Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Główne założenia i analiza porównawcza modeli
realizacji usług pomocy społecznej określonym
standardzie z uwzględnieniem ich struktury
organizacyjnej oraz zlecania zadao
w gminie, powiecie i w mieście na prawach
powiatu
zadanie 2 Działania w zakresie wdrażania standardów pracy
socjalnej i funkcjonowania pomocy i integracji społecznej
Barbara Kowalczyk
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
" Zespół ds. modelu realizacji usług o określonym
standardzie w gminie - do opracowania modeli dla gops i
mgops
" Zespół ds. modelu realizacji usług o określonym
standardzie w powiecie - do opracowania modeli w małych i
dużych pcpr
" Zespół ds. modelu realizacji usług o określonym
standardzie w miastach na prawach powiatu  do
opracowania modelu dla mops/mopr i mops
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Modele uwzględniające specyfikę JOPS, w zależności od typu i wielkości
Gmina Powiat
Miasto na
prawach
ops pcpr
powiatu
mops/mopr
mały duży
mały średni
duży
gops mgops mops
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Pytania:
Jak rozumieć model, z jakich elementów powinien się
składać?
Co to znaczy wdrożyć model?
Odpowiedz
to proces, który trwa do dziś
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Elementy modelu
1. misja, cel, wartości i zasady
2. rola i miejsca w systemie pomocy społecznej
3. oddzielenie procedury administracyjnej przyznawania świadczeo
pomocy społecznej od pracy socjalnej (ops, mops/mopr)
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Cele, wartości zasady
ops, pcpr,
Wspólne dla wszystkich JOPS
mops/mopr
ops, pcpr,
mops/mopr
Misja, miejsce i rola w środowisku
lokalnym
Różne modele dla różnych założeo dla
Model o skoncentrowanej Model o rozproszonej
misji, roli i miejscu JOPS
odpowiedzialności odpowiedzialności
Oddzielenie postępowania
ops, mops/mopr
administracyjnego od pracy socjalnej
Różne modele w zależności od zakresu
zadao przypisanych pracownikowi
socjalnemu w trakcie postępowania
Model o większej roli Model o mniejszej roli
administracyjnego
pracownika socjalnego pracownika socjalnego
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Elementy modelu
4. współpraca pracowników świadczących usługi rodzinom zastępczym i
osobom usamodzielnianym, w szczególności koordynatorów pieczy
zastępczej i pracowników zajmujących się przyznawaniem świadczeo
materialnych, przy wykorzystaniu modelu oddzielenia procedury
administracyjnej przyznawania świadczeo od pracy socjalnej (pcpr,
mops/mopr)
5. zapewnienie doskonalenia pracy socjalnej
6. sposób realizacji usług pomocy społecznej, dla których w projekcie
wypracowano standardy ich świadczenia  usług opiekuoczych, treningu
pracy w Klubie Integracji Społecznej - dla ops
poradnictwa specjalistycznego, interwencji kryzysowej - dla pcpr,
wszystkich usług - dla mops/mopr.
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
współpraca między koordynatorem a
pracownikiem prowadzącym postępowania
administracyjne w systemie wspierania rodziny i pcpr, mops/mopr
pieczy zastępczej (przy wykorzystaniu modelu
oddzielenia)
Wspólne dla JOPS realizujących zadania powiatu
gops, mgops, mops,
Zapewnienie odpowiedniej jakości pracy socjalnej i
pcpr, mops/mopr
pracy koordynatorów pieczy zastępczej
Sposób realizacji usług
gops mops mały pcpr
Wspólny schemat postępowania przy organizacji
usług, różne rekomendowane formy realizacji usług,
różne schematy organizacyjne dla różnych typów
mops/mopr
mgops duży pcpr
JOPS
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Misja, miejsce i rola w środowisku lokalnym
Rodzaj funkcji ops, pcpr mops/mopr
samodzielnie we samodzielnie we
Diagnoza
współpracy z otoczeniem współpracy z otoczeniem
wspólnie z Wydziałem
Planowanie samodzielnie
UM
Organizacyjna
wspólnie z Wydziałem
Realizacja samodzielnie
UM
wspólnie z Wydziałem
samodzielnie we
Kontrola i ewaluacja UM we współpracy z
współpracy z otoczeniem
otoczeniem
we współpracy ze z we współpracy z
Wykonawcza
otoczeniem lub otoczeniem lub
samodzielnie samodzielnie
Koordynacyjna wspólnie z Wydziałem
samodzielnie
UM
Aktywizacyjna wspólnie z Wydziałem
samodzielnie
UM
Prowadzenie
Administracyjna postępowao i samodzielnie samodzielnie
administracyjnych
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Model skoncentrowanej odpowiedzialności
JOPS pełni rolę lidera realizującego zadania we współpracy z innymi
partnerami  zarówno publicznymi jak i niepublicznym i przyjmuje
odpowiedzialnośd za:
" zapewnienie usług i pakietów usług pomocy społecznej o odpowiednim
standardzie dla poszczególnych grup docelowych określonych ustawami i
dostosowanie oferty usług do potrzeb lokalnych.
