PRZEGL
D PRASY KREACJONISTYCZNEJ
PRZYCZYNOWOŚĆ NAA
OśONA
NA STRUKTUR
CZASOPRZESTRZENI
zasu doświadczamy inaczej ni\
terowych, ni\
robią to teoretycy strun. [2] Zamiast objętość, odległość między dwoma dowolnymi jej
przestrzeni. W przestrzeni mo\
emy budowania nadrzędnej teorii, obejmującej zarówno punktami nie mo\
e być du\
a. W innych badanych
C
się zatrzymać i wrócić do miejsca grawitację, jak i mechanikę kwantową, to alterna- przypadkach przestrzeń staje się bardzo cienka i
zajmowanego wcześniej. Czas jednak upar- tywne podejście stara się, u\
ywając podstawowych rozciągnięta jak polimer z wieloma odgałęzieniami.
cie zmierza naprzód. To, co się zdarzyło zasad mechaniki kwantowej, zbudować taką cza- C h o c i a \
w y j ś c i o w e c e g i e ł k i
"przedtem", wpływa na to, co się wydarza soprzestrzeń (dokładniej: zmodelować ją kompute- (czterosympleksy) miały cztery wymiary, uło\
ona z
"potem". Nigdy odwrotnie. Tę własność rowo), która przypomina nasz Wszechświat. W nich przestrzeń, w której dopuści się silne kwanto-
Wszechświata, przyczynowość, Biblia tak procesie tym gwarantuje się jedynie to, by powstała we fluktuacje, degeneruje się albo do takiej, która
właśnie od czasów staro\
ytnych opisuje, w czasoprzestrzeń była zgodna z mechaniką kwanto- posiada nieskończenie wiele wymiarów
przeciwieństwie do wówczas, w staro\
ytno- wą, ale nie ustala się z góry ani liczby, ani kształtu (wszechświat zgnieciony), albo do takiej, która
ści, dominujących na Bliskim Wschodzie jej wymiarów. Te własności same ujawniają się w posiada tylko dwa wymiary (wszechświat polimero-
sposobów myślenia o czasie. [1] Biblijny trakcie modelowania. wy). Degeneruje się, gdy\
w najmniejszym stopniu
pogląd, \
e przyczynowość pochodzi od Stwór- Autorzy tego podejścia, wśród których jest nie przypomina wszechświata, w którym \
yjemy -
cy, został wsparty przez niedawne osiągnięcia polski fizyk Jerzy Jurkiewicz, wychodzą od niezwy- du\
ego, gładkiego i czterowymiarowego.
uczonych, którzy poszukiwali odpowiedzi na kle drobnych elementów czasoprzestrzeni Najwyraz
niej czegoś brakowało w wyjścio-
pytanie, jak wygląda związek czasu i prze- (czterowymiarowych uogólnień trójkątów, tzw. wych danych. Tylko czego? Teoria kwantowej
strzeni. czterosympleksów), jakby jej cegiełek, i stosują do grawitacji, którą rozwijał Jurkiewicz ze współpra-
Biblia wyraz
nie stwierdza, \
e Wszechświat, nich znane prawa z teorii grawitacji i mechaniki cownikami, miała charakter euklidesowy. Znaczy
a w szczególności czas, miał początek. Trzy to, \
e wszystkie wymiary są traktowane na rów-
wielkie osiągnięcia nauki dwudziestego wieku nych prawach. Budowane przez uczonych wszech-
potwierdzają to ujęcie: Einsteinowska ogólna światy posiadały cztery wymiary przestrzenne,
teoria względności, odkrycie przez Hubble'a zamiast - jak jest w naszym wszechświecie - trzech
ekspansji Wszechświata oraz twierdzenia wymiarów przestrzennych i jednego czasowego.
Hawkinga i Penrose'a na temat czasoprze- Nie pozwala to na porządkowanie zdarzeń według
strzeni. Ale pomimo tych osiągnięć pozostała pew- relacji "wcześniej - póz
niej", co z kolei jest niezbęd-
na irytująca zagadka. ne dla związków przyczynowych, w których przy-
W teorii względności grawitacja jest ściśle czyna jest wcześniejsza od skutku. W teorii
związana ze strukturą (geometrią) czasoprzestrze- względności (szczególnej i ogólnej) zasada przy-
ni. Ruchy grawitacyjne są wywołane nie, jak myślał czynowości obowiązuje, ale w euklidesowej kwan-
Newton, siłami grawitacyjnymi, ale odchyleniem towej teorii grawitacji - ju\
nie.
