ZarzÄ…dzanie przedszkolem
I oto powoli dobiega końca
kolejny rok szkolny,
w którym nowy nadzór pedagogiczny
ma pokazać zmiany
w każdej placówce edukacyjnej.
Czy tak siÄ™ faktycznie dzieje?
Każdy, komu zależy
na wprowadzeniu istotnych zmian,
zadaje sobie właśnie teraz
to pytanie, bo nadszedł czas
podsumowań, wnioskowania
i określania działań na przyszłość.
Agnieszka Czeglik
Raport z ewaluacji wewnętrznej
a sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego
cji planu nadzoru. Jak zatem zabrać się
Non scholae, sed vitae discimus
do sprawozdania z nadzoru pedago-
 Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia
gicznego, aby  zrobić i się nie narobić .
W sprawozdanie z nadzoru najlepiej
Tymi słowami Seneka Młodszy, mając troli wewnętrznej w zakresie przestrze- wkomponować starannie wyselekcjono-
świadomość funkcji pełnionej przez gania przez pracowników przedszkola wane treści raportu pełnego z ewaluacji
szkołę, wyrażał swój krytyczny stosunek obowiązujących przepisów prawa. wewnętrznej.
do niej. Postulował zarazem koniecz-
Jednocześnie  zgodnie z brzmieniem ż Zakładając, że zebrane dane ewalu-
ność dokonywania w niej niezbędnych
22 wspomnianego rozporządzenia  do acyjne są w miarę rzetelne, możemy
zmian, tak by szkoła mogła spełniać
dnia 31 sierpnia każdego roku dyrektor szkoły przystąpić do ich analizy i interpretacji.
oczekiwania stawiane przed instytucjÄ…
lub placówki publicznej przedstawia Radzie Podstawową zasadą, której powinni-
majÄ…cÄ… na celu dobre przygotowanie do
Pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawo- śmy się trzymać, przygotowując pod-
życia młodego człowieka.
wanego nadzoru pedagogicznego, czyli pro- sumowanie nadzoru pedagogicznego,
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra wadzonej ewaluacji, kontroli i wspoma- powinno być przeświadczenie, że to,
Edukacji Narodowej z dnia 7 paz
dzier- gania. Jaki ma być kształt raportu? Czy co robiliśmy, będzie faktycznie służyć
nika 2009 roku w sprawie nadzoru pe- wystarczy podsumować ewaluację we- przedszkolu, że nie będzie to kolejny
dagogicznego (Dz.U. z 2009 r. Nr 168, wnętrzną? Czy może tradycyjnie opra- dokument, który schowamy do szufla-
poz. 1324), jednym z zadań dyrektora cować sprawozdanie z nadzoru? Myślę, dy, myśląc  mam to z głowy . Celem ra-
przedszkola jest prowadzenie ewaluacji że obecnie te pytania nie mają już więk- portu jest przecież poinformowanie za-
wewnętrznej  w obszarach i w odnie- szego znaczenia, bowiem nie forma jest interesowanych o wynikach ewaluacji.
sieniu do wymagań określonych w za- teraz ważna, a treść, czyli wiedza, którą
Dla przypomnienia, ewaluacja jest pro-
łączniku do rozporządzenia  oraz kon- udało nam się zebrać w wyniku realiza- cesem systematycznego gromadzenia,
bliżej przedszkola 6.117 czerwiec 2011
56 Ä„ð
blizejprzedszkola.pl
powinna opracować raport na miarę W sprawozdaniu z nadzoru pedago-
O sposobie analizy informacji zbieranych w trak- swoich potrzeb i możliwości. Najważ- gicznego należy:
niejsze jest, aby w tym, co przedszkole
cie ewaluacji decydujÄ… dwa czynniki. Pierwszym
o podać podstawę prawną, tj. ż 22 roz-
robi, był sens zgodny z ideą nowej filo-
jest ich charakter. Dane ilościowe poddaje się porządzenia o nadzorze pedagogicz-
zofii nadzoru pedagogicznego. W dob-
nym;
analizie statystycznej. Ważne jest, by projektując
rym raporcie sÄ… umieszczone wszystkie
zakres i rodzaj analiz statystycznych, pamiętać o przedstawić wyniki i wnioski z prze-
ważne dane dotyczące badanych za-
o adresacie raportu ewaluacyjnego. prowadzonej ewaluacji wewnętrznej
gadnień.
