Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Nr 3
Poezja Naborowskiego, Potockiego, satyry Krasickiego
Poezja Naborowskiego, Potockiego, satyry Krasickiego
Poezja Naborowskiego, Potockiego, satyry Krasickiego
Poezja Naborowskiego, Potockiego, satyry Krasickiego
Poezja Naborowskiego, Potockiego, satyry Krasickiego
1. Daniela Naborowskiego nazywamy poetą me- wodna) i bazować raczej na własnej wiedzy i pamię-
tafizycznym.  Znaki rozpoznawcze poetów ci.
metafizycznych (charakterystyczne cechy ich
twórczości) to:
3. W wierszach Daniela Naborowskiego często
realizowany jest topos:
a. trudne metafory, zaskakujący sposób obrazowania,
erudycja, łączenie najbardziej odległych sfer do-
a.ubi sunt
świadczenia, np. miłości z geometrią
b.teatru świata
b. rubaszny język, cięty dowcip, upodobanie do obsce-
c. vanitas vanitatum
niczności
Odpowiedz
c)
c. hiperbolizacja, patos, porównania homeryckie
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Odpowiedz
a)
Zapamiętaj tę nazwę  vanitas vanitatum, czyli mar-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
ność nad marnościami, to bardzo popularny topos, nie
To oczywiście cechy poezji metafizycznej  w piguł- tylko w literaturze baroku, ale i średniowiecza. Jego
ce  można by o niej powiedzieć o wiele więcej. Zna- realizacje zdarzają się oczywiście także w innych epo-
komitym tłumaczem tego typu poezji jest Stanisław
kach. Ten topos wiążemy z Księgą Koheleta, w której
Barańczak  jeżeli masz ochotę, sięgnij po jego prze- biblijny mędrzec sławę, majątek, władzę i rozkosze
kłady. Zauważ także, że poezja metafizyczna ma spo- zmysłowe uznaje za wartości pozorne i fałszywe. Jak
ro cech wspólnych z parnasizmem. refren powtarzają się słowa: A wszystko to marność
i pogoń za wiatrem.
Z toposem ubi sunt? (gdzież są) zetkniesz się np.
2. SÅ‚ynni polscy poeci metafizyczni to:
w Balladzie o paniach minionego czasu François Vil-
a.Sebastian Grabowiecki, Mikołaj Sęp-Szarzyński,
lona, zaś z toposem teatru świata w licznych sztukach
Daniel Naborowski
Williama Szekspira.
b.Hieronim Morsztyn, Józef Baka, Sebastian Grabo-
wiecki
4. Ważne tematy twórczości Wacława Potockie-
c. Wacław Potocki, Jan Andrzej Morsztyn, John Don-
go to:
ne
a. Krytyka liberum veto, zacofania szlachty sarmac-
Odpowiedz
a)
kiej i upadku ducha rycerskiego
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
b. Pochwała życia wiejskiego, sielankowe opisy przy-
rody
Warto znać kilka nazwisk polskich poetów metafizycz-
nych. Zastanów się, dlaczego odpowiedzi b) i c) w żad- c. Opis obyczajów dworskich i wrażenia z zagranicz-
nym wypadku nie można by było uznać za prawidło- nych podróży
we. W szeregu b) padło nazwisko jednego z naszych Odpowiedz
a)
poetów metafizycznych  mowa tu o Sebastianie Gra-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
bowieckim, zaÅ› Hieronima Morsztyna zaliczamy do
Tylko odpowiedz
a) jest prawdziwa  Wacław Potoc-
poetów światowych rozkoszy. Poezja księdza Baki to
ki był raczej domatorem, ponadto specyfika jego twór-
z kolei osobne zjawisko. Szereg c) odpada  Wacław
czości to bynajmniej nie pochwała uroków życia na
Potocki zaliczany jest do poetów ziemiańskich  choć
wsi, lecz krytyka życia w państwie dalekim od ideału
uwaga, niektóre jego wiersze, np. słynnego Człowie-
i wśród obywateli równie niedoskonałych. Potocki był
ka można by zaliczyć do nurtu metafizycznego. Jan
moralistą  wystarczy przypomnieć sobie tytuł jedne-
Andrzej Morsztyn, jak zapewne pamiętasz, to przed-
go z jego zbiorów  Moralia.
stawiciel marinizmu. John Donne zaś nie był Pola-
kiem.
