INSTALACJA I KONFIGURACJA MODUA
U
MOL WWW
Opis instalacji i konfiguracji modułu
MOL WWW dla programu MOL Optivum
Przeznaczenie
MOL WWW jest dodatkowym modułem umożliwiającym dostęp do
katalogu biblioteki szkolnej za pośrednictwem dowolnej przeglądarki
internetowej. Dostęp ten może być realizowany:
lð lokalnie  w szkolnej sieci komputerowej, na dowolnej liczbie
komputerów,
lð zdalnie  z każdego komputera poÅ‚Ä…czonego z Internetem,
dzięki czemu jest możliwy dostęp do katalogu biblioteki
o każdej porze, np. z komputera domowego (w takim
przypadku szkoła musi posiadać stałe łącze internetowe)
Za pomocą modułu MOL WWW czytelnik może:
lð wyszukiwać informacje w katalogach,
lð przeglÄ…dać wÅ‚asne konto wypożyczeÅ„ (po podaniu hasÅ‚a),
lð przeglÄ…dać aktualne zestawienia bibliograficzne tworzone
przez bibliotekarza (np. nowości lub zestawienia lektur),
lð zamawiać książki (po wÅ‚Ä…czeniu odpowiedniej opcji
w ustawieniach).
Moduł MOL WWW można łatwo wkomponować w istniejącą już
witrynę internetową  kolorystyka, kroje czcionek mogą być dobrane
odpowiednio do stylu witryny.
Wymagania systemowe
Moduł MOL WWW może współpracować z serwerami firmy Microsoft
dostarczanymi wraz z systemami Windows, czyli serwerami Personal
Web Server (PWS) oraz Internetowe Usługi Informacyjne (Internet In-
formation Services) (IIS). Używając serwerów firmy Microsoft, należy
jednak zdawać sobie sprawę z dwóch ograniczeń:
lð Niektóre wersje dystrybucyjne systemu Windows sÄ…
pozbawione serwera WWW (np. Windows ME), jest jednak
możliwość pobrania go z witryny internetowej firmy Microsoft.
lð Serwery WWW dostarczane z systemami Windows klasy
home (Windows 9X, XP Home) oraz klasy workstation
(Windows 2000/XP Professional) mogą obsługiwać jedynie do
10 jednoczesnych połączeń, co ogranicza ich zastosowanie
do niewielkiej sieci lokalnej.
Jedynie serwery WWW dostarczane z systemami Windows klasy
server (np. Windows XP Server) nie majÄ… takiego ograniczenia.
Dlatego też proponujemy zastosować alternatywny serwer WWW,
jakim jest oprogramowanie Apache. Serwer ten nie ma ograniczeń na
liczbę jednoczesnych połączeń, jest zatem dobrym rozwiązaniem dla
instalacji udostępniających katalog biblioteki w Internecie.
Poniżej przedstawiamy listę systemów operacyjnych wraz
z serwerami WWW, na których pracuje moduł MOL WWW.
lð Windows 98 SE lub Windows ME i Personal Web Server (nie
zalecane!)
lð Windows 2000 i Internet Information Services 5.0 (skÅ‚adnik
systemu Windows) lub Apache (w wersji co najmniej 2.0)
lð Windows XP Home i Apache (w wersji co najmniej 2.0)
lð Windows XP Professional i Internet Information Services 5.1
(składnik systemu Windows) lub Apache (w wersji co
najmniej 2.0)
lð Windows 2003 i Internet Information Services 6.0 (skÅ‚adnik
systemu Windows) lub Apache (w wersji co najmniej 2.0)
Składniki modułu
MOL WWW jest aplikacją ISAPI wykonywaną w kontekście serwera
WWW, dynamicznie generujÄ…cÄ… kod HTML zgodny z HTML 4.01
Strict. Zatem do uruchomienia serwisu MOL WWW konieczna jest
wcześniejsza instalacja i poprawne skonfigurowanie serwera WWW.
