Badania wykonano w Instytucie Turystyki na zlecenie
MINISTERSTWO
Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu
SPORTU
Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok
I TURYSTYKI
2009  temat  Turystyka zagraniczna .
Instytut Turystyki
Charakterystyka przyjazdów do Polski
w pierwszym kwartale 2009 roku
Począwszy od 2008 roku brak kontroli na grani-
Jedyne kierunki, skąd nastąpił wzrost liczby przy-
cach wewnętrznych strefy Schengen sprawia, \
e wiel-
jazdów to Litwa i Słowacja. Dotyczy to jednak tylko
kość ruchu przyjazdowego jest szacowana na pod-
przyjazdów jednodniowych na zakupy. Wrósł  po du-
stawie:
\
ym spadku w pierwszym kwartale zeszłego roku 
" pomiaru wykonywanego przez Instytut Turystyki; ruch przygraniczny z Ukrainy i Rosji.
" publikowanych przez Stra\
Graniczną bie\
ących
danych o ruchu granicznym (są one cząstkowe,
Tabela 1. Liczba przyjazdów w pierwszym kwartale
ograniczone do granicy zewnętrznej strefy Schen- 2009 r. według głównych grup krajów (w tys.)
Kraj/grupa krajów Przyjazdy ogółem w tym turyści
gen);
Ogółem 11810 2360
" miesięcznych danych GUS o liczbie cudzoziem-
ców korzystających z obiektów zakwaterowania
27 krajów Unii Europej-
10310 1700
skiej
zbiorowego według krajów.
Stara UE 6730 1335
Do uogólnienia wyników pomiaru ruchu słu\
ą równie\
:
w tym:
" wyniki obserwacji i pomiarów ruchu granicznego
Niemcy 6200 880
wykonywanych w poprzednich latach przez Insty-
Wielka Brytania 100 90
tut Turystyki,
Niderlandy 120 110
" dane Stra\
y Granicznej z wcześniejszych lat.
Austria 70 60
Włochy 50 50
I. Przyjazdy do Polski
Francja 40 40
Według dostępnych w chwili edycji tego komuni-
Szwecja 30 20
katu danych GUS, z obiektów zakwaterowania zbio-
Pozostałe kraje 15UE 120 85
rowego skorzystało w styczniu 2009 roku o 15% mniej
Nowa UE 3580 365
cudzoziemców, ni\
w styczniu 2008 roku. Liczba
w tym:
udzielonych im noclegów zmalała o 14%. W lutym Czeska Republika 1790 40
Słowacja 1070 20
liczba korzystających spadła o 17%, a liczba nocle-
Litwa 510 150
gów  o 16%. Do krajów o największym spadku liczby
A
otwa 110 70
korzystających z bazy noclegowej nale\
ą: Irlandia,
Węgry 40 30
Wielka Brytania, Estonia, A
otwa, Dania, Finlandia,
Pozostałe kraje 12UE 60 55
Hiszpania, Japonia i Stany Zjednoczone.
Sąsiedzi spoza
1360 520
Instytut Turystyki na podstawie własnych badań
Schengen
szacuje, \
e w pierwszym kwartale 2009 roku było 11,8
Ukraina 670 270
miliona przyjazdów cudzoziemców, o 10% mniej ni\
w
Białoruś 450 180
tym samym kwartale 2008 roku. Liczbę przyjazdów tu- Rosja 240 70
Wa\
ne zamorskie 50 50
rystów w tym kwartale szacujemy na 2,36 mln (o 19%
USA 30 30
mniej).
pozostałe zamorskie* 20 20
W miarę napływu kolejnych danych w korzystają-
Reszta świata 90 90
cych z bazy noclegowej oraz danych Stra\
y Granicz-
y
ródło: badania i oszacowania Instytutu Turystyki.
nej dotyczących ruchu na wschodniej granicy, osza-
* Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd.
cowania te będą korygowane. Wydaje się jednak, \
e
wpływ recesji gospodarczej na ruch przyjazdowy jest
niewątpliwy.
Instytut Turystyki, 02-511 Warszawa, Merliniego 9a tel. [phone], fax. [phone]
E-mail: [e-mail], www.intur.com.pl
Długość pobytu
II. Charakterystyka przyjazdów turystów
zagranicznych w I kwartale 2009 roku
Liczba nocle-
Cele przyjazdów
gów (%)
1 do 3 nocl.
