Polski terminal gazu skroplonego (LNG)
 geneza i ewolucja projektu
Adam Matkowski, Marcin Sienkiewicz*)
Budowa terminalu odbioru gazu skroplonego w Świnoujściu to
Tabela 1
jedna z najważniejszych inwestycji infrastrukturalnych realizowa-
Wielkość, struktura zużycia oraz z
ródła zaopatrzenia w gaz
nych w Polsce. Obiekt ten będzie miał dla naszego kraju znaczenie
w Polsce w latach 1970 1998, w mld m3
strategiczne, wzmocni bowiem znacząco bezpieczeństwo energe-
tyczne i poprawi ekonomiczne warunki importu gazu. Uruchomie- Zmienna 1970 1975 1980 1985 1989 1990 1995 1998
nie w połowie 2014 r. gazo-portu pozwoli na realną dywersyfikację
1. y
ródła
dostaw gazu ziemnego do Polski. Korzystanie z transportu mor-
zaopatrzenia
skiego umożliwi kontraktowanie gazu z dostawcami pochodzącymi
w gaz
z różnych rejonów świata i przy uwzględnieniu aktualnych tenden-
cji na rynku Liquefied Natural Gas (LNG), pozwoli na uzyskanie
a. Wydobycie 5,0 5,4 5,0 4,8 4,0 2,7 3,6 3,7
niższych cen. krajowe
b. Import 0,9 2,3 4,9 5,6 7,0 7,8 5,8 7,6
1. Rozwój rynku LNG na świecie a polskie gazownictwo
c. Koksownie, 1,7 1,6 1,7 1,3 1,1 0,9 0,1 
w okresie PRL
gazownie
Pionierami komercyjnego wykorzystania gazu skroplonego
2. Wielkość 7,7 9,3 11,5 11,7 12,1 11,2 10,5 11,3
byli Amerykanie. W 1959 r. zrealizowano pierwszą dostawę gazu
i struktura
skroplonego z Luizjany w USA do Canvey Island w Wielkiej
zużycia gazu
Brytanii. W latach sześćdziesiątych nastąpił dynamiczny roz-
wój rynku LNG wraz z zagospodarowaniem złóż gazu ziemnego a. Gospodar- 1,4 1,7 2,9 3,8 4,5 4,8 5,3 5,7
stwa domowe
w Afryce Północnej i uruchomieniem terminali skraplających gaz
w Algierii. Naturalnym rynkiem zbytu dla północno-afrykańskie-
b. Przemysł 6,3 7,6 8,6 7,9 7,6 6,4 5,2 5,6
go gazu skroplonego stała się Europa Zachodnia, a w tym przede
wszystkim Francja, Włochy i Hiszpania. W kolejnych dwu deka-
y
ródło: Raporty CASE, Warszawa 1999, nr 27, s. 39.
dach wzrastało natomiast zapotrzebowanie na gaz w dynamicznie
rozwijających się krajach wschodniej Azji, a szczególnie Japonii
i Korei Południowej. Zewnętrznym dostawcą gazu został, posiadający ogromne za-
Polska w owym czasie pozostawała poza rozwijającym się soby tego surowca, Związek Sowiecki. W tym celu zbudowano
na świecie rynkiem LNG. W okresie drugiej fazy industrializa- węzeł sieciowy w rej. Jarosławia (Hermanowice Drozdowicze),
cji lat siedemdziesiątych, podstawowym surowcem energetycz- umożliwiający połączenie z sowiecką siecią gazociągową. Poprzez
nym pozostawał węgiel kamienny i brunatny, a sektor górniczy Rozwadów, Wronów, Rembelszczyznę, gaz ziemny doprowadzony
stał się głównym beneficjatem ówczesnej polityki inwestycyjnej. został do Włocławka. W 1975 r. długość sieci przesyłowej gazu
Środki finansowe skierowane zostały także do branży naftowej, ziemnego osiągnęła 9 tys. km. W 1987 r. przesłano nią największą
która wzbogaciła się o nową rafinerię w Gdańsku oraz Naftoport ilość gazu (12,5 mld m3 ) w historii PRL 1).