Składniki potrzebne do zainstalowania aplikacji znajdują się na tej
samej płycie instalacyjnej, na której publikowany jest program MOL
Optivum. SÄ… to:
lð MOLOptivumOpac.dl  aplikacja.
lð MOLOptivumOpac.txt  plik zawierajÄ…cy nazwÄ™ z
ródła
danych ODBC dla bazy danych MOL Optivum (domyślnie
MOL2000).
lð [przestarzaÅ‚y] MOLOptivumOpac.css  stary plik zawierajÄ…cy
style CSS. W wypadku aktualizacji można go po prostu
skasować.
lð [od wersji 7.03] style.css  nowy plik zawierajÄ…cy style CSS,
których modyfikacja umożliwia dostosowanie wyglądu
katalogu do wyglądu istniejącej już witryny internetowej, na
znacznie wyższym poziomie niż stara wersja.
lð [od wersji 7.03] logo.png  (od wersji 7.03) plik zawierajÄ…cy
logo witryny. Można go podmienić na dowolny inny obrazek 
logo katalogu biblioteki lub instytucji, której biblioteka jest
częścią. Obrazek musi mieć tą samą nazwę i rozszerzenie,
ale może mieć dowolne wymiary.
Pliki konfiguracyjny MOLOptivumOpac.txt nie jest niezbędny do pracy
modułu MOL WWW i w wypadku jego braku przyjmowana jest
domyślna nazwa z
ródła danych ODBC.
Nowość! Począwszy od wersji 7.03 w pliku MOLOptivumOpac.txt
poza nazwÄ… z
ródła danych można tam również ustawić
tryb przeglądania katalogu. Do wyboru są wartości 0
(tryb zgodności) lub 1 (nowy sposób
przeglÄ…dania/wyszukiwania).
Uwaga Jeżeli na komputerze, na którym działa serwer WWW, nie
jest zainstalowany serwer bazy danych MOL Optivum ani
klient MOL Optivum, zalecamy zainstalowanie klienta MOL
Optivum oraz jednorazowe uruchomienie tej aplikacji ze
wskazaniem adresu serwera bazy danych. Jest to podyk-
towane koniecznością aktualizacji sterowników ODBC
oraz konfiguracji z
ródła danych ODBC.
Instalacja i konfiguracja modułu MOL WWW
Poniżej podajemy, jak zainstalować i skonfigurować serwery:
lð Personal Web Server,
lð Internetowe UsÅ‚ugi Informacyjne (Internet Information
Services),
lð Apache (od wersji 2.0.44).
Personal Web Server (Windows 98/ME)
Instalator Personal Web Server znajduje się na płycie CD systemu
Windows 98 w folderze \add-ons\pws\setup.exe . Można go również
pobrać ze strony internetowej:
http://www.microsoft.com/ntserver/nts/downloads/recommended/NT4
OptPk/win95.asp
Dokumentacja, po zainstalowaniu Personal Web Server, znajduje siÄ™
lokalnie w katalogu:
http://localhost/iishelp/pws/misc/default.asp .
Podczas konfiguracji należy:
1. Stworzyć na dysku komputera nowy folder.
2. Skopiować do niego następujące pliki:
lð MOLOptivumOpac.dll
lð style.css (dawniej MOLOptivumOpac.css)
lð logo.png (od wersji 7.03  logo witryny)
lð MOLOptivumOpac.txt (opcjonalnie)
3. Następnie w Personal Web Manager dodać nowy Katalog
wirtualny, który musi wskazywać na folder stworzony w
poprzednim kroku.
4. Sprawdzić, czy włączona jest opcja Wykonywanie. Jeśli nie
 włączyć ją.
Po wykonaniu opisanych powyżej czynności należy jeszcze
sprawdzić, czy pod adresem
http://localhost/podany_alias/MOLOptivumOpac.dll dostępny jest
katalog biblioteki.
Internet Information Services (Windows 2000/XP/2003)
Instalacja Internetowych Usług Informacyjnych (IIS) następuje
poprzez opcję Start Panel sterowania Dodaj/Usuń programy
Dodaj/Usuń składniki systemu Windows .
Dokumentacja dostępna jest:
lð lokalnie (po zainstalowaniu IIS):
http://localhost/iishelp/
lð lub w Internecie pod adresem:
http://www.microsoft.com/windows/windows2000/en/server/iis
/
Podczas konfiguracji należy:
1. Stworzyć na dysku nowy folder.
2. Skopiować do niego następujące pliki:
lð MOLOptivumOpac.dll
lð style.css (dawniej MOLOptivumOpac.css)
lð logo.png (od wersji 7.03  logo witryny)
lð MOLOptivumOpac.txt (opcjonalnie)
3. Następnie w konsoli administracyjnej IIS należy dodać nowy
Katalog wirtualny, który musi wskazywać na folder
stworzony w poprzednim kroku.
