PTW 12 Walcowanie blach i profili, cięcie i gięcie
1. Czym różni się cięcie od wykrawania? (Narzędzia, produkcja jednostkowa i seryjna)
2. Sposoby radzenia sobie z ujemnym sprężynowaniem w procesach gięcia (Narzędzia, kąt gięcia)
3. Rodzaje walcowania, wymienić wyroby, które się nimi wytwarza
4. Klatki wielowalcowe/walcownicze
5. KÄ…t chwytu (jak siÄ™ wyznacza)
6. Zasada objętości
7. Strefa zerowego wydłużenia
8. Metody przeciwdziałania sprężynowania
9. Ugięcie sprężyste
Ad.1 Podczas posługiwania się dwoma metodami obróbki, można dojść do wielu różnic między tymi
technologiami. Wykrawa się cieńsze materiały  laser może wycinać krótsze, laser jest szybszy pod względem
prędkości obróbki (cięcie). Cięcie posiada większą oszczędność materiału. Wykrawanie następuje na cienkich
blachach i może być tym razem lepsze pod względem ekonomicznym. Wykrawarka zyskuje dzięki możliwości
używania na niej narzędzi do wytłaczania łezek itp. Podczas analizy różnicy między dwoma metodami, kwestie
chropowatości obrabianej krawędzi to przy wykrawarce wraz z zużyciem narzędzi jest coraz gorzej, laser wydaje
się tutaj lepszy. Laser szybciej może być przygotowany do pracy (ma tylko jedno narzędzie). Z kolei laser wymaga
niestety większego nakładu inwestycyjnego i środków na utrzymanie.
Wykrawać można na różne sposoby różnymi maszynami i urządzeniami. Cięcie następuje np. wiązką laserową:
ploterem z nożem, z frezem, nożyce rotacyjne, piłą taśmową, ploterem plazmowym, ploterem wodnym, prasą z
wykrojnikiem. Wszystko to wycina i wykrawa więc jak to wszystko porównać do  lasera pomijając materiały to
można analizować to bez końca.
Cięcie laserem  wymóg sporych nakładów na inwestycje  dostarczenie odpowiedniego prądu, gazów do cięcia
i  rezonatorowych , musi też mieć ciepło w zimie a w lecie chłodno
Wykrawarka nie ma dużych wymagań, ale nie jest elastyczna przy jednostajnej produkcji, z laserem wygrywa
dzięki możliwości wytłaczania.
Skrawanie zwane przecinaniem, następuje PIA
AMI UZ
BIONYMI TARCZOWYMI I TAÅšMOWYMI lub
nieuzębionymi. Zastosowanie: wyroby i półwyroby hutnicze do cięcia bloków, wlewków, rur, prętów i
kształtowników.
Ad.2 Ze względu na dużą liczbę czynników wpływających w sposób istotny na kąt sprężynowania, teoretyczne
ustalenie jego wartości jest mało precyzyjne. Orientacyjne wartości kątów sprężynowania dla przypadku gięcia
swobodnego pod kątem 90stopni można znalez
ć w tabeli (nevermind). Dokładne wartości kąta sprężynowania
należy ustalić w sposób doświadczalny. Dla gięcia z rozciąganiem, sprężynowanie materiału może praktycznie nie
występować. Należy pamiętać, że decydujący wpływ na kąt sprężynowania materiału ma promień gięcia. Im
większy promień gięcia tym większe sprężynowanie. W przypadku gięcia wyrobów o kształcie litery V, o bardzo
małym promieniu gięcia, może wystąpić sprężynowanie materiału o ujemnej wartości. Przejawia się to tym, że
po odciążeniu kąt gięcia jest mniejszy od kąta w czasie realizacji procesu gięcia. Nowoczesne prasy krawędziowe
stosowane do operacji gięcia mają wbudowany układ korekcyjny. Przewidywanie wartości kąte odbywa się z
wykorzystaniem systemów ekspertowych.