i rurociąg Pomorski, które umożliwiały wykorzystanie surowca
importowanego z rejonu Zatoki Perskiej. Funkcjonowanie sek- 2. Prognozy rozwoju polskiego rynku gazu po 1989 r.
tora gazowego oparte było przede wszystkim o zasoby krajowe
oraz nadal powszechnie wykorzystywany gaz koksowniczy. Od- Przełomowe wydarzenia z okresu lat 1989 1991 zmieniły za-
krycie w 1964 r. złoża gazowego Bogdaj Uciechów, a w następ- sadniczo wewnętrzną i zewnętrzną sytuację polityczno-gospodar-
nych latach złóż: Wierzchowice, Załęcze, Żuchlów dało podstawy czą Polski. W nowych okolicznościach zagadnienie zaopatrzenia
do rozwoju sieci gazociągowej w zachodniej Polsce. W oparciu w surowce energetyczne, nabrało znaczenia komercyjnego, gdzie
o eksploatację nowych złóż, wydobycie krajowe stale rosło, osią- pierwszorzędną rolę zaczął odgrywać rachunek ekonomiczny
gając w 1978 r. wielkość 6,6 mld m3, po czym zaczęło się obniżać. i ostateczny wynik finansowy. Nastąpiło przejście w rozliczeniach
Wzrastająca konsumpcja gazu ziemnego generowała jednocześnie za importowany gaz z rubli transferowych do płatności w dolarach
stały wzrost zapotrzebowania na import surowca. W połowie lat amerykańskich. Ujawnił się także problem energochłonności pol-
osiemdziesiątych gaz pochodzący z zewnętrznych dostaw stał się skiej gospodarki opartej na węglu. W uchwale sejmowej z 9 listo-
głównym z
ródłem zaopatrzenia dla Polski. pada 1990 r.  & w sprawie założeń polityki energetycznej Polski
do 2010 roku kładziono szczególny nacisk na działania  (& )
skierowane na zmniejszenie energochłonności naszej gospodarki .
Cel ten zamierzano osiągnąć m.in. zmniejszając udział paliw sta-
*) Mgr inż. Adam Matkowski  GAZOPROJEKT  Wrocław; dr Mar-
łych a zwiększając udział  paliw węglowodorowych , w tym gazu
cin Sienkiewicz  Instytut Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet
Wrocławski
1)
PGNiG, Historia polskiego gazownictwa, www.pgnig.pl
306 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA % WRZESIEC
2011
ziemnego2). Na początku lat dziewięćdziesiątych przewidywano odbiorcami gazu w Zachodniej Europie. To tranzytowe położenie
zatem uformowanie się korzystnych warunków dla rozwoju rynku uznawane zostało za wystarczającą gwarancję dla bezpieczeństwa
gazu ziemnego w Polsce. Zakładano, że przejście z gospodarki dostaw gazu na rynek krajowy7). Utrzymaniu i rozwojowi dostaw
centralnie planowanej do gospodarki rynkowej, przemiany wła- z tego kierunku sprzyjała także istniejąca infrastruktura gazocią-
snościowe, otwarcie na inwestycje zagraniczne wywołają proce- gowa, która pozwalała na przesył (poprzez punkty w Drozdowi-
sy modernizacyjne w polskiej gospodarce, które w konsekwencji czach i Wysokoje) 5 mld m3 gazu rocznie. Pozytywnie oceniono
zmienią zdominowaną przez węgiel strukturę zużycia surowców także polsko-rosyjskie porozumienie rządowe z 1993 r. dotyczą-
energetycznych. W analizach poświęconych przyszłości polskiego ce budowy gazociągu tranzytowego i dostaw gazu oraz umowę
rynku gazu, prognozowano stałe zwiększanie się konsumpcji su- z 1996 r. zawartą między PGNiG i GAZPROMEM na dostawy do
rowca. W sporządzonym w 1990 r. przez SOFREGAZ-BEICIP na Polski 250 mld m3 gazu w ciągu 25 lat, budowanym tranzytowym
potrzeby Banku Światowego  Programie rozwoju gazownictwa , gazociągiem Jamalskim. Uzupełniające dostawy gazu do Polski
przewidziano wzrost zapotrzebowania na gaz z 10,55 mld m3 mogły także pochodzić z brytyjskiego i norweskiego szelfu Morza
w 1988 r. do 13,34 mld m3 w 2000 r. i do 24,80 mld m3 w 2010 r.3). Północnego8).