(na podstawie raportu);
Nie warto dokonywać czasochłonnych i skom-
Obszerność sprawozdania z badań wew-
o przedstawić wyniki i wnioski z prze-
plikowanych operacji statystycznych, jeśli nie
nętrznych w sprawozdaniu z nadzoru
prowadzonej kontroli wewnętrznej
będzie można zaprezentować ich w raporcie
jest zależna od liczby i złożoności wy-
(planowej i doraz
nej)  określić sto-
końcowym (...).
branych do ewaluacji zagadnień. Pisząc
pień przestrzegania przepisów pra-
Inny sposób analizy danych, może nawet
sprawozdanie z nadzoru, należy jak naj-
wa przez nauczycieli;
bardziej czasochłonny i niekiedy trudniejszy
pełniej wykorzystać całościowy raport
o przedstawić wyniki i wnioski ze wspo-
w interpretacji, stosuje się w przypadku da- z ewaluacji wewnętrznej przygotowany
magania nauczycieli ujętego w planie
nych jakościowych. W zależności od rodzaju przez zespół ewaluacyjny. Podsumo-
nadzoru pedagogicznego dyrektora;
wując, raport wchodzący w skład spra-
posiadanych danych można tutaj skorzystać
o sformułować uogólnione wnioski ze
wozdania z nadzoru pełnionego przez
z wielu rozwiązań dobrze opisanych w lite-
sprawowanego nadzoru pedagogicz-
dyrektora przedszkola powinien być:
raturze z zakresu metodologii badań jakoś-
nego w danej szkole z rekomendacja-
krótki, dokładny, przystępny w odbio-
ciowych. Istotne jest jednak, aby decyzjÄ™
mi na nowy rok szkolny.
rze, przejrzysty. MogÄ… siÄ™ w nim znalez
ć
o rodzaju i zakresie prowadzonych analiz
WyglÄ…da groz
nie? Nie  ponieważ to od
tylko takie wnioski, które mają poparcie
podjąć już na etapie projektowania ewalua-
nas zależy forma sprawozdania. Pomocą
w zebranych danych. Powinien dostar-
cji, a nie dopiero po zgromadzeniu danych.
służą nam zespoły ewaluacyjne, które
czać odpowiedzi na pytania postawio-
powołaliśmy na początku roku szkol-
Drugim czynnikiem, który decyduje o zakre-
ne w projekcie ewaluacyjnym oraz za-
nego. My sami musimy odejść od złych
sie prowadzonych analiz, jest odpowiedz
na
wierać rekomendacje dotyczące zmian
przyzwyczajeń tworzenia  książeczek
pytanie o to, w jaki sposób, w jakim zakresie
w istniejÄ…cym stanie rzeczy.
raportowych. Dyrektorzy bardzo często
i w jakiej formie zgromadzony materiał zos-
W raporcie z ewaluacji wewnętrznej
narzekajÄ… na biurokracjÄ™, po czym za-
tanie wykorzystany. Dobrze jest zatem już
możemy przedstawić np.: Co było ba-
siadajÄ… przed komputerem i piszÄ…  po-
wcześniej mieć obraz tego, jaką formę, struk-
dane? Jaki był przedmiot ewaluacji?
wieści , kierując się zasadą  im więcej,
turę, objętość oraz odbiorcę (ów) będzie miał
Jaki był cel ewaluacji? Kim są wyko-
tym lepiej .
raport ewaluacyjny. Raport wieńczy  ewalu- nawcy badania? Jaka była metodolo-
acyjne dzieło gia i logistyka działań badawczych?
.
Należy pamiętać,
Jakie uzyskano wyniki, tzn. jakie sÄ…
Profesor Henryk Mizerek
że nie ilość (stron) się liczy,
opinie, doświadczenia, propozycje,
oczekiwania podmiotów zaangażo-
tylko jakość osiągniętych
analizowania oraz upowszechniania in- wanych w realizację działań objętych
wyników/zamierzeń/rezultatów.
ewaluacją? Jakie wnioski wypływają
formacji dotyczących natury i wartości
z wyników ewaluacji? Co należy zro- Najważniejsze to zobaczyć
działań właściwych dla danej instytucji
bić w przyszłości? Jak zmienić działa-
w kontekście znanych kryteriów oceny
samego siebie  zobaczyć
nia i funkcjonowanie, żeby były lep-
w celu doskonalenia tych działań lub
placówkę taką, jaką ona
sze, bardziej użyteczne, efektywne,
poprawy nieskutecznych. FunkcjÄ™ tych
jest naprawdÄ™, a nie takÄ…,
kryteriów mogą pełnić wymagania za- adekwatne do potrzeb i oczekiwań.
