Charakterystyka zjawiska drugiego życia występującego w placówkach penitencjarnych
i resocjalizacyjnych.
Ukryty nurt drugiego życia powstaje we wszystkich instytucjach zamkniętych. Fakt, że
instytucje te mają moc generowania zjawiska drugiego życia zwłaszcza w zakładach karnych,
skłania to do przypuszczenia, że życie to musi mieć jakiś sens i spełniać istotne funkcje.
Podkultura drugiego życia przyczynia się albo do poważnej redukcji albo przynajmniej do
minimalizacji dolegliwości więziennych związanych z niezaspokajaniem podstawowych
potrzeb.
Zarówno duchowe jak i materialne funkcje podkultury więziennej przypisane
określonym potrzebom człowieka:
Potrzeba bezpieczeństwa- potrzeba ta daje poczucie bezpieczeństwa przed agresją więz
niów
oraz poczucie ochrony przed naciskiem personelu.
Potrzeba stymulacji  kreuje sytuacje, chroni więz
niów przed pustką, nicością i nudą izolacji.
Potrzeba seksualna  dostarcza moralnego usprawiedliwienia dla seksualnego wyzysku
frajerów, służy zachowaniu poczucia własnej czystości.
Potrzeba agresji- podkultura usprawiedliwia czyny agresywne więz
niów, które utrzymują ich
wysoką pozycję społ., oraz które pozwalają na zdobycie określonych dóbr materialnych.
Potrzeba przynależności- podkultura daje poczucie przynależności do grupy, możliwość
zawarcia przyjaz
ni. Potrzeba ta daje poczucie solidarności i nakazu wzajemnej pomocy.
Potrzeba odrębności- sprzyja zachowaniu poczucia tożsamości indywidualnej oraz społecznej
więz
nia. Utrzymuje tradycję przestępczą, integruje grupę więz
niów- ludzi a odróżnia od
więz
niów ofiar.
Potrzeba uznania- zaspokajana jest potrzeba aprobaty i uznania wśród ludzi, zwłaszcza
podobnych do siebie.
Potrzeba poczucia własnej wartości- wysoka pozycja wśród więz
niów przyczynia się do
utrzymania pozytywnych sądów o sobie.
Potrzeba posiadania- podkultura ułatwia przemyt pożądanych przedmiotów i dóbr.
Potrzeba wiedzy i zrozumienia- dostarcza wiedzy o tym jak przystosować się do panujących
w więzieniu warunków, uczy sposobów przekazu informacji.
M. Ciosek, Psychologia sądowa i penitencjarna, Warszawa 2001