor i natkę pietruszki).
podawać z zacierkami lub makaronem.

zakładka
zupa jarzynowa z boczkiem
potrawa czasochłonna - czas wykonania dwie godziny
jedna druga kilograma wołowych kości
75 dekagramów mięsa z giczy wołowej
10 dekagramów wędzonego boczku
1 pęczek włoszczyzny, dwie cebule
1 por, jedna druga małego selera
dwie marchewki, jedna kalarepka
jedna druga kalafiora
25 dekagramów fasolki szparagowej
25 dekagramów zielonego groszku
2 pomidory, 30 dekagramów ziemniaków
sól i pieprz, natka pietruszki
kości opłukać, włożyć do dużego garnka, dodać
drobno pokrojoną, oczyszczoną i umytą włoszczyznę (
porów nie kroić, tylko związać nitką). jedną
cebulę obrać, przeciąć, zrumienić bezpośrednio
nad gazem lub na patelni bez tłuszczu, dodać do
warzyw i mięsa. wlać do garnka około 2 litry zimnej
wody, pod przykryciem doprowadzić do wrzenia,
odkryć, usunąć tworzącą się pianę. gdy piana już
przestanie się tworzyć, posolić. zupę przykryć
pokrywką, zostawiając niewielką szparę, żeby nie
wykipiała. gotować jedną godzinę i 30 minut, przecedzić.
w czasie gotowania się wywaru przygotować warzywa:
drugą cebulę pokroić w kostkę, por pokroić w
krążki, ziemniaki, kalarepkę i marchewkę
w zapałki. boczek pokroić w kostkę. pomidory
sparzyć wrzątkiem, przelać zimną wodą, obrać ze
skóry i pokroić w kostkę. kalafior podzielić na cząstki.
boczek włożyć na patelnię i smażyć na niewielkim
ogniu, aby wytopił się z niego tłuszcz, dodać cebulę,
zeszklić, dodać pozostałe warzywa, z wyjątkiem
pomidorów, i dusić około 5 minut, mieszając.
wywar przecedzić, dodać podsmażone warzywa
z boczkiem, gotować 20 30 minut. do ugotowanej
zupy włożyć pomidory i pokrojone w kostkę ugotowane
mięso. doprawić solą i pieprzem, posypać natką pietruszki.

zakładka
zupa węgierska
czas wykonania 45 minut bez czasu gotowania rosołu
25 dekagramów surowej kiełbasy (na przykład polskiej}
3 czwarte litra rosołu, 25 dekagramów cebuli
20 dekagramów rozgotowujących się ziemniaków
dwie papryki, olej do smażenia
dwie łyżki przecieru pomidorowego
jedna łyżka posiekanej natki pietruszki
dwie łyżki kwaśnej śmietany, jedna druga łyżeczki ostrej papryki
jedna druga łyżeczki kminku, jedna druga łyżeczki majeranku
jedna łyżka słodkiej mielonej papryki, sól i czarny pieprz
cebulę, ziemniaki, paprykę i kiełbasę pokroić
w kostkę. cebulę i kiełbasę przysmażyć na oleju.
gdy cebula będzie szklista, dodać paprykę i ziemniaki.
chwilę smażyć, dolać rosół i gotować, aż ziemniaki będą miękkie.
dodać przecier pomidorowy, zupę doprawić solą, pieprzem, papryką,
majerankiem i kminkiem. podawać bardzo gorącą,
przybraną kleksem śmietany i zieleniną.

zakładka
zupa węgierska gulaszowa
potrawa świąteczna dość droga i czasochłonna
czas wykonania 3 godziny
40 dekagramów wołowiny (łopatki lub giczy wołowej)
dwie średniej wielkości cebule, 1 ząbek czosnku
smalec do smażenia, 1 i jedna czwarta litra wody
jedna łyżka przecieru pomidorowego, 3 duże ziemniaki
sól, jedna łyżka słodkiej papryki lub jedna łyżeczka ostrej
ewentualnie majeranek lub kminek
wołowinę umyć, osuszyć i pokroić w kostkę. cebulę również pokroić w kostkę.
roztopić w garnku smalec, zeszklić cebulę, dodać mięso. smażyć mieszając
około 15 minut. wlać trochę wody, dodać przecier pomidorowy, posiekany ząbek
czosnku, posolić. dusić w niewielkiej ilości wody około dwie godziny. w tym
czasie ugotować pokrojone w dużą kostkę ziemniaki. dodać je do gulaszu, gdy
mięso będzie już miękkie. wlać resztę wody (około litra). gotować wszystko
jeszcze około 15 minut, aż ziemniaki zaczną się rozpadać. dosolić do smaku.
doprawić papryką. można dodać majeranek lub kminek. zupa powinna być pikantna.
podawać z chlebem.