warte w załączniku do rozporządzenia
Podsumowanie sprawowanego nadzo-
jaką ją chcemy widzieć.
w sprawie nadzoru pedagogicznego
ru może mieć różną strukturę (np. ta-
oraz wskaz
niki określane w przedszko-
bela, opis, mieszana) i formÄ™ (pisemnie, Na kolejnych stronach przedstawiam
lu.
ustnie, prezentacja multimedialna), Wam przykładowe dokumenty doty-
Na podstawie wyników ewaluacji (ana- a jego treść powinna się odwoływać czące raportów z ewaluacji i nadzoru.
do przyjętego na dany rok planu nad- Życzę udanych wakacji oraz duuuuu-
lizy wartości) ukazujących pozytywne
oraz negatywne strony działań formu- zoru pedagogicznego dyrektora. Musi użo optymizmu i siły, a także nowych
zawierać uporządkowane informacje pomysłów na przyszły rok szkolny!
łuje się wnioski i rekomendacje, które
z zakresu zrealizowa-
przybierają postać opisu konkretnych
nych trzech form nad-
zmian w funkcjonowaniu przedszkola.
Rzetelny opis aktualnej sytuacji w funk- zoru, czyli przeprowa-
Agnieszka Czeglik  nauczyciel dyplomowany z 18-letnim sta-
dzonej ewaluacji wew-
cjonowaniu danego obszaru działalności
żem pracy. Dyrektor Przedszkola Publicznego nr 18 w Szczecinie,
nętrznej, kontroli oraz
przedszkola, przedstawiony w raporcie, nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych
w Szczecinie.
wspomagania nauczy-
świadczy o tym, że przedszkole potrafi
W pracy zawodowej szczególną uwagę zwraca na sferę wychowaw-
cieli. Przedstawiane wy-
krytycznie patrzeć na swoje poczynania.
czą dzieci w działalności przedszkola. W kontaktach z dziećmi stara
niki i wnioski wymagajÄ…
Każde przedszkole jest inne, każde ma
się traktować je w sposób partnerski, pełen szacunku, a jednocześnie
nie pozbawiony humoru.
udokumentowania.
swoją specyfikę, toteż każda placówka
bliżej przedszkola 6.117 czerwiec 2011
Ä„ð 57
ZarzÄ…dzanie przedszkolem
RAPORT Z EWALUACJI WEWN
TRZNEJ
(dokument przykładowy nr 1)
Obszar:
... (tu wpisz obszar dotyczący Twojej placówki  w pozostałych punktach przykładowe wpisy oznaczono pochyłą czcionką)
Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej przedszkola:
...
Wymaganie:
Dzieci sÄ… aktywne
... itd.
Cel ewaluacji:
Zgromadzenie wiedzy o stosowaniu przez nauczycieli aktywizujÄ…cych metod pracy
... itd.
Wykonawcy badania:
Zespół ewaluacyjny w składzie:
...
Sposób prezentacji wyników ewaluacji, np.:
Zebrania z rodzicami  prezentacja wyników ewaluacji
Spotkanie nauczycieli  prezentacja wyników ewaluacji i materiałów roboczych
... itd.
Opis przedmiotu ewaluacji:
Przedszkole stwarza warunki do pobudzania różnorodnej aktywności dzieci...
WYNIKI EWALUACJI:
Co robimy dobrze Co jest naszym problemem
... ...
Co proponujemy zrobić, żeby poprawić pracę przedszkola
...
RAPORT Z EWALUACJI WEWN
TRZNEJ
(dokument przykładowy nr 2)
Obszar:
Efekty (przykładowe wpisy oznaczono pochyłą czcionką)
Wymagania:
Respektowane są normy społeczne
Cel ewaluacji:
...
Wykonawcy badania:
...
Działania logistyczne działań badawczych/z
ródła pozyskania informacji:
...
