Chronometr
1
Chronometr
Chronometr  zegar cechujący się dużą dokładnością i odpornością na zmienne warunki pracy. Dawniej pojęcie to
odnosiło się wyłącznie do zegarów mechanicznych; obecnie chronometrami bywają nazywane również inne systemy
pomiaru czasu działające w oparciu o urządzenia elektroniczne i łączność radiową lub satelitarną.
Chronometr mechaniczny został skonstruowany w 1759 przez angielskiego stolarza Johna Harrisona.
W nawigacji stosowane były chronometry mechaniczne z mechanizmem balansowym, o napędzie sprężynowym.
Posiadają mocną obudowę, aby wytrzymywać działanie zmiennych warunków morskich.
Chronometry takie są umieszczane w drewnianych skrzynkach, a następnie zawiesza się je na specjalnym
mocowaniu w pozycji poziomej, aby nie dochodziło do błędów pomiarowych. Błąd wskazań chronometru  liczba
sekund, o którą przyspiesza lub spóz
nia się w czasie doby - nazywany jest dziennym ruchem lub chodem
chronometru. Ustawiany jest najczęściej na czas Greenwich, a następnie nie przestawia się go na czas aktualny w
miejscu położenia (czas strefowy), lecz różnice czasu z odpowiednim znakiem zapisuje się w dzienniku
chronometru. Znajomość dokładnego czasu jest niezbędna przy stosowaniu astronawigacji.
W porównaniu z tradycyjnymi zegarami mechanicznymi, konstrukcja chronometru zawiera szereg nowych
rozwiązań. Bęben o zmiennej średnicy, na który nawinięta jest sprężyna, kompensuje spadek siły naciągu
towarzyszący odwijaniu sprężyny. Zastosowano też nowy rodzaj wychwytu i zamocowania balansu mniej
wrażliwych na drgania z mechanizmem balansowym specjalnej konstrukcji (bimetaliczny włos balansu
kompensujący zmiany temperatury).
Obecnie wobec możliwości korzystania z dokładnych zegarów elektronicznych i radiowych sygnałów czasu oraz
nowoczesnych systemów nawigacyjnych chronometry wyszły z powszechnego użycia. Stosowane są jednak nadal
na okrętach jako rezerwowy czasomierz, nieczuły na działanie impulsu elektromagnetycznego.
Chronometr został po raz pierwszy użyty w czasie drugiej podróży Jamesa Cooka.
Zastosowanie chronometru w nawigacji morskiej
W nawigacji dawniej miał zastosowanie chronometr okrętowy.
Tradycyjny chronometr okrętowy składa się z właściwego zegara w antymagnetycznej obudowie, zawieszonego w
łożu Cardana wewnątrz drewnianej skrzynki, chroniącej go dodatkowo przed wpływem otoczenia.
Dzienny chód chronometru był zapisywany w specjalnej książce i uwzględniany przy obliczeniach nawigacyjnych,
jako że w nawigacji nawet kilkusekundowe odchylenie czasu powoduje błąd rzędu kilku mil morskich.
Tradycyjne chronometry mechaniczne zostały wyparte przez chronometry elektroniczne oraz nawigację satelitarną.
Chronometr
2
Wzorcowanie chronometru
Chronometr oficjalny to taki zegar mechaniczny, którego mechanizm
przeszedł badanie w Contr�le Officiel Suisse des ChronomŁtres
(C.O.S.C.)  niezależnym laboratorium szwajcarskim.
Badanie trwa 15 dni, podczas których jest sprawdzany chód zegara w
pięciu różnych położeniach, w trzech temperaturach.
Badanie wygląda następująco:
" 2 dni koronka w lewo przy 23 �C
" 2 dni koronka do góry przy 23 �C
" 2 dni koronka do dołu przy 23 �C
" 2 dni tarcza do dołu przy 23 �C
" 2 dni tarcza do góry przy 23 �C
" 1 dzień tarcza do góry przy 8 �C
" 1 dzień tarcza do góry przy 23 �C
" 1 dzień tarcza do góry przy 38 �C
" 2 dni koronka w lewo przy 23 �C
Wszystkie badania przeprowadza się przy około 24% wilgotności
względnej powietrza. Po każdych 24 godzinach mierzy się chód
Zegarek z certyfikatem  na tarczy napis
chronometru oraz nakręca i nastawia mechanizm. Po zakończonych z Chronometer
pozytywnym wynikiem badaniach mechanizm zegara otrzymuje
certyfikat potwierdzający jego dokładność.
Certyfikat zawiera następujące informacje:
Sprawdzane kryterium Tolerancja
Mechanizm > 20mm Mechanizm < 20mm
Średni chód dzienny -4 do +6 s/dzień -5 do +8 s/dzień
Średnia zmiana chodu dziennego max. 2 s/dzień max. 3,4 s/dzień
Największa zmiana chodu -6 do +8 s/dzień -8 do +10 s/dzień
Różnica między położeniem poziomym i pionowym max. 5 s/dzień max. 7 s/dzień
Największa różnica między średnim chodem dziennym i którymś z chodów max. 10 s/dzień max. 15 s/dzień
Podstawowy błąd kompensacji (zmiana chodu na �C) max. 0,6 s/�C max. 0,7 s/�C
Powtarzalność chodu (porównanie 1. i 2. dnia z 15. dniem) max. 5 s/dzień max. 6 s/dzień
Uzyskanie przez mechanizm zegara certyfikatu C.O.S.C. upoważnia producenta do umieszczania na nim oznaczenia
Chronometer.
Znane chronometry
"
" "Omega" na stadionie Ruchu Chorzów
y
ródła i autorzy artykułu
3
y
ródła i autorzy artykułu
Chronometr y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=35190941 Autorzy: Beno, D T G, Interfector, MaciejKa, Mpfiz, PawełMM, Pikador, Sobol2222, Szumyk, Szyszlel, Tescobar,
Tompot, Trang Oul, 12 anonimowych edycji
y
ródła, licencje i autorzy grafik
Plik:Omega Seamaster Professional Chronometer.jpg y
ródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Omega_Seamaster_Professional_Chronometer.jpg Licencja: GNU Free
Documentation License Autorzy: Jamin, Jpk, JuTa, PawełMM, Wst, 2 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/