Równie optymistyczne oceny perspektyw dla polskiego sektora Jednym z potencjalnych sposobów na pozyskanie dodatkowych
gazowego znalazły się także w przyjętym przez rząd w 1992 r. ilości surowca mógł być także zakup gazu skroplonego transpor-
 Programie rozwoju gazownictwa w Polsce do 2010 r. . W doku- towanego drogą morską. Przyjęcie takiego rozwiązania musiało-
mencie tym założono, że do 2010 r. wzrost konsumpcji gazu ziem- by się z kolei wiązać z budową terminala do odbioru tegoż gazu
nego osiągnie poziom między 22 a 27 mld m3 rocznie. Do roku na polskim wybrzeżu. Przystąpienie do takiej inwestycji zalecane
2020 zużycie gazu miało natomiast urosnąć do poziomu 39 mld m3 było jeszcze w wymienionym wyżej  Planie rozwoju gazownic-
i osiągnąć ok. 20% udziału w zużyciu energii pierwotnej w Polsce. twa , w którym stwierdzono konieczność  geograficznego zróż-
Przewidywano jednocześnie, że wraz ze zwiększeniem zużycia nicowania z
ródeł dostaw gazu do Polski. W ramach przyjmo-
gazu maleć będzie na rynku udział surowca z krajowego wydo- wanych scenariuszy rozwoju infrastruktury w okresie 1990 2010
bycia. Prognozowano, że udział ten z poziomu 33% w połowie lat rekomendowano uruchomienie dostaw  (& ) w postaci ciekłego
dziewięćdziesiątych obniży się do 20 23% w 2010 r., a w 2020 r. gazu ziemnego dostarczonego gazowcami do terminala ciekłe-
nie przekroczy 15%4). W prognozach na 2010 r. zakładano, że kra- go gazu ziemnego usytuowanego w rejonie Gdańska/najodpo-
jowe wydobycie osiągnie ok. 5,2 mld m3 gazu. Przewidywano tak- wiedniejsze usytuowanie/ 9). Natomiast w rządowym programie
że w składzie bilansu gazu ziemnego znajdzie się także ok. 1 mld z 1992 r. dopuszczano możliwość pozyskania gazu skroplonego
m3 gazu z pokładów węgla5). z pozaeuropejskich z
ródeł. Tylko budowa terminala LNG mogła
umożliwić realizacje tego celu.
3. Potrzeba dywersyfikacji dostaw gazu
4. Geneza i ewolucja projektu polskiego terminala LNG
Spodziewany wzrost konsumpcji gazu ziemnego przy jedno-
czesnym wzroście jego znaczenia dla gospodarki, wymagał odpo- PGNiG zainteresowało się gazem w stanie płynnym jeszcze w
wiedniego zabezpieczenia z
ródeł jego dostaw. Wspomniana wyżej końcu lat siedemdziesiątych. W 1978 r. powstało  Studium przed-
uchwała sejmowa zalecała zarówno zwiększenie wydobycia kra- projektowe dotyczące magazynowania skroplonego metanu . Ce-
jowego jak i dostaw zewnętrznych, z zastrzeżeniem dotyczącym lem opracowania było m.in. sprawdzenie agresywności skroplonego
konieczności zróżnicowania ich kierunków. Według przyjętego metanu w stosunku do materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych,
w 1992 r. przez rząd  Programu zapotrzebowania Polski na gaz ustalenie właściwych rodzajów materiałów potrzebnych do budowy
do 2010 r. organem odpowiedzialnym za realizację tego postu- magazynu oraz obliczenie wstępne pojemności zbiornika10). Proble-
latu zostało Ministerstwo Przemysłu i Handlu (MPiH). Jednocze- matyka ta nie wyszła jednak w tym czasie poza fazę rozważań teo-
śnie w tym samym dokumencie zobowiązywano MPiH do  (& ) retycznych i opracowań studyjnych. W latach 1988 1990 Instytut
zawarcia wieloletniego kontraktu na dostawy gazu z Rosji oraz Górnictwa Naftowego i Gazownictwa wykonał wstępne prace ba-
dodatkowo pozyskanie surowca z  (& ) przewidywanego do reali- dawcze, które wykazały nieopłacalność importu gazu skroplonego
zacji gazociągu tranzytowego z Rosji do Europy Zachodniej przez do Polski11). Pomimo negatywnej oceny PGNiG sprowadzało za-
Polskę 6). Przewidywano więc, że w latach 2000 2010 większość graniczne opracowania i analizy poświęcone aspektom technicz-
importowanego gazu będzie pochodziła z Federacji Rosyjskiej. nym i ekonomicznym budowy i funkcjonowania terminala LNG.
