BUDOWNICTWO OGÓLNE I MATERIAA
Y BUDOWLANE
projekt 13
MURY
wymagania konstrukcyjne
wg PN-B-03002:1999
Konstrukcje murowe niezbrojone  Projektowanie i obliczanie
WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW
MATERIAA
Y MUROWE
Elementy murowe powinny być odpowiednie do:
" rodzaju muru,
" ułożenia elementów murowych w murze i
" wymagań dotyczących trwałości.
Zaprawa, beton wypełniający i zbrojenie powinny być odpowiednie do
" rodzaju elementów murowych i
" wymagań trwałości.
WI
ZANIE ELEMENTÓW MUROWYCH
Elementy murowe powinny być ułożone w murze na zaprawie
zgodnie ze sprawdzonÄ… praktykÄ….
Elementy murowe należy wiązać w kolejnych warstwach tak, aby ściana
zachowywała się jako jeden element konstrukcyjny.
W celu zapewnienia należytego wiązania elementy murowe powinny
nachodzić na siebie na długość
e"0,4 wysokości elementu lub e"40 mm.
WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW
Minimalna odległość między
spoinami pionowymi
Zaleca się, aby w narożach lub w
połączeniach ścian przewiązanie
elementów było nie mniejsze niż
grubość elementu i aby
stosować przycięte elementy, w
celu uzyskania wymaganego
przewiÄ…zania.
GRUBOŚCI SPOIN Grubość spoin wspornych (poziomych) i
poprzecznych wykonywanych przy użyciu zapraw zwykłych i lekkich
powinna być nie mniejsza niż 8 mm i nie większa niż 15 mm.
W przypadku stosowania zapraw do spoin cienkich, grubość spoin
powinna być nie mniejsza niż 1 mm i nie większa niż 3 mm.
Zaleca się aby spoiny wsporne były poziome.
Spoiny poprzeczne uważa się za wypełnione, jeżeli zaprawa sięga
na co najmniej 0,4 długości spoiny.
ZAPEWNIENIE TRWAA
OÅšCI KONSTRUKCJI MUROWYCH
Konstrukcje murowe należy tak zaprojektować, aby przez cały użytkowania odpowiadały
założonemu przeznaczeniu.
Przy określaniu trwałości konstrukcji murowych należy uwzględnić warunki środowiska,
na które konstrukcja będzie narażona, oraz sposób jej zabezpieczenia przed działaniem
niekorzystnych czynników.
KLASY ŚRODOWISKA Warunki środowiskowe dzieli się na 5 KLAS:
KLASA 1: środowisko suche - wnętrza budynków mieszkalnych
i biurowych, a także nie podlegające zawilgoceniu wewnętrzne
warstwy ścian szczelinowych;UWAGA: Klasa 1 obowiązuje tylko
wówczas, gdy mur lub jego komponenty nie są narażone w trakcie
budowy przez dłuższy czas na niekorzystne warunki środowiskowe;
KLASA 2: środowisko wilgotne wewnątrz pomieszczeń, np. w pralni lub
środowisko zewnętrzne, w którym element nie jest wystawiony na
działanie mrozu, łącznie z elementami znajdującymi się w
nieagresywnym gruncie lub wodzie;
KLASA 3: środowisko wilgotne z występującym mrozem;
KLASA 4: środowisko wody morskiej - elementy całkowicie lub częściowo
pogrążone w wodzie morskiej, w strefie bryzgów wodnych lub w
powietrzu nasyconym solÄ…;
KLASA 5: środowisko agresywne chemicznie (gazowe, płynne lub stałe).
DOBÓR MATERIAA
ÓW MUROWYCH
W zależności od przewidywanych warunków
środowiskowych, w projekcie powinny być dobrane
odpowiednie materiały do wykonania muru, z
uwzględnieniem stopnia narażenia na zawilgocenie.
Mury narażone na stałe zawilgocenie (np. ściany wolno
stojące, mury oporowe, ściany znajdujące się poniżej
poziomu gruntu) powinny być odporne na:
- cykliczne zamrażanie i rozmrażanie,
- działanie siarczanów i chlorków.
