Klaus J. Galil-a - Tłumaczył Krzysztof Żak
Sposób przerobu drewna okrągłego na tarcicę.
W zależności od rodzaju drewna okrągłego, jego wymiarów i przeznaczenia tarcicy stosuje
się różne rodzaje przetarcia. Decydują one o jakości tarcicy, jej wyglądzie (rysunek słojów
rocznych) oraz właściwościach technicznych, jak podatności na odkształcenia i paczenie się
wskutek skurczu.
Najważniejsze sposoby przetarcia są następujące.
1. Przetarcie jednokrotne ("na ostro") (rys. 1)
W jednym przejściu traka albo przy użyciu taśmówki drewno okrągłe zostaje przetarte na
nieobrzynane deski lub bale. Jeśli kłoda nie ma sęków zewnętrznych, to w celu lepszego
wykorzystania desek z bocznej jej części nadaje się im z reguły mniejszą szerokość niż
deskom z części środkowej.
2. Przetarcie jednodzielne, dwudzielne lub wielodzielne (rys. 2)
Przetarcie jednodzielne polega na wycięciu z drewna okrągłego tylko jednego krawędziaka
albo jednej belki (rys. 2a). Przy póz
niejszym suszeniu występują w normalnym przypadku
stosunkowo duże ( pęknięcia skurczowe. Jeśli z jednego okrąglaka uzyskuje się dwa
krawędziaki czy dwie belki, wówczas mówimy o przetarciu dwudzielnym lub też przetarciu
przez rdzeń (rys. 2b). Przy takim sposobie przetarcia rdzeń może być pozostawiony. Materiał
przetarty przez rdzeń ma skłonność do paczenia się, a jego zdolność zachowywania
wymiarów jest ograniczona.
Jeśli z jednego okrąglaka uzyskuje się trzy krawędziaki lub belki albo więcej, wówczas
mówimy o przetarciu wielodzielnym (rys. 2d).
3. Przetarcie dwukrotne (rys. 3)
Przetarcie takie jest nazywane także przetarciem z pryzmowaniem. Drewno okrągłe zostaje
przetarte w dwóch przejściach. Najpierw przeciera się boczne części okrąglaka, a następnie
uzyskaną pryzmę (belkę) obraca się o 90! i przeciera na deski lub bale jednakowej szerokości.
4. Przetarcie promieniowe (rys. 4)
Jest to specjalny sposób przetarcia dla taśmówek i traków, stosowane z reguły ze względu na
koszty tylko w przypadku wybranych grubych okrąglaków do ekonomicznego pozyskiwania
O tarcicy promieniowej.
5. Przetarcie styczne (rys. 5)
W przypadku przetarcia stycznego okrąglak zostaje przecięty równolegle do osi pnia w taki
sposób, że tarcica ma wyraz
ny rysunek słojów rocznych, tym żywszy, im dalej od środka
pnia. Zobacz opis - http://www.krokiew.republika.pl , http://www.lech-bud.org
6. Przetarcie połówkowe (rys. 6)
Specjalny sposób przetarcia stosowany do drewna dębowego w celu uzyskania tarcicy
dębowej wysokiej klasy.
7. Przetarcie krzyżowe (rys. 7)
Przetarcie okrąglaka na cztery krawędziaki z rdzeniem otwartym. Przyjęcie proporcji
przekroju b/h = 1/2 z reguły gwarantuje dobre zachowywanie nadanych wymiarów.
Poszczególne krawędziaki w większej części nie mają rdzenia.
Jeśli do wykonania prac ciesielskich lub stolarskich potrzebna jest tarcica uzyskiwana przy
zastosowaniu specjalnego sposobu przetarcia, należy to uzgodnić odrębnie.
Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więz
by - www.lech-
bud.org
www.krokiew.republika.pl