Wschodni sąsiad Polski postrzegany był w tym czasie przede Gromadzono także informacje dotyczące sytuacji i perspektywom
wszystkim jako wiodący producent gazu na świecie, stale zwięk- rynku LNG na świecie12).
szający ilość udokumentowanych złóż tego surowca. Podkreślano Do prac studyjnych nad projektem dostaw LNG drogą morską
także dogodne położenie Polski na trasie między Rosją a dużymi do Polski powrócono ponownie w połowie lat dziewięćdziesiątych.
W 1995 r. Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa z Krakowa
2)
Uchwała Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 listopada 1990 r.
7)
Ibidem, s. 26.
w sprawie założeń polityki energetycznej Polski do 2010 r.,  Monitor Pol-
8)
ski , 1990 r., nr 43, poz. 332. BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu do Polski.
Koncepcja & , op. cit., s. 26.
3)
SOFREGAZ-BEICIP, Program rozwoju gazownictwa. Raport końcowy
9)
 wersja wstępna. Tom 1. Rynek, december 1990 r., s. 10. SOFREGAZ-BEICIP, Plan rozwoju gazownictwa. Projekt raportu koń-
cowego. Tom 31., Warszawa, grudzień 1990 r. s. 26.
4)
BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu do Polski.
10)
Studium organizacyjno-techniczne i nakładowo-kosztowe budowy i eks- Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Dane uzupełniające do
ploatacji terminala LNG i związanych urządzeń gazowniczych, Wrocław, studium przedprojektowego dot. magazynowania skroplonego metanu,
kwiecień 1997 r., s. 7. Kraków 1978 r.
5) 11)
BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu do Polski. Historia gazownictwa polskiego od połowy XIX w. po rok 2000, praca zbio-
Koncepcja wielkości i scenariusza importu LNG do Polski, Wrocław, luty rowa pod red. A. Wójtowicza, B. Nawrockiej-Fuchs, Warszawa 2002, s. 206.
1997 r. , s. 22.
12)
P. Jollivet (Gaz de France), Liquefied natural gas storage tanks, June
6)
Raporty CASE, Warszawa 1999, nr 27, s. 39. 1990; J. Rousset (SOFREGAZ), Course on liquefied natural gas, 1990.
GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA % WRZESIEC
2011 307
opracował  Koncepcję dostaw skroplonego gazu ziemnego LNG Transport LNG dzięki swojej mobilności nie nastręczał takich
do Portu Północnego w Gdańsku . W roku następnym na zlecenie trudności, pozwalając na pozyskanie dowolnego dostawcy.
PGNiG przystąpiono do opracowania warunków technicznych, Prace studyjne objęły także rozstrzygnięcie kwestii podstawo-
logistycznych i ekonomicznych budowy terminala LNG na pol- wej, czyli lokalizacji przyszłego gazo-portu (rys. 1). Pierwotnie
skim wybrzeżu. Główny ciężar tych prac poniosło Biuro Studiów przyjęto osiem wariantów lokalizacyjnych: Mechelinki, Port Pół-
i Projektów Gazownictwa GAZOPROJEKT (dalej BSiPG GAZO- nocy, Wisła Śmiała, Wisła Przekop w rejonie Gdańska, następnie
PROJEKT) z Wrocławia. Ich efektem było wydanie w pierwszych rejon jeziora Jamno w środkowej części wybrzeża oraz Świnoujście
miesiącach 1997 r. opracowań, przedstawiających warunki dostaw i Dziwnówek na Pomorzu Zachodnim14).