63 61 39 77 90 8
Główne cele
4 do 7 nocl.
przyjazdów (%) 27 32 47 16 9 17
8 do 28
10 7 14 7 1 74
Słu\
bowe 34 28 28 41 44 23
Ponad 4 tyg.
0 0 0 0 0 2
Turystyczne 22 22 39 24 6 30
Średnia liczba
3,7 3,6 5,0 2,9 1,9 11,5
Odwiedziny 16 17 14 13 16 30 noclegów
Zakupy 7 7 2 8 12 2 y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
Tranzyt 7 7 3 3 13 0
W badanym okresie 2009 roku średnia długość
Inne cele 14 18 13 12 9 15
pobytu turystów w Polsce była nieco mniejsza ni\
w
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
2008 roku. Długość pobytu zale\
y od środka transpor-
tu. Przyjazdy drogą lotniczą wią\
ą się z dłu\
szym po-
Wyniki uzyskane w pierwszym kwartale 2009 roku
bytem w Polsce (5,3 noclegu), podczas gdy drogą lą-
wskazują na dość zaskakujący wzrost udziału podró\
y
dową przyje\
d\
a się na bardzo krótko.
słu\
bowych (co przy spadku liczby przyjazdów nie
oznacza wzrostu w liczbach bezwzględnych). Udział
Sposób organizacji przyjazdu
pozostałych celów pobytu nie zmienił się lub nie-
znacznie spadł (np. turystyczne, tranzyt).
W dalszym ciągu dominują przyjazdy słu\
bowe, tu- Organizacja
przyjazdu (%)
rystyczno-wypoczynkowe i rodzinno-towarzyskie. Nie
zmieniła się istotnie wielkość segmentu turystyki za-
Zakup pakietu 13 13 19 11 5 28
kupowej.
Zakup części
9 10 15 6 2 26
usług
W nowym systemie badań mamy w próbie pewną
Tylko rezerwa-
10 13 13 7 1 9
nadreprezentację turystów badanych na lotniskach. W
cja
związku z tym warto zwrócić uwagę na zró\
nicowanie
Samodzielnie 68 64 53 76 92 36
celów pobytu między tymi, którzy podró\
owali drogą
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
lotniczą i pozostałymi.
Rys. 2. Zró\
nicowanie sposobu organizacji podró\
y
według środka transportu.
Rys. 1. Zró\
nicowanie celów pobytu według środka
%
transportu.
100
%
50
Samolot Pozostałe
80
Samolot Pozostałe
40
60
30
40
20
20
10
0
0
Pakiet Część usług Tylko Samodzielnie
Turystyka Odw iedziny Słu\
bow e Zakupy Tranzyt
rezerw acja
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r. y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
W grupie przyjazdów słu\
bowych wzrósł udział Ogółem w ciągu pierwszego kwartału 2009 roku
podró\
y delegacyjnych (związanych z prowadzeniem pakiet lub część usług wykupiło wyraz
nie mniej tury-
interesów w imieniu firmy). Znacznie spadł odsetek stów ni\
w 2008 roku. Udział wykupujących pakiety był
podró\
y w celu uczestnictwo w targach, wystawach zdecydowanie największy wśród turystów z krajów
lub konferencjach. pozaeuropejskich i niesąsiednich krajów  starej Unii .
2
zamorskie
Nowe kra-
Ro., Biał.,
Ogółem
Główne
Niemcy
14 UE
je UE
Ukr.
zamorskie
Nowe kra-
Ro., Biał.,
Ogółem
Główne
Niemcy
14 UE
je UE
Ukr.
zamorskie
Nowe kra-
Ro., Biał.,
Ogółem
Główne
Niemcy
14 UE
je UE
Ukr.
Baza noclegowa
III. Wielkość i struktura wydatków
turystów
Miejsce nocle-
gów (%)
Wyniki badań przeprowadzonych w pierwszym
kwartale 2009 r. pozwalają oszacować przeciętne wy-
Hotele, motele 53 50 73 52 37 61
datki turystów poniesione na terenie Polski na po-
U rodziny/ zna-
18 17 15 15 27 27
jomych
ziomie 334 USD na osobę i blisko 70 USD na jeden
Pensjonaty 8 14 5 8 2 5
dzień pobytu. Są to wartości ni\
sze ni\
w porówny-
Kwatery pry-
9 13 5 10 5 7 walnym okresie 2008 r. Dodajmy, \
e średni jeden do-
watne
lar w I kwartale 2008 roku kosztował 2,4 zł, zaś w roku
Inne 12 6 2 15 29 0
bie\
ącym  około 3,45 zł.