zakładka
zupa-krem z drobiu z szynką
potrawa świąteczna dość droga
czas wykonania 10 minut bez czasu przygotowania zupy kremu
1 litr zupy-kremu z drobiu (przepis 011)
15 dekagramów chudej gotowanej szynki
dwie czerwone papryki (30 dekagramów)
jedna czwarta litra śmietany
2 żółtka
jedna łyżka curry
20 mililitrów sherry
sól
szynkę pokroić na cienkie paseczki. paprykę umyć,
obrać, również pokroić w cienkie paski.
wrzucić do gorącej zupy i chwilę pogotować. żółtka
wymieszać ze śmietaną, dodać trochę gorącej
zupy, zamieszać, wlać do garnka. nie gotować. doprawić curry, sherry i solą.

zakładka
zupa rybna
potrawa świąteczna dość droga i trudna do wykonania
czas wykonania jedna godzina
(dla sześciu osób)
4 duże ziemniaki, jedna duża cebula, dwie pory 3 łyżki oleju
jeden kilogram filetów ryb morskich (dorsza, mintaja lub soli)
wywar
głowa, ości i skóra z jednej dwuch dużych ryb, jeden liść laurowy
po jednej gałązce tymianku i rozmarynu, 3 dojrzałe pomidory
odrobina szafranu, jeden i jedna druga litra wody
jedna ósma litra białego wina, sól i biały pieprz, natka pietruszki
przygotować rosół: wrzucić do garnka dokładnie
wymytą głowę (z głów ryb wyciąć skrzela), ości
i skórę ryb. dodać zioła, sól, pomidory pokrojone
w ćwiartki, szafran, wodę i wino.
gotować pod przykryciem na niewielkim ogniu
20 minut, usuwając powstającą podczas gotowania pianę. wywar odcedzić.
ziemniaki i cebulę obrać i pokroić w plastry. pory
oczyścić ze zwiędłych liści i pokroić w plasterki.
rozgrzać olej na patelni i smażyć na nim pokrojone
w plastry warzywa przez 15 minut. posolić, doprawić
pieprzem i zdjąć z ognia. filety rybne dokładnie umyć
i osuszyć papierowym ręcznikiem. w wysokim garnku układać
na przemian warstwami ziemniaki, ryby i warzywa, zalać wywarem rybnym,
przykryć i gotować na małym ogniu przez 20 25 minut.
zupę rybną wlać do sześciu uprzednio podgrzanych filiżanek
i posypać posiekaną pietruszką. podawać z grzankami.
uwaga. do zupy rybnej można dodać również
krewetki, a zamiast ziemniaków np. makaron sojowy
(moczy się go, a następnie gotuje około jednej minuty).
zupa rybna powinna być bardzo pikantna.

zakładka
zupa-krem z drobiu z kokosem
potrawa świąteczna dość droga zawiera składniki trudno dostępne
czas wykonania bez przygotowania zupy kremu z drobiu 40 minut
jedna druga świeżego orzecha kokosowego (25 dekagramów)
jedna czwarta litra mleka
2 żółtka
1 litr zupy-kremu z drobiu (przepis 011)
jedna ósma litra śmietany
8 pasków marynowanej papryki do przybrania
obrany miąższ kokosa drobno pokroić, zalać gorącym
mlekiem. ostudzić, przecedzić. jeśli kokos
był cały, wlać do zupy mleczko kokosowe. odlać
trochę zupy, rozmieszać z żółtkami, wlać do gorącej,
ale nie gotującej się zupy. dodać śmietanę.
zupę przybrać paseczkami czerwonej papryki. można doprawić do smaku curry.

