Drewno i łyko wtórne drzew liS
ciastych
na przykładach dębu, brzozy, wierzby i lipy
Typy morfologiczne drewna - drewno pierS
cieniowo-naczyniowe dębu
Przekrój poprzeczny drewna dębu - Quercus sp. (bukowate - Fagaceae)
Zwróć szczególną uwagę na sposób ułożenia naczyń w drewnie póx
nym oraz szerokoS
ć promieni drzewnych.
Wprowadx
objaS
nienia: naczynia drewna wczesnego, naczynia drewna póx
nego, wcistki, miękisz
apotrachealny w stycznych wstążkach, miękisz paratrachealny (wokół naczyniowy), włókna drzewne,
promienie drzewne: jednorzędowe i wielorzędowe.
Klamrą zaznacz 1-roczny przyrost drewna wtórnego.
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
49
Przekrój podłużny, promieniowy drewna dębu - Quercus sp.
Narysuj schemat i wprowadx
objaS
nienia: człon naczyniowy, płyta perforacyjna prosta, jamki lejkowate,
komórki miękiszu podłużnego, włókna drzewne, promień drzewny (jednakokomórkowy), komórki miękiszowe
promienia, jamki proste i półproste.
Przekrój podłużny styczny drewna dębu - Quercus sp.
Narysuj schemat i wprowadx
objaS
nienia: człon naczyniowy, wcistki, włókna drzewne, miękisz podłużny,
promienie drzewne jednorzędowe i wielorzędowe.
S
ciana członu naczynia
komórka
miękiszowa
Przekrój podłużny
naczynia z wcistkami
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
50
Elementy strukturalne w zmacerowanym drewnie dębu.
Narysuj człon naczyniowy drewna wczesnego i porównaj z członem drewna póx
nego.
Wprowadx
objaS
nienia: płyta perforacyjna prosta.
Typy morfologiczne drewna - drewno rozpierzchło-naczyniowe brzozy
T
Przekrój poprzeczny drewna brzozy brodawkowatej - Betula pendula i brzozy omszonej
- B. pubescens (brzozowate - Betulaceae).
Wprowadx
objaS
nienia: granica słoja, naczynia (po kilka w radialnych grupach lub pojedynczo), włókna
drzewne, perforacja drabinkowa, promień drzewny (od 1 do 4-rzędowy), włókna drzewne.
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
51
Przekrój podłużny promieniowy i styczny drewna brzozy brodawkowatej - Betula pendula,
brzozy omszonej - B. pubescens (brzozowate - Betulaceae).
Opisz widoczne elementy strukturalne na przekroju podłużnym promieniowym i stycznym: człon naczyniowy,
promień drzewny, płyta perforacyjna, jamki lejkowate międzynaczyniowe, jamki półproste, jamki proste,
włókna drzewne, komórki miękiszowe promienia drzewnego. Rysunek uzupełnij o komórki miękiszu
podłużnego. OkreS
l typ płyty perforacyjnej i typ promienia.
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
52
Promień drzewny u drzew liS
ciastych
Promień drzewny jednakokomórkowy na przekroju promieniowym drewna np. dębu.
Promień drzewny różnokomórkowy na przekroju promieniowym drewna np. wierzby. Wprowadx

objaS
nienia do poniższego rysunku.
1. Napisz czym w swej budowie różni się promień jednakokomórkowy od różnokomórkowego w drewnie
drzew liS
ciastych?
2. Czy oba typy promieni mogą występować w drewnie danego gatunku jednoczeS
nie? Jeżeli tak, to podaj
przykład.
3. W promieniu drzewnym drzew liS
ciastych wyróżniamy komórki stojące i leżące oraz izolowane i
kontaktowe. Według jakich kryteriów je wyróżniamy?
4. Porównaj budowę promienia drzewnego u drzew iglastych i liS
ciastych.
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
53
Łyko wtórne drzew liS
ciastych
Przekrój poprzeczny łyka wtórnego lipy - Tilia sp. (lipowate - Tiliaceae).
Wprowadx
objaS
nienia do rysunku A1: peryderma, kora pierwotna, łyko wtórne: promień dylatujący, promień
niedylatujący, pasma włókien sklerenchymatycznych, kambium, drewno wtórne.
Przeanalizuj rysunki B1 i C1, wprowadx
brakujące objaS
nienia.
wtórny
floem
kambium
wtórny
ksylem
promień
łyko-drzewny
2
rurka
sitowa
parenchyma
promienia
1 -
komórka
towarzysząca
parenchyma
2 -
floemu
włókna
3 -
sklerenchymatyczne
3
1
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
55
Literatura podstawowa:
Gorczyński T. (red.) - Ćwiczenia z botaniki. Wydania od 1978 r. PWN.
Braune W., Leman A., Taubert H. - Praktikum z anatomii roS
lin. 1975. PWN, Warszawa.
Tomanek J. - Botanika leS
na. 2008. PWRiL, Warszawa.
Szweykowska A., Szweykowski J. - Botanika. Tom 1: Morfologia. 2004 i póx
niejsze wydania. PWN, Warszawa.
Hejnowicz Z. - Anatomia i histogeneza roS
lin naczyniowych. 2002. PWN.
Kokociński W. - Anatomia drewna. Poznań 2002. Nakładem autora.
Literatura uzupełniająca:
Hejnowicz Z. - Anatomia rozwojowa drzew. 1973. PWN, Warszawa.
Esau K. - Anatomia roS
lin. 1973. PWRiL, Warszawa.
Malinowski E. - Anatomia roS
lin. 1981. PWN, Warszawa.
Zimmermann M.H., Brown C.L. - Drzewa, struktura i funkcje. 1981. PWN, Warszawa.
Materiały do ćwiczeń z botaniki leS
nej opracowane przez zespół pracowników Katedry Botaniki LeS
nej, SGGW
56