stwierdzi", Że związek ten przedosta-
BIOLOGIA CZ¸OWIEKA
CiÄ…g dalszy ze strony 10
wa" si´ do nerwu b"´dnego oraz zwoju
dolnego nerwu b"´dnego  co wskazy-
Najstarszy w´giel opa"owy
Seks po uszkodzeniu wa"o na to, Że istnieje droga, która omi-
Prawdopodobnie ludzie ogrzewali si´
ja rdzeł
kr´gowy.
rdzenia kr´gowego
w´glem juÅ» w starszej epoce kamiennej.
Ustalenia Waynera w po"Ä…czeniu
Archeolodzy odkryli w dwóch paleolitycznych
z w"asnymi odkryciami doprowadzi-
Droga na skróty
stanowiskach archeologicznych
pod Nantes we Francji dziwnie sprasowane "y Komisaruka do wniosku, Że praw-
do osiÄ…gni´cia stanu
bry"ki w´gla drzewnego, niektóre z nich
dopodobnie dysponuje dowodami na
zaspokojenia seksualnego
w palenisku. Okruchy te zosta"y zdeformowane,
istnienie nie znanej dotÄ…d drogi prze-
zanim wrzucono je do ognia.
kazywania wraŻeł
zwiÄ…zanych z orgaz-
Oznacza to, Å»e znalaz"y si´ w palenisku
w postaci w´gla, nie drewna. Byç moÅ»e ajbardziej seksowna cz´Ä˜ç ludz- mem. Aby to sprawdziç, przeciÄ…" szczu-
do wykorzystania tego opa"u
kiego cia"a prawdopodobnie rom nerw b"´dny i powtórzy" ekspe-
sk"oni" praludzi niedobór drewna
Nnigdy nie pojawi si´ na "amach ryment. Nie zaobserwowa" rozsze-
podczas ostatniego zlodowacenia.
Playboya. Najnowsze badania dowodzÄ… rzenia Ä™renic ani zwi´kszenia wytrzy-
bowiem, Że na miano to zas"uguje nie- ma"oĘci na ból.  Nerwy czaszkowe
RoĘliny jak cieplarnie
zbyt fotogeniczny nerw b"´dny. Dosko- takie jak nerw b"´dny wyst´pujÄ… juÅ» u
Lotos, cz´sto przedstawiany z p"atkami
nale znany ze wzgl´du na swój udzia" niÅ»szych kr´gowców  mówi William
otulajÄ…cymi fallus, od dawna by" symbolem
w regulowaniu tak przyziemnych czyn- D. Willis, neurofizjolog z University
Żeł
skiej p"odnoĘci. Niedawne badania
noĘci, jak oddychanie, prze"ykanie i of Texas w Galveston.  Badania Ko-
wykaza"y, Że ten
egzotyczny kwiat
wymiotowanie, unerwia on wszyst- misaruka zdajÄ… si´ potwierdzaç, Å»e
okrywa nocÄ…
kie waŻne narządy i omijając rdzeł
istnieje jakiĘ szlak przekazywania po-
chrzÄ…szcze i inne
kr´gowy, trafia bezpoĘrednio do pod- budzenia odpowiedzialnego za orgazm
owady zapylajÄ…ce,
stawy mózgu. na bardziej pierwotnym i bardziej roz-
wabiÄ…c je swym
ciep"em. Australijscy W"aĘnie dzi´ki brakowi po"Ä…czeÅ‚
powszechnionym wĘród kr´gowców
botanicy stwierdzili,
z rdzeniem kr´gowym uda"o si´ stwier- poziomie.
Że p"atki lotosu
dziç, Å»e nerw ten odgrywa waÅ»nÄ… rol´ Komisaruk i Whipple wrócili nast´p-
w cieniu zachowywa"y
w doznaniach seksualnych. Barry R. nie do badał
u ludzi. Kobietom z pe"-
temperatur´ 29 36°C,
nawet kiedy otaczajÄ…ce Komisaruk i Beverly Whipple z Rut- nym urazem rdzenia podali substancj´
powietrze och"odzi"o
gers University sprawdzali doniesienia znacznikowÄ…. Obrazy uzyskane za po-
si´ do 10°C. Znane
dotyczÄ…ce doznawania orgazmu przez mocÄ… emisyjnej tomografii pozytono-
są tylko dwa inne gatunki roĘlin zdolne
kobiety z urazami rdzenia kr´gowe- wej dowiod"y, Å»e chociaÅ» u tych kobiet
do podobnej regulacji w"asnej ciep"oty:
Philodendron selloum i Symplocarpus foetidus. go powyÅ»ej dziewiÄ…tego kr´gu piersio- nerwy trzewne miedniczne oraz pod-
wego. ChociaŻ kobiety nie odbiera"y brzuszne nie mog"y w tym poĘredni-
bodÄ™ców pochodzÄ…cych od nerwów czyç, substancja znacznikowa przedo-
Molekularne jajo i kura
znanych z poĘrednictwa w wywo"ywa- sta"a si´ do ich zwoju dolnego nerwu
Biochemicy z Yale University twierdzÄ…,
niu orgazmu  czyli sromowych, trzew- b"´dnego.