zakładka
flaki z żołądków drobiowych
potrawa tania, ale czasochłonna
czas wykonania około dwie godziny bez czasu przygotowania rosołu
jeden i jedna druga litra rosołu
80 dekagramów drobiowych żołądków
dwie marchewki, sól i pieprz, imbir
gałka muszkatołowa, majeranek
żołądki bardzo dokładnie umyć, krótko obgotować,
odcedzić, pokroić w cienkie paski, włożyć do rosołu.
marchewkę obrać i pokroić w plasterki. włożyć
do flaków, gdy będą już miękkawe. gotowe
flaki doprawić solą, pieprzem, gałką muszkatołową,
imbirem i majerankiem. podawać w talerzach lub
specjalnych miseczkach, tzak zwanych (łączarkach.
uwaga. rosół do flaków można ugotować na tak zwanej
porcji rosołowej, mięso obrać i wrzucić do gotowych flaków.

zakładka
flaki wołowe
potrawa czasochłonna
czas wykonania około czterech godzin bez przygotowania rosołu
80 dekagramów wołowych flaków, 1 i jedna druga litra rosołu
dwie gotowane marchewki, sól i pieprz, gałka muszkatołowa
imbir, majeranek
flaki bardzo dokładnie umyć, kilkakrotnie przepłukać,
obgotować, odcedzić, pokroić w cienkie paseczki,
włożyć do rosołu i gotować dwie 4 godziny. do
ugotowanych flaków włożyć pokrojoną w plasterki
marchewkę (można też włożyć pokrojoną w plasterki
marchewkę surową na 40 minut przed końcem gotowania).
flaki doprawić pieprzem, solą, imbirem, gałką
muszkatołową i majerankiem. tradycyjnym dodatkiem
do flaków są pulpety (przepis 084).

zakładka
chłodnik z mięsnym wywarem
potrawa łatwa do wykonania
czas wykonania 15 minut bez czasu chłodzenia i gotowania wywaru
1 litr jogurtu, zsiadłego mleka lub kefiru
jedna szklanka esencjonalnego wywaru z cielęciny
30 dekagramów ogórków małosolnych, 2 ząbki czosnku
jedna druga pęczka koperku, jedna druga pęczka szczypiorku
4 jajka, ewentualnie ryż
rosół dokładnie odtłuścić, wymieszać z jogurtem,
mlekiem lub kefirem, dodać roztarty z solą ząbek
czosnku i pokrojony ogórek. schłodzić. przed podaniem
posypać posiekanym szczypiorkiem i koperkiem.
podawać w talerzach z jajkiem ugotowanym na
twardo i pokrojonym w ćwiartki. do chłodnika
można również dodać ryż i kawałki mięsa (cielęciny).
uwaga. do chłodnika pasuje pokrojona w paseczki
papryka i obrane ze skórki i pokrojone w kostkę pomidory.

zakładka
chłodnik z botwinki
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania 40 minut
1 pęczek botwinki
30 dekagramów ogórków
3 czwarte litra zsiadłego mleka lub jogurtu
1 pęczek szczypiorku
jedna druga pęczka koperku
sok z cytryny
jedna druga szklanki koncentratu burakowego
sól i biały pieprz do smaku
4 jajka
botwinkę umyć, oczyścić, ugotować wraz z łodyżkami
i małymi buraczkami w szklance osolonej
wody. dodać sok z cytryny, wystudzić.
ugotowaną botwinkę wymieszać z jogurtem lub
zsiadłym mlekiem i koncentratem burakowym.
ogórki obrać, pokroić w kostkę, koperek i szczypiorek posiekać.
wszystkie składniki wymieszać, doprawić solą
i pieprzem i dobrze schłodzić.
przed podaniem ugotować jajka, wystudzić. na talerze
nałożyć po jednym jajku pokrojonym w ćwiartki, zalać chłodnikiem i podawać.

zakładka
chłodnik ogórkowy z krewetkami
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa do wykonania
czas wykonania bez czasu chłodzenia 15 minut
1 średni ogórek sałatkowy (około 60 dekagramów)
10 dekagramów krewetek z puszki lub marynowanego łososia
2 ząbki czosnku, 200 mililitrów jogurtu (3 pięcio procentowego)
po jednej drugiej czerwonego, zielonego i żółtego strąka papryki
jedna druga pęczka szczypiorku, jedna łyżka posiekanego koperku
sól i biały pieprz
ogórek obrać, wydrążyć pestki. miąższ pokroić na
mniejsze kawałki. dodać ząbki czosnku, jogurt
i zmiksować. doprawić do smaku solą i pieprzem. schłodzić.
paprykę oczyścić z pestek, pokroić w kostkę.
szczypiorek drobno posiekać. dodać do jogurtu.
chłodnik rozlać do oziębionych talerzy, nałożyć
krewetki lub pokrojonego łososia, posypać posiekanym koperkiem.

