Irena Nowotarska
Wypijmy za błędy... czyli problemy związane z alkoholizmem
Od dawna człowiek stykał się z kłopotami, troskami, prze\
ywał lęki, rozczarowania,
daremnie szukał porozumienia z innymi. Brakowało mu woli, wiedzy, siły charakteru,
popełniał błędy, za które musiał boleśnie płacić. Ucieczką od codzienności były odurzenia
alkoholowe, które miały pomóc w oderwaniu się od trosk i kłopotów, pozbyciu się lęków i
obaw, doznaniu nowych tajemniczych wra\
eń, wyzbyciu się nieśmiałości, wzmocnieniu
poczucia własnej siły. Po chwilach oszołomienia przychodziły uczucia nieprzyjemne.
Człowiek przekonywał się, \
e  lekarstwo to prowadzi do uzale\
nienia, a w rezultacie do
choroby.
Istnieje wiele przesądów związanych z alkoholem. Niektóre z nich jak np. picie piwa
przez matki karmiące odeszły na szczęście w zapomnienie, inne jednak funkcjonują nadal. Co
ludzie mówią na temat alkoholu, a jak jest naprawdę?
Mówi się , \
e alkohol pobudza apetyt i ułatwia trawienie. Tylko w części ta opinia jest
prawdziwa. Niskie stę\
enie alkoholu w \
ołądku zwiększa wydzielanie soków trawiennych.
Większa dawka alkoholu wydłu\
a trawienie i w istotny sposób utrudnia wchłanianie. Tak
więc jest to skutek odwrotny do zamierzonego.
Mówi się, \
e alkohol rozgrzewa. Jest to działanie pozorne. Wypicie alkoholu na krótki
czas daje poczucie przyjemnego ciepła, natomiast po rozszerzeniu naczyń krwionośnych
skóry  przyśpiesza utratę ciepła. Po wypiciu większej ilości alkoholu bilans cieplny jest
ujemny.
Mówi się, \
e alkohol jest dobrym środkiem na przeziębienie. Jest w tym szczypta
prawdy. Krótkotrwały efekt cieplny mo\
e być przydatny, gdy ktoś jest przemoczony i
zziębnięty. Przy gorączce i stanach zapalnych alkohol zmniejsza siłę obronną organizmu,
ograniczając aktywność białych ciałek krwi w zwalczaniu infekcji. Tak więc zamiast leczyć
pogłębia chorobę.
Mówi się, \
e kieliszek koniaku jest lekarstwem w chorobie wieńcowej serca. Nie jest
to prawdą, poniewa\
alkohol nie rozszerza naczyń wieńcowych, a subiektywna poprawa
samopoczucia jest wynikiem uspakajającego i znieczulającego działania alkoholu. Większe
dawki powodują zwę\
enie naczyń krwionośnych i niedotlenienie mięśnia sercowego. U osób
z mia\
d\
ycą naczyń wywołane przez picie alkoholu zmiany ciśnienia mogą prowadzić nawet
do wylewu krwi do mózgu.
Mówi się, \
e alkohol pozwala zapomnieć o troskach i kłopotach. Śpiewa nawet o tym
Ryszard Rynkowski w piosence  Wypijmy za błędy . Przyjemny , błogi stan, jaki
odczuwamy po wypiciu małej dawki alkoholu jest wynikiem zahamowania pracy ośrodków
nerwowych w mózgu i obni\
enia zdolności do precyzyjnej analizy myślowej. Uciekanie się
do alkoholu, gdy trapią nas troski i kłopoty ułatwia w powa\
nym stopniu narodziny
uzale\
nienia.
Mówi się, \
e osobnicy o silnej głowie mogą pić spokojnie. Tymczasem jest akurat
odwrotnie. Posiadanie mocnej głowy umo\
liwia wypijanie większej ilości alkoholu i
zwiększa ryzyko uzale\
nienia, powodując jednocześnie większe szkody zdrowotne.
Mówi się ,\
e piwo i wino nie powinno się zaliczać do alkoholi, poniewa\
ich picie nie
stwarza powa\
nych zagro\
eń. Tymczasem alkohol w piwie i winie jest taki sam jak w wódce.
