Politechnika Wrocławska
ROLA POA

CZEC
WYRÓWNAWCZYCH W INSTALACJACH
Instytut Energoelektryki
ELEKTRYCZNYCH NISKIEGO NAPI
CIA
Podstawowe zadanie połączeń wyrównawczych: wyrównanie potencjałów
łączonych części - niedopuszczenie do pojawienia się napięć zagrażających
ludziom i urządzeniom
POA

CZENIA WYRÓWNAWCZE
Zadanie dodatkowe niektórych połączeń wyrównawczych: stworzenie drogi
dla prądów zwarć podwójnych - umożliwienie wyłączenia uszkodzonych
oraz
obwodów w wymaganym czasie
PRZEWODY OCHRONNE
Na podstawie prezentacji przygotowanej przez dra inż. Janusza Koniecznego
Rys. Możliwe połączenia wyrównawcze
1 - część przewodząca obca
2 - część przewodząca dostępna urządzenia z przewodem PE
3 - część przewodząca dostępna urządzenia nie połączonego z przewodem PE
Wrocław 2011
4 - izolowane stanowisko
GA
ÓWNE POA

CZENIA WYRÓWNAWCZE
Główne połączenia wyrównawcze zgodnie z normą PN-HD 60364-5-54 i
WT& należy wykonać w każdym zelektryfikowanym budynku.
Połączeniami tymi powinny zostać objęte:
" metalowe rurociągi instalacji nieelektrycznych budynku (wodne,
gazowe, centralnego ogrzewania, klimatyzacyjne itp.)
" metalowe konstrukcje budynku, osłony budynku itp.
" metalowe powłoki i ekrany wprowadzanych do budynku kabli
(elektroenergetycznych, teletechnicznych, informatycznych, telewizyjnych,
radiofonii przewodowej itp.)
" instalacje antenowe budynku i części innych instalacji
nieelektroenergetycznych wymagających uziemienia (części
przewodzące dostępne uziemia się bezpośrednio, a części czynne  przez
ochronniki przepięciowe)
Rys. Klasyfikacja połączeń wyrównawczych ze względu na zasięg działania
i wymagania dotyczące ich uziemienia
Rys. Zagrożenie porażeniowe powodowane potencjałami części przewodzących obcych:
a) przy braku połączenia wyrównawczego,
b) przy wykonaniu połączenia wyrównawczego głównego
1  złącze elektryczne, 2  instalacja elektryczna, 3  uziemiony rurociąg wodny, 4  izolowany
od ziemi metalowy rurociąg gazowy, 5  wstawka izolacyjna, 6  główna szyna wyrównawcza
MIEJSCOWE (DODATKOWE) POA