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
Rys. 3. Przeciętne wydatki turystów na osobę
Z noclegów w obiektach typu hotelowego korzy-
w I kwartale 2009 roku w USD (według krajów)
stało ogółem 53% turystów. Podobnie było w analo-
100 200 300 400 500 600 700 800
USD
gicznym okresie 2008 roku. W grupie gości z krajów
Ogółem 334
 starej Unii udział nocujących w hotelach lub mote-
lach przekroczył średnią; największy zaś był wśród tu- 417
Belgia
rystów z krajów zamorskich. Blisko 80% turystów ba-
312
Niemcy
danych na lotniskach korzystało z bazy typu hotelo-
Francja 715
wego (wzrost w porównaniu z 2008 r.), podczas gdy
606
Włochy
wśród pozostałych odsetek ten był dwukrotnie ni\
szy.
299
Holandia
Austria 460
Tabela 2. Struktura korzystających i udzielonych im
noclegów w hotelach i motelach według województw
407
Skandynaw ia
(ogółem Polska = 100%).
263
Czeska Republika
Korzystający Noclegi
dolnośląskie 8% 8%
130
Litw a
kujawsko-pomorskie 0% 0%
206
Słow acja
lubelskie 5% 3%
Wielka Brytania 534
lubuskie 2% 1%
346
Węgry
łódzkie 4% 3%
203
Rosja
małopolskie 21% 30%
mazowieckie 24% 20%
Ukraina 182
opolskie 1% 0%
259
Białoruś
podkarpackie 2% 1%
775
Kraje zamorskie*
podlaskie 2% 1%
pomorskie 3% 3%
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
śląskie 11% 16%
* Kraje zamorskie: Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd.
świętokrzyskie 0% 0%
i USA.
warmińsko-mazurskie 2% 1%
Średnie wydatki na osobę rozpatrywane według
wielkopolskie 6% 4%
krajów wyniosły od 130 USD (Litwa) do 775 USD
zachodniopomorskie 9% 9%
(najwa\
niejsze kraje zamorskie). Przeciętne dzienne
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
wydatki turystów wahały się w granicach od około 48
Biorąc pod uwagę ogół turystów stwierdzamy, \
e
USD (Litwa) do 114 USD (Francja).
w pierwszym kwartale 2009 roku do najczęściej od-
wiedzanych województw nale\
ały: mazowieckie, mało-
polskie, dolnośląskie, zachodniopomorskie i śląskie.
3
zamorskie
Nowe kra-
Ro., Biał.,
Ogółem
Główne
Niemcy
14 UE
je UE
Ukr.
Rys. 4. Przeciętne wydatki turystów na 1 dzień pobytu Rys. 6. Wydatki turystów w I kwartale 2009 roku według
w I kwartale 2009 roku (w USD)  według krajów rodzaju wykorzystywanej bazy noclegowej (w USD)
30 60 90 120
USD
427
Hotele, motele
Ogółem 69
Belgia 88
Pensjonaty 295
64
Niemcy
Domki letnie, apartamenty 232
114
Francja
Włochy 96
U rodziny, znajomych 234
Holandia 64
Kw atery pryw atne 288
89
Austria
74
Skandynaw ia
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
57
Czeska Republika
Podobnie jak w poprzednich okresach najwięcej
Litw a 48
wydawały osoby korzystające z noclegów w hotelach i
56
Słow acja
motelach (427 USD na osobę), następnie w kwate-
80 rach prywatnych i pensjonatach (odpowiednio 288 i
Wielka Brytania
295 USD na osobę). Podobnie jak w porównywalnym
62
Węgry
okresie 2008 roku, najmniej wydawali w Polsce turyści
Rosja 63
wskazujący zakwaterowanie w domkach letnich i nie-
61
Ukraina
zale\
nych apartamentach.