Lp. Przedmiot ewaluacji Wynik ewaluacji Wnioski
1. Zasady zachowania się w sali zabaw: Nieprawidłowe zachowania dzieci są na bie- Praca wychowawcza w tym zakresie wymaga
żąco korygowane przez nauczyciela kontynuacji, ze szczególnym uwzględnieniem
" Używamy słów:  przepraszam ,  pro-
metod wychowawczych wspierajÄ…cych dzieci
szę ,  dziękuję
nadpobudliwe
" Dzielimy siÄ™ zabawkami
bliżej przedszkola 6.117 czerwiec2011
bliżej przedszkola 6.117czerwiec 2011
58 Ä„ð
58 Ä„ð
blizejprzedszkola.pl
SPRAWOZDANIE Z NADZORU PEDAGOGICZNEGO
(dokument przykładowy nr 3)
RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)
1. Wnioski z badanych obszarów ewaluacji wewnętrznej: (przykładowe wpisy oznaczono pochyłą czcionką)
Obszar badany:
Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej przedszkola (I)
Cel ewaluacji:
Pozyskanie informacji, w jaki sposób w naszym przedszkolu nauczyciele stwarzają warunki do pobudzania różnorodnej aktyw-
ności dzieci
Wymaganie:
Dzieci sÄ… aktywne
Przedmiot ewaluacji:
Przedszkole stwarza warunki do pobudzania różnorodnej aktywności dzieci. Pytanie kluczowe: czy nauczyciele stosują aktywi-
zujÄ…ce metody pracy?
Mocne strony SÅ‚abe strony
" atrakcyjność i różnorodność kącików zainteresowań ma wpływ na roz- " zbyt mała częstotliwość wykorzystywania metod aktywnych zmniej-
wój wielozmysłowej aktywności dzieci  wychowankowie chętnie korzy- szała możliwość pobudzania dzieci do samodzielnych działań
stają z oferowanych materiałów dostępnych w kącikach zainteresowań
" ...
" nowe i uatrakcyjnione kąciki zainteresowań inspirowały dzieci do ak-
tywności we wszystkich sferach rozwojowych
Strategia działań w celu podniesienia jakości pracy w ewaluowanym obszarze: ewaluowany obszar wymaga opracowania
przez nauczycieli metod aktywnych wykorzystywanych w codziennej pracy z dziećmi...
Przeprowadzone obserwacje/hospitacje:
Przeprowadzono w grupach obserwacje, które dotyczyły: oceny organizacji różnorodnych zabaw będących formą aktywności
dzieci, np. w grupie 6-latków: obserwowano zabawy w teatr
Wnioski:
" należy doskonalić umiejętności językowe dzieci poprzez kontynuację zabawy w teatr oraz montaże słowno-muzyczne;
" zaleca się wprowadzenie elementów kinezjologii jako wspomagania  gimnastyki mózgu
W grupie 4-latków: obserwowano zabawy w czytanie
Wnioski:
" należy kontynuować program  Zabawa w czytanie i systematycznie wzbogacać ofertę edukacyjną, aby aktywizować
dzieci we wszystkich sferach rozwojowych
2. Wnioski z prowadzonej kontroli wewnętrznej:
Kontrola realizacji przez dzieci 6-letnie rocznego obowiÄ…zkowego przygotowania przedszkolnego
" nauczycielki grupy 6-latków dokonywały sprawdzenia obecności w celu analizy realizacji obowiązku przygotowania przedszkolnego;
" arkusz analizy frekwencji 6-latków wykazał, iż wszystkie dzieci regularnie spełniają obowiązek przygotowania przedszkolnego; nie-
obecności chorobowe są usprawiedliwiane przez rodziców; średnia frekwencji grupy za I półrocze wynosi 83%, za II półrocze 85%
lub
Lp. Tematyka kontroli Wnioski
1. Kontrola realizacji przez dzieci 6-letnie rocznego obowiÄ…zkowego przygotowania przedszkolnego
2. Przestrzeganie statutu przedszkola w zakresie: dyscypliny pracy  punktualności rozpoczynania
zajęć w grupie wg arkusza organizacyjnego
3. Wnioski ze wspomagania nauczycieli:
Lp. Tematyka szkoleń
Spostrzeżenia dotyczące przydatności szkolenia
(liczba nauczycieli biorących udział w szkoleniu)
1. Planowanie pracy w kontekście zalecanych warunków realizacji pod- Nauczyciele nie mają trudności z planowaniem i realizacją pra-
stawy programowej (cała rada pedagogiczna) cy z zalecanymi warunkami realizacji podstawy programowej
4. Ogólne wnioski i rekomendacje na przyszły rok szkolny:
1. Zwiększyć częstotliwość lustracji form pracy nauczycieli rozpoczynających pracę zawodową.
2. Rozszerzyć formy pracy z dzieckiem uzdolnionym muzycznie i plastycznie... itp.
Opracowała Agnieszka Czeglik
bliżej przedszkola 6.117 czerwiec 2011
bliżej przedszkola 6.117 czerwiec 2011
Ä„ð 59
Ä„ð 59