CZENIA WYRÓWNAWCZE
Najważniejsze zadania połączeń wyrównawczych dodatkowych:
" zapewnienie bezpieczeństwa przy dotyku pośrednim:
" w obwodach, w których nie można zrealizować wymaganego czasu
wyłączania zasilania
" w pomieszczeniach i na terenach, gdzie odporność człowieka jest
obniżona przez warunki środowiskowe lub stan chorobowy
" zapewnienie bezpieczeństwa porażeniowego w instalacjach, w których
środki ochrony nie działają przy przepływie prądu na drodze ręka-ręka
" zwiększenie bezpieczeństwa przeciwwybuchowego w pomieszczeniach
zagrożonych wybuchem
" ochrona urządzeń elektronicznych przed skutkami przepięć
Rys. Napięcia dotykowe w budynku:
a) z wykonanym jedynie głównym połączeniem wyrównawczym w kondygnacji przyziemnej,
b) z dwoma połączeniami wyrównawczymi (głównym i miejscowym)
BUDOWA I PROWADZENIE PRZEWODÓW PE, PEN I CC
Przekrój przewodu ochronnego SPE powinien być dobrany w zależności od
przekroju przewodów fazowych (SL) instalacji elektrycznej.
Jako przewody ochronne PE można stosować m.in.:
a) żyłę przewodu wielożyłowego
Tabela. Minimalne przekroje przewodów PE
b) przewody izolowane lub gołe prowadzone we wspólnej osłonie z
przewodami czynnymi
Przekrój przewodu fazowego Przekrój przewodu ochronnego
SL w mm2 SPE w mm2
c) ułożone na stałe przewody gołe lub izolowane
d) metalowe osłony, np. powłoki, ekrany i pancerze niektórych SL d" 16 SPE = SL
rodzajów przewodów *)
16 < SL d" 35 SPE = 16
*)
e) metalowe rury lub inne osłony przewodów
SL > 35 SPE = 0,5 SL
f) odpowiednie części przewodzące obce *)
*)
jeżeli spełniają wymagania dotyczące minimalnej konduktancji i ciągłości " Powyższe wymagania obowiązują dla przewodów PE wykonanych z tego
samego materiału co przewody fazowe.
" W innych przypadkach przekrój SPE powinien być dobrany tak, aby jego
konduktancja nie była mniejsza od konduktancji przewodu spełniającego
wymagania określone w tabeli.
Tabela. Wymagane przekroje przewodów wyrównawczych wg PN-IEC 60364-5-54:1999
Przekrój przewodu PE niebędącego żyłą przewodu wielożyłowego lub kabla
Połączenia wyrównawcze dodatkowe (miejscowe)
Połączenia
nie może być mniejszy niż:
Rodzaj
wyrównawcze
łączące dwie części łączące część przewodzącą
wymagania
" 2,5 mm2 Cu lub 16 mm2 Al - w przypadku stosowania ochrony przed
główne
przewodzące dostępne dostępną i część obcą
uszkodzeniami mechanicznymi
Wymagania
SCC e" 0,5 SPE max SCC e" SPEmin SCC e" 0,5 SPE
e" e" e"
e" e" e"
e" e" e"
" 4,0 mm2 Cu lub 16 mm2 Al - w przypadku braku ochrony przed podstawowe
uszkodzeniami mechanicznymi Przewody CC nie ułożone razem z przewodami fazowymi:
Wymaganie
SCC e" 6 mm2 SCC e" 2,5 mm2 - jeżeli są chronione od uszkodzeń mech.
e" e"
e" e"
e" e"
dodatkowe
SCC e" 4 mm2 - jeżeli nie są chronione od uszkodzeń mech.
e"
e"
e"
Dopuszczalne
Dopuszcza się
złagodzenie
Przewód PEN może pełnić funkcję przewodu ochronnego tylko, jeśli jest
SCC d" 25mm2
wymagania
Cu1)
ułożony na stałe i jego przekrój nie jest mniejszy od:
podstawowego
" 10 mm2 Cu
Oznaczenia:
SCC - przekrój przewodu wyrównawczego,
" 16 mm2 Al
SPEmax - największy wymagany przekrój przewodu PE w całej instalacji,
SPEmin - najmniejszy przekrój przewodów PE przyłączonych do rozpatrywanych części
przewodzących dostępnych,
Uwaga: Przewodów PEN nie wolno stosować w obwodach z przewodami
SPE - przekrój przewodu PE przyłączonego do rozpatrywanej części przewodzącej dostępnej
ruchomymi oraz w obwodach za wyłącznikami różnicowoprądowymi.
1)
W przypadku stosowania innego metalu niż Cu, należy przyjmować przekrój zapewniający taką
samą obciążalność prądową jak przewód Cu.
Tabela. Wymagane przekroje przewodów wyrównawczych wg PN-HD 60364-5-54:2010
Połączenia wyrównawcze dodatkowe (miejscowe)
Połączenia
Rodzaj
wyrównawcze
łączące dwie części łączące część przewodzącą
wymagania
główne
przewodzące dostępne dostępną i część obcą
6 mm2 Cu
Wymagania
16 mm2 Al SCC e" SPEmin SCC e" 0,5 SPE
e" e"
e" e"
e" e"
podstawowe
50 mm2 stal
Przewody CC nie ułożone razem z przewodami fazowymi:
Wymaganie
- SCC e" 2,5 mm2 - jeżeli są chronione od uszkodzeń mech.
e"
e"
e"
dodatkowe
SCC e" 4 mm2 - jeżeli nie są chronione od uszkodzeń mech.
e"
e"
e"
Oznaczenia:
SCC - przekrój przewodu wyrównawczego,
SPEmin - najmniejszy przekrój przewodów PE przyłączonych do rozpatrywanych części
przewodzących dostępnych,
SPE - przekrój przewodu PE przyłączonego do rozpatrywanej części przewodzącej dostępnej
Rys. Przykładowe przekroje przewodów miejscowych połączeń wyrównawczych