Elementy murowe i zaprawy zaleca się przyjmować w
zależności od
" warunków środowiskowych i
" zaszeregowania do odpowiedniej grupy
Podział elementów murowych na GRUPY
Rodzaj
Grupy elementów murowych
materiału
1 2 3
ceramika Cegły cegły kratówki, cegły dziurawki, pustaki
budowlane, inne cegły poziomo drążone oraz
modularne i (% otworów 25÷55) pustaki modularne i
klinkierowe pustaki modularne i poryzowane
(% otworów pofryzowane (% otworów > 55 %
d" 25)
(% otworów 25÷55)
Silikaty cegły, bloki cegły, bloki, bloki, pustaki, elementy
(% otworów pustaki, elementy (% otworów > 55)
d" 25)
(% otworów 25÷55)
Beton
(zwykły, lekki
bloczki pustaki 1)
kruszywowy)
Beton
bloczki
komórkowy
autoklawi-
zowany
1) Pustaki, w których % otworów jest większy niż 55% zalicza się do grupy 3.
WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW
KLASA ÅšRODOWISKA
ELEMENTY
MUROWE
1 2 3 4 5
Ceramiczne 1,2,3 1,2,3 1,2,3 2) 1,2,3 2) 1,2,3 2)
3) 3)
Silikatowe 1,2 1,2 1) 1,2 2) - -
Z betonu zwykłego i
kruszywowego 1,2 1,2 1) 1,2 1) 1,2 2) 1,2 2)
lekkiego
Z autoklawizowanego
3) 3) 3)
1 1 2) - - -
betonu komórkowego
1) Przy należytym zabezpieczeniu przed zawilgoceniem.
2) Elementy licowe - odpowiednio do deklaracji producenta
dotyczącej przydatności elementu w określonych warunkach
środowiskowych lub elementy zwykłe - przy należytym
zabezpieczeniu przed zawilgoceniem.
3) Nie stosuje siÄ™.
DOBÓR ZAPRAW Z UWAGI NA TRWAA
OŚĆ
KLASA KLASA ÅšRODOWISKA
ZAPRAWY
1 2 3 4 5
+ - - - -
1,0
+ + - - -
2,0
1) 1)
+ + + + +
e" 5,0
1)
Odpowiednio do deklaracji producenta
Mur w ścianie piwnicznej zabezpieczony w sposób należyty przed
przenikaniem wody uważać można za znajdujący się w środowisku klasy 2.
WYMAGANIA OGÓLNE DOTYCZ
CE ÅšCIAN
MINIMALNA GRUBOŚĆ ŚCIAN konstrukcyjnych z muru o wytrzymałości
charakterystycznej
fk e"5 MPa wynosi 100 mm, a o fk < 5 MPa - 150 mm.
BRUZDY I WN
KI
Wymiary bruzd i wnęk pionowych, poziomych i ukośnych, które mogą
być pominięte w obliczeniach ścian, podano w normie (PN-B-03002:1999
w tablicy 21 i 22).
W ścianach należy unikać bruzd poziomych i ukośnych. Jeżeli nie
można ich uniknąć, zaleca się je sytuować w 1/8 wysokości ściany w
świetle pod lub nad stropem, a całkowita ich głębokość, łącznie z
dowolnym otworem powstałym przy wykonywaniu bruzdy, powinna być
mniejsza niż maksymalny wymiar podany w tablicy 21. Jeżeli powyższe
ograniczenia zostały przekroczone, należy sprawdzić obliczeniowo
nośność ściany na ścinanie i zginanie pod obciążeniem pionowym.
W ścianach o grubości nie większej niż 225 mm zaleca się wykonywać
bruzdy za pomocą pił tarczowych.
POA

CZENIE ÅšCIAN WZAJEMNIE PROSTOPADA
YCH LUB
UKOÅšNYCH
Ściany wzajemnie prostopadłe lub ukośne należy łączyć ze
sobą w sposób zapewniający przekazanie z jednej ściany na
drugą obciążeń pionowych i poziomych.
