Hezjod
- ok. 700 p.n.e., (ur. 750-720 p.n.e.), pierwsza uchwytna postać w literaturze okresu archaicznego,
- jego ojciec pochodził z Kyme w Azji i przeniósł się do Askry w Beocji (Op. 633-640),
- znał tradycję i podania o bogach, musiał słuchać poezji jońskiej,
- wspomina kult Mnemosyne w pobliskich Eleutherai na Kitajronie,
- wziął udział i odniósł zwycięstwo w agonie poetyckim na Eubei, zorganizowanym ku czci
Amfidamasa przez jego synów (Op.650-659),
- przegrał proces o spadek z własnym bratem, Persesem,
Podobieństwa do poezji Homera:
- język, elementy stylu,
- retoryka,
Wpływy wschodnie:
- treściowe  zbieżności z treścią podań znanych z tradycji mądrości wschodu (być może jest
to podobieństwo w sposobie wyrażania poglądów etycznych),
- mit o czterech wiekach ludzkości,
- bajki zwierzęce,
- formalne -pouczenia i upomnienia ofiary niesprawiedliwości skierowane do wyrządzającego
krzywdę.
Theogonia:
- w. 1-115  prooimion,
- w. 1-21  wstęp; apostrofa do Muz Helikońskich, opis Muz i ich działalności  typowy dla
opisu nimf i bóstw związanych z naturą, pejzaż i piękno natury jako tło dla bóstwa,
- w. 22-34  objawienie, thophania, spotkanie Hezjoda z Muzami, opis powołania poety,
- opis sytucji: cechy wspólne z pisami objawień doświadczanych przez proroków:
odosobnione miejsce, leśna głusza, samotność, pasterz, krytyka współczesnych, misja,
- misja poety, który nie jest już postacią anonimową, ale obdarzonym natchnieniem
wieszczem,
- berło  symbol godności poetyckiej i natchnienia pochodzącego od bóstw,
- Muzy  umiejętność tworzenia zarówno prawdy, jak i fałszu  potęga słowa,
- w. 35 i nast.  dalsze pieśni Muz, wpływy i opieka Muz  obejmują również władców, zwł.
Kalliope - towarzyszka sprawiedliwych królów, pomagająca im rządzić i przemawiać na
zgromadzeniach,
- w. 94   powołania  pieśniarze pochodzą od Apollona i Muz, zaś królowie  od Zeusa,
- w. 114  115- kolejna apostrofa do Muz  przejście do zasadniczego opowiadania,
- opowieść (pochodząca od Muz) o początkach świata i bóstw (szczególnie ważne  związki
Zeusa z Metis, Themis i Mnemozyne, oraz potomstwo tych małżeństw, np.: Zeus i Themis 
Hory, Eunomia, Dike, Eirene, Moiry).
 Prace i dni
- nie wiadomo, jak wiele czasu dzieli powstanie  Prac i dni od powstania  Theogonii ,
- w. 1-10; wezwanie do Muz, które mają opiewać Zeusa, z którego woli ludzie są sławni lub
nie; Zeus strąca pysznego (ór& zhloj znakomity), wynosi zaś nieznanego (Ądhloj),
- w. 10  deklaracja poety i ekspozycja treści   chcę Persesowi powiedzieć, co prawdziwe 
zamierzony dydaktyzm (epos ten należy do nurtu parenetycznego w literaturze);
- w. 11  passus o dwóch rodzajach Eris; istnieje dobra Eris = współzawodnictwo, ambicja
dorównania innym ( kerameŻj kerame9 kota
ei);
- w. 27 wezwanie do Persesa, do rozstrzygnięcia sporu przy pomocy  prostych (=uczciwych)
wyroków; d& khn dikŁssai wydawać wyrok,
- w. 40  upomnienie i wezwanie do  darożerczych królów (dJrofŁfoi basile9 j);
npioi, oŁd ! sasin ÓsJ pla
on źmisu pŁntoj - oxymoron nawiązujący do podobnych
sformułowań znanych z Teognisa, Solona i Starego Testamentu :  lepsza jest odrobina,
którą ma sprawiedliwy, niż wielkie bogactwo występnych (Ps. 37, 16),
- w. 41  malwy i asfodele  pożywienie nędzarzy zastępujące chleb, symbol ubóstwa,
Hezjod podkreśla, iż uczciwość nawet związana z ubóstwem, wyżej jest ceniona przez
bogów, niż bogactwo zdobyte wbrew sprawiedliwości,