Zauważ, że prawidłową odpowiedz
można znalez
ć
5. Wódz, którego Potocki stawiał za wzór zgnu-
także drogą eliminacji, choć oczywiście bezpieczniej
śniałym Sarmatom, to:
jest ratować się tą metodą niezbyt często (bywa za-
1
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Test z wiedzy o lekturach
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
Ucz siÄ™ z
a. Tadeusz Kościuszko daktyzmie w literaturze  nie tylko oświeceniowej.
Z Monachomachii pochodzi nie mnie ważny cytat:
b. Bolesław Chrobry
c. Jan III Sobieski I śmiech niekiedy może być nauką,
Kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa.
d. Jan Karol Chodkiewicz
Odpowiedz
d)
8. Topos ojczyzny  tonącego okrętu wykorzystał
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Krasicki w satyrze pt.
Jan Karol Chodkiewicz został ukazany jako wzór
a) Åšwiat zepsuty
wszelkich cnót  jest odważny, cieszy się ogromnym
b) Biada tonÄ…cemu
poważaniem wśród żołnierzy, potrafi zachęcić ich do
walki, rzecz jasna jest także wzorowym patriotą. Do- c) Pijaństwo
wódca spod Chocimia został uwieczniony w Transak- d) w żadnej ze swych satyr nie wykorzystał tego to-
cji wojny chocimskiej, słynnym poemacie Potockiego.
posu
Poeta ubolewa, że dziś nie ma już takich wodzów,
Odpowiedz
a)
a duch bojowy w narodzie umarł, a po cnotach żołnier-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
skich, z których niegdyś słynęli Polacy, pozostało tyl-
ko wspomnienie. To bardzo popularny topos, wywodzÄ…cy siÄ™ ze staro-
Wyeliminuj błędne odpowiedzi  w momencie, gdy żytności. Najpopularniejszą i najczęściej przywoły-
wanÄ… w szkole jego realizacjÄ… sÄ… Kazania sejmowe
Potocki pisał Transakcję& , Tadeusza Kościuszki nie
było jeszcze na świecie; Chrobry był wprawdzie do- Piotra Skargi. Uwaga, Biada tonącemu to kolejny tytuł
brym wodzem, ale poeta nie sięga tak głęboko w prze- wymyślony na potrzeby tego testu.
szłość.
9. Jakie zarzuty skierowane przeciwko Stanisła-
6. W którym wierszu Potockiego obecny jest to- wowi Augustowi Poniatowskiemu przytacza
pos vanitas? osoba mówiąca w satyrze Do króla?
a. Beczka prochu a. Król jest chciwy, okrutny, prostacki
b. Król jest łaskawy, młody, wykształcony, jest znawcą
b. Ratuj się, człeku
sztuk pięknych
c. Człowiek
c. Król jest ambitny, żądny władzy, bezkompromisowy
d. Niechaj śpi pijany
Odpowiedz
b)
Odpowiedz
: c)
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
To oczywiście paradoksalne zarzuty  owe  wady
Prawidłowa jest tylko jedna odpowiedz
: Beczka pro-
i  braki władcy to przecież bezsprzeczne zalety. Oso-
chu i Ratuj się, człeku to tytuły WYMYŚLONE. Nie-
ba mówiąca w wierszu, jak możemy się domyślać typo-
chaj śpi pijany to co prawda wiersz Potockiego, jed-
wy Sarmata, ośmiesza nie władcę, lecz samego siebie.
nak poeta skupia się w nim na zupełnie innym zagad-
nieniu  beztrosce i egoizmie szlachty.
10. Satyra to Do króla to:
7. Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka, (& )
a. Satyra abstrakcyjna
 ten znany cytat pochodzi z:
b. Satyra konkretna
Odpowiedz
b)
a. Monachomachii Ignacego Krasickiego
b. Chudego literata Adama Naruszewicza
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
c. Do króla Ignacego Krasickiego
Satyra konkretna to satyra ściśle związana z konkret-
d. O żywocie ludzkim Jana Kochanowskiego
nymi wydarzeniami i osobami, sytuacjÄ… (politycznÄ…,
Odpowiedz
c) społecz ną, kulturalną) współczesną autorowi. Nie
masz chyba wątpliwości, ze satyra Do króla należy do
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
tej właśnie grupy? Mowa w niej o konkretnej osobie
Ten cytat warto zapamiętać  może się przydać, gdy
(Stanisławie Auguście Poniatowskim) i konkretnych
przyjdzie Ci pisać pracę o satyrze, humorze czy dy-
zarzutach jego poddanych.
2