Połączenie takie uzyskać można:
- przez wiązanie elementów murowych w murze,
- przez Å‚Ä…czniki metalowe lub zbrojenie przechodzÄ…ce
w każdą ze ścian, w sposób zapewniający połączenie
równoważne połączeniu przez wiązanie elementów
w murze.
Wszystkie ściany konstrukcyjne powinny być połączone
w poziomie stropu wieńcem żelbetowym.
Zaleca się, aby wzajemnie prostopadłe lub ukośne ściany
konstrukcyjne były wznoszone jednocześnie.
WIEC
CE ŻELBETOWE
W budynkach ze ścianami murowymi o dwóch lub większej liczbie
kondygnacji przewidzieć należy wieńce żelbetowe, obiegające w
poziomie stropu wszystkie ściany konstrukcyjne w budynku.
Zbrojenie podłużne wieńców powinno być zdolne do przeniesienia siły
rozciągającej Fi nie mniejszej niż
Fi e" li × 10 kN/m e" 90 kN
li - odległość usytuowanych poprzecznie ścian usztywniających, m.
Zbrojenie podłużne wieńców wykonywać należy ze stali klas od A-0 do
A-III, jak zdefiniowano w PN-B-03264:1999, a potrzebny przekrój zbrojenia
wyznacza się dla charakterystycznej granicy plastyczności stali fyk.
Zbrojenie powinno być ciągłe lub tak zakotwione, aby w każdym
przekroju było zdolne do przeniesienia wymaganej siły Fi.
Zbrojenie zaprojektowane ze względu na inne wymagania można uważać
za część zbrojenia wieńców. Pole przekroju betonu wieńca powinno być
nie mniejsze niż 0,025 m2. Jeżeli ściana stanowi podporę skrajną stropu,
w wieńcu żelbetowym kotwi się, wymagane zgodnie z PN-B-03264:1999,
zbrojenie podporowe stropów żelbetowych i sprężonych.
WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW
POA

CZENIE ÅšCIAN ZE STROPAMI ZA POMOC
A

CZNIKÓW
Stropy i dachy na belkach drewnianych lub stalowych należy łączyć ze
ścianami murowymi za pomocąłączników stalowych.
Odległość pomiędzy łącznikami stalowymi powinna być nie większa niż
2,0 m. A
ączniki stalowe powinny być zdolne do przeniesienia siły
rozciągającej nie mniejszej niż 40 kN, i powinny być trwale połączone ze
ścianą murową tak, aby mogły przenieść taką siłę.
PRZERWY DYLATACYJNE
Budynek ze ścianami murowymi należy dzielić przerwami dylatacyjnymi,
przechodzącymi przez całą konstrukcję od wierzchu fundamentów do
dachu. Odległości między dylatacjami należy wyznaczać na podstawie
analizy konstrukcji poddanej różnicy temperatur.
Jeżeli z uwagi na warunki gruntowe zachodzi potrzeba stosowania
przerw dylatacyjnych, to należy je prowadzić również przez fundament.
Analizy konstrukcji, z uwagi na odkształcenia termiczne można nie
przeprowadzać, jeżeli odległości między dylatacjami murów
ceramicznych sÄ…
d"50 m  na zaprawie cementowej i
d"60 m  na zaprawie cementowo-wapiennej
oraz dla innych elementów murowych odpowiednio co 25 m i 40 m
WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE DLA MURÓW
PRZERWY DYLATACYJNE c.d.
Podane odległości między przerwami dylatacyjnymi, w,
dotyczą budynków z oddzieloną konstrukcją dachową i
ocieplonym stropem nad najwyższą kondygnacją.
Można je uważać za miarodajne również dla budynków ze
stropodachami wentylowanymi, w których temperatura
konstrukcji stropu jest zbliżona do temperatury ocieplonego
stropu przekrytego dachem.
Odległości między przerwami dylatacyjnymi warstwy
wewnętrznej ściany szczelinowej można przyjmować o 20%
większe niż podane.
Nieocieploną konstrukcję dachu należy oddzielić od ścian
konstrukcyjnych budynku w sposób umożliwiający
odkształcenia termiczne konstrukcji.