89
Białoruś
Z deklaracji respondentów wynika, \
e w pierw-
60 szym kwartale 2009 roku struktura wydatków raczej
Kraje zamorskie*
nie zmieniła się  z jednym godnym uwagi wyjątkiem:
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r. wzrósł udział wydatków na usługi. Budowa kwestiona-
riusza badawczego w części dotyczącej struktury wy-
W I kwartale b.r., podobnie jak rok temu, najwięcej
datków pozwala na rozszacowanie wydatków pono-
wydawały osoby wskazujące na przyjazdy w celach
szonych w ramach głównych grup rodzajowych,
zdrowotnych, następnie w celach typowo turystycz-
zwłaszcza w odniesieniu do wy\
ywienia i transportu.
nych oraz w sprawach zawodowych i słu\
bowych.
I tak, wśród wydatków przeznaczonych na wy\
y-
Mniej ni\
przeciętnie wydają osoby odwiedzające
wienie około 75% nale\
y wiązać z korzystaniem
krewnych i znajomych oraz podró\
ujące tranzytem.
z usług gastronomii, a resztę z zakupami \
ywności.
W kosztach transportu największy (i rosnący) udział
Rys. 5. Wydatki turystów w I kwartale 2009 roku według
stanowił w pierwszym kwartale roku zakup paliwa
celu podró\
y (w USD)
(74% wobec 70% w 2008 r.), natomiast 20% wydano
na zakup biletów (równie\
więcej ni\
w poprzednim
Typow a turystyka 422
roku). Znaczenie wydatków na zakupy utrzymuje się
Odw iedziny u krew nych,
239 na zbli\
onym poziomie (na własne potrzeby 23%, w
znajom.
celu odsprzedania  7%). Nieco więcej ni\
w 2008 ro-
Spraw y zaw odow e, słu\
bow e 337
ku (28%) zapłacono kartami płatniczymi.
Zakupy na w łasne potrzeby 263
Tranzyt 162
Cele zdrow otne 780
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
4
Rys. 7. Struktura wydatków poniesionych przez Rys. 9. Struktura wydatków odwiedzających
turystów na terenie Polski w I kwartale 2009 roku (w %) jednodniowych w I kwartale 2009 roku (w %)
Zakupy na
Zakupy na
w łasne
w łasne
potrzeby
potrzeby
23,2%
51,1%
Usługi Zakupy w celu
Usługi
rekreacyjne odsprzeda\
y
rekreacyjne
12,9% 6,8%
2,2%
Inne
Transport
7,2%
18,4%
Transport
14,5%
Zakupy w
Noclegi
Wy\
yw ienie
celu
18,8%
7,4% Inne
odsprzedania
Wy\
yw ienie
9,7%
11,2%
16,6%
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
Podobnie jak w poprzednich latach, w pierwszym
kwartale 2009 roku odwiedzający jednodniowi wyda-
IV. Wydatki odwiedzających
wali największe sumy w związku z zakupami na wła-
jednodniowych
sne potrzeby (udział tej kategorii wydatków rośnie od
Przeciętne wydatki osób niekorzystających na te-
kilku lat), a następnie na transport (18% - więcej ni\
w
renie Polski z noclegów (odwiedzających jednodnio-
poprzednim roku). W badanym okresie mniejszy
wych) wyniosły w pierwszym kwartale 2009 roku około
udział przypadł na wydatki na zakupy dokonywane
90 USD (mniej ni\
w poprzednim roku). Najwy\
sze
w celu dalszego odsprzedania. Wśród wydatków
wydatki zadeklarowali Białorusini i Ukraińcy.
przeznaczonych na wy\
ywienie 60% stanowiły wydat-
Rys. 8. Przeciętne wydatki odwiedzających
ki na usługi gastronomiczne, a koszty transportu to
jednodniowych w I kwartale 2009 roku według krajów
prawie w całości wydatki związane z zakupem paliwa
(w USD)
(96%).
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
USD Badani odpowiadali te\
na pytanie jak daleko po-
dró\
owali na terytorium Polski: 18% ograniczyło się do
90
Ogółem
dystansu 5 km, 12% - podró\
owało do 10 km, 22% -
do 20 km, 26% - do 50 km, a reszta (22%) - jeszcze
Białoruś 163
dalej.
Niemcy 81
Słow acja 88
Litw a 72
Witold Bartoszewicz
Ukraina 125
Warszawa, kwiecień, maj 2009 r.
Czechy 96
Rosja 88
US
y
ródło: badania Instytutu Turystyki w 2009 r.
5