skroplonego gazu do Polski. Zwracano w nich uwagę na rosnące Ostatecznie uznano, że cztery lokalizacje w rejonie Gdańska
znaczenie LNG w światowym handlu gazem oraz na uzyskanie mają najlepsze warunki techniczne dla umiejscowienia termina-
w tej dziedzinie znacznego postępu technicznego i redukcji kosz- la LNG (rys. 2). Na podstawie porównania symulacji nakładów
tów. Atutem takiego rozwiązania miały być także dogodne warunki finansowych i dalszej analizy technicznej sytemu gazowniczego,
magazynowania  (& ) w celu zabezpieczenia potrzeb odbiorców uwzględniającej m.in. analizy hydrauliczne uznano, że  najkorzyst-
szczytowych 13). Pozyskiwanie gazu skroplonego drogą morską nie niej przedstawia się lokalizacja terminala LNG według: wariantu
wymagało skomplikowanej budowy infrastruktury liniowej, a za- III  tj. w Mechelinkach 15). Ze względu na korzystne parametry
tem konieczności pozyskania przychylności i zgody do tego przed- techniczne lokalizacja w Mechelinkach wymagała także najmniej-
sięwzięcia partnerów zagranicznych. W ocenie specjalistów wro- szych nakładów inwestycyjnych. Za tą lokalizacją przemawiała
cławskiego GAZOPROJEKTU powrót do koncepcji dostaw gazu także bliskość PMG w Mechelinkach (Kosakowo), co umożliwiało
z Morza Północnego wiązał się z koniecznością pokonania wielu ewentualną redukcję ilości zbiorników V=100 000 m3 LNG z trzech
barier w postaci: do dwóch. Istotnym atutem tego miejsca była także najkrótsza odle-
 braku wolnych ilości gazu, potrzebnych do zawarcia długotermi- głość terminala od potencjalnych odbiorców gazu takich jak Żarno-
nowego kontraktu, wiecka Elektrownia Gazowa oraz ciepłownie w Gdyni i Gdańsku.
 braku zaufania zachodnich dostawców wobec polskiego rynku
gazu, na którym ceny regulowane były nadal przez państwo, 14)
BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu ziemnego
 wygórowanych warunków odnośnie zabezpieczeń płatności za
do Polski. Koncepcja wielkości dostaw i scenariusza importu LNG do Pol-
ski. Część syntetyczna, luty 1997 r., s. 29.
gaz w formie m.in. gwarancji rządowych.
15)
BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu do Polski.
13)
BSiPG GAZOPROJEKT, Warunki dostaw skroplonego gazu do Polski. Koncepcja wielkości i scenariusza importu LNG do Polski, Wrocław, luty
Koncepcja & , s. 27. 1997 r. , s. 14.
Rys. 1. Wstępne warianty lokalizacji terminala LNG
308 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA % WRZESIEC
2011
Sporządzone opracowania stały się me-
rytoryczną podstawą złożonego w marcu
1998 r. wniosku o umieszczenie projektu bu-
dowy terminala odbiorczego LNG w Mechel-
nikach (Kosakowo) do rządowego programu
zadań służących realizacji ogólnokrajowych
celów publicznych. W uzasadnieniu wniosku
wskazywano, że przyszły terminal LNG nale-
ży traktować jako:
 element dywersyfikacji kierunków pozy-
skania gazu dla Polski, a tym samym waż-
ny czynnik bezpieczeństwa energetyczne-
go kraju,
 z
ródło gazu o znaczeniu systemowym,
którego podstawowym zadaniem jest za-
bezpieczenie pokrycia części lokalnego
zapotrzebowania na gaz,
 uzupełniający dla krajowych PMG środek
regulacji lokalnych nierównomierności
poborów gazu 17).
Ukończenie, mającej trwać ok. 7 lat inwe-
stycji, planowano przed 2010 r., a uruchomie-
nie importu nastąpić miało w 2010 r. Spro-
wadzony drogą morską gaz w ilości 3 mld
m3 rocznie miał pokrywać ok. 10 15% pro-
gnozowanego krajowego zapotrzebowania na
surowiec18).
Powstanie terminala LNG zależało jednak
od decyzji podjętej na szczeblu politycznym.