" zapewnienie odpowiedniej organizacji usług pomocy społecznej i
prowadzenie wszystkich jej etapów: diagnozy, planowania, realizacji,
monitoringu i ewaluacji.
" koordynowanie działao podejmowanych w środowisku lokalnym w
obszarze usług pomocy społecznej i aktywizowanie środowiska lokalnego do
podejmowania działao w tym zakresie
" wykonywanie usług pomocy społecznej ops i pcpr są zaangażowane tylko
w sytuacjach gdy brak jest w środowisku partnerów do ich wykonania
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Model rozproszonej odpowiedzialności
JOPS jest jednym z dwóch głównych podmiotów, który
organizuje i koordynuje system pomocy społecznej,
drugim podmiotem jest Wydział w Urzędzie Miasta,
Gminy lub w Starostwie zajmujący się pomocą społeczną
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Modele oddzielenia procedury przyznawania świadczeo pomocy
społecznej od pracy socjalnej
" model gminny o zmniejszonej roli pracownika socjalnego
" model miejski o zwiększonej roli pracownika socjalnego
W obu modelach inaczej rozdzielane są zadania pomiędzy pracownika
prowadzącego postępowanie administracyjne i pracownika socjalnego
prowadzącego pracę socjalną inna jest również  ścieżka klienta w
postępowaniu administracyjnym
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Porównanie modeli o większej i mniejszej roli pracownika socjalnego
Różnice i podobieństwa
Rodzaj zadania Model miejski o większej roli pracownika Model gminny o mniejszej roli pracownika
socjalnego socjalnego
Badanie przeprowadza pracownik ds. świadczeń
wykorzystując informacje od pracownika
Badanie stanu zaspokojenia niezbędnych Badanie przeprowadza pracownik ds. świadczeń
socjalnego w szczególności o zdolności osoby
potrzeb umożliwiających życie w warunkach samodzielnie przy wykorzystaniu w niektórych
do samodzielnego zaspokojenia własnych
odpowiadających godności człowieka sytuacjach informacji od pracownika socjalnego
potrzeb
Ustalanie czy do przezwyciężenia trudnej Badanie przeprowadza pracownik ds. świadczeń
Badanie przeprowadza pracownik ds. świadczeń
sytuacji można wykorzystać własne samodzielnie w odniesieniu do uprawnień i
samodzielnie w odniesieniu do uprawnień i
uprawnienia, zasoby i możliwości zasobów materialnych a pozostałe zasoby i
zasobów a możliwości ustala na podstawie
(art. 3.1 ups) patrz zasada możliwości na ustala podstawie informacji
informacji od pracownika socjalnego
indywidualizacji i uznaniowości pracownika socjalnego
Ustala pracownik ds. świadczeń samodzielnie w
sytuacji gdy pracownik socjalny stwierdzi
Ustalanie zakresu i sposobu kontroli
możliwość samodzielnego rozwiązania
Ustala pracownik ds. świadczeń zawsze na
współpracy klienta w rozwiązywaniu swoich
problemu przez klienta a w przypadku
podstawie informacji od pracownika socjalnego
problemów z pracownikiem ds. świadczeń
prowadzenia pracy socjalnej na podstawie
informacji od pracownika socjalnego
Kontrolowanie wywiązywania się z podjętych Prowadzi pracownik ds. świadczeń samodzielnie
Prowadzi pracownik ds. świadczeń samodzielnie
zobowiązań
Pracownik ds. świadczeń kieruje klienta tylko
w pewnych sytuacjach, gdy stwierdza, że
Kierowanie klienta do pracownika socjalnego
Pracownik ds. świadczeń kieruje każdego
istnieją niewykorzystane uprawnienia i zasoby a
składającego wniosek o świadczenia pomocy
klienta do pracownika socjalnego
możliwości nie zostały ustalone przez
społecznej
pracownika socjalnego