Częste u\
ywanie piwa, jako napoju chłodzącego, jest nieporozumieniem. Nie usuwa ono
zmęczenia i jedynie działa ono znieczulająco.
Mówi się, \
e kierowca mo\
e się napić, \
e przed upiciem mo\
na się zabezpieczyć
dbając o solidna zakąskę i przyśpieszyć wytrzez
wienie, pijąc kawę, spacerując i biorąc
prysznic. Nawet niewielka dawka alkoholu zwalnia szybkość reakcji i upośledza kontrolę
jazdy. Prześledz
my teraz, jakie skutki w organiz
mie powoduje alkohol.
Alkohol we krwi Skutki i objawy
0,3  0,5 promila Upośledzenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, zaburzenia równowagi,
euforia
0,5  0,7 promila Zaburzenia sprawności ruchowej, pobudliwość, gadatliwość, obni\
enie
samokontroli, błędna ocena własnych mo\
liwości
0,7  2,0 promila Zaburzenia równowagi, spadek sprawności intelektualnej, opóz
nienie
czasu reakcji, wyraz
na dra\
liwość, wzrost ciśnienia krwi
2,0  3,0 promila Zaburzenia mowy, przewracanie się, wzmo\
ona senność, obni\
enie
zdolności do kontroli własnych zachowań
3,0  4,0 promila Spadek ciśnienia krwi, obni\
enie temperatury ciała, zanik odruchów
fizjologicznych
Alkohol jest rozkładany w organiz
mie tylko przez wątrobę. Szybkość rozkładu wynosi 10 
12 godzin na dobę u mę\
czyzny i 8  10 godzin na dobę u kobiety. Oznacza to, \
e w ciągu
jednej godziny wątroba spala około 1 porcji alkoholu.
Powy\
sze dane obalają mity alkoholowe. Kawa nie przyśpiesza trzez
wienia  daje
tylko pozorne poczucie świe\
ości. Mo\
na oszukać policjanta  ale nie organizm. Alkohol
zakłóca poczucie szybkości i odległości i jazda po spo\
yciu alkoholu nigdy nie jest
bezpieczna.
Mówi się, \
e problemy alkoholowe mają tylko ludzie prości, niewykształceni ,
pochodzący z  dołów społecznych . Nic bardziej fałszywego! śycie pokazuje, \
e ani
wykształcenie, ani wychowanie nie zabezpieczy przed uzale\
nieniem. Dotyka ono
wszystkich, którzy piją. Są to często ludzie wykształceni, intelektualiści, ludzie pióra, aktorzy,
piosenkarze itp.
Mówi się, \
e problemów alkoholowych nie nale\
y rozpatrywać w kategoriach
moralnych, \
e ludzka wola i charakter nie odgrywają tu \
adnej roli. To dotyczy jednak osób
ju\
uzale\
nionych. Natomiast pije wiele osób nie będących jeszcze uzale\
nionymi. W całej
sferze profilaktyki alkoholowej wola, charakter człowieka i akceptowany przez niego system
wartości- są zagadnieniami pierwszoplanowymi.
Mówi się, \
e wszystko mo\
na , co nie mo\
na, byle z wolna i z ostro\
na. Z pewnością
zwolnienie tempa picia i zachowanie ostro\
ności nigdy jeszcze nikomu nie zaszkodziło. Są
jednak pewne zakazy absolutne, których nale\
y bezwzględnie przestrzegać. I tu nie ma
\
adnych wyjątków.
Warto wiedzieć, \
e przesądy i mity alkoholowe związane z psychologicznymi
i społecznymi funkcjami alkoholu nie znajdują uzasadnienia w świetle współczesnej nauki. W
większości przypadków jest to dorabianie ideologii przez ludzi pragnących się napić. Nale\
y
pamiętać zawsze o tym , \
e w poszukiwaniu pozytywnych funkcji alkoholu nie nale\
y
przekraczać małych dawek. Przekraczanie progu trzez
wości jest szkodliwe dla organizmu
i dla psychiki.