Prace analityczno-studyjne z lat 1995 1998
prowadzone były najpierw w okresie rzą-
dów koalicyjnego gabinetu SLD-PSL Jó-
zefa Oleksego a następnie Włodzimierza
Cimoszewicza. Zakończenie prac i złożenie
wniosku nastąpiło natomiast pod rządami
koalicyjnymi AWS-UW gabinetu Jerzego
Buzka. Rząd premiera Jerzego Buzka w swej
polityce uwypuklał potrzebę zdywersyfiko-
wania dostaw surowców energetycznych do
Polski. W przypadku gazu wysiłki zostały
jednak skoncentrowane na projekcie dostaw
surowca z Norwegii, przy wykorzystaniu
transportu rurociągowego. Podpisany kon-
Rys. 2. Wpięcie terminala LNG w wariantach lokalizacyjnych I, II, III do systemu
trakt na dostawy ponad 5 mld m3 norweskie-
go gazu rocznie nie wszedł jednak w życie.
Również podjęta wcześniej rozbudowa układu przesyłowego od Następny rząd Leszka Milera odmiennie oceniając sytuację ga-
Włocławka do Gdańska i dalej do PMG Kosakowo (Mechelinki) zową Polski, zrezygnował z wykonania tego projektu. W ocenie
była po stronie zalet tej lokalizacji. ówczesnego ministra gospodarki Jacka Piechoty spadające tempo
Roczne zdolności przeładunkowe gazo-portu miały osiągnąć po- wzrostu gospodarczego zmuszało do weryfikacji dotychczasowych
ziom 2,5 mln ton LNG, co odpowiadało 3 mld m3 gazu rozprzężo- optymistycznych prognoz zużycia gazu w Polsce. Jednocześnie
nego. Zakładano, że importowany gaz będzie pochodził od jednego podpisany wcześniej kontrakt jamalski  (& ) stawiał do dyspozycji
dostawcy. Rozważano i porównywano warunki dostaw z Norwegii, Polski ogromne ilości gazu , które stawiały pod znakiem zapytania
Algierii, Trynidadu, Wenezueli, Nigerii, Jemenu, Omanu i Kataru. sensowność pozyskiwania kolejnych z
ródeł zaopatrzenia19). Projekt
Następnie skonstruowano koncepcję technologiczną terminalu, za- polskiego LNG, pomimo jego zgodności z umieszczonymi w do-
wierającą m.in. wykaz podstawowego wyposażenia, przy założeniu kumentach rządowych zapisach o potrzebie zróżnicowania dostaw
realizacji dostaw z Norwegii i Abu Dhabi w Katarze. Oszacowano gazu, nie miał w tym okresie szans na wykonanie.
także koszty i nakłady inwestycyjne na budowę gazo-portu. Wstęp-
17)
nie oceniono, że inwestycja może zamknąć się kwotą 1 680 mln BSiPG GAZOPROJEKT, Wniosek o wprowadzenie przedsięwzięcia
inwestycyjnego p.n:  Budowa terminala odbiorczego skroplonego gazu
złotych. Najwięcej środków pochłonąć miała budowa zbiorników
ziemnego  LNG w Mechelnikach wraz z gazociągiem wyprowadzającym
 590 mln (35%), następnie urządzeń rozładowczych i regazyfi-
gaz do systemu do programu zadań rządowych służących realizacji po-
kacyjnych  150 mln (9%) oraz instalacji rurociągowej  110 mln
nadlokalnych celów publicznych, Wrocław, marzec 1998 r., s. 3.
(6,5%)16).
18)
Ibidem.
19)
Sprawa kontraktu norweskiego, 12.11.2001,  Money.pl , www.money.pl/go-
16)
Ibidem, s. 76.
spodarka/wiadomosci/artykul/sprawa;kontraktu;norweskiego,6,0,43526.html
GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA % WRZESIEC
2011 309
czych w postaci wycinki drzew w części lądowej, oraz pogłę-
5. Realizacja projektu
bienia przyszłego basenu portowego w części morskiej. W 2010
Dogodna koniunktura dla realizacji planów związanych z bu-
r. wyłoniono wykonawcę  międzynarodowemu konsorcjum
dową polskiego terminala LNG pojawiła się dopiero w połowie
SAIPEM-TECHINT-PBG, któremu przekazano plac budowy.