4. Sprawdzić, czy włączona jest opcja Wykonywanie (np.
aplikacje ISAPI lub CGI). Jeśli nie  włączyć ją.
Problemy z IIS-em
lð W systemie operacyjnym Windows 2003 (IIS 6.0) należy
dodatkowo dodać plik  MOLOptivumOpac.dll do
 Rozszerzeń usług sieci Web (Web Service Extensions)
i ustawić jego status na  Zezwalaj (Allowed) .
lð W przypadku, gdy katalog zostaÅ‚ utworzony na dysku
z systemem NTFS może być konieczne nadanie uprawnień
do katalogu utworzonego na dysku dla użytkowników:
 IUSR_ oraz
 IWAN_ (gdzie   ,
to oczywiście nazwa komputera, na którym zainstalowany
jest IIS).
lð W razie problemów z dostÄ™pem do katalogu należy upewnić
się, że włączony jest anonimowy dostęp do wirtualnego
katalogu (we właściwościach na zakładce
 Zabezpieczenia katalogów kliknąć  Edytuj zaznaczyć
 Dostęp anonimowy ).
lð Może siÄ™ również zdarzyć, że katalog wyglÄ…da ubogo
(wszystkie elementy znajdujÄ… siÄ™ z prawej strony, a logo libry
jest otoczone ramką). Wówczas w menedżerze IIS należy
przejść do utworzonego katalogu wirtualnego i we
właściwościach  style.css zaznaczyć  Odczyt .
lð W niektórych wypadkach, po zmianie ustawieÅ„, może być
konieczne zrestartowanie całego serwera IIS (czasem nie
wystarczy nawet restart komputera). Restart serwera IIS jest
pokazany na poniższym rysunku.
Po wykonaniu opisanych powyżej czynności należy jeszcze
sprawdzić, czy pod adresem
http://localhost/podany_alias/MOLOptivumOpac.dll dostępny jest
katalog biblioteki.
Apache (Windows 2000/XP/2003)
Instalator Apache można pobrać ze strony internetowej:
http://httpd.apache.org/
Należy pobrać wersję oznaczoną pierwszą cyfrą 2 (czyli od 2.0
w górę).
Dokumentacja dostępna jest:
lð lokalnie (po zainstalowaniu systemu):
http://localhost/manual/
lð w Internecie pod adresem:
http://httpd.apache.org/docs/
Uproszczona metoda instalacji i konfiguracji serwera
 1. Skopiować do folderu cgi-bin serwera Apache (domyślna
ścieżka tego folderu to C:\Program Files\Apache
Group\Apache2\cgi-bin) następujące pliki:
lð MOLOptivumOpac.dll
lð style.css (dawniej MOLOptivumOpac.css)
lð logo.png (od wersji 7.03  logo witryny)
lð MOLOptivumOpac.txt (opcjonalnie)
2. Zmodyfikować plik konfiguracyjny httpd.conf zgodnie
z podanymi poniżej wskazówkami. Plik  httpd.conf znajduje się
w folderze Apache'a w folderze  conf . Położenie folderu
Apache'a wybierane jest przy instalacji (domyślna ścieżka tego
folderu to  C:\Program Files\Apache Group\Apache2 ).
lð w poniższej linii (oczywiÅ›cie scieżka  C:/Program Files/...
może być inna  zależy od miejsca, w którym zainstalowany
został Apache):
ScriptAlias /cgi-bin/ "C:/Program Files/Apache
Group/Apache2/cgi-bin/"
ScriptAlias zmieniamy na Alias
Alias /cgi-bin/ "C:/Program Files/Apache
Group/Apache2/cgi-bin/"
lð W sekcji z dyrektywami dla katalogu, w którym znajduje siÄ™
MOLOptivumOpac.dll wyglądającej następująco:
bin">
AllowOverride None
Options None
Order allow,deny
Allow from all

należy w polu Options wpisać opcję ExecCGI:
bin">
AllowOverride None
Options ExecCGI
Order allow,deny
Allow from all

lð W sekcji z dyrektywami AddHandler należy dopisać dwie
linie (proszę zwrócić uwagę na SPACJ
przed znacznikiem
.dll):
AddHandler isapi-isa .dll
ISAPICacheFile "C:/Program Files/Apache
Group/Apache2/cgi-bin/MOLOptivumOpac.dll"
Dyrektywa ISAPICacheFille jest opcjonalna. Powoduje ona
zwiększenie sprawności pracy modułu MOL WWW.
