Wykaz ważniejszych skrótów występujących w tekście
ABCDE Airway, Breathing, Circulation, Disability, Exposure drogi IAC-CPR Interposed Abdominal Compression  Cardiopulmonary Re-

oddechowe, oddychanie, krążenie, ocena neurologiczna, oce- suscitation RKO za pomocą naprzemiennego uciskania

na kliniczna jamy brzusznej
ACD-CPR Active Compression-Decompression  Cardiopulmonary Resus- ICD Implantable Cardioverter Defibrillator wszczepialny kar-

citation diowerter-defibrylator
RKO za pomocÄ… aktywnej kompresji i dekompre-
sji klatki piersiowej ILCOR International Liaison Committee on Resuscitation Między-

ACS Acute Coronary Syndrome ostry zespół wieńcowy (OZW) narodowy Komitet A
Ä…cznikowy ds. Resuscytacji

AED Automated External Defibrillator automatyczny defibryla- ILS Immediate Life Support Natychmiastowa pomoc w sta-

tor zewnętrzny nach zagrożenia życia (kurs certyfikowany przez ERC)
AF Atrial Fibrillation migotanie przedsionków im intramuscular domięśniowa droga podaży leków

ALS Advanced Life Support Course for Providers

Specjalistyczne io intraosseous doszpikowa droga podaży leków
zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych (kurs certyfikowany IP Instructor Potential kandydat na instruktora ERC

przez ERC) ITD Impedance Threshold Device zastawka oporowa

AMI Acute Myocardial Infarction ostry zawał mięśnia sercowego iv intravenous dożylna droga podaży leków

ASA Acetylsalicylic Acid kwas acetylosalicylowy LBBB Left Bundle Branch Block blok lewej odnogi pęczka Hisa

AVNRT Atrio-Ventricular Nodal Re-entry Tachycardia często- LMA Laryngeal Mask Airway maska krtaniowa

skurcz nadkomorowy z węzła przedsionkowo-komorowe- LQTS Long QT Syndrome zespół wydłużonego QT

go (re-entry) LT Laryngeal Tube rurka krtaniowa

AVRT Atrio-Ventricular Re-entry Tachycardia częstoskurcz nad- MAS Meconium Aspiration Syndrome zespół aspiracji smółki

komorowy (re-entry) MET Medical Emergency Team zespół do stanów nagłych

BLS Basic Life Support podstawowe zabiegi resuscytacyjne MILS Manual In-Line Stabilisation
ręczna stabilizacja w osi gło-
BLS/AED Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibry- wy i szyi
lacja zewnętrzna (kurs certyfikowany przez ERC) NLS Newborn Life Support Zabiegi resuscytacyjne u noworodka

BMV Bag-Mask-Ventilation wentylacja workiem samorozprężal- (kurs certyfikowany przez ERC)

nym NLPZ niesteroidowe leki przeciwzapalne
CCOT Critical Care Outreach Team konsultacyjny zespół inten- NSTEMI Non-ST Elevation Myocardial Infarction zawał mięśnia

sywnej terapii sercowego bez uniesienia odcinka ST
COI Conflict of Interests konflikt interesów NTS Non-technical Skills umiejętności pozatechniczne

CoSTR Consensus on CPR Science with Treatment Recommendations NZK nagłe zatrzymanie krążenia
Konsensus w sprawie dowodów naukowych w resuscytacji ODD Oesophageal Detector Device detektor przełykowy

krążeniowo-oddechowej z rekomendacjami postępowania OIT Oddział Intensywnej Terapii
CPB Cardiopulmonary Bypass krążenie pozaustrojowe OZW ostry zespół wieńcowy

CPR Cardiopulmonary Resuscitation resuscytacja krążeniowo- PCI Percutaneous Coronary Intervention przezskórna inter-

-oddechowa (RKO) wencja wieńcowa
CPU Chest Pain observation Unit oddział obserwacyjny pacjen- PEA Pulseless Electrical Activity aktywność elektryczna bez

tów z bólem w klatce piersiowej tętna
CSN centralny system nerwowy PEEP Positive End Expiratory Pressure dodatnie ciśnienie koń-

CV Compression Ventilation ratio stosunek liczby uciśnięć cowowydechowe

klatki piersiowej (C) do liczby oddechów ratunkowych (V) PPCI Primary PCI pierwotna PCI

DNAR Do Not Attempt Resuscitation decyzja o niepodejmowaniu PR Pogotowie Ratunkowe

resuscytacji RKO resuscytacja krążeniowo-oddechowa (Cardiopulmonary Re-
EC Educator Candidate kandydat na edukatora ERC suscitation  CPR)

ECLS Extracorporeal Life Support pozaustrojowe metody wspo- ROSC Return of Spontaneous Circulation przywrócenie sponta-

magania układu krążenia nicznego krążenia krwi
ECMO Extracorporeal membrane oxygenation pozaustrojowe na- RRT Rapid Response Team zespół szybkiego reagowania

tlenianie krwi RSVP Reason, Story, Vital-signs, Plan przyczyna, historia, oznaki

EIT Education, Implementation and Team grupa robocza ds. życia, plan

edukacji, implementacji i zespołów SAD Supraglottic Airway Device nadgłośniowe przyrządy do

EMC Educator Master Class Europejski kurs dla edukatorów udrażniania dróg oddechowych

(kurs certyfikowany przez ERC) SARS Severe Acute Respiratory distress Syndrome ostry zespół

EMS Emergency Medical System system ratownictwa medycz- niewydolności oddechowej

nego (pogotowie ratunkowe) SBAR Situation-Background-Assessment-Recommendation sytua-