pierwszej dekady XXI w. Decyzje o przystąpieniu do nowej
Zabezpieczono także finansowanie inwestycji, pozyskując
inwestycji podjął rząd premiera Kazimierza Marcinkiewicza w
środki m.in. z Unii Europejskiej, która zakwalifikowała polski
styczniu 2006 r., w ramach prowadzonej polityki bezpieczeń-
terminal LNG do Europejskiego programu energetycznego na
stwa energetycznego. Uruchomienie terminala zaplanowano na
rzecz naprawy gospodarczej. Inicjatywą towarzyszącą realiza-
rok 2011, a jego zdolności przeładunkowe określono na 2,5 mld
cji polskiego gazo-portu, jest powołane do życia w marcu 2011
m3 gazu rocznie w pierwszym etapie funkcjonowania i docelowo
r. Europejskiego Centrum Szkolenia LNG. To niewątpliwie
5 mld m3 w drugim etapie. Następnie podjęto decyzję dotyczącą
ważna placówka, która będzie jednocześnie skupiać i pogłębiać
lokalizacji gazo-portu i pozostałej infrastruktury. Pomimo prze-
w jednym miejscu wiedzę oraz kształcić polskich specjalistów
prowadzonych w poprzednich latach opracowań wskazujących
w zakresie LNG.
na rejon Gdańska jako najodpowiedniejszy na umiejscowienie
W aktualnej, realizowanej już wersji, terminal w pierwszym
gazo-portu, podjęto inną decyzję. W grudniu 2006 r. zarząd
etapie eksploatacji będzie mógł przyjąć 5 mld m3 gazu ziem-
PGNiG w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki doko-
nego rocznie, a docelowo 7,5 mld m3 gazu. Zakończenie budo-
nał wyboru Świnoujścia jako miejsca na lokalizację przyszłe-
wy zaplanowano na czerwiec a uruchomienie dostaw na lipiec
go terminala LNG. Argumentowano, że podstawowym atutem
2014 r.22).
tej lokalizacji jest bliskość cieśnin duńskich, mniejsze ryzyko
Należy również podkreślić, że OGP Gaz-System SA podjął
nawigacyjne oraz struktura systemu przesyłowego w rejonie
równolegle dostosowanie systemu przesyłowego do przyjęcia
Szczecina  Świnoujścia, która umożliwia rozprowadzenie gazu
w.w. ilości gazu. Podjęta rozbudowa skutkować będzie oddaniem
z przyszłego terminala w trzech kierunkach oraz uregulowana
do eksploatacji do 2014 rok. 1000 km gazociągów DN 700 800
sytuacja prawna gruntów przeznaczonych pod budowę 20). Za
i rozbudową kilku tłoczni. Jednocześnie w PGNiG nie zaniecha-
taką decyzją mogły stać także względy strategiczne uwzględ-
no pomysłu budowy drugiego terminala gazowego w rej. Zato-
niające konieczność rozproszenia obiektów strategicznych na
ki Gdańskiej, bowiem w okresie ostatnich dwóch lat rozwija się
polskim wybrzeżu. W roku następnym PGNiG powołało do
koncepcyjnie i przedprojektowo pomysł uruchomienia dostawy
życia spółkę celową Polskie LNG jako wykonawcę i operato-
sprężonego gazu ziemnego (CNG) w oparciu o najnowsze tech-
ra obiektu. Jednocześnie wraz z rządem prowadzono działania
nologie gazownicze.