3. Po wprowadzeniu zmian w pliku konfiguracyjnym należy
zrestartować serwer Apache'a.
4. Należy sprawdzić dostępność pod adresem:
http://localhost/cgi-bin/MOLOptivumOpac.dll
Uwaga Po zainstalowaniu serwera WWW należy sprawdzić
poprawność pracy tego serwera, sięgając do jego strony
startowej z każdego komputera, który ma służyć jako
stanowisko do przeglÄ…dania katalogu biblioteki (w sieci
lokalnej jednostki).
Na innych komputerach serwis będzie dostępny pod
adresem zawierajÄ…cym (w najprostszym wypadku) adres
IP komputera, na którym został zainstalowany serwer
Apache. W sieci lokalnej może to być np.:
http://192.168.0.7/cgi-bin/MOLOptivumOpac.dll
Zalecana metoda instalacji i konfiguracji serwera
Podana powyżej metoda instalacji, to wersja uproszczona, ponieważ
(poza jednym wyjątkiem) nie trzeba w niej dodawać własnych wpisów
w konfiguracji, a jedynie zmienić już istniejące.
Zalecamy rozważenie stworzenia nowego folderu i skopiowania tam
plików modułu MOL WWW (analogicznie jak to podano powyżej) oraz
dodanie w pliku konfiguracyjnym Apache'a odpowiednich dla
stworzonego folderu sekcji, np.:
Alias /OpacWWW/ "C:/Program Files/Apache
Group/Apache2/OpacWWW/"

AllowOverride None
Options ExecCGI
Order allow,deny
Allow from all

AddHandler isapi-isa .dll
ISAPICacheFile "C:/Program Files/Apache
Group/Apache2/OpacWWW/MOLOptivumOpac.dll"
Uwaga W celu weryfikacji poprawności pliku konfiguracyjnego
można użyć narzędzia instalowanego wraz z serwerem
o nazwie Test configuration. Jeżeli wykazany zostanie
błąd w pliku konfiguracyjnym, należy sprawdzić, czy
zostały zachowane spacje zawarte pomiędzy parametrami
opcji konfiguracyjnych, w szczególności spacja
występująca przed tekstem .dll w dyrektywie AddHandler.
Podobnie jak w metodzie uproszczonej, po wprowadzeniu zmian
w pliku konfiguracyjnym, należy zrestartować serwer Apache. Katalog
biblioteki powinien być dostępny pod adresem zgodnym z wybranym
aliasem, czyli podobny do:
http://localhost/wybrany_alias/MOLOptivumOpac.dll
Zgodnie z podanym wyżej przykładem byłoby to:
http://localhost/OpacWWW/MOLOptivumOpac.dll
Uwaga Po zainstalowaniu serwera WWW należy sprawdzić
poprawność pracy tego serwera, sięgając do jego strony
startowej z każdego komputera, który ma służyć jako
stanowisko do przeglÄ…dania katalogu biblioteki (w sieci
lokalnej jednostki).
Na innych komputerach serwis będzie dostępny pod
adresem zawierającym adres IP komputera, na którym
został zainstalowany serwer Apache, nazwę tego
komputera lub adres domeny kierujÄ…cej na ten serwer.
Najczęstsze problemy
Jeżeli moduł MOL WWW zgłasza błąd  Brak połączenia z bazą ,
należy na tym komputerze zainstalować klienta MOL Optivum
i uruchomić go, wskazując w trakcie pierwszego uruchomienia adres
serwera bazy danych. W efekcie po pierwszym uruchomieniu
zostanie skonfigurowane połączenie z bazą danych w postaci
odpowiednio wykonanego wpisu w z
ródłach danych ODBC.
Jeżeli moduł MOL WWW zgłasza błąd  Niewłaściwa wersja bazy
... lub  Niewłaściwa wersja programu ... należy upewnić się, czy
jest zachowana zgodność wersji używanego systemu MOL Optivum
z modułem MOL WWW. Jeśli występuje niezgodność wersji należy
zainstalować moduł MOL WWW z ostatnio użytej płyty instalacyjnej.