zakładka
chłodnik buraczany
potrawa łatwa i szybka do wykonania - czas wykonania bez chłodzenia 15 minut
1 litr jogurtu, kefiru lub kwaśnego mleka
30 dekagramów świeżych ogórków
4 łyżki koncentratu burakowego
sok z cytryny
po jednym pęczku koperku i szczypiorku
1 ząbek czosnku
sól i biały pieprz
odrobina przyprawy do zup
4 jajka
koncentrat barszczu wymieszać z jogurtem, zsiadłym
mlekiem lub kefirem, doprawić sokiem z cytryny,
pieprzem i roztartym z solą czosnkiem. schłodzić.
ogórki pokroić w kosteczkę, posiekać koperek
i szczypiorek. wymieszać ze schłodzoną zupą.
podawać na talerzach. do każdego talerza włożyć
pokrojone w ćwiartki ugotowane na twardo jajko.

zakładka
chłodnik pomidorowy (hiszpańskie gaspacho)
potrawa łatwa do wykonania - czaswykonania bez chłodzenia 30 minut
jedna druga kilograma pomidorów
1 ogórek
dwie cebule
2 ząbki czosnku
jedna czerwona papryka
dwie łyżki oliwy z oliwek
sól i pieprz
6 kromek bułki
masło do smażenia
pomidory sparzyć wrzątkiem, przelać zimną wodą
i obrać ze skórki. cebulę pokroić w kostkę, czosnek
obrać i dodać do pomidorów, dodać obrane
ze skórki dwie kromki bułki, oliwę i zmiksować.
wstawić do lodówki na dwie 3 godziny.
ogórki i paprykę pokroić w kostkę. z pozostałych
kromek bułki usmażyć na maśle grzanki. chłodnik
doprawić solą i pieprzem. podawać bardzo zimny,
w miseczkach. pokrojone warzywa i grzanki podać osobno.

zakładka
zupa z dowolnych owoców
czas wykonania 40 minut
jedna druga kilograma owoców, 1 litr wody
10 15 dekagramów cukru, sok z cytryny
jedna druga buteleczki gęstej, kwaśnej śmietany lub śmietanki
kremówki rozmąconej z dwoma żółtkami
cynamon i goździki
owoce umyć, obrać i oczyścić z pestek. zagotować
wodę z cukrem, cynamonem i goździkami,
wrzucić owoce. ugotować do miękkości, ewentualnie
przetrzeć przez sito lub zmiksować. doprawić do
smaku cukrem i sokiem z cytryny. podprawić
kwaśną śmietaną lub śmietanką kremówką rozmąconą z żółtkami. nie gotować.
uwaga. dodatek łatwo rozgotowujących się kwaskowych jabłek
(na przykład renet) zagęszcza zupę, gruszka,
morela i brzoskwinia nadają zupie aromat.
zupy owocowe nie powinny być zbyt słodkie.

zakładka
zupa wiśniowa
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania 40 minut
60 dekagramów wiśni
jedno jabłko
jedna gruszka
1 litr wody
cynamon
3 4 goździki
10 15 dekagramów cukru
jedna druga szklanki gęstej, kwaśnej śmietany
ewentualnie odrobina białego wina
owoce opłukać, wiśnie wydrylować, gruszkę i jabłko
podzielić na małe kawałki. zagotować wodę
z cukrem, dodać przyprawy. gotować wszystko
około 10 minut, ewentualnie przetrzeć przez sito. dodać
śmietanę (lub śmietankę rozmąconą z żółtkami).
podgrzać, ale już nie gotować. zupę można doprawić odrobiną białego wina.
podawać z groszkiem ptysiowym, małymi grzaneczkami,
grzankami usmażonymi na maśle lub makaronem, najlepiej domowej roboty.

zakładka
zupa śliwkowa
potrawa związana ze świętami bożego narodzenia, łatwa i szybka do wykonania
czas wykonania 20 minut
60 dekagramów powideł śliwek
5 goździków
jedna czwarta łyżeczki cynamonu
5 10 dekagramów cukru
jedna łyżka mąki ziemniaczanej
jedna druga szklanki śmietanki kremówki
jedna czubata łyżeczka cukru pudru
zagotować wodę z przyprawami. dodać powidła.
przetrzeć przez sito lub zmiksować. mąkę ziemniaczaną
rozrobić w niewielkiej ilości zimnej wody
(około jednej drugiej szklanki) i dolać do zupy. jeszcze chwilę pogotować.
zupę podawać w filiżankach, przybraną ubitą
z cukrem pudrem śmietaną. danie wigilijne.