Że najprawdopodobniej wszystko
wywodzi si´ z rybozymów.
nych miednicznych i podbrzusznych Istnienie takiego szlaku moŻe wyja-
Te duŻe enzymy zbudowane
 badacze ci zanotowali wyst´powanie Ęniç powtarzajÄ…ce si´ od dawna donie-
z RNA redagujÄ… geny, usuwajÄ…c
u nich charakterystycznych dla orga- sienia o przypadkach orgazmu pocho-
z nich b"´dy, nanoszÄ…c poprawki
zmu objawów: nast´powa" wzrost dzenia niegenitalnego u kobiet z uszko-
i "Ä…czÄ…c na nowo. Mog"y one zatem
odegraç rol´ zarówno jaja, jak i kury
ciĘnienia krwi, podwyÅ»szenie t´tna, dzonym rdzeniem kr´gowym. Kobie-
w procesie rozmnaŻania prymitywnej
obniŻenie wraŻliwoĘci na ból oraz roz- ty te doznawa"y takich wraŻeł
po sty-
komórki. Ostatnio naukowcy starajÄ… si´
szerzenie ęrenic.  To by"o pe"ne zasko- mulacji nadwraŻliwych okolic leŻą-
wykorzystaç rybozymy do usuwania
czenie  mówi Komisaruk.  Zrozumie- cych tuŻ ponad miejscem urazu; w
z genomu genów wirusów i naprawiania
b"´dnych sekwencji powodujÄ…cych liĘmy, Å»e musi tu wchodziç w gr´ jakieĘ takich przypadkach orgazm miewa" Ä™ró-
róŻne choroby dziedziczne.
inne po"Ä…czenie. d"o w okolicach ramienia, klatki pier-
Aby przyjrzeç si´ sprawie z bliska, siowej lub brody. (Planuje si´ spraw-
Oszcz´dnoĘci dzi´ki antykoncepcji
Komisaruk podjÄ…" badania na szczurach. dzenie, czy podobna prawid"owoĘç
Wydawanie publicznych funduszy Po uszkodzeniu wszystkich dróg czu- dotyczy takÅ»e m´Å»czyzn.) Komisaruk
na Ęrodki i us"ugi antykoncepcyjne
ciowych unerwiajÄ…cych narzÄ…dy p"ciowe podejrzewa, Å»e w"aĘciwie kaÅ»da cz´Ä˜ç
wyraęnie prowadzi do obniŻenia liczby
gryzoni draÅ»ni" okolice ich karku. cia"a moÅ»e staç si´ zdolna do pobu-
samotnych i nastoletnich matek.
Stwierdzi" u nich rozszerzenie Ä™renic dzenia, wzrostu napi´cia i nag"ego
Ponadto zmniejsza si´ cz´stoĘç aborcji
i wydatki z funduszu ubezpieczeniowego oraz wi´kszÄ… wytrzyma"oĘç na ból. Na- rozluÄ™nienia  i byç moÅ»e cykl ten jest
 Medicaid. Niedawno naukowcy
st´pnie usunÄ…" im fragment rdzenia kr´- równie oczywistym przejawem tego ro-
z Alan Guttmacher Institute obliczyli,
gowego na wysokoĘci siódmego kr´gu dzaju funkcjonowania uk"adu nerwo-
Å»e gdyby te fundusze obci´to,
piersiowego, tuŻ powyŻej miejsca, gdzie wego jak w przypadku kichania czy
wskaęnik aborcji wzrós"by
"Ä…czÄ… si´ z rdzeniem nerwy trzewny ziewni´cia.
w Stanach Zjednoczonych o 40%.
To bardzo ostroÅ»ne  jak si´ uwaÅ»a 
miedniczny i podbrzuszny, i zanotowa"  Prawdziwym celem tej pracy  wyja-
oszacowanie oznacza, Że kaŻdy dolar
podobne rezultaty. Ęnia Whipple  jest odszukanie i wzmoc-
podatników wydany na Ęrodki
Odkrycia Komisaruka przypomina- nienie tego szlaku tak, aby móg" on si´
i us"ugi antykoncepcyjne pozwala
jÄ… wyniki prac Matthew J. Waynera i je- staç nadziejÄ… dla kobiet z ograniczenia-
zaoszcz´dziç 3 dolary z sumy,
którÄ… Medicaid przeznacza na opiek´
go wspó"pracowników z Univeristy of mi natury neurologicznej. A wówczas
nad kobietami w ciąŻy i noworodkami.
Texas w San Antonio. Zespó" Waynera wiod"yby one normalne, zdrowe Życie
wstrzykiwa" substancj´ znacznikowÄ… p"ciowe.
Brenda DeKoker
Ciąg dalszy na stronie 14 do narządów p"ciowych szczurów i
12 ÂWIAT NAUKI Luty 1997
Earth Scenes
PATTI MURRAY