Pijaństwo, a co za tym idzie  alkoholizm, jest następstwem zło\
onego splotu
czynników i okoliczności . Na czynniki składa się to wszystko, co charakteryzuje konkretną
jednostkę i odró\
nia ją od innych.
Do czynników zaliczyć nale\
y:
- pewne cechy genetyczne, które mo\
na określić wspólnym mianem  alkoholowy zespół
płodowy , kiedy osobnik jest potomkiem osób nadmiernie pijących lub alkoholików. Pewne
cechy charakterologiczne są wynikiem wpływu domu rodzinnego, systemu wychowania i
wzorców postępowania prezentowanych dzieciom i młodzie\
y. Alkoholizm mo\
e być
następstwem nawyków, obyczajów, tradycji narzucanym przez dom, środowisko sąsiedzkie,
grupy rówieśnicze, zespół pracowniczy i kierowniczy w miejscu pracy. Ogromną rolę
odgrywają w tym względzie przykłady i wzorce prezentowane przez  świat dorosłych , ich
postępowanie, wpływ środków masowego przekazu z TV i filmem na czele, prasą codzienną i
literaturą popularną. Do czynników wpływających na rozwój alkoholizmu zalicza się ogólna
atmosfera \
ycia rodzinnego, społecznego i społeczno-politycznego w kraju, chęć wy\
ycia się,
zaspokojenia potrzeb i ambicji jednostkowych w zbiorowości .
Do okoliczności nale\
y zaliczyć:
- system prawa, który rozumiany jako instrukcja zbiorowego postępowania ma istotny wpływ
na częstotliwość, rozmiary i sposób konsumpcji. Je\
eli ustawa z 1959 roku zezwalała
dzieciom i młodzie\
y na spo\
ywanie alkoholu o mocy 4,5 %, to naturalną rzeczą jest, \
e
młodzie\
popadała w nałóg pijaństwa, często kończący się chorobą alkoholową. Tak samo
naturalnym zjawiskiem jest ustawa z 1982 r zamykająca dostęp do alkoholu o mocy powy\
ej
1,5 %. Praktycznie więc eliminuje alkohol z \
ycie młodych ludzi. System prawny logicznie
zbudowany, kompleksowy i bezwzględnie egzekwowany ma istotny wpływ na rozmiary
i charakter konsumpcji.
- system ekonomiczno- organizacyjny związany z produkcją, dystrybucją i sposobami
spo\
ywania alkoholu. A
ączy się on z poprzednim, poniewa\
często przybiera postać reguł
prawnych, a niekiedy obyczajowych, kształtowanych przez prawo w sposób pośredni. Do tej
grupy okoliczności mo\
na zaliczyć: rozmiary i dostępność sieci sprzeda\
y napojów
alkoholowych; godziny jej działania; sposób wynagradzania sprzedawcy; organizację
przedsiębiorstw prowadzących dystrybucję , konstrukcję planu sprzeda\
y, profity uzyskiwane
przez zarząd przedsiębiorstwa i pracowników z okazji wykonania, przekroczenia planu
sprzeda\
y, asortyment sprzedawanych trunków dających mo\
liwość wyboru, rodzaj
opakowania i inne.
- system finansowo-ekonomiczny, a więc ceny na napoje alkoholowe; istnienie mniej lub
bardziej szerokiego zespołu zamienników, stawiających przed potencjalnym klientem
mo\
liwość wyboru
- działalność systemu edukacji narodowej, informacji i popularyzacji wiedzy; organizacja
zaplecza socjalno- oświatowego w zakładach pracy, dzielnicach mieszkaniowych du\
ych
miast i wielkich osiedlach
- istnienie szeroko i sprawnie działającej sieci tanich, dostępnych dla ka\
dego lokali
gastronomicznych i rozrywkowych
Obok tego mo\
na zanotować oddziaływanie okoliczności pozornie nie związanych z
problemem. Będzie to masowe zatrudnienie kobiet przy braku rzetelnego systemu opieki nad
dzieckiem podczas pracy rodziców; system zaopatrzenia ludności w artykuły pierwszej
potrzeby; system kształtowania postaw moralnych i inne.
Skutki ujemnego wpływu alkoholu - narkotyku uwidaczniają się niemal w ka\
dej
dziedzinie \
ycia człowieka: w sferze \
ycia osobistego, zdrowia konsumenta, w \
yciu
rodzinnym, organizacyjno-ekonomicznym kraju, wreszcie w dziedzinie problemów
społecznych. W codziennym \
yciu zjawiska skutkowe są powiązane, przenikają się
wzajemnie, a w ró\
nym układzie czasowo- przestrzennym dają bardziej ujemne następstwa,
ni\
początkowo się wydaje.
Bardzo znamienne są następstwa zdrowotne spo\
ywania i nadu\
ywania alkoholu.
Badania naukowe jednoznacznie ustaliły, \
e nie istnieje taka ilość alkoholu, która po spo\
yciu
nie zakłócałaby w mniejszym lub większym stopniu sprawności psychofizycznej człowieka,
niezale\
nie od tego, czy jest on przyzwyczajony do spo\
ywania alkoholu, czy te\
nie.
Poszczególne osoby w ró\
ny sposób reagują na taką samą dozę trunku. Zale\
y to od wielu
czynników, a między innymi od indywidualnej wra\
liwości. Prawdopodobieństwo na
zapadnięcie na chorobę alkoholową jest większe u ludzi oznaczonych mianem  mocna
głowa , ni\
u tych, o których się mówi, \
e mają  słabą głowę . W tych ostatnich
przypadkach nawet mała dawka trunku powoduje obronną reakcję organizmu ( ból głowy,
wymioty, poty, rozstrój \
ołądka itp.), co uniemo\
liwia dalszą konsumpcję , a więc
zwiększenie stopnia zatrucia. U\
ywanie i nadu\
ywanie alkoholu powoduje wiele zmian.
- Po pierwsze są to zmiany w systemie nerwowym, co wyra\
a się w zaniku lub ograniczeniu
zdolności do samokrytycyzmu; obni\
eniu inteligencji; nieopanowaniu emocjonalnym;
upośledzeniu sprawności ruchowej i zachowania się. Najczęściej spotykanym zaburzeniem
psychicznym powstającym na skutek u\
ywania i nadu\
ywania trunków jest zespół
uzale\
nienia alkoholowego. Liczba osób uzale\
nionych zamyka się w granicach 600 tys. do 1
mln. Praktycznie biorąc nie ma mo\
liwości leczenia tych osób ze względu na brak
odpowiednich poradni specjalistycznych. Wzrasta równie\
liczba psychoz alkoholowych. W
1982 r. liczba ich doszła do 2199 osób, przy czym zaobserwowano szybszy wzrost liczby
przyjmowanych kobiet.[1]
 Ujemny wpływ alkoholu na zdrowie ogólne wyra\
a się we wzroście zapadalności na
choroby przewodu pokarmowego ( m. in. marskość wątroby). Wśród osób pijących pospolite
są równie\
schorzenia układu krą\
enia i mięśni. Ponadto alkohol wymywa z organizmu
niektóre substancje, np. związki magnezu, a inne rozkłada, obni\
ając naturalną odporność
człowieka U\
ywanie alkoholu sprzyja prawdopodobnie powstawaniu, a na pewno pogarsza
stan zdrowia osób chorych na cukrzycę, mia\
d\
ycę, raka krtani, i przełyku, wszelkiego zaś
rodzaju zabiegi chirurgiczne są trudniejsze i stwarzają mo\
liwość dodatkowych powikłań
Około 60 % alkoholików ma zmiany gruz
licze; pijaństwo sprzyja te\
zachorowaniom na
choroby wewnętrzne. [2]
Zdaniem demografów alkoholizm jest głównym czynnikiem nadumieralności
mę\
czyzn. Oznacza to, \
e przeciętny statystyczny wiek \
ycia w tej grupie jest ni\
szy ni\
u
abstynentów lub kobiet ( mniej pijących). Uogólniając zagadnienie, nale\
y jednoznacznie
stwierdzić, \
e spo\
ywanie, a zwłaszcza nadu\
ywanie alkoholu wyraz
nie obni\
a biologiczną
jakość rodzaju ludzkiego, a co za tym idzie  mo\
liwości rozwojowe jednostki, grupy i
narodu.
Osobną sprawą są samobójstwa. Badania wykazały, \
e  mę\
czyz
ni popełniają
samobójstwa kilkakrotnie częściej ni\
kobiety; nie jest wykluczone, choć nie w pełni
udokumentowane, \
e mę\
czyz
ni w stanie upojenia alkoholowego częściej popełniają
samobójstwa [3].
Następstwa występujące w sferze \
ycia rodzinnego mają dwojaki charakter. W
pewnym zakresie dotyczą one losów współmał\
onków i ich potomstwa , a w innym aspekcie
\
ycia społecznego. Jest to jednak grupa wyraz
nie wydzielona. Rysują się tutaj dwa zasadnicze
problemy: jakość produkcji rodzaju człowieczego oraz sposób ich wychowania, czyli
przygotowanie do \
ycia społecznego. Z tym drugim ściśle wią\
e się los matki oraz czyny
zakazane, skierowane przeciwko rodzinie.
Szkodliwość alkoholu nie ogranicza się do zmian zachodzących w organiz
mie
pijącego. Wpływa te\
destrukcyjnie na zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka, i to od
momentu poczęcia. Wpływ alkoholu jest tu zło\
ony i stanowi zwykle jeden z elementów
destrukcji, szczególnie w rodzinach ubogich ( niska jakość wy\
ywienia, ,higieny, warunków
mieszkaniowych i nieporozumienia między mał\
onkami itp.). Te okoliczności mają wpływ na
potomstwo, które posiada wiele wad wrodzonych (psychicznych, fizycznych lub często
dopiero w póz
niejszych latach ujawnione wady intelektualne. Są to dzieci trudne, które gorzej
się uczą, wychowują, są opóz
nione w rozwoju bez szans i perspektyw na normalne \
ycie.
Istotny wpływ na wychowanie i awans \
yciowy dzieci jest spójność rodziny. Rozbicie
rodziny przybierać mo\
e ró\
ne formy: śmierć, opuszczenie domu przez jednego ze
współmał\
onków, separacja, wreszcie rozwód. Jedną z podstawowych przyczyn rozwodu jest
u\
ywanie i nadu\
ywanie napojów alkoholowych. Oficjalne statystyki wykazują, \
e około
25% rozwodów jest na tym tle. Przy rozwodach orzekanych bez winy strony ( ok. 50%
ogólnej liczby) pijaństwo i alkoholizm są nagminnie spotykane, choć fakty te nie zawsze są
ujawniane w aktach. Efektem rozwodów są rodziny niepełne, zjawisko sieroctwa społecznego
i wiele następstw o charakterze dewiacyjnym wśród dzieci i młodzie\
y. Liczba młodocianych
objętych postępowaniem opiekuńczym stale rośnie. W 1981 roku wynosiła 176,7 tys.
Efektem u\
ywania i nadu\
ywania alkoholu w rodzinie jest: ubóstwo, złe warunki
mieszkaniowe, zahamowanie dzieci w nauce, obni\
enie stanu zdrowia członków rodziny
z kobietami-matkami na czele.
Ujemne skutki spo\
ywania i nadu\
ywania alkoholu odnotowujemy równie\

w systemie organizacyjno-ekonomicznym kraju. Od najdawniejszych czasów produkcja i
handel alkoholem stanowiły z
ródło dochodów władców bez względu na ideologię, którą
prezentowali, a w czasach nowszych narzędzie równowa\
enia bud\
etu. Obecnie preliminarze
bud\
etowe nie wyodrębniają jednoznacznie dochodów z tego monopolu. Wysokie dochody
wykazywane w dokumentach bud\
etowych w rezultacie są mitem. Przewy\
szają je znacznie
straty i szkody bezpośrednie i pośrednie wywołane spo\
ywaniem trunków. Są to społeczne
koszty utrzymania osób chorych na chorobę alkoholową w pełni ju\
zdegenerowanych ,
dzieci kalekich i niezdolnych ju\
do samodzielnego \
ycia, reedukacja dzieci wykolejonych na
skutek rozbicia rodziny, wydatki związane z niszczeniem przez pijaków ławek, latarni,
urządzeń transportu publicznego itp.
Następstwa u\
ywania i nadu\
ywania napojów alkoholowych uwidaczniają się
w dziedzinie problemów społecznych. Do zjawisk, których charakter albo rozmiary
kształtuje u\
ywanie albo nadu\
ywanie alkoholu, zaliczyć mo\
na: wykroczenia i przestępstwa,
demoralizacja dzieci i nieletnich, prostytucja, oraz inne postacie narkomanii. Dość
powszechnie uwa\
a się, \
e nadu\
ywanie alkoholu jest istotnym czynnikiem kryminogennym.
S. Batawia (1951) w klasycznych ju\
badaniach 100 rodzin nałogowych alkoholików na
podstawie wywiadów z \
onami i wywiadów środowiskowych stwierdził  przestępstwa
przeciwko mieniu u 26 alkoholików, karalność administracyjną u 64 %, powa\
ne zajścia po
pijanemu z osobami obcymi u 23%. [4] Najbardziej charakterystyczną cechą tych osób było
popełnianie w domu przestępstw, które pozostawały nieujawnione: niszczenie mienia,
demolowanie mieszkania, powodowanie uszkodzeń ciała domowników, gro\
enie \
onom
zabójstwem, zara\
enie chorobą weneryczną,, dotkliwe bicie dzieci, czyny lubie\
ne wobec
córek. Podobnie nieujawnione pozostawały czyny przestępstwa w miejscu pracy - w tym
kradzie\
e. Do przestępstw nierejestrowanych nale\
y niedozwolony wyrób spirytusu,
rozpijanie małoletnich dzieci, naruszenie nietykalności cielesnej, udział w bójce.
Wśród osób nadu\
ywających alkoholu i popełniających przestępstwa mo\
na
wyró\
nić dwie kategorie:
- w pierwszej znajdują się osoby , u których nadu\
ywanie alkoholu występuje z zespołem
objawów wczesnego nieprzystosowania społecznego i które zaczęły popełniać przestępstwa
bardzo wcześnie, na ogół ju\
w okresie nieletniości. Popełnianie przestępstw w tej grupie albo
wyprzedza nadu\
ywanie alkoholu, albo oba te zjawiska występują równolegle.
- do drugiej mniej licznej kategorii zalicza się osoby, u których początek systematycznego
nadu\
ywania alkoholu znacznie wyprzedza pierwsze przestępstwa. Występują one po 20 roku
\
ycia lub jeszcze póz
niej.
Nadu\
ywanie alkoholu jest dysfunkcjonalne dla całego systemu społecznego i stanowi
zagro\
enie bytu narodowego. Stało się to szczególnie groz
ne po upadku systemu
komunistycznego, z którego odejściem wiązaliśmy nadzieje na pozbycie się wielu patologii
społecznych. Tymczasem znalazły one doskonałą po\
ywkę na glebie głębokiego kryzysu
gospodarczego i społecznego w Polsce, w okresie rozchwiania norm i systemów prawnych
nowopowstającego systemu politycznego. Uzale\
nienie alkoholowe milionów ludzi stwarza
brzemienne skutki społeczne, zagro\
enia biologiczne, ekonomiczne i społeczno-kulturowe.
Alkoholizm doprowadza do rozbicia rodzin i zaburzenia procesów socjalizacji dzieci
i młodzie\
y. Sprzyja kształtowaniu się postaw aspołecznych takich jak: cynizm, znieczulica
społeczna, wzmaganie postaw oportunistycznych, nierzetelność, nieodpowiedzialność.
Sprzyja schamianiu obyczajów, wulgaryzacji języka, brutalizacji i prymitywizacji \
ycia,
zanikowi zainteresowań wartościami wy\
szymi. Pogłębia pauperyzację \
ycia znacznych grup
społecznych. Oto tylko niektóre ze skutków psychodegradacji społeczeństwa.
Mamy w Polsce od 4 do 6 milionów ludzi z rodzin alkoholowych, u których
występują daleko posunięte zmiany somatyczne i psychiczne, około 2 do 3 milionów osób
nadu\
ywających alkoholu i ponad milion uzale\
nionych od alkoholu, którzy wymagają terapii
odwykowej. Tymczasem mo\
liwości słu\
by zdrowia są bardzo ograniczone. Dysponujemy
zaledwie kilkoma tysiącami miejsc w lecznictwie stacjonarnym i około 450 poradniami
odwykowymi, co jest dalece niewystarczające. Półtora miliona dzieci wychowuje się w
rodzinach rozbitych, a dwa i pół miliona dzieci w rodzinach alkoholików. Dzieci te podobnie
jak i inni członkowie rodzin alkoholików są znerwicowane i z
le przystosowane społecznie.
Wymagają specjalnej troski. Szczególnej opieki lekarskiej wymaga 20 % dzieci w wieku
szkolnym. Dzieci z rodzin alkoholików (grupy wysokiego ryzyka) potrzebują pomocy
psychologicznej. Wymaga jej równie\
większość alkoholików, cierpiących często daleko
posunięte zaburzenia emocjonalne spowodowane przewlekłym stresem.
Pijaństwo odbija się na wydajności pracy, niosąc za sobą zagro\
enia ekonomiczne. W
okresie gospodarki rynkowej osłabia niezbędną inicjatywę i dynamikę znacznych grup
społecznych. Powa\
ne straty wią\
ą się z brakoróbstwem, absencją, wypadkowością.
Powiązanie alkoholizmu z przestępczością stwarza dogodny klimat do powstawania klik ,
grup przestępczych, układów mafijnych, afer, marnotrawstwa, niegospodarności, działań
zakazanych i oszukańczych. Du\
e nakłady na leczenie alkoholików, członków ich rodzin i
potomstwa obcią\
ają znajdującą się w permanentnym kryzysie słu\
bę zdrowia, bez tego
dofinansowaną i zacofaną technicznie. Powa\
ne nakłady pociąga za sobą organizacja
szkolnictwa specjalnego.
Znaczna część mieszkańców kraju \
yje w otoczeniu ludzi nadu\
ywających alkoholu, a
parę milionów w otoczeniu osób uzale\
nionych. Przyjęte u nas wzory spo\
ycia wpływają na
deformację stosunków międzyludzkich i rozpad więzi społecznych. Szczególnie groz
ne jest to
obecnie , w okresie deformacji ustrojowej. Nadu\
ywanie napojów alkoholowych trzeba uznać
za szczególnie wa\
ny element patologii w naszym kraju. Problemów tych nie mo\
na
rozpatrywać w oderwaniu od innych problemów społecznych. Usuwanie przyczyn
nadu\
ywania alkoholu jest mo\
liwe tylko i wyłącznie z równoległym uzdrawianiem całego
społeczeństwa.
Bibliografia:
1. Ignacy Wald,  Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne , PWN
Warszawa 1986.
2. Dick Selvig, Don Riley,  Nie piję PAX Warszawa 1987
3. Marian Sygit,  Zdrowie na co dzień , Inst. Wyd. Zw. Zaw. Warszawa 1990 s. 59-62.
4.  Patologia społeczna pod. red. Teodora Szymanowskiego  Wybrane problemy ,
WSPS im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 1991
5. Woronowicz B.T.,  Alkoholizm jako choroba, PARPA ,Warszawa 1994
6. Dane Instytutu Psychoneurologicznego, Warszawa 1982.
Wypowiedz
J. Akeksandrowicza, Rola biopierwiastków w ekologicznych
uwarunkowaniach alkoholizmu,  Problemy alkoholizmu , 1983, nr 4, s.5 i nast.
7. M. Jarosz, Samozniszczenie, Ossolineum, 1980,s.86