Talcot Parsons Główne struktury społeczności
TALCOT PARSONS : GA
ÓWNE STRUKTURY SPOA
ECZNOŚCI
(Tłum, polskie W. Mirowski)
W przeciwieństwie do ogólnych tendencji w naukach społecznych, w tym artykule próbuję
traktować społeczność (community) nie jako rodzaj konkretnej całości społecznej, lecz jako
kategorię analityczną, Przez termin kategoria analityczna oznaczam jeden  aspekt każdej
konkretnej zbiorowości czy struktury społecznej. Tym samym, to co nazywam aspektem
społeczności (community) jest tylko jednym z wielu aspektów poznawczych tego co ja
nazywam systemem społecznym.
Jeżeli, pod tym względem, jestem w zgodzie z większością ostatnich socjologicznych
tendencji, to z drugiej strony, chciałbym od nich wyraz
nie odejść. W ten sposób , szczególnie
od czasu ukazania się pracy MacIver'a (Community: A Socjological Study) , kładzie się nacisk
na związek społeczności (community) z terytorialnym umiejscowieniem. Zatem chciałbym
zaproponować pewną definicję roboczą społeczności, jak tego aspektu struktury systemów
społecznych, który odnosi się do terytorialnego umiejscowienia osób (t.j. jednostek ludzkich
jako organizmów) oraz ich aktywności. Gdy mówię  odnosi się do , to nie mam na myśli
ograniczenia włącznie czy głównie do tego, ale raczej możliwości stwierdzenia i analizowania
jako pozostające w związku z umiejscowieniem jako przedmiotem uwagi (i oczywiście
częściowo jako czynnikiem determinującym). Pod tym względem badanie struktury
społeczności zbliża się do tego, co część socjologów (skupionych głównie w Uniwersytecie
Chicago a potem także w Michigan) nazwała  podejściem ekologicznym do badania zjawisk
społecznych. Chociaż podejście terytorialne jest głównym, należy także podkreślić, że łączy się
z tym także inne pojmowanie. Pełna formuła obejmuje osoby działające w ramach określonego
terytorium a skoro odnosi się to do stosunków społecznych, osób działających w odniesieniu do
innych osób w związku z terytorialnym umiejscowieniem obejmuje również i te osoby.
Populacja jest zatem tak samo przedmiotem badań społeczności jak terytorialne
umiejscowienie.
Jeżeli aspekt społecznościowy dotyczy populacji w związku z lokalizacją, to co jest tym
ważnym kontekstem który powinien być tu uwzględniany? Ja chciałbym tu zająć stanowisko
pluralistyczne i powiedzieć, że powinniśmy rozważać nie jeden taki kontekst lecz wiele.
Zmienne w stosunku do których te konteksty powinny być wyróżnione znajdą się po obu
stronach relacji terytorialny - personalny. A skoro mamy do czynienia z jakimś aspektem
systemu społecznego, odpowiedni aspekt personalnej kategorii stanowi rola, która jest
organizującą i kontrolującą formą wielu składających się na nią fizycznych zachowań
celowych.
Głównym problemem analizy w tym artykule są kwestie, jakie kategorie ról w strukturze
społecznej są najbardziej odpowiednie dla relacji osób w stosunku do umiejscowienia
terytorialnego; jakie z kolei są główne kategorie znaczenia tego umiejscowienia dla osób w
określonych rolach oraz jakie są wzajemne relacje? Z tego punktu widzenia terytorialne
umiejscowienie jest zawsze znaczące jako  miejsce gdzie coś ważnego społecznie się
wydarzyło lub może się wydarzyć. Jako punkty odniesienia zawsze muszą być brane pod
uwagę zarówno miejsce, gdzie dana osoba jest lub ma być zlokalizowana, jak i miejsce gdzie
jest zlokalizowany obiekt, na który jej działalność jest ukierunkowana.
Ważne jest także stwierdzenie, że jednostka ludzka jako organizm nie jest  postawiona" w
danym miejscu, ale ciągle się przemieszcza. Dlatego nie można powiedzieć, że dana osoba jest
zawsze w tej samej jednostce organizacyjnej społeczności. Ponadto, poszczególna osoba ma
nie jedną ale wiele ról. Stąd, niezależnie od innych rodzajów ruchliwości, odpowiednia
jednostka organizacyjna społeczności nie musi być tą samą dla jakichś dwu różnych ról, które
ta osoba odgrywa.1
1
Przedruk z Structure and Process in Modern Society, T. Parsons, ss. 250-52.
Strona | 177