Jeżeli serwer Apache zgłasza błąd Internal Error 500 lub Error 404
należy upewnić się, czy została zainstalowana właściwa wersja tego
serwera  2.XX i nie ma pomyłki w zmianach wprowadzanych w pliku
konfiguracyjnym.
Konfiguracja
Przenoszenie konfiguracji z wersji 6.52 i starszych
PoczÄ…wszy od wersji 6.53 programu MOL Optivum parametry
konfiguracyjne BanPRB, BanTTL, UserTTL, które wcześniej były
obecne w pliku konfiguracyjnym MOLOptivumOPAC.cfg, sÄ… teraz
dostępne w ustawieniach programu MOL Optivum (Inne
Ustawienia MOL WWW). Plik MolOptivumOpac.cfg nie jest
obecnie używany i można go usunąć.
Poniżej podajemy odpowiedniki starych parametrów służących do
ustalenia sposobu reakcji modułu MOL WWW w sytuacji, kiedy
użytkownicy wprowadzają błędne hasła:
lð UserTTL  czas nieaktywnoÅ›ci (przed automatycznym
wylogowaniem użytkownika)
lð BanPRB  ilość prób logowania (przed zablokowaniem
dostępu).
lð BanTTL  czas blokady dostÄ™pu.
Opcje wyglÄ…du oraz style CSS przechowywane dawniej w pliku
MOLOptivumOpac.cfg, obecnie sÄ… zdefiniowane jako klasy CSS
w pliku style.css.
Przenoszenie konfiguracji z wersji 7.02 i starszych
Począwszy od wersji 7.03 pojawiły się nowe możliwości konfiguracji.
W szczególności w pliku MOLOptivumOpac.txt poza nazwą z
ródła
danych można tam również ustawić tryb przeglądania katalogu. Do
wyboru są następujące wartości:
lð 0  tzw. tryb zgodnoÅ›ci, w którym poszczególne opcje
praktycznie nie zmieniły się
lð 1  nowy sposób przeglÄ…dania/wyszukiwania uÅ‚atwiajÄ…cy
przeglądanie katalogów (indeksów) po literze na jaką
zaczyna się dane hasło. Można np. przejść do autorów za-
czynajÄ…cych siÄ™ na LiterÄ™  T
W związku z licznymi zmianami w stylach CSS zmieniła się również
pliku stylów na style.css (dawniej MOLOptivumOpac.css).
W wypadku, gdy zmieniało się domyślny, nie wystarczy po prostu
przenieść kodu CSS. Należy napisać go na nowo uwzględniając
nowy wyglÄ…d. IstniejÄ… jednak rozszerzenia do przeglÄ…darek
internetowych (np. Web Developer do przeglądarki FireFox), które
ułatwiają m.in. badanie strony pod kątem zastosowanych klas CSS.
Plik arkusza stylów strony (CSS)
Plik style.css jest używany do formatowania stron HTML
generowanych przez MOL WWW (wyświetlanych przez przeglądarkę
klienta). Dlatego należy umieścić go w tym samym katalogu na
serwerze WWW co MOLOptivumOpac.dll i zapewnić dostęp do
odczytu (na poziomie serwera WWW), tak jak to opisano
w instrukcjach dotyczących instalacji na poszczególnych serwerach.
Dawniej (przed wersją 7.03) plik stylów dawał niewielkie możliwości
zmiany wyglądu i definiował jedynie parę ogólnych klas i 5 bardziej
szczegółowych klas. Począwszy od wersji 7.03 arkusz ten stał się
bardziej skomplikowany, jednak dzięki temu można mieć większy
wpływ na wygląd strony bez jej zmiany specjalnymi skryptami.
Aby ułatwić sobie badanie zastosowanych w module klas CSS,
można zainstalować rozszerzenie do przeglądarek internetowych.
Przykładowo Web Developer do przeglądarki FireFox po zainstalowa-
niu umożliwia np. podgląd stylów zastosowanych do wybranego
elementu (CSS View Style Information).
Więcej informacji o stylach CSS i kursy dostępne są na licznych
stronach w Internecie. Polecamy strony o następujących adresach:
lð http://developer.mozilla.org/pl/CSS/Na_poczÄ…tek
lð http://www.w3schools.com/css/
lð http://www.w3.org/Style/CSS/