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Możliwe modele oddzielenia postępowania administracyjnego od pracy socjalnej
Wydzielenie pewnych
Klient samodzielnie
czynności
decyduje o
administracyjnych
skorzystaniu z pracy
pracownika
socjalnej
Modele oddzielenia
socjalnego
postępowania
administracyjnego od pracy
socjalnej
Klient zawsze
kierowany do
Kierowanie klienta do
pracownika
Inne modele
pracownika
socjalnego w celu
socjalnego tylko w
pośrednie
ustalenia uprawnieo
sytuacji stwierdzenia
i zasobów
niewykorzystanych
niematerialnych i
uprawnieo i
możliwości
możliwości w celu
rozwiązania trudnej
ustalenia jego
sytuacji
możliwości
rozwiązania trudnej
sytuacji
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Formy realizacji usług
1. Własne struktury (w wyodrębnionej komórce organizacyjnej lub jako samodzielne
stanowisko pracy
2. Samorządowa niezależna jednostka organizacyjna.
3. Udostępnianie usług przez JOPS w ramach systemowej współpracy
z innymi podmiotami publicznymi, w szczególności z pup oraz ops i pcpr.
4. Zlecanie usług podmiotom niepublicznym:
a) na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i
wolontariacie
b) w trybie ustawy Prawo Zamówieo Publicznych,
5. Wykonywanie usług w partnerstwie
a) Publiczno-publicznym pomiędzy różnymi samorządami
b) Publiczno- niepublicznym z organizacjami pozarządowymi c)
c) Publiczno-prywatnym (ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym)
6. Szczególne formy wynikające z zapisów szczególnych w innych ustawach: np.
ustawy o pomocy społecznej czy ustawy o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rekomendowane formy realizacji usług pomocy społecznej
zadania gminy
Rodzaj usługi Formy rekomendowane
gops, mgops mops, mops/mopr
w ramach własnej struktury
zlecanie w trybie ustawy PZP
zlecanie w trybie ustawy PZP
zlecania zadao w trybie ustawy
Usługi opiekuocze dla osób starszych zlecania zadao w trybie ustawy
o działalności pożytku
świadczone w miejscu zamieszkania
o działalności pożytku
publicznego i wolontariacie
publicznego i wolontariacie
ramach własnej struktury w ramach własnej struktury
Usługi w Klubie Integracji Społecznej,
ze szczególnym uwzględnieniem partnerstwo lokalne ops z pup zlecanie zadao w trybie udpp
treningu pracy
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rekomendowane formy realizacji usług pomocy społecznej zadania
powiatu
Rodzaj usługi Formy rekomendowane
pcpr mops/mops/mopr
w ramach własnej struktury
Poradnictwo specjalistyczne dla
zlecanie zadao w trybie ustawy o w ramach własnej struktury
rodzin z dziedmi oraz osób działalności pożytku publicznego i
zlecanie zadao w trybie ustawy o
wolontariacie
niepełnosprawnych i ich rodzin
działalności pożytku publicznego i
zlecanie zadao w trybie ustawy
wolontariacie
PZP
partnerstwo publiczno niepubliczne w
partnerstwo publiczno
rozumieniu ustawy o działalności
niepubliczne w rozumieniu
pożytku publicznego i wolontariacie
ustawy o działalności pożytku
publicznego i wolontariacie
w ramach własnej struktury samorządowa jednostka organizacyjna
samorządowa jednostka zlecanie zadao w trybie ustawy o
organizacyjna działalności pożytku publicznego i
Interwencja kryzysowa zlecanie zadao w trybie ustawy o wolontariacie
działalności pożytku publicznego i partnerstwo publiczno niepubliczne w
wolontariacie rozumieniu ustawy o działalności
pożytku publicznego i wolontariacie
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Etapy procesu organizowania usług :