geometrii od euklidesowości (zakrzywieniem cza- Wcześniejsi badacze euklidesowej kwanto-
soprzestrzeni). Teoria względności dotyczy wielko- wej teorii grawitacji, jak Hawking, zakładali, \
e czas
skalowej struktury czasoprzestrzeni, nie dotyczy jest urojony i \
e przyczynowość w jakiś sposób
zachowania się cząstek subatomowych. To ostat- sama pojawi się z kwantowych fluktuacji i ujawni w
nie wymaga teorii kwantowej. Mechanika kwanto- du\
ej skali. Najwyraz
niej jednak mylili się. śeby
wa przedstawia prawa fizyki w skali mikro - w skali modelowana czasoprzestrzeń przypominała realny
atomowej i cząstek elementarnych, ale pomija Wszechświat, nale\
y do podstawowych cegiełek
całkowicie efekty grawitacyjne. Uczeni zaczęli więc czasoprzestrzeni dołączyć jeszcze przyczynowość.
poszukiwać kwantowej teorii grawitacji, której zada- Jurkiewicz ze współpracownikami przypisali ka\
de-
Albert Einstein
niem byłoby zbadanie obszarów między cząstkami mu sympleksowi tzw. strzałkę czasu, wskazującą
elementarnymi, odnalezienie podstawowych skład- kwantowej. W rezultacie cegiełki te same układają kierunek od przeszłości do przyszłości, oraz tak
ników czasoprzestrzeni i opisanie ich przy pomocy się w harmonijną strukturę, podobnie jak robią to sklejali sympleksy, by w sąsiadujących strzałki były
praw kwantowych. cząsteczki w procesie samoorganizowania się tak samo skierowane. Dzięki temu zabiegowi cała
Najgłośniejszą próbą dostarczenia kwanto- kryształu. czasoprzestrzeń zachowywała wspólne przemija-
wej teorii grawitacji jest tzw. teoria strun. Według Obiekty w bardzo małej skali zachowują się nie czasu, czas płynął w wybranym kierunku, nie
tej teorii istnieje mnogość konfiguracji czasoprze- inaczej ni\
przedmioty, jakie widzimy wokół nas. Te zatrzymując się ani nie zawracając.
strzennych o rozmaitych liczbach wymiarów i od- ostatnie nazywa się obiektami klasycznymi, gdy\
Pierwsze uproszczone modele takiego
miennych prawach fizyki. Są to tzw. wszechświaty są opisywane w klasyczny sposób, przy pomocy budowania czasoprzestrzeni miały miejsce w 1998
równoległe. Jednak teoretycy strun nie potrafią dobrze określonego zbioru liczb. Inaczej jest z roku. Bardziej zło\
one - w 2004 roku. Okazało się,
wskazać sposobu empirycznego stestowania swo- obiektami kwantowymi. Znajdują się one jednocze- \
e w tym ostatnim przypadku otrzymany numerycz-
ich koncepcji. Jest to wyraz
ne odejście od dotych- śnie w ró\
nych miejscach i poruszają z ró\
nymi ny model czasoprzestrzeni dokładnie odpowiada
czasowego rozumienia naukowości, zaproponowa- prędkościami. Stan układu kwantowego jest więc temu, co obserwujemy w realnym świecie - cztero-
nego przez Karla Poppera. Naukowe, wg tego bogatszy ni\
stan układu klasycznego - jest sumą wymiarowy wszechświat. Jeśli czas stale płynął w
filozofa nauki, są te teorie, które zakazują zajścia (fizycy mówią dokładniej: superpozycją) wszystkich tym samym kierunku, to kwantowe fluktuacje krzy-
pewnych zdarzeń, a więc takie teorie, które - jeśli mo\
liwych układów klasycznych. wizny przestrzeni znosiły się w du\
ej skali, tworząc
te zdarzenia nastąpią - zostaną obalone. Niektórzy Jurkiewicz i jego współpracownicy badali, normalnie wyglądający wszechświat.
filozofowie nauki wyra\
ają opinię, \
e \
yjemy w jakie są skutki superpozycji czasoprzestrzeni silnie Wyniki tych badań mają dalekosię\
ne impli-
okresie, gdy zmienia się rozumienie naukowości na zakrzywionych w bardzo małej skali. Okazało się, kacje. Okazuje się bowiem, \
e strzałka czasu,
takie, w którym empiryczna testowalność nie od- \
e takie wszechświaty są niestabilne. Fluktuacje która pozwala odró\
niać przeszłość od przyszłości,
grywa ju\
takiej roli, jak dawniej. Wypiera ją mo\
li- kwantowe, czyli odstępstwa od klasycznego zacho- pochodzi od czegoś spoza czasu i przestrzeni.
