Układ optyczny oka i wady refrakcji.
Klinika Chorób Oczu Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Kierownik: dr.hab med., prof. nadzw. W.Omulecki
Układ optyczny
Ośrodki optyczne:

rogówka

komora przednia

soczewka

ciało szkliste
Układ optyczny
Ośrodki optyczne:

rogówka 48 dptr

komora przednia  płyn -5 dptr

soczewka 20 dptr

ciało szkliste
Moc układu optycznego (nie akomodującego)  ok. 60 dptr

2/3 rogówka

1/3 soczewka
Układ optyczny
Akomodacja to zdolność przystosowania oka normowzrocznego do
widzenia z bliska.
Układ optyczny
Akomodacja to zdolność przystosowania oka normowzrocznego do
widzenia z bliska.
Układ optyczny
Punkt dali wzrokowej (punctum remotum) to najbardziej odległy od oka
punkt, który może być ostro widziany bez użycia
akomodacji.
Punkt bliży wzrokowej (punctum proximum) to najbardziej zbliżony do
oka punkt, który może być ostro widziany przy
maksymalnym napięciu akomodacji.
Głębia akomodacji to odległość między tymi punktami.
Zakres akomodacji to różnica mocy optycznej oka przy nastawieniu na
punkt dali i bliży wzrokowej.
Wady refrakcji

Wada refrakcji oka  układ optyczny w spoczynku nie skupia na
siatkówce równoległej wiązki promieni.

Moc skupiająca układu optycznego mierzona jest w dioptriach (dptr)

1 dptr  promienie biegnące równolegle do osi optycznej
soczewki skupiajÄ… siÄ™ w ognisku obrazowym znajdujÄ…cym siÄ™
w odległości 1 m.

Soczewka skupiająca (wypukła)  +

Soczewka rozpraszająca (wklęsła)  -
Wady refrakcji

miarowość (emmetropia)  w oku nie akomodującym równoległa
wiązka promieni świetlnych zostaje zogniskowana na siatkówce.

niemiarowość (ametropia) - w oku nie akomodującym równoległa
wiązka promieni świetlnych zostaje zogniskowana poza siatkówką.
Øð
długość osi gałki ocznej
Øð
współczynniki załamania ośrodków optycznych
Øð
krzywizny powierzchni Å‚amiÄ…cych
NADWZROCZNOść (hypermetropia)
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)
NIEZBORNOść (astygmatyzm)
NADWZROCZNOść (hypermetropia)

Równoległe promienie świetlne biegnące z nieskończoności
ogniskowane są za siatkówką.
NADWZROCZNOść (hypermetropia)

WadÄ™ koryguje siÄ™ stosujÄ…c soczewki skupiajÄ…ce tzw. plusy.
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)

Równoległe promienie świetlne biegnące z nieskończoności
ogniskowane są przed siatkówką.
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)

Przyczyny:
Øð
za długa oś gałki ocznej  krótkowzroczność osiowa
Øð
nieprawidłowa (zbyt wypukła) krzywizna elementów
ukł. optycznego  krótkowzroczność krzywiznowa
Øð
wzrost współczynnika załamania ośrodków optycznych 
krótkowzroczność refrakcyjna
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)

niska, tzw. szkolna  pojawia się ok. 10 r.ż., narasta w okresie
dojrzewania i osiąga ok. -3 dptr ok. 20 r.ż.

średnia  rozpoczyna się wcześniej, -6/-8 dptr

wysoka - pojawia się we wczesnym dzieciństwie i osiąga kilkanaście
do kilkudziesięciu dptr
- jest chorobÄ… zwyrodnieniowÄ… uwarunkowanÄ… genetycznie
- często prowadzi do praktycznej ślepoty
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)

Oko krótkowzroczne widzi dobrze z bliska, z
le z daleka!
KRóTKOWZROCZNOść (myopia)

Wadę koryguje się poprzez szkła rozpraszające tzw. minusy.
NIEZBORNOść (astygmatyzm)

Astygmatyzm występuje, gdy siła łamiąca oka jest różna w różnych
jego południkach.

Równoległe promienie świetlne wpadające do oka tworzą na
siatkówce owal zamiast punktu.

Obserwowany punkt tworzy na siatkówce obraz niepunktowy.
NIEZBORNOść (astygmatyzm)

Najczęstsza przyczyna  nieprawidłowa krzywizna rogówki,
astygmatyzm soczewkowy  8%.

Oko z niezbornością nie widzi dobrze z żadnej odległości.

Wadę koryguje się poprzez używanie szkieł cylindrycznych.

Przy stosowaniu korekcji okularowej podaje siÄ™ wadÄ™ wzroku (w
dioptriach) i oÅ› (w stopniach).

Astygmatyzm jest dziedziczny.

Astygmatyzm do 0,5 dcyl jest fizjologiczny.
NIEZBORNOść (astygmatyzm)

Astigmatismus simplex - niezborność prosta:
Øð
Krótkowzroczna
Øð
Nadwzroczna
W jednej osi obraz ogniskowany jest na siatkówce, w drugiej poza nią.