zakładka
mus agrestowy z kiwi
potrawa świąteczna dość droga. zawiera składniki trudno dostępne
czas wykonania 40 minut
jedna druga kilograma agrestu
2 owoce kiwi
3 czwarte litra wody
10 dekagramów cukru (około jednej drugiej szklanki.)
kawałek skórki cytrynowej
jedna druga laski wanilii
cukier do smaku
zagotować wodę z cukrem. wrzucić oczyszczony
agrest, skórkę cytrynową, rozszczepioną wanilię.
gotować, aż agrest będzie miękki.
obydwa owoce kiwi obrać - jeden pokroić na
plasterki, drugi przepołowić. przepołowione kiwi
dodać do ugotowanego agrestu. agrest zmiksować,
a następnie przetrzeć przez sito. dosłodzić do smaku.
mus podawać schłodzony, przybrany plasterkami kiwi.

zakładka
mus jabłkowy
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa do wykonania - czas wykonania 20 minut
(dla dwóch osób)
4 kwaskowe jabłka (na przykład koksa, szara reneta)
jedna czwarta litra białego półwytrawnego wina
jedna druga litra wody
sok z jednej cytryny
3 4 dekagramy cukru
jedna gałązka melisy, 2 3 goździki, kawałek cynamonu
jabłka obrać, pokroić na kawałki równej wielkości.
zagotować wodę z winem, sokiem z cytryny, cukrem,
cynamonem i goździkami. włożyć jabłka, ugotować
do miękkości. wyjąć cynamon i goździki,
zupę zmiksować, wymieszać z posiekaną drobno
melisą. mus podawać zimny lub ciepły z grzankami z bułki.

zakładka
zupa piwna
potrawa świąteczna dość droga, ale łatwa i szybka do wykonania
czas wykonania 20 minut
1 i jedna druga litra jasnego piwa
kawałek cynamonu
5 goździków
2 żółtka
10 dekagramów cukru
jedna czwarta kilograma białego sera
piwo zagotować z goździkami i cynamonem. żółtka
utrzeć z cukrem do białości, powoli wlewać gorące piwo.
ser pokroić w kostkę i rozłożyć na talerzach. zalać
gorącą zupą. do zupy podać grzanki z chleba.

zakładka
zupa migdałowa
potrawa wigilijna łatwa do wykonania - czas wykonania 30 minut
jedna szklanka migdałów
1 i jedna druga litra mleka
parę kropli esencji migdałowej
10 dekagramów ryżu
5 dekagramów rodzynek
około 5 dekagramów cukru
rodzynki namoczyć. migdały sparzyć, obrać, wysuszyć,
zemleć. zalać gorącym mlekiem i gotować na małym ogniu 15 minut.
ugotować ryż, dodać do zupy, posłodzić do smaku,
doprawić esencją migdałową (zastępuje gorzkie
migdały, właściwie niedostępne w handlu). ozdobić rodzynkami.

zakładka
małe grzaneczki z bułki
potrawa łatwa do wykonania - czas wykonania 30 minut
jedna długa bułka
10 dekagramów masła
bułkę pokroić w drobną kostkę (centymetr na centymetr).
zrumienić na patelni, na maśle, lub bez masła
w piekarniku. grzaneczki będą delikatniejsze, jeśli
odetniemy z bułki skórkę.