wość modelowania matematycznego, symulacji wania się, w przypadku omawianych czasoprze- Innymi słowy, coś spoza Wszechświata zakodowa-
komputerowych itp. Opinię tę zaczyna podzielać strzeni nie znoszą się, lecz przeciwnie - najczęściej ło związek przyczynowo-skutkowy w samej struktu-
coraz więcej osób. wzmacniają, co prowadzi do zgniecenia całej prze- rze czasoprzestrzeni.
Niedawno podjęto próbę ujawnienia własno- strzeni w małą kulę o nieskończonej liczbie wymia- Pojęcia przeszłości i przyszłości wydają się
ści czasoprzestrzeni inną metodą symulacji kompu- rów. Nawet gdyby taka przestrzeń miała olbrzymią ka\
demu oczywiste, ale nie są takie w perspekty-
 P O D P R 
D 
 i d z
P O D P R 
D  nr 10/63/ 2009
 P O D P R 
D 
 P O D P R 
D 
10
Marta Cuberbiller
wie naturalistycznej. Podstawowe prawa fizyki \
ywych. Ale z drugiej strony we wszechświecie z W XX wieku odkryto początek Wszechświata, co
funkcjonują tak samo niezale\
nie od kierunku większą ilością wymiarów przestrzennych atomy wskazuje na pochodzącą spoza przyrody przyczy-
czasu. Prawa te pozwalają przewidzieć stan układu oraz orbity planetarne stają się niestabilne - a nę jego zaistnienia. Istnienie we Wszechświecie
w ka\
dym dowolnie wybranym momencie czasu jedne i drugie są istotne dla \
ycia. Sytuacja, w strzałki czasu równie\
jest dowodem, \
e jakiś nad-
(przeszłym, obecnym czy przyszłym). Astronomo- której istnieje więcej ni\
jeden wymiar czasu, powo- naturalny czynnik wpłynął na strukturę czasoprze-
wie na przykład mogą przewidywać zaćmienia duje, \
e przyszłe i przeszłe stany układu nie wią\
ą strzeni, umo\
liwiając istnienie \
ycia.
Słońca, jakie dopiero zajdą, ale i te, które miały się z teraz
niejszością. Innymi słowy, hipotetyczny
(Jeff Zweerink, Ph.D., "Built-In" Causality Allows Universe's
miejsce ju\
dawno temu. Dla większości praw fizyki \
ywy organizm w takim wszechświecie nie znalazł-
Habitability, "New Reasons to Believe" 2009, vol. 1, no. 2, s.
(poza termodynamiką) kierunek upływu czasu nie by po\
ywienia ani nie uniknąłby niebezpieczeń- 3-5)
ma znaczenia. Ale ludzie znają przeszłość, \
eby stwa, poniewa\
przeszłość byłaby niepoznawalna,
Przypisy:
zaś znać przyszłość, muszą na nią poczekać. a przyszłość - nieprzewidywalna. Nało\
enie przy-
[1] R. Lair Harris, Gleason I. Archer, Jr., and Bruce K.
Przy obecnych prawach fizyki \
ycie wymaga czynowości na strukturę czasoprzestrzeni powodu- Waltke (eds.), Theological Wordbook of the Old
wszechświata o trzech du\
ych wymiarach prze- je powstanie wszechświata z trzema du\
ymi wy- Testament, Moody Press, Chicago 1980, s.370-371.
[2] Jej popularne przedstawienie oraz dalszą bibliografię
strzennych i jednym wymiarze czasu. Wszechświat miarami przestrzennymi i jednym wymiarem czasu.
por. w: Jan Ambjorn, Jerzy Jurkiewicz i Renate Loll,
z mniejszą ilością wymiarów przestrzennych unie- Przyczynowość umo\
liwia \
ycie we Wszechświe-
"Samoorganizujący się kwantowy Wszechświat", Świat
mo\
liwiłby przestrzenną zło\
oność organizmów cie.
Nauki sierpień 2008, s. 26-33.
CZY MY TEś GA
OSIMY CHWAA

JEGO DZIEA
A?