Astigmatismus compositus - niezborność złożona:
Øð
Krótkowzroczność lub nadwzroczność + niezborność
NIEZBORNOść (astygmatyzm)

Astigmatismus mixtus - niezborność mieszana:
Øð
Krótkowzroczność w 1 osi
Øð
Nadwzroczność w 2 osi

Astigmatismus obliquus - niezborność skośna:
Øð
PoÅ‚udniki główne nie leżą w osiach 90°  180°
Starczowzroczność (presbyopia)

Stan fizjologiczny.

Utrata zdolności akomodacyjnych oka z powodu stopniowego
twardnienia i zmniejszania elastyczności soczewki.

Oddalanie się od oka punktu bliży wzrokowej.
wiek szkła w dioptriach
40 - 45 od +1,0 do +1,5
45 - 50 od +1,5 do +2,0
50 - 55 od +2,0 do +2,5
55 - 60 od +2,5 do +3,0
Nadwzroczność starcza

Stan fizjologiczny.

Zmniejszenie współczynnika załamania światła ośrodków optycznych;
głównie rogówki i ciała szklistego.

Pojawia się ok. 60 r.ż.

Należy zwiększać moc soczewek do bliży i dodawać analogiczną
korekcjÄ™ do dali.

Bezsoczewkowość (aphakia)-oko silnie nadwzroczne i pozbawione
zdolności akomodacji.

Pseudophakia-oko z wszczepionÄ… sztucznÄ… soczewkÄ… 
normowzroczne i pozbawione akomodacji.
Różnowzroczność (anisometropia)

Stan, w którym istnieje znaczna różnica pomiędzy mocą optyczną
obu oczu.

Gdy różnica przekracza 4,0 dptr to występuje różnica wielkości
obrazów na siatkówce (aniseiconia).

Powstające na siatkówce obrazy nie zlewają się (fusio).

Brak widzenia stereoskopowego (stereopsis).

Gdy wada jest duża to oko lepsze przejmuje funkcję ,,słabszego  .

Niedowidzenie (amblyopia)- stan w którym nie rozwinęła się lub
zanikła zdolność widzenia.
Badanie wad refrakcji


Metody obiektywne
Metody subiektywne
Subiektywne badanie wad refrakcji
Vod=5/5 Vod=1,0
Vos=5/5 Vos=1,0
Subiektywne badanie wad refrakcji

Reguła Dondersa  najsłabsza soczewka rozpraszająca, która już
pozwala na uzyskanie prawidłowej ostrości wzroku, jest miarą
krótkowzroczności, a najmocniejsza soczewka skupiająca, która
jeszcze utrzymuje prawidłową ostrość wzroku  miarą
nadwzroczności.

Badanie wady refrakcji u dzieci i młodzieży wyłącznie metodą
Dondersa jest błędem !!!
Obiektywne badanie wad refrakcji

Skiaskopia (retinoscopia)
Øð
Umożliwia ocenę wady refrakcji u dzieci i dorosłych.
Øð
Warunkiem prawidłowego wyniku badania u dzieci i osób młodych
jest porażenie akomodacji (cycloplegio)!
Obiektywne badanie wad refrakcji

Skiaskopia (retinoscopia)
Obiektywne badanie wad refrakcji

Skiaskopia (retinoscopia)
Ruch zgodny
Skok cienia
(punkt neutralny)
Ruch niezgodny
Obiektywne badanie wad refrakcji

Oftalmometr (keratometr) Javala
Øð
stwierdzenie istnienia niezborności rogówkowej oraz pomiar jej
stopnia
Øð
dokładne określenie położenia południków głównych
Obiektywne badanie wad refrakcji

Refraktometria automatyczna    komputerowe badanie wzroku 
Operacyjne leczenie wad refrakcji
tzw. chirurgia refrakcyjna

Keratotomia radialna  spłaszczenie rogówki za pomocą wielu
głębokich promienistych nacięć.
Øð
Korekcja wad 2-8 dptr u osób dorosłych
Øð
Emmetropię uzyskuje się u ok. 60% pacjentów
Powikłania:
"
torbiele rogówkowe
"
wrastanie naczyń krwionośnych
"
aberracja sferyczna chromatyczna
"
hyper- lub hypokorekcja
Operacyjne leczenie wad refrakcji
tzw. chirurgia refrakcyjna

Keratektomia refrakcyjna laserem Excimer spłaszczenie rogówki
poprzez usunięcie niewielkiej ilości jej warstwy właściwej.
U osób z krótkowzrocznością do 7 dptr emmetropię uzyskuje się w
90%.
Powikłania:
" przymglenie podnabłonkowe
" bliznowacenie rogówki
" nawrót krótkowzroczności nawet po 6 miesiącach
" hyper- lub hypokorekcja