Ściany kolankowe należy dzielić dylatacjami co 20 m.
Przerwy dylatacyjne powinny mieć szerokość nie mniejszą
niż 20 mm i być wypełnione kitem trwale plastycznym.
ÅšCIANY SZCZELINOWE
Warstwa wewnętrzna ściany szczelinowej jest ścianą
konstrukcyjnÄ…, w zwiÄ…zku z czym stosujÄ… siÄ™ do niej
wymagania jak dla ścian konstrukcyjnych.
Warstwa zewnętrzna powinna mieć grubość nie mniejszą niż
70 mm, być trwale połączona z warstwą wewnętrzną, i
podzielonÄ… przerwami dylatacyjnymi.
Należy przewidzieć możliwość odprowadzenia na zewnątrz
wody, która przeniknęła przez warstwę zewnętrzną muru.
W tym celu u spodu warstwy zewnętrznej, w miejscu
jej podparcia, zaleca się wykonać fartuch z papy bitumicznej
lub podobnego materiału wodochronnego, na podkładzie z
zaprawy cementowej, a w warstwie zewnętrznej pozostawić
otwory osiatkowane lub osłonięte kratką, którymi woda
może spływać z fartucha na zewnątrz.
ÅšCIANY SZCZELINOWE c.d.
Spód szczeliny oddzielającej
warstwę zewnętrzną od wewnętrznej
Powinien znajdować się nie niżej niż
300 mm nad terenem.
Od tego miejsca należy prowadzić
szczelinę w sposób nieprzerwany,
aż pod dach.
Warstwy ściany łączy się kotwami.
Liczba kotew e"4szt./m2 ściany i
dodatkowo 3szt./m przy krawędzi.
Liczbę tę można wyznaczyć z
wytrzymałości kotwy i parcia wiatru.
Kotwy wykonuje siÄ™ ze stali
nierdzewnej, ocynkowanej,
1 - fartuch z papy bitumicznej,
galwanizowanej lub majÄ…cej inne
2 - podkład z zaprawy cementowej,
3 - otwór w warstwie zewnętrznej.
zabezpieczenie antykorozyjne.
ÅšCIANY SZCZELINOWE c.d.
PRZERWY DYLATACYJNE WARSTWY ZEWN
TRZNEJ
Zaleca się, aby odległość przerw dylatacyjnych w warstwie
zewnętrznej była nie większa niż
8 m - kiedy warstwa wykonana jest z cegły silikatowej
lub betonowej;
12 m - kiedy warstwa wykonana jest z cegły ceramicznej.
Z uwagi na koncentrację naprężeń termicznych w narożach
ścian, przerwy dylatacyjne zaleca się umieszczać w pobliżu
tych miejsc.
Jeżeli budynek jest wyższy niż 12,0 m, warstwę zewnętrzną
należy dzielić przerwą dylatacyjną na dwie lub więcej części
o wysokości nie większej niż 9,0 m każda.
ÅšCIANY Z PRZEWODAMI
Åšciany z przewodami dymowymi, spalinowymi i wentylacyjnymi powinny
spełniać wymagania techniczne podane w PN-89/B-10425, co pozwala na
nieuwzględnienie ich w obliczeniach oraz gwarantuje prawidłowe ich
funkcjonowanie.
W przypadku stosowania przewodów podłączających paleniska o
wydajności powyżej 45 kW/h lub przewody zbiorcze, należy je
uwzględniać w obliczeniach i odpowiednio konstruować.
Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne powinny być wykonywane
z cegły ceramicznej pełnej klasy 15 lub 10. Dopuszcza się stosowanie
cegły silikatowej klasy 15, jedynie do wykonywania przewodów
wentylacyjnych.
Ściany z przewodami można wykonywać z innych elementów murowych,
które spełniają odpowiednie wymagania określone w Polskich Normach.
Ściany z przewodami należy wykonywać na zaprawach zwykłych
wapienno - cementowych lub cementowych, których właściwości
określają odpowiednie Polskie Normy.