Aqua vitae.  Woda Życia. Stąd: okowita  staropolska nazwa gorza"ki.
Dicta, proverbia, sententiae
AquĆla non captat muscas.  Orze" nie chwyta much Patrz: MinĆma non curat praetor.
Por. pol. Nie strzela si� z armaty do muchy.
Zwroty, przys"owia, sentencje
Arbor bona bonos fructus fert (Evangelium secundum Matthaeum).  Dobre drzewo
przynosi dobre owoce.
Ardua prima via est (Ovidius).  Początek drogi jest trudny.
Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt (Cicero).  Dowodów nie naleŻy
liczy�, ale waŻy�.
Audentes deus ipse iuvat (Ovidius).  OdwaŻnym sam bóg sprzyja.
Audentes fortuna iuvat (Vergilius).  Los sprzyja odwaŻnym.
Aut vinc�re, aut mori.  Albo zwyci�Ży�, albo umrze�. Napis na piecz�ci Konfederacji
Ab alio expectes, alteri quod fec�ris (Publilius Syrus).  Oczekuj od drugiego,
Barskiej z 1768 r.
co drugiemu czynisz.
Avaritia est causa paupertatis (Seneca).  ChciwoĘ� jest przyczyną ubóstwa.
Accip�re praestat quam inferre iniuriam (Socrates apud Ciceronem).  Lepiej jest dozna�
Avarus, nisi cum moritur, nil recte facit (Publilius Syrus).  Chciwy niczego godziwie
krzywdy, niŻ ją wyrządzi�.
nie czyni, chyba Że umiera.
Acrior est oculorum quam aurium sensus (Quintilianus).  Ostrzejszy jest zmys"
Ave atque vale! (Catullus).  Witaj i Żegnaj! S"owa poety wypowiedziane nad grobem brata
wzroku niŻ s"uchu.
w carmen 101,10.
Acta est fabflla.  Sztuka odegrana.  Wed"ug zwyczaju rzymskiego tymi s"owami reŻyser
Bene merĆtus.  Dobrze zas"uŻony.
obwieszcza" ze sceny zakoł
czenie sztuki (zw"aszcza komedii). W szerszym znaczeniu formu"a ta
Bene nati.  Dobrze urodzeni, szlachta.
 wypowiadana w tonie Żartobliwym lub powaŻnym  oznacza zakoł
czenie wszelkiej czynnoĘci,
Bis vincit, qui se vincit in victoria (Publilius Syrus).  Dwa razy zwyci�Ża, kto siebie
a nawet Życia.
zwyci�Ża w zwyci�stwie.
Ad acta (deponere).  Do akt (od"oŻy�). Od"oŻy� do akt, do spraw, które zosta"y zakoł
czone.
Bona fide.  W dobrej wierze. JeŻeli coĘ mówimy lub robimy zgodnie z sumieniem, dzia"amy
Ad vivendum velut ad natandum is melior, qui on�re liberior (Apuleius).  Do
w dobrej wierze, szczerze  bona fide. Nie wyklucza to b"�du, gdyŻ moŻemy si� myli�. Por.
Życia, jak do p"ywania ten jest zdatniejszy, kto wolniejszy od ci�Żaru.
Mala fide.
Adhibenda est in iocando moderatio.  W Żartach naleŻy zachowa� umiar.
Bonis nocet qui malis parcit.  Kto z"ym pob"aŻa, dobrym szkodzi.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis!  Baranku BoŻy, który
Bono domĆno quot servi, tot amici (sunt); malo domĆno quot servi, tot inimici
g"adzisz grzechy Ęwiata, zmi"uj si� nad nami! (Liturgia).
(sunt).  Dobry pan ma tylu przyjació", ilu niewolników; z"y pan  ilu niewolników,
Alea iacta est (Caesar).  KoĘci (dos". kostka) zosta"y rzucone. S"owa Cezara, gdy
tylu nieprzyjació".
przekracza" Rubikon w r. 49 przed Chr., zapoczątkowując w ten sposób wojn� domową. Ogólnie:
Bonum est fugienda aspic�re in alieno malo (Publilius Syrus).  Dobrze jest dostrzec
Trudna i nieodwo"alna decyzja zosta"a podj�ta.
w cudzym nieszcz�Ęciu to, czego naleŻy unika�.
Aliud agentes, aliud simulantes perfĆdi sunt.  Ci, którzy co innego czynią, co
Caelo mutato anĆmus non mutatur.  Zmieniwszy niebo nie zmienia si� charakteru.
innego udają, są ludęmi przewrotnymi.
Zmieniasz klimat, a nie zmieniasz siebie.
Amantes amentes (Plautus).  Kochający to szaleni.
Caelum capĆte perrump�re conaris.  Niebo g"ową usi"ujesz przebi�.
Amicitia est filia naturae.  Przyjaęł
jest córką natury.
Caelum, non anĆmum mutant, qui trans mare currunt (Horatius).  Ci, co za morze
Amicum proba, probatum ama.  Przyjaciela wypróbuj, wypróbowanego kochaj.
p"yną, zmieniają niebo, a nie dusz�. Kto p"ynie za morze, zmienia klimat, a nie sposób
Amicus certus in re incerta cernĆtur (Ennius).  Prawdziwego przyjaciela poznaje si�
myĘlenia.
w biedzie.
Caritate benevolenti�que sublat� omnis est e vita sublata iucundĆtas (Cicero).
Amicus vitae medicamentum.  Przyjaciel jest lekarstwem Życia.
 JeĘli usuwa si� z Życia mi"oĘ� i ŻyczliwoĘ�, to usuwa si� [z Życia] wszelką przyjemnoĘ�.
Amo te, ama me!  Kocham ciebie, kochaj mnie! Napis na rzymskim pierĘcieniu.
Carum est, quod rarum est.  Drogie jest to, co jest rzadkie.
Amore, more, ore, re iunguntur amicitiae.  Przyjaęnie zdobywa si� mi"oĘcią,
Castigat ridendo mores.  �miejąc si� poprawia obyczaje. Dewiza teatru Op�ra Comique
charakterem, rozmową i czynem.
w ParyŻu.
An nescis longas regibus esse manus? (Ovidius).  CzyŻ nie wiesz, Że w"adcy mają
Cato esse quam videri bonus malebat (Sallustius).  Katon wola" by� niŻ wydawa�
d"ugie r�ce?
si� dobrym.
Ang�lis suis mandavit, ut custodirent te in omnĆbus viis tuis (Psalmus 90). 
Caus� morbi invent� curatio facĆlis est.  Po odkryciu przyczyny choroby leczenie
Anio"om swoim poleci", aby ci� strzegli na wszystkich twoich drogach.
staje si� "atwe.
Ante Christum natum (a.Ch.n.). = Ante nativitatem Christi.  Przed narodzeniem
Cessante caus� cessat effectus.  Gdy ust�puje przyczyna, ust�puje skutek.
Chrystusa.
Citius venit (id), quod times, quam (id), quod speras  Szybciej nadchodzi to,
Ante meridiem (a.m.).  Przed po"udniem.
czego si� obawiasz, niŻ to, z czym wiąŻesz nadziej�.
124 125