Ad.3
Walcowanie  rodzaj obróbki plastycznej metali wykonywany na walcarkach. Walcowanie polega na
kształtowaniu materiału między obracającymi się walcami, tarczami, rolkami lub przemieszczającymi się
względem siebie narzędziami płaskimi. Sposoby walcowania ze względu na ruch walców: wzdłużne,
Poprzeczne, poprzeczno-klinowe, pielgrzymowe, kuz
nicze, skośnie
Sposoby walcowania według układu klatek roboczych: jednoliniowe, wieloliniowe, ciągłe, półciągłe, mijane,
szachownicowe
Walcowanie wzdłużne jest podstawową metodą kształtowania wyrobów hutniczych, takich jak pręty,
kształtowniki, blachy itp. Pozostałymi metodami walcowania można również kształtować rury oraz wyroby
osiowo-symetryczne.
Inny podział  ze względu na temperaturę walcowanego materiału: walcowanie na zimno, walcowanie na gorąco,
walcowanie na ciepło
Ad.4
Podstawowymi urządzeniami do walcowania są walcarki i urządzenia pomocnicze, tworzące razem tzw. zespoły
walcownicze. Walcarką (rys.4) nazywamy urządzenie złożone zwykle z trzech zasadniczych zespołów: klatki
walcowniczej, silnika napędowego oraz mechanizmu przenoszącego ruch obrotowy silnika na walce.
Ad.5
Kąt chwytu oblicza się z następującej zależności
Ad.6
Ad.7 Znajomość położenia warstwy neutralnej w przedmiotach giętych pozwala na określenie długości
wyjściowej materiału potrzebnej do uzyskania wyrobu o określonych wymiarach. Położenie warstwy zerowego
wydłużenia zależy od rodzaju materiału, jego grubości i parametrów gięcia. Zaliczyć do nich możemy przede
wszystkim kąt gięcia, promień gięcia, siłę dogniatania oraz siłę tarcia. W przypadku gdy wewnętrzny promień
gięcia jest większy od sześciu grubości giętego materiału, to przyjmuje się, że warstwa neutralna leży w połowie
grubości materiału.
Ad.8 Po zakończonym gięciu i usunięciu obciążenia odkształcenia sprężyste powodują niezamierzoną zmianę
kształtu kształtowanego elementu. Zjawisko zmiany kształtu po odciążeniu nazywa się sprężynowaniem lub
powrotnym odkształceniem sprężystym. Z tego też względu, w celu otrzymania żądanego kształtu, należy części
robocze narzędzi kształtujących odpowiednio skorygować. Sprężynowanie materiału zależy od następujących
czynników: - własności mechanicznych giętego materiału, - rodzaju materiału i jego umocnienia, - stopnia
odkształcenia określonego stosunkiem wewnętrznego promienia gięcia do grubości materiału -kąta gięcia, -
kształtu wyrobu, - sposobu gięcia, - końcowej siły gięcia, tzw. siły dogniatania.
Ad.9 Gięcie obejmuje operacje lub zabiegi typu: wyginania, zaginania, zwijania, zawijania, profilowania,
skręcania, prostowania i wyginania. Maksymalne ugięcie sprężyste nie daje obrazu o kształcie czaszy ugięcia
nawierzchni. Ugięcie obliczeniowe jest to ugięcie sprężyste nawierzchni przyjęte do projektowania grubości
nakÅ‚adki na danym odcinku jednorodnym drogi Uobl = Um · fT· fS· fP
Cechą charakterystyczna gięcia jest zmiana krzywizny osi kształtowanego przedmiotu. Odkształcenia gięcia
można przeprowadzać do pewnej wartości naprężenia, poza którą nastąpi uszkodzenie giętego przedmiotu. Po
stronie rozciągania mogą powstać pęknięcia, a po stronie ściskania fałdy. Mogą nastąpić także zmiany wymiarów
przedmiotu dyskwalifikujące wyrób.