- opowieść o Prometeuszu, który, wbrew Zeusowi, przekazuje ludziom ogień; Zeus sprawia,
iż ludzie muszą pracować dłużej, niż jeden dzień w roku,
- opowieść o Pandorze; passus o otwarciu dzbanu z nieszczęściami  niezupełnie wiąże się z
całością, wcześnij brak wzmianek o pithosie z nieszczęściami;
- imię  Pandora , oprócz wyjaśnienia Hezjoda, - imię bogini chtonicznej , niejednokrotnie
identyfikowanej z Gają; znane są przedstawienia (malarstwo wazowe, tzw. Waza z Oxfordu) sceny, w
której Pandora wyłania się z ziemi, obok stoi Epimeteusz z kilofem; wskazywałoby to na możliwość
identyfikowania Pandory Hezjoda z Pandorą-Ziemią; poza tym Pandora występuje wraz z
Prometeuszem w opowieściach o powstaniu rodzaju ludzkiego; jest jego żoną i matką Deukaliona i
Pyrry, lub żoną Epimeteusza i matką Pyrry;
- w. 106 i nast. - mit o wiekach ludzkości:
- pokolenie złote  krótkie życie, bez trosk i kłopotów oraz pracy (jak bogowie); ziemia
rodząca plony bez pracy; spokój; po śmierci  daimones, strażnicy śmiertelnych;
- pokolenie srebrne  100  letnie dzieciństwo, krótka dojrzałość; pycha (hybris) i brak
czci dla bogów; w Podziemiu-  szczęśliwi wśród zmarłych ;
- pokolenie z brązu; silne i straszne, zeszli do Hadesu bezimiennie;
- ród herosów (wyłączony z  metalicznej symboliki)  lepszy i sprawiedliwszy, wyginął
pod Tebami i pod Troją; osadzony na Wyspach Szczęśliwych,
- pokolenie żelazne  krytyka dotyczy współczesnych; troski i nieszczęścia, pomiesznie
dobra i zła, zapowiedz
zagłady, która przyjdzie jako kara za łamanie praw Dike,
hybris, dike i aidos opuszczą ludzi,
- oznaki deterioryzacji: upadek moralności, starzenie się, coraz mniejsza sława po śmierci
(vide inwokacja);
- podobieństwa do tradycji wschodniej: mit i proroctwo Ahura Mazdy  drzewo z czterema
gałęziami  złotą, srebrną stalową i żelazną, osłabienie i zmniejszanie się ludzi jako rezultat
pogarszającej się religijności; Księga Daniela 2, 31: sen Nabuchodonozora o posągu ze złotą głową,
piersiach ze srebra, brzuchu i udach z brązu, nogach z żelaza i stopach z żelaza i gliny  symbol
pięciu królestw; mit indyjski o czterech rzutach kości i ludzkości, której długość życia maleje
proporcjonalnie do pogarszającej się moralności; wierzenia Babilonu i Sumeru o zmniejszającej się
długości życia i Potopie;
- bajka o słowiku i sokole- prawo silniejszego, bezbronna ofiara,
- wezwanie do brata,
- w. 213  285  wykład etyki;
w. 213-219  hyris contra prawo i sprawiedliwość,
w. 220-224  personifikacja sprawiedliwości (Dike) jako znieważanej kobiety,
w. 225-237  życie uczciwego człowieka  uczciwość jako gwarancja dobrobytu o
szczęścia, długiego życia i dobrego potomstwa,
w. 238-247 - życie ludzi niesprawiedliwych  przeciwieństwo poprzedniego,
w. 248-255  apel do władców,
w. 256-262  Sprawiedliwość, Dike  córka Zeusa;
w. 263-273  kolejne wezwanie,
w. 274  285  upomnienie dla Persesa,
- wiara we wszechwiedzę Zeusa, który widzi każdą niesprawiedliwość i pomści ją, łamanie praw
boskich nie popłaca, pomyślność za życia wiąże się z moralnością, opina, że Zeus nie troszczy się o
zło popełniane przez ludzi to naiwność; hyris  zuchwałość i pycha, często łącząca się z przemocą
wobec słabszych i chciwością,
- w. 309-311- praca jest wartością zarówno w oczach bogów, jak i ludzi;
kaĆ "!rgaz�menoj polŻ f& lteroj óqanŁtoisi,
S
sseai �d broto9 j; mŁla gŚr stuga
ousin óergouj,
S
rgon d oŁd n �neidoj, óerg& h d t �neidoj
- wzmianki autobiograficzne  dzieje ojca poety; agon na Eubei.