1. Diagnoza potrzeb lokalnych
2. Ustalanie zakresu usługi
3. Ustalanie formy realizacji
4. Dokonanie wyboru wykonawcy usługi
5. Nadzór i monitoring realizacji usługi
6. Ewaluacja wykonania usługi.
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ścieżki/warianty wdrażania usług
wprowadzenie standardu - usługa jest wykonywana w JOPS w
niezmienionej formie realizacji, a jedynym elementem wdrożenia jest
wprowadzenie standardu usługi
zmiana formy- usługa jest wykonywana w JOPS, natomiast w ramach
wdrażania modelu zmianie ulega forma jej realizacji
nowa usługa - usługa nie jest wykonywana w JOPS, w ramach
wdrażania zostanie wprowadzona nowa usługa w określonej formie
realizacji oraz o określonym standardzie
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Etapy organizacji usługi w zależności od rodzaju usługi i formy
realizacji
Usługi opiekuńcze
Wdrażanie standardu Usługi w KIS
Etapy: diagnoza,
I
kontrola i monitoring
Poradnictwo specjalistyczne
ewaluacja
Usługi opiekuńcze
Zlecanie w trybie PZP
Zmiana formy
Etapy: ustalanie formy,
Zlecanie w trybie udpp
II
wybór wykonawcy
Partnerstwo z PUP
Partnerstwo publiczno-niepubliczne
Nowa usługa
III
Wspólny dla wszystkich form i usług
Etap: ustalanie zakresu usługi
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Rozwiązania organizacyjne zapewniające doskonalenie pracy
socjalnej
Obszary:
" Zatrudnianie pracowników
" Doskonalenia zawodowe pracowników socjalnych
" Ocena pracownika socjalnego i działao jakie podejmuje w ramach
pracy socjalnej
" Monitorowanie pracy socjalnej - obciążenie pracą pracowników
socjalnych
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Formy doskonalenia zawodowego pracowników socjalnych
FORMY PODSTAWOWE
" superwizje (szczególnie grupowe),
" konsultacje z przełożonymi, konsultantami, oraz pracownikami
posiadającymi wyższe niż pozostali pracownicy kompetencje w danej
dziedzinie,
" szkolenia zewnętrzne i wewnętrzne,
FORMY UZUPEA
NIAJACE
" seminaria, konferencje,
" wymiana pracowników w ramach tzw. dobrych praktyk, wyjazdy studyjne
do innych ops,
" dofinansowanie specjalizacji w zawodzie pracownika socjalnego, studiów
podyplomowych, kursów specjalistycznych,
Projekt 1.18  Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Monitorowanie pracy socjalnej
Prowadzenie pracy socjalnej
liczba działao w ramach pracy socjalnej liczba wszystkich działao metodycznych zrealizowanych i
zewidencjonowanych na etat w badanym okresie
liczba sporządzonych notatek służbowych w liczba sporządzonych notatek służbowych na etat w
sprawie działao podjętych w ramach pracy badanym okresie
socjalnej
liczba rodzin objętych pracą socjalną liczba rodzin w stosunku do których podjęto i
zewidencjowano działania metodyczne na etat w badanym
okresie
liczba kontraktów socjalnych średnia liczba zawartych kontraktów na etat w badanym
okresie; średnia liczba ocen działao ustalonych w
kontraktach socjalnych w badanym okresie na etat
liczba rodzin i osób (również w rodzinach), z liczba rodzin i osób, z którymi został zawarty kontrakt na
którymi zawarty został kontrakt socjalny etat w badanym okresie
liczba spotkao w ramach zespołów średnia liczba spotkao na etat w badanym okresie
interdyscyplinarnych
Doskonalenie zawodowe
liczba superwizji średnia liczba superwizji w których uczestniczył pracownik w
badanym okresie
liczba szkoleo średnia liczba szkoleo, w których uczestniczył pracownik w
badanym okresie
y
ródło Dobre praktyki MOPS Kraków