P R OZasilacz T Y
J E Kdo CB
Zasilacz do CB, część 2
kit AVT-396
Ko�czymy opis konstrukcji
zasilacza impulsowego dułej
mocy.
W drugiej cz�ści artykułu
skupimy si� na om�wieniu
sposobu montału
i uruchomienia tego, dośĘ
skomplikowanego, urządzenia.
Montał i uruchomienie i kontrolujemy napi�cie na wyj-
Jak juł wspomniano na począt- ściu U2. Zmierzona wartośĘ po-
ku, bł�dy w montału, brak staran- winna byĘ bliska 18V.
ności, bąd� niesprawne elementy W trzecim etapie trzeba zmon-
mszczą si� srogo na konstrukto- towaĘ otoczenie kontrolera prze-
rze, a typowym uszkodzeniem jest twornicy, tj. wszystkie elementy
spalenie si� kluczy i sterownika. ze strony pierwotnej opr�cz D1,
Biorąc pod uwag� koszt tych T6, T1, T2, O1, TR1. Rezystor R5,
element�w naleły zachowaĘ naj- ze wzgl�du na wydzielającą si�
wyłszą ostrołnośĘ. w nim sporą moc, naleły zamon-
Układ jest zasilany bezpośred- towaĘ mołliwie wysoko nad po-
nio z sieci energetycznej i wyst�- wierzchnią płytki. Układ SG3525
pują w nim napi�cia rz�du 800V. montujemy bezwzgl�dnie w pod-
Mi�dzy wykonaniem kałdej z ope- stawce. Włączamy zasilanie i po-
racji naleły odczekaĘ ok. 1 minu- nownie kontrolujemy obecnośĘ na-
ty, aby rozładowały si� konden- pi�cia +18V na 15 ko�c�wce US1.
satory układu. Nast�pny pomiar to sprawdzenie
Do uruchomienia układu po- napi�Ę na n�łce 16 (5,1V), 2
trzebne b�dą: rezystor 100&!/2W, (2,5V), 1 (0,8V) i ewentualnie kon-
łar�wki samochodowe 12V/55W trola cz�stotliwości pracy układu
i 12V/4W, miernik uniwersalny na wyprowadzeniu 4 (około
(najlepiej z pomiarem indukcyj- 100kHz, czyli dwukrotna cz�stot-
ności) i regulowany zasilacz war- liwośĘ pracy). Dalej sprawdzamy
sztatowy. Układ montuje si� i uru- wyst�powanie impuls�w kluczują-
chamia wyłącznie w spos�b eta- cych na wyprowadzeniach 11 i 14
powy. Na początku na płytce (miernik uniwersalny wskałe je-
drukowanej (rozmieszczenie ele- dynie obecnośĘ jakiegoś napi�cia).
ment�w przedstawiono na rys. 7, W czwartym kroku montujemy
a widok ściełek - na wkładce w elementy strony wt�rnej TR1, ale
EP3/98 ) montujemy elementy bez dławika DŁ3, transoptora O1
filtru przeciwzakł�ceniowego, i sterownika wentylatora. Naleły
prostownik M1, kondensatory pami�taĘ, aby diody D5 i D6 były
C3..C5 oraz R3 i DŁ2. Na wejście solidnie przykr�cone do radiato-
układu podajemy napi�cie sieci r�w i posmarowane pastą siliko-
poprzez rezystor 100&!/2W. Kon- nową. Nie naleły stosowaĘ ład-
trolujemy napi�cie na C4 - powin- nych przekładek izolacyjnych.
no ono przekraczaĘ 300V. W miejsce diody LED transoptora
Drugi krok to wlutowanie TR2, O1 lutujemy dowolną czerwoną
M2 i element�w stabilizatora 18V. diod� LED i do wyjścia zasilacza
Ponownie włączamy zasilanie podłączamy regulowany zasilacz
Elektronika Praktyczna 4/98
63
Zasilacz do CB
Rys. 7. Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej.
napi�cia stałego. Nie włączamy powinno byĘ zbliłone do 2,5V. Po wlutowaniu dławika DŁ2
budowanego układu do sieci. Ob- W ostatniej pr�bie zwi�kszamy na- i obciąłeniu zasilacza dodatkową
serwujemy świecenie LED-a. pi�cie o około 1V ponad pr�g, łar�wką 12V/55W, włączamy ca-
W miar� jak podawane napi�cie upewniamy si�, łe na ko�c�wce łośĘ do sieci. Przetwornica po-
z zasilacza b�dzie rosło, powinno 1 U1 jest ponad 3V, a na wypro- winna pracowaĘ bezgłośnie, a ła-
r�wnieł rosnąĘ minimalne świe- wadzeniach 11 i 14 U1 napi�cia r�wka jasno si� świeciĘ. Z uwagi
cenie LED. Po przekroczeniu war- są bliskie zera. W ten spos�b na nie uruchomiony układ zabez-
tości progowej napi�cia ustalonej sprawdzone zostało działanie p�t- pieczający przed zbyt małym na-
przez D2, zmiany jasności powin- li sprz�łenia zwrotnego, co daje pi�ciem wyjściowym, powyłszą
ny staĘ si� o wiele bardziej wy- gwarancj�, ił napi�cie wyjściowe pr�b� naleły wykonaĘ tylko jeden
ra�ne, a LED powinien zacząĘ b�dzie odpowiadaĘ oczekiwane- raz. Nast�pnie lutujemy brakujące
świeciĘ jasnym światłem. Notuje- mu. T6, D1 i ponawiamy eksperyment.
my na kartce wartośĘ progową Kolejny, sz�sty krok, to wlu- Efekt powinien byĘ taki sam.
napi�cia i nie kr�cimy juł PR1. towanie transformatora TR1 oraz Ewentualne niesprawności układu
Wylutowujemy LED i montuje- tranzystor�w T1 i T2 - przykr�- zabezpieczenia likwiduje si� po
my transoptor. Włączamy zasila- camy je do radiator�w poprzez unieruchomieniu przetwornicy -
nie układu, sond� woltomierza przekładki silikonowe (z uwagi na aby tego dokonaĘ wystarczy wyjąĘ
podłączamy do wyprowadzenia zmniejszenie zakł�ce�). z podstawki U1.