EMT Emergency Medical Technician ratownik, technik medycz- cja, podstawowe dane, ocena, rekomendacje (system rapor-

ny, paramedyk towania stanu pacjenta)
EPLS European Paediatric Life Support Specjalistyczne zabiegi sc subcutaneous podskórna droga podaży leków

resuscytacyjne u dzieci (kurs certyfikowany przez ERC) SCD Sudden Cardiac Death nagła śmierć sercowa

EPILS European Paediatric Immediate Life Support Natych- SOR Szpitalny Oddział Ratunkowy

miastowa pomoc w stanach zagrożenia życia u dzieci SP syndrom poresuscytacyjny (post-cardiac arrest syndrome)
(kurs certyfikowany przez ERC) STEMI ST Elevation Myocardial Infarction zawał mięśnia serco-

ERC European Resuscitation Council wego z uniesieniem odcinka ST
Europejska Rada Resuscy-
tacji SVT Supra-Ventricular Tachycardia częstoskurcz nadkomo-

ETCO2 end-tidal CO2 końcowo-wydechowe stężenie dwutlenku rowy

węgla UAP Unstable Angina Pectoris niestabilna choroba wieńcowa

EWS Early Warning Score skala wczesnego ostrzegania VF Ventricular Fibrillation migotanie komór

FBAO Foreign Body Airway Obstruction niedrożność dróg odde- VT Ventricular Tachykardia częstoskurcz komorowy

chowych spowodowana ciałem obcym VF/VT migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna
GIC Generic Instructor Course Europejski kurs instruktorski ZRM Zespół Ratownictwa Medycznego

(certyfikowany przez ERC)
www.erc.edu Wytyczne resuscytacji 2010 www.prc.krakow.pl
Publikacja przygotowana przez Europejską Radę Resuscytacji (ERC) przy współpracy z Polską Radą Resuscytacji (PRR).
Tekst tłumaczony przez Polską Radę Resuscytacji.
Wiedza i praktyka w zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej to stale zmieniająca się dziedzina medycyny. W miarę rozwoju wiedzy
oraz postępu w nauce i doświadczeniu klinicznym zmienia się w sposób ciągły również praktyka medyczna oraz sposób stosowania leków.
Czytelnik tego podręcznika jest zobowiązany do zapoznania się z aktualnymi wiadomościami na temat przedstawionych sposobów postę-
powania i farmakoterapii ze szczególnym uwzględnieniem informacji producentów na temat dawek, czasu i drogi podawania oraz efektów
ubocznych stosowanych leków. Na każdej z osób praktykujących medycynę resuscytacji spoczywa osobista odpowiedzialność za stosowa-
ne metody lecznicze, których użycie powinno być oparte na gruntownej wiedzy i umiejętnościach praktycznych z zachowaniem niezbęd-
nych warunków bezpieczeństwa własnego i pacjenta. Wydawcy oraz redaktorzy niniejszego opracowania nie ponoszą odpowiedzialności za
szkody, które mogłyby być w jakikolwiek sposób związane z materiałem zawartym w tej książce.
Bibliografia do wszystkich rozdziałów została w całości powtórzona za wydaniem oryginalnym.
REDAKTOR NAUKOWY WYDANIA POLSKIEGO
prof. dr hab. Janusz Andres
TA
UMACZENIE
Janusz Andres, Elżbieta Byrska-Maciejasz, Grzegorz Cebula, Marta Dembkowska, Elżbieta Dobrowolska, Edyta Drab, Bartosz Frączek,
Anna Jarosz, Piotr Kolęda, Paweł Krawczyk, Rafał Surmacz, Jurij Szymański, Grzegorz Zając
KOREKTA MERYTORYCZNA
Janusz Andres, Elżbieta Byrska-Maciejasz, Grzegorz Cebula, Marta Dembkowska, Bartosz Frączek, Paweł Krawczyk
ADIUSTACJA I KOREKTA WYDAWNICZA
Danuta Ambrożewicz
PROJEKT OKA
ADKI
Polska Rada Resuscytacji wg plakatu V Międzynarodowego Kongresu Polskiej Rady Resuscytacji
autorstwa Mieczysława Górowskiego
Publikację wydano ze środków Polskiej Rady Resuscytacji.
© Copyright by European Resuscitation Council (ERC), 2010
© Copyright for the Polish edition by Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2010
© Copyright for the Polish translation by Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2010
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część poniższej publikacji nie może być kopiowana i przechowywana w jakimkolwiek mechanicznym
systemie kopiowania danych, włączając fotokopie, kserokopie, nagrania i inne, bez uprzedniej pisemnej zgody PRR (dotyczy terenu Rzecz-
pospolitej Polskiej).
Wszystkie prośby o możliwość wykorzystania materiałów zawartych w tej publikacji należy kierować do ERC.
ISBN 978-83-89610-10-2
KOORDYNATOR STRONY www.prc.krakow.pl
ORAZ WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wytycznych resuscytacji 2010
Wiesław Pyrczak
[e-mail]
ADRES DO KORESPONDENCJI ADRES DO KORESPONDENCJI W POLSCE
ERC Secretariat VZW Polska Rada Resuscytacji
Drie Eikenstraat 661 ul. Radziwiłłowska 4, 31-026 Kraków
BE-2650 EDEGEM tel. [phone] fax [phone]
Belgium [e-mail] www.prc.krakow.pl
tel. [phone] fax [phone]
Koordynator kursów
[e-mail] www.erc.edu
Tomasz Galewicz
[e-mail]
SKA
AD I PRZYGOTOWANIE DO DRUKU
FALL
ul. Garczyńskiego 2, 31-524 Kraków
tel. [phone]
[e-mail] www.fall.pl