Istota i funkcjonowanie Samorządu terytorialnego cz2

}� SAMODZIELNOŚĆ FINANSOWA JST oznacza swobodę
podejmowania decyzji finansowych przez te jednostki odnoszącą
się do pozyskiwania dochodów, wydatkowania środków oraz
organizacji i prowadzenia ich gospodarki finansowej. Jest to
kategoria, która nie oznacza konieczności tworzenia własnych
dochodów, ale swobodę dysponowania nimi nawet wówczas,
kiedy pochodzą z budżetu państwa.
}� W takim ujęciu można wyróżnić następujące rodzaje
samodzielności finansowej JST:
ć% samodzielność dochodową;
ć% samodzielność wydatkową;
ć% samodzielność mieszaną (dochodowo-wydatkową).
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 20
}� SAMODZIELNOŚĆ DOCHODOWA (inaczej: WAADZTWO DOCHODOWE)
to uprawnienia, jakie ma dany organ w zakresie polityki fiskalnej na
terenie, na którym funkcjonuje dana JST.
}� Obejmuje uprawnienia JST do:
ć% kształtowania zasad konstrukcji danin publicznych (stawek podatku,
elementów konstrukcyjnych takich jak zwolnienia, ulgi, umorzenia);
ć% kształtowanie zasad ich poboru (rocznie, miesięcznie, kwartalnie itd.);
ć% zaniechania poboru niektórych danin publicznych dochody fakultatywne
np. opłata od posiadania psów;
ć% pozyskiwania dochodów;
ć% występowania z inicjatywą wobec innych dysponentów środków
publicznych o przekazywanie środków.
}� Niestety, większość decyzji co do wyposażania JST w określone
zródła zasilania należy zaliczyć do czynników egzogenicznych.
Wpływ organów samorządowych na to, jakie podatki i opłaty lokalne
zaliczą do swoich dochodów własnych, jak wysokie będą stawki
udziałów, według jakich zasad przydzielane będą subwencje, w jakim
zakresie mogą występować na rynkach pożyczkowych w praktyce jest
znikomy.
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 21
}� SAMODZIELNOŚĆ WYDATKOWA - polega na swobodzie w
zakresie rodzaju wydatków i sposobu ich dokonywania.
}� Sprowadza się do:
ć% wyboru kierunku wydatków (ustalania priorytetów),
ć% struktury wydatków,
ć% gospodarowania przejętym majątkiem,
ć% kształtowania się salda budżetu,
ć% zasad zadłużania się, a zatem zaciągania pożyczek, kredytów
bankowych, emisji papierów wartościowych.
}� Podstawową rolę odgrywa tutaj możliwość swobodnego
decydowania przez organy władzy o kierunkach
rozdysponowania zgromadzonych środków publicznych.
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 22
}� Można spotkać się ze stwierdzeniem, że samodzielność dochodowa jest tu
ważniejsza od samodzielności wydatkowej, a nawet czasem utożsamiana z
samodzielnością w ogóle.
}� Dzieje się tak dlatego, że poziom dochodów własnych umożliwia JST
podejmowanie samodzielnych decyzji, natomiast korzystanie ze środków
uzyskiwanych w formie dotacji lub subwencji może wiązać się ze stosowaniem
przez państwo pośrednich lub bezpośrednich form oddziaływania na gospodarkę
samorządu terytorialnego.
}� Teza ta nie jest jednak akceptowana przez wszystkich ekonomistów. Można
spotkać się ze stwierdzeniem, że władze lokalne chcą w większym stopniu
uczestniczyć w podziale dochodów uzyskiwanych na szczeblu centralnych
(poprzez zwiększone subwencje lub udziały w podatkach dochodowych), ale
wcale nie domagają się większej władzy, np. w zakresie ustalania podatków. Jest
to zrozumiałe z politycznego i psychologicznego punktu widzenia, że władze
lokalne nie chcą być obarczane w oczach opinii społecznej winą za nadmierny
fiskalizm.
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 23
UDZIAA DOCHODÓW WAASNYCH SENSU STRICTE
W STRUKTURZE DOCHODÓW JST
Do kategorii dochodów własnych sensu stricte JST
zaliczamy:
��dochody z podatków samorządowych,
��dochody z opłat lokalnych,
��wpływy z samoopodatkowania się mieszkańców gminy,
��dochody z majątku,
��dochody z prowadzonej działalności gospodarczej,
��dochody jednostek budżetowych.
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 24
UDZIAA DOCHODÓW WAASNYCH SENSU STRICTE
W STRUKTURZE DOCHODÓW JST
Struktura dochodów budżetowych JST w 2010 r. (w %)
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 25
}� Dla mierzenia stopnia samodzielności finansowej używa się
wskaznika, jakim udział dochodów własnych sensu stricte w
strukturze dochodów JST
}� PACSTWA O DUŻEJ SAMODZIELNOŚCI FINANSOWEJ wskaznik
udziału dochodów własnych sensu stricte w strukturze dochodów
JST powyżej 50%;
}� PACSTWA O ŚREDNIEJ SAMODZIELNOŚCI FINANSOWEJ wskaznik
udziału dochodów własnych sensu stricte w strukturze dochodów
JST od 35 do 50%;
}� PACSTWA O MAAEJ SAMODZIELNOŚCI FINANSOWEJ wskaznik
udziału dochodów własnych sensu stricte w strukturze dochodów
JST poniżej 35%.
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 26
}� Dla mierzenia zakresu decentralizacji używa się
wskaznika, jakim jest relacja wydatków lokalnych do PKB
(niekiedy również udziału wydatków lokalnych w
wydatkach publicznych).
}� PACSTWA O WYSOKIM STOPNIU DECENTRALIZACJI
wskaznik wydatki lokalne do PKB powyżej 15%;
}� PACSTWA O ŚREDNIM STOPNIU DECENTRALIZACJI
wskaznik wydatki lokalne do PKB między 15 i 10%;
}� PACSTWA O NISKIM STOPNIU DECENTRALIZACJI wskaznik
wydatki lokalne do PKB poniżej 10%;
� Małgorzata Mazurek-Chwiejczak 27
28

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CBP0354 FUNKCJONOWANIE BUDZETU ZADANIOWEGO W JEDNOSTKACH SAMORZADU TERYTORIALNEGO
Finanse jednostek samorządu terytorialnego(2)
Samorząd terytorialny Wydanie 4
prawo samorzadu terytorialnego
zmieniające w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i jednostek samorządu terytorialnego
Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
pojecie i rodzaje jednostek samorzadu terytorialnego; jednostki pomocnicze gminy
Opis zakresu zadań samorządu terytorialnego
Wkp Jednostki Samorzadu Terytorialnego Jako Beneficjenci Srodkow Europejskich 1
Samorząd terytorialny Wydanie 4

więcej podobnych podstron