Warto zastanowić się, dlaczego wrogom kowi na ziemi. Wrogowie Boga nie od dziś próbują
chrześcijaństwa tak bardzo zale\
y na  dor\
nięciu i zatuszować jej przekaz  apostoł Paweł nazywa
tak ju\
nielicznej watahy nieznośnych kreacjoni- ten zabieg  tłumieniem prawdy . Jakie są skutki
stów. Wytłumaczenie Dawkinsa, \
e rzekomo wy- udanej operacji  niekreacjonistycznego prania
wieramy  nacisk na naukowców i nauczycieli biolo- mózgu społeczeństwa?
gii, którzy marnują czas na obronę teorii ewolucji   Znikczemnieli w myślach swoich, a ich
przed rodzicami lub dziećmi poddanymi praniu nierozumne serce pogrą\
yło się w ciemności.
mózgu (j.w.), nie wydaje się być przekonujące. Mienili się mądrymi, a stali się głupi  moral-
By zyskać pełniejszy obraz sytuacji, sięgnij- na i duchowa ślepota połączona z głupotą strojącą
CIEKAWE
my do Biblii i przynajmniej pobie\
nie zobaczmy, się w piórka mądrości.
oncepcje stworzenia świata mo\
na jaka jest rola nauczania o stworzeniu na gruncie   Zamienili chwałę nieśmiertelnego Boga na
by ogólnie podzielić na trzy katego-  socjologicznym . obrazy przedstawiające śmiertelnego człowieka, a
K rie: Niebiosa opowiadają chwałę Boga, A firmament nawet ptaki, czworono\
ne zwierzęta i płazy 
- stworzenie dokonane ręką Boga  On głosi dzieło rąk jego. człowiek stworzony do czczenia Boga, odrzuciwszy
osobiście zaprojektował i stworzył świat i Dzień dniowi przekazuje wieść, A noc nocy podaje Go, musi coś/kogoś czcić. Kult wodza opisany w
istoty \
yjące, wiadomość. Księdze Apokalipsy będzie miał (ma?) tu wspaniałą
- zaistnienie \
ycia dzięki  ślepemu przy- Nie jest to mowa, nie są to słowa, Nie słychać po\
ywkę i duchowe wytłumaczenie.
padkowi, ich głosu...   Dlatego wydał ich Bóg na łup sromotnych
- stworzenie \
ycia, organizmów \
ywych i A jednak po całej ziemi rozbrzmiewa ich dz
więk namiętności; kobiety ich bowiem zamieniły przyro-
człowieka przez Boga, ale przy pomocy I do krańców świata dochodzą ich słowa... dzone obcowanie na obcowanie przeciwne natu-
ewolucji. Ps. 19:2-5 rze, podobnie te\
mę\
czyz
ni zaniechali przyrodzo-
Pierwsza koncepcja to biblijny kreacjonizm, Albowiem gniew Bo\
y z nieba objawia się przeciw- nego obcowania z kobietą, zapałali jedni ku drugim
druga ewolucjonizm, a trzecia to próba połącze- ko wszelkiej bezbo\
ności i nieprawości ludzi, którzy \
ądzą, mę\
czyz
ni z mę\
czyznami popełniając
nia dwóch pierwszych  teistyczny ewolucjo- przez nieprawość tłumią prawdę. Poniewa\
to, co o sromotę  jak słusznie dowodzi lobby sodomitów,
nizm. Koncepcją panującą w ostatnim półwie- Bogu wiedzieć mo\
na, jest dla nich jawne, gdy\
zboczeńców zawsze mieliśmy wśród nas. Potwier-
czu jest oczywiście materialistyczny ewolucjo- Bóg im to objawił. Bo niewidzialna jego istota, to dza to i Stary Testament, który opisuje taką przypa-
nizm. Teistyczny ewolucjonizm lansuje głównie jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od dłość ju\
kilka tysięcy lat temu. Dotychczas był to
kościół katolicki (a na polskim podwórku abp śyciń- stworzenia świata oglądane w dziełach i pozna- tylko margines. Od ok. czterdziestu lat obserwuje-
ski) oraz ludzie wierzący, ale jednak niegotowi, by ne umysłem, tak i\
nic nie mają na swoją obronę, my jednak triumfalny marsz tzw.  lobby homosek-
zakwestionować główne tezy dzisiejszej biologii i dlatego \
e poznawszy Boga, nie uwielbili go jako sualnego przez wszystkie aspekty publicznego
nauk pokrewnych. Boga i nie zło\
yli mu dziękczynienia, lecz znik- \
ycia cywilizacji zbudowanej na gruncie chrześci-
Zwolennicy klasycznej koncepcji stworzenia czemnieli w myślach swoich, a ich nierozumne jańskim. Coś, co kiedyś funkcjonowało na obrze\
u
 kreacjoniści  nale\
ą dziś do rzadkości i niszcze- serce pogrą\
yło się w ciemności. Mienili się mądry- cywilizacji jako wstydliwe zboczenie, zaczyna być
ni są za pomocą środków masowego przekazu mi, a stali się głupi. I zamienili chwałę nieśmiertel- lansowane normalnym ludziom jako lepsza, nowo-
oraz presji środowiskowej w kręgach naukowych. nego Boga na obrazy przedstawiające śmiertelne- cześniejsza forma miłości. Uderza przy tym zbie\
-
Agresja wobec nas jest ju\
dziś tak du\
a, \
e nie- go człowieka, a nawet ptaki, czworono\
ne zwierzę- ność czasowa upowszechnienia wiary w ewolucję z
długo pojawią się powszechne nawoływania do ta i płazy; dlatego te\
wydał ich Bóg na łup po\
ądli- początkiem triumfu sodomii.