zmierzające do pozyskania dostawcy gazu skroplonego dla pol-
skiego terminala. W kręgu potencjalnych partnerów znalazła się
6. Podsumowanie
m.in. Algieria, największy producent LNG w Afryce Północ-
nej. Rząd Jarosława Kaczyńskiego doprowadził do podpisania Budowę terminala LNG w Świnoujściu uznać należy za
z władzami Algierii memorandum o współpracy gospodarczej najważniejszą, obok rurociągu Jamalskiego, inwestycję infra-
w zakresie energetyki, petrochemii i górnictwa. Rozmowy na strukturalną w polskim gazownictwie po roku 1989. Zarów-
temat ewentualnej współpracy prowadzono także z algierskim no w jednym jak i drugim przypadku los tych przedsięwzięć
państwowym koncernem paliwowym SONATRACH 21). Zmia- zależał od decyzji podejmowanych przez czynniki politycz-
na rządu w listopadzie 2007 r. tym razem nie spowodowa- ne. Okazuje się jednak, że początek historii formowania się
ła zmiany decyzji i przerwania prac nad projektem polskiego koncepcji pozyskiwania dla polskich odbiorców gazu skro-
LNG. Gabinet Donalda Tuska deklarował wolę dokończenia plonego sięga znacznie dalej poza przełomowy dla naszego
przedsięwzięcia podjętego przez poprzedników. W 2008 r., na kraju rok 1989. Zainteresowanie tą problematyką w polskim
mocy Uchwały Rady Ministrów, właścicielem Polskiego LNG gazownictwie nastąpiło jeszcze w schyłkowym okresie rzą-
został Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA. dów Edwarda Gierka. Do końca istnienia PRL, jak i w prze-
Wyraz
ne przyspieszenie działań na rzecz realizacji inwestycji ciągu kilkunastu lat istnienia III Rzeczpospolitej, nie zaist-
w Świnoujściu nastąpiło jednak dopiero po styczniowym rosyj- niała (z różnych względów, których wyjaśnienie wymagało-
sko-ukraińskim konflikcie gazowym. W kwietniu 2009 r. Sejm by osobnej publikacji) odpowiednia koniunktura polityczna
RP przyjmuje specustawę o inwestycji w zakresie budowy ter- sprzyjająca inwestycji w LNG. W przeciwieństwie bowiem
minalu LNG, która m.in. upraszczała i skracała procedury ad- do rurociągu Jamalskiego, który utrwalił narastającą od lat
ministracyjne i tryb przeprowadzania zamówień publicznych.
osiemdziesiątych tendencję wzrastającego importu gazu z kie-
Doprowadzono także do rzeczy zasadniczej dla powadzenia ca- runku wschodniego, terminal LNG wnosi jakościową zmianę
łego przedsięwzięcia  pozyskano dostawcę gazu skroplonego.
w polski sektor gazowy. Przede wszystkim umożliwi Polsce
W czerwcu 2009 r. PGNiG podpisało kontrakt z katarskim kon- uczestnictwo w dynamicznie rozwijającym się światowym
cernem QATARGAS. Między 2014 r. a 2024 r. z Zatoki Perskiej
rynku gazu skroplonego, poprawiając jednocześnie jej pozycję
do Świnoujścia dostarczanych będzie 1 mln ton skroplonego
negocjacyjną wobec dotychczasowego rosyjskiego dostaw-
gazu ziemnego rocznie. Kolejnym ważnym krokiem w procesie
cy. Podjęcie takiej decyzji było możliwie przede wszystkim
realizacji inwestycji było uzyskanie od Wojewody Zachodnio- dzięki zmianie w podejściu do kwestii bezpieczeństwa ener-
pomorskiego, w lipcu 2009 r., pozwolenia na budowę terminalu
getycznego kraju. W nowym świetle zaczęto bowiem postrze-
LNG. Ta decyzja umożliwiła rozpoczęcie prac przygotowaw- gać polityczny aspekt zaopatrzenia Polski w ropę i gaz ziem-
ny, wskazując na związek tego problemu z bezpieczeństwem
narodowym i stopniem suwerenności państwa w relacjach
20)
A. Wypych-Namiotko, Odpowiedz
podsekretarza stanu w Ministerstwie
Infrastruktury  z upoważnienia ministra  na interpelację nr 1083 w spra- międzynarodowych.
wie lokalizacji budowy terminalu gazowego, Warszawa, dnia 1 kwietnia
2008 r., www.sejm.pl
21) 22)
P.B. Sterańczak, Rośnie flota gazowców,  Energia & Przemysł , nr 56, Więcej na temat aktualnego projektu terminala LNG w: M. Sienkiewicz,
maj 2007 r., s. 30. Polskie LNG,  Nowa Energia , nr 1, 2010 r., s. 63 66.
310 GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA % WRZESIEC
2011