1 U1 (uwaga na zwarcia!), napi�- W zasadzie, gdyby jeszcze wlu-
cie zasilacza warsztatowego pod- towaĘ DŁ2 układ powinien wy- Porady praktyczne
łączonego do strony wt�rnej usta- startowaĘ. Czy jednak warto si� Stabilna i pewna praca układu
wiamy na zero (lub odłączamy go tak spieszyĘ? Z pewnością nie, jest mołliwa po właściwej kom-
na chwil�). Zmierzona poprzednio dlatego podłączamy do wyjścia pensacji transmitancji układu. Jest
wartośĘ 0,8V nie powinna ulec zasilacza łar�wk� 12V/4W, zaś ona dokonywana za pomocą ele-
znaczącej zmianie. Powoli zwi�k- zasilacz warsztatowy ustawiamy ment�w C13 i dw�jnika: C12, R12.
szamy napi�cie z zasilacza warsz- na napi�cie 15V i podłączamy go Wartości tych element�w zalełą
tatowego. Napi�cie na n�łce 1 teł do C4. Po włączeniu zasilania, od wielu czynnik�w. Dla osoby
powinno powoli rosnąĘ. W mo- łar�wka powinna si� zaświeciĘ budującej zasilacz najbardziej is-
mencie, gdy podczas regulacji (nawet słabo), co jest dowodem totna b�dzie informacja, łe spory
ustawimy wartośĘ poprzednio na prawidłową prac� transforma- wpływ mają tutaj parametry wyj-
określonego napi�cia progowego, tora i element�w zawartych po ściowej baterii kondensator�w
napi�cie na wyprowadzeniu 1 jego wt�rnej stronie. C19..C24. Najlepiej jest, aby kon-
Elektronika Praktyczna 4/98
64
Zasilacz do CB
densatory te były specjalnego ty- w granicach 0..1nF, a rezystancj� niem kluczującym i wykonanie
pu, o niskiej wartości rezystancji R12 w zakresie 100&!..3k&!. Przede czynności opisanych jako trzeci
szeregowej ESR i przeznaczone wszystkim manipulujemy R12, co i sz�sty krok uruchamiania zasi-
specjalnie do zasilaczy impulso- jest prostsze w realizacji. lacza.
wych. Niestety, wyglądem zewn�t- Z racji swego charakteru pracy, Z uwagi na duły prąd wyjścio-
rznym praktycznie nie r�łnią si� zasilacz nie powinien w og�le wy celowe jest pogrubienie ście-
one od zwykłych, a brak jednoli- pracowaĘ bez obciąłenia. Mini- łek prowadzących od uzwoje�
tego systemu oznacze� nie pozwa- malny prąd wyjściowy rz�du wt�rnych transformatora, poprzez
la rozpoznaĘ ich po oznaczeniach. 250..300mA łatwo jest zapewniĘ diody: D5, D6 i dławik DŁ3, ał
Istnieje zatem dułe prawdopodo- włączając na stałe do wyjścia np. do wyjścia układu. Praktyka po-
bie�stwo, łe wlutowane zostaną łar�wk� 12V/4W. kazała, łe wystarczy dolutowaĘ
elementy o przypadkowych para- We wszystkich eksperymentach do płytki drukowanej odcinki dru-
metrach. Mołe to spowodowaĘ naleły zachowaĘ najdalej idącą tu miedzianego o średnicy 1,5
problemy z kompensacją układu ostrołnośĘ, mimo to mołe zdarzyĘ mm, zaczepiając go o wystające
przy niewielkich obciąłeniach si�, ił układ ulegnie uszkodzeniu. ko�c�wki element�w.
(10..20W) i w efekcie podwzbu- Jak juł wspomniano na początku, Gotową i uruchomioną płytk�
dzanie si� układu (podejrzane typowa awaria polega na spaleniu zasilacza naleły zamknąĘ w me-
szumy w transformatorze). Prob- si� obu kluczy i sterownika prze- talowej, przewiewnej obudowie.
lem mołna rozwiązaĘ dobierając twornicy. Czasem r�wnieł ulegają Połączenie z siecią naleły wyko-
wartości wspomnianych elemen- uszkodzeniu R6, R8 i R11. W kał- naĘ za pomocą trzyłyłowego prze-
t�w: pojemnośĘ C12 mołna zmie- dym takim przypadku konieczne wodu - koniec zielonoł�łty (ze-
niaĘ w zakresie 47nF..330nF (sko- jest dokładne sprawdzenie ele- rowy) naleły połączyĘ z obudową.
kowo co 50nF), pojemnośĘ C13 ment�w wsp�łpracujących ze stop- Robert Magdziak, AVT
Elektronika Praktyczna 4/98
65