zakładka
grzanki
czas wykonania 10 minut
jedna długa bułka z poprzedniego dnia
12 dekagramów masła
kromki bułki posmarować z obu stron masłem.
jeśli bułka będzie świeża, grzanki będą delikatniejsze.
bułkę można okroić ze skórki (wersja bardziej
elegancka). kromki rozłożyć na blasze na folii aluminiowej
lub papierze do pieczenia. wstawić do
nagrzanego piekarnika. gdy tylko się zrumienią
z wierzchu - wyjmować. nie powinny się spiec ani
wysuszyć, w środku mają być miękkie. prawidłowo
przygotowane grzanki można jeść nożem i widelcem.
grzanki można również usmażyć na patelni, na
maśle. jest to sposób szybszy, ale bułka bardziej
nasiąka tłuszczem. jeśli chcemy przygotować na
patelni grzanki z serem, po usmażeniu grzanek na
jednej stronie, przekładamy je na drugą stronę, na
już zrumienionej stronie kładziemy ser, krótko rumienimy
spód kromek, po czym wlewamy na patelnię
odrobinę wody i całość przykrywamy na minutę
pokrywką. tworząca się para roztopi ser. patelnię
następnie odkrywamy i chwilę jeszcze trzymamy
na palniku, aby odparowały resztki wody.
otrzymanie w ten sposób chrupiących grzanek wymaga pewnej wprawy.
grzanki mogą mieć rozmaite obłożenie (patrz przekązki),
najprostsze z nich do żółty ser posypany
ziołami lub smakowe masełko (zamiast zwykłego
masła, na przykład ziołowe lub czosnkowe). mogą być
również znakomitym dodatkiem do zup (szczególnie do zup-kremów).
uwaga. radzimy spróbować grzanek z innych rodzajów
pieczywa niż pszenna bułka. do zup owocowych
można przygotować grzanki z chałki. naprawdę
znakomite są grzanki z chleba, tak zwykłego
żytniego, jak i razowego pełnoziarnistego.

zakładka
grzanki z żółtym serem
potrawa tania, łatwa i szybka do wykonania - czas wykonania 15 minut
jedna długa bułka
jedna szklanka mleka
2 jajka
20 dekagramów twardego żółtego sera
suszone oregano lub bazylia
masło do smażenia
ser zetrzeć na drobnej tarce. długą bułkę pokroić
na kromki. roztrzepać jajka z mlekiem i ziołami.
maczać kromki w mleku, obtaczać w tartym serze,
smażyć z obu stron na maśle na złoty kolor. można
podawać jako dodatek do zup lub samodzielne danie śniadaniowe.

zakładka
kluseczki maślane
potrawa szybka do wykonania, ale dość trudna - czas wykonania 15 minut
2 dekagramy masła
jedno jajko
szczypta soli
szczypta gałki muszkatołowej
4 dekagramy mąki
jedna druga pęczka natki pietruszki
masło utrzeć z jajkiem, solą i gałką muszkatołową.
dodać mąkę i łyżkę posiekanej natki pietruszki.
formować małe kluseczki, kłaść na gotujący się rosół.
gotować na bardzo małym ogniu.

zakładka
kluski grysikowe
potrawa dość trudna do wykonania, ale szybka - czas wykonania 15 minut
3 dekagramy masła
6 dekagramów grysiku
jedno jajko
sól i pieprz do smaku
szczypta majeranku
masło utrzeć na pianę, dodać grysik, jajko, sól,
pieprz i majeranek. dobrze wymieszać, odstawić
na 15 minut. łyżką formować małe kluseczki, kłaść
na gorący rosół i gotować na małym ogniu.

zakładka
kluski lane
potrawa szybka do wykonania, ale dość trudna - czas wykonania 10 minut
(na 2 talerze zupy)
jedno jajko
dwie czubate łyżeczki mąki
ewentualnie sól
do jajka stopniowo dodać mąkę i mieszać tak długo,
aż pokażą się pęcherzyki. ciasto powinno być
dość gęste. kluski wylewać cienkim strumieniem
(można przez lejek) na gotującą się zupę lub wodę.
jeśli się rozpływają, należy dodać mąki, jeśli są
zbyt gęste (nie leją się), dodać odrobinę wody.
uwaga. przygotowanie lanych klusek wymaga
pewnej wprawy w ocenie gęstości ciasta (ilość mąki
zależy od wielkości jajek). znakomicie (lepiej
niż mikser) do ukręcania ciasta na lane kluski nadaje
się ubijaczka do piany (dość miękka).

zakładka
kluski francuskie
potrawa dość trudna do wykonania - czas wykonania 30 minut
2 dekagramy masła
2 żółtka
2 białka
około 5 dekagramów mąki
szczypta soli
ewentualnie kasza manna lub dwie łyżeczki drobno posiekanych grzybów
do utartego masła dodawać żółtka, nie przerywając
ucierania. ubić pianę z białek. białka na pianę lekko
posolić. pianę wymieszać delikatnie z mąką i żółtkami.

w garnku o dużej średnicy zagotować wodę.