fizycznej eliminacji z debaty publicznej głosicieli wości ich serc ku nieczystości, aby bezcześcili   A poniewa\
nie uwa\
ali za wskazane
kreacjonizmu. Taki głos ju\
się pojawił  oto kre- ciała swoje między sobą, poniewa\
zamienili Boga uznać Boga, przeto wydał ich Bóg na pastwę nie-
owany na czołowego pogromcę chrześcijaństwa R. prawdziwego na fałszywego i oddawali cześć, i cnych zmysłów, aby czynili to, co nie przystoi; są
Dawkins porównuje w swojej nowej ksią\
ce słu\
yli stworzeniu zamiast Stwórcy, który jest bło- oni pełni wszelkiej nieprawości, złości, chciwości,
 Największe show na ziemi zwolenników kreacjo- gosławiony na wieki. Amen. nikczemności, pełni są równie\
zazdrości, morder-
nizmu do tzw. negacjonistów - osób negujących Dlatego wydał ich Bóg na łup sromotnych namięt- stwa, zwady, podstępu, podłości; potwarcy,
holokaust. Według niego jedni i drudzy negują ności; kobiety ich bowiem zamieniły przyrodzone oszczercy, nienawidzący Boga, zuchwali, pyszni,
fakty. Negacjonistów zwalcza się dziś wszelkimi obcowanie na obcowanie przeciwne naturze, po- chełpliwi, wynalazcy złego, rodzicom nieposłuszni;
mo\
liwymi w demokracjach sposobami, z wsadza- dobnie te\
mę\
czyz
ni zaniechali przyrodzonego nierozumni, niestali, bez serca, bez litości; Rzym.
niem do więzień włącznie. Dawkins apeluje do obcowania z kobietą, zapałali jedni ku drugim \
ą- 1:28-31  niewłaściwa rekcja na uniwersalne obja-
 oświeconych biskupów i teologów , aby bardziej dzą, mę\
czyz
ni z mę\
czyznami popełniając sromo- wienie Boga w stworzeniu i zamiana Go na
postarali się przy zwalczaniu  antynaukowego tę i ponosząc na sobie samych nale\
ną za ich  podróbki powoduje powszechne zepsucie moral-
absurdu , jakim jest według niego kreacjonizm (na zboczenie karę. Rzym. 1:18-27 ne społeczeństwa. Dokąd ju\
zaszliśmy w tym
podstawie Ekumenizm.pl). Na razie nie precyzuje, Zarówno Stary, jak i Nowy Testament przed- procesie? Czy mo\
liwy jest jeszcze znaczny
jak mają się  bardziej postarać , ale dodatkowe stawiają wspaniałość i ogrom stworzenia jako  postęp ?
wytyczne  tak\
e dla władzy świeckiej - pojawią się najbardziej uniwersalną i  pozasłowną infor- Biblia w sposób sztywny wią\
e przekona-
zapewne niebawem& mację o Bogu, łatwo dostępną ka\
demu człowie- nie o istnieniu Boga - Stwórcy z kondycją
 P O D P R 
D 
 i d z
P O D P R 
D  nr 10/63/ 2009
 P O D P R 
D 
 P O D P R 
D 
11
WERSETY
Paweł Chojecki