Cechy eposu na przykładzie "Iliady"










Cechy eposu na
przykładzie "Iliady".

Epos to główny gatunek epiki do czasu powstania powieści. Jest to rozbudowany
utwór wierszowany, który ukazuje dzieje legendarnych lub historycznych
bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności. W przypadku
"Iliady" tłem jest wojna Trojańska, natomiast bohaterowie legendarni
to np. Achilles, Agamemnon, Parys, Helena, a także bogowie greccy. Źródłem
eposu są mity i podania, "Iliada" np. wywodzi się z mitu o jabłku
niezgody.

Cechy gatunkowe eposu:

Inwokacja - apostrofa umieszczana we wstępie utworu skierowana do Bóstwa z
prośbą o pomoc w tworzeniu dzieła. W "Iliadzie" autor zwraca się do
Muzy (bogini), która poddaje pieśń śpiewakom: "Gniew, bogini, opiewaj
Ahilla, syna Peleusa"
Równoległość dwóch płaszczyzn: świata bogów i świata ludzi. W
"Iliadzie" fabuła przebiega w świecie bogów ( bogowie walczą po dwóch
stronach wrogów w wojnie Trojańskiej, np. Atena decyduje o zwycięstwie
Achillesa nad Hektroem i w świecie ludzi i ludzkich uczuć - dowodem jest np.
miłość Parysa do Heleny.
Narrator eposu ujawnia swoje uczucia tylko w inwokacji, potem jest obiektywny,
wszechstronny i zdystansowany wobec wydarzeń
Wydarzenia opisane są stylem podniosłym i petetycznym, dostosowanym do wagi
opisywanych wypadków, co widać wyraźnie w sposobie opisu walczących w pojedynku
Achillesa i Hektora.
Szczegółowy, realistyczny opis przedmiotów i sytuacji (realizm szczegółów).
Wspaniałym przykładem realizacji tego punktu jest opis tarczy Achillesa. Homer
opisuje nie tylko kolejne działania wykonawcy Hefajstosa, lecz obrazy
przedstawione w płaskorzeźbie. Są one opisane tak że można je z łatwością
odtworzyć. Jest to dziesięć scen - obrazów z życia pokojowego. Znajdujemy
wyobrażenie ziemi, nieba, morza, dwóch miast i życia w tym mieście - śluby,
uczty, właśnie handlujących itp.
Opisy scen batalistycznych - sceną taką jest np. pojedynek Hektora z
Achillesem, obraz oblężenia grodu, zasadzki i bitwy.
Porównania homeryckie - jest to porównanie, którego drugi człon jest
rozbudowany tak, że stanowi odrębną epizodyczną scenkę. Przykładem może być
porównanie walczących (Achillesa i Hektora) do walki orła i gołębicy,
umieszczone w pieśni 22 p.t. "Pojedynek"
Epizodyczność akcji. Epizod to odstępstwo od toku głównej akcji, opisanie
wydarzenia mniej istotnego, pobocznego, nie związanego z główną fabułą,
przykładem może być opis tarczy Achillesa.
Miarą wierszową eposu homeryckiego jest heksametr. Heksametr - to wers który
składa się z 6 stóp metrycznych: